263.2 - HET DAGELIJKSE 2MORFGENKOFFIE ONTBIJT

2 OKTOBER 20202

       DEEL 2

HIER ZULT U LEZEN

ALS HET OP AANDACHT TREKKEN KOMT IS ZELFS EEN HONDNDROL WOLKOM. ZORG AMMEE? ER ?IET IN TE TRAPPEN

DE OPGANG: COLLABORATIE-ROMAN IN PROMOTIE

Al een week lang is de gevierde auteur Stefan Hertmans niet weg te slaan uit kranten of van het beeldscherm. De succesauteur van ‘Oorlog en Terpentijn’ heeft immers een nieuwe roman geschreven. Het slot van het historisch-documentaire drieluik, gevormd door Oorlog en Terpentijn, De Bekeerlinge en het net van de persen gerolde De Opgang. Dat het boek gaat over Vlaanderens collaboratie-verleden, zorgt voor extra aandacht. Een nieuwe stok om flaminganten te slaan?

Op 24 oktober 2000 mocht ik als uitgever de memoires voorstellen van Adriaan Verhulst in het Lakenmeterhuis in Gent, het hoofdkwartier van het Willemsfonds. Verhulst was een bekende professor geschiedenis — hij muntte zowat de historische geografie in Vlaanderen. Hij was voorzitter van de raad van bestuur van de VRT (toen BRT), betrokken bij de wetenschappelijke raad die de oorlogsprogramma’s van Maurice De Wilde begeleidde. Verhulst was ook politiek actief. De notoire vrijmetselaar wordt weleens de ‘vader’ van het Cultuurpact genoemd. En hij als voorzitter van het liberale Willemsfonds stond mee aan het hoofd in het verzet tegen het Egmontpact. De Vlaamse beweging was toen iets pluralistischer en vooral krachtdadiger dan vandaag.

Collaboratie

En nog kon hij niet navertellen wat precies zijn vader had uitgestoken tijdens de oorlog. De titel van zijn jeugd-memoires sprak boekdelen: Zoon van een “foute” Vlaming. Het zorgde voor de nodige schokgolfjes in intellectueel Vlaanderen. De ‘grote’ professor Verhulst, zoon van een collaborateur. En niet zomaar een collaborateur. Hij deed het twee keer, zowel in de Eerste Wereldoorlog in het activisme als nadien, samenwerkend met de nazi’s. Dat laatste kwam als een donderslag bij een lichtblauwe hemel. De ruimdenkende prof was de zoon van een Groot-Duits denkende DeVlag-man, een SS’er die Joden verklikte. Hertmans is van oordeel dat de zoon te vergoelijkend was over zijn vader. Ik herinner me uit de gesprekken voor en bij het verschijnen van het boek een gelouterd man, die een zware schuld van zijn schouders afschudde. Twintig jaar deed hij over een boek van amper 140 pagina’s… En nog kon hij niet na-vertellen wat precies zijn vader had uitgestoken tijdens de oorlog.

collaboratie

Dat laatste bracht Hertmans er toe zelf aan de slag te gaan. Naar beproefd model van zijn twee vorige boeken, is er immers een persoonlijke link. Hertmans woonde namelijk twintig jaar in het huis waar vader Willem Verhulst woonde. En waar Jef Van de Wiele, leider van de Groot-Duitse, nationaal-socialistische organisatie DeVlag over de vloer kwam. Na de oorlog verbleef er een redactrice van de socialistische krant Vooruit. Een en een opgeteld, is nu te lezen in de nieuwe roman De Opgang, die Frank Hellemans elders op deze pagina’s recenseerde. Later deze week volgt nog een interview met auteur Stefan Hertmans.

Karl Drabbe

*

*

DROL VAN DE VADERLANDSCHE BROL

Beide Wereld Oorlogen zijn in de Vlaams Bewustworsiongs-Geschidenis niet weg te denken. Hoop, zweet: bloed e, vooral veel tranen die allemaal, niet eens nodig geweest waren; moest dit On-land; zoals in 1830 bedoeld door de Grote Mogendheden Engeland en Rusland , ook een Vaderland geworden zijn voor de Laaglanders die liefst zo ver mogelijk weg wilden zijn van het Franse imperialisme.

Meer zelfs, zonder die Franse leegziig-magalom  nie had Diotsland nooit een reden gehad om ertegen de wapens op te nemen.

-

Dit is een historische Waarheid die, naarmate ondergetekende zich doorheen de Luister- bibliotkeek wroet van 1789 via Waterloo (1815) tot ’14-’18 en ’40-’45, haast tasstbaar wordt.

De Eeuwoge Strijd om     alle geldkoffers van alle andere vollkeren, van Pool tot Evenaar, naar de Champs de Mars over te brengen.

Wein, Weib und Gesang had beter Chambertin, Mariainne et du Sang geeweest.