MET SNELTREINVAART DOOR DE DAGEN

I) INLEIDING

Hieronder een artikel van iemand met een vernieuwende kijk op de samenleving. Enfin, toch volgens mij. Want samenleving = communicatie en communicatie is het bewijs dat deze samenleving leeft.

Tot hiertoe was die samenspraak van uit de media een éénricjhtings-verkeer. Het Establishment en de Linkx gedraaide Elite schreef, en wij verteerden. Al bleef ons dat dikwijls zwaar op de maag liggen/ Of beter : we schoven dan dat bord terzijde : vreet het zelf, werd gedacht, maar nooit luid-op uitgesproken. Tenzij ze je niet meer konden raken of broodroven.

Met Feesboek en Tjieper kwam daar serieuze verandering in. En hoe. Jonge mensen sprongen zò op die rijdende trein, maar voor ouderen ging dat strammer. Klein snot-jong Jantje uit het 1^ste Leerjaar kwam het zelfs aanleren en voortonen aan Opa. Dezelfde Opa die zo mooi sprookjes kon vertellen over Sneeuwwitje en zo, voor dat zulks verboden werd want te racistisch en niet bestemd voor de kleine oortjes van de vele Fatimas of Azizes die nu in de meerderheid waren op de schoolbanken. Trouwens, de van officiële zijde gepromote omzetting naar het nieuwe sporookjes-publiek (Str*ntbruintje) is nooit een succes geweest.

Niemand kan zich voorstellen, hoe er wordt uitgezien naar een soort pontane en ogenblikkelijke wederkerigheid naar de TV of de media toe. Nee, ik bedoel niet via lezersbrieven, of gecontroleerde en in goede banen geleide debatten op het scherm, waar afwijkende meningen voordien weg gefilterd werden.

Om het kort te houden, stel ik voor dat ons zap-zendertje twee nieuwe toetsen zou krijgen. YES voor Go on (= zever aar vort) en NO, voor onmiddellijke afvoering. Op de Reyerslaan diende dan naar Democratisch Recht beslist na te leven wat de meerderheid beslist had.

Mijn kop er af, als de VRT nog een dag langer in de ether zou zijn.

Vandaar toch een derde tussen-toets met de Letter C, die staat voor GO ON, maar geconcentreerd. Om een aitem van 10 te herleiden tot één enkele minuut. Zo zou men de vrijgekomen zendtijd kunnen aanwenden voor culturele uitbreidingen en voor de standpunten die de mensen werkelijk interesseren. Voorbeeld : de Taliban, wie zijn dat feitelijk? Wat doen om die bij ons buiten te houden?

Hier onderaan vindt U zon voorbeeld van wat ik het nieuws diepgronden zou willen noemen. Diepgronden in De Verwoeste Gewesten was/is als iemand zijn tuin omspit met dubbele voor, dus met dubbele diepte d.i. in de eerste voor staande, daarnaast een nieuwe voor beginnen.

Dat het mediagebruik de afgelopen jaren revolutionair veranderd is, staat buiten kijf. De journalistieke mogelijkheden die hierin verscholen liggen, ontvouwen zich meer en meer, maar de impact hiervan op het medialandschap zullen we pas de komende jaren volledig kunnen inschatten. Een stuk over de toekomst van de media waarin we het eens niet zullen hebben over de vraag of papieren kranten blijven bestaan.

Sommige veranderingen zijn nog heel nieuw. Het zal nog lang duren voor ze helemaal ingeburgerd geraken en voor de oude gewoontes verdwijnen. Met smartphones bijvoorbeeld kunnen we interessante artikels zelf verder verspreiden of foute berichten rechtzetten en bekritiseren.

Als er iets revolutionair veranderd is het voorbije decennium, dan is het wel ons mediagebruik. Doe maar eens de test. Hou een dag bij wat u allemaal leest, bekijkt, beluistert en becommentarieert en vergelijk dat eens met vijftien jaar geleden. Veel kans dat u vroeger 's morgens een krant las, misschien speelde er op het werk een radio en 's avonds keek u tv. Om interactief te zijn, kon u een lezersbrief schrijven of een gele briefkaart opsturen voor een prijsvraag.

In 2013 gebruiken veel mensen de hele dag door verschillende media. Vroeger werd dat bijna uitsluitend aangereikt en gefilterd door mainstreambronnen. Nu komt het tot ons via sociale media en kunnen we zelf kiezen uit duizenden bronnen. Je kan interessante artikels zelf verder verspreiden of foute berichten rechtzetten en bekritiseren. Als u op Twitter de betrokken journalist aanspreekt, is er kans dat hij verplicht is te antwoorden op uw kritiek of commentaar.

Dat zijn veranderingen die nog heel nieuw zijn en het zal nog lang duren voor ze helemaal ingeburgerd geraken en voor de oude gewoontes verdwijnen. Recent was ik getuige van een tafereel dat we in de toekomst nog vaak zullen zien. Ik beschrijf het even zonder waardeoordeel uit te spreken over de feiten zelf.

Een jonge vrouw zag aan het politiecommissariaat enkele ontredderde familieleden van een minderjarige jongen die opgepakt was wegens een drugsdelict. De politie was hardhandig en met gebruik van traangas binnengevallen in het huis van de jongen waar het gezin net het Offerfeest aan het vieren was. Vier familieleden werden opgepakt.

De jonge vrouw probeerde RTL en andere Franstalige media te contacteren, maar die gaven niet thuis. Uiteindelijk nam ze met haar smartphone zelf een interview af van de familieleden van de gearresteerden, zette dat op Facebook en tagde enkele politici uit Molenbeek. Het videootje werd die avond meer dan 30.000 keer bekeken en binnen de kortste keren hingen alle Brusselse media aan de telefoon bij de jonge vrouw. Verschillende politici reageerden op haar Facebookprofiel.

Deze manier van media maken, zien we nog heel weinig, maar het zal de komende jaren steeds normaler worden. De Amerikaanse spoken word-artiest Jello Biafra zei in 2000: "Don't hate the media, become the media". Pas nu, met de komst van smartphones, mobiel internet en sociale media als Facebook en Twitter, kunnen we die slogan echt beginnen waarmaken.

Heb je in dat proces geen journalisten meer nodig? Jawel, maar hun rol verandert. Het is niet langer een kleine gesloten kring die beslist wat nieuwswaardig is. Het biedt ook kansen aan een nieuw soort journalisten. Glenn Greenwald bijvoorbeeld, de journalist die nu al maanden het nieuws beheerst met zijn artikels over de spionagepraktijken van de NSA, was toen klokkenluider Edward Snowden bij hem aanklopte - gastblogger bij The Guardian.

Ook Chelsea Manning die andere grote klokkenluider van de 21ste eeuw kwam pas bij WikiLeaks terecht nadat hij/zij werd afgewezen door The New York Times en The Washington Post. Het zegt iets over het veranderde medialandschap dat twee van de grootste nieuwsverhalen van de voorbije jaren door traditionele kranten te min werden gevonden (of te gevaarlijk natuurlijk).

Dat nieuwe mediaweefsel krijgt vorm onder onze ogen. Het is nog te vroeg om te zien hoe het er precies zal uitzien. Maar het biedt wel kansen op een democratischer, minder hiërarchisch en minder gesloten mediasysteem.

Volgens Glenn Greenwald was nieuws tot nu toe altijd de officiële versie van de feiten en de officiële kritiek op die gebeurtenissen. Niet-officiële kritiek was een smaakmaker die in kleine dosissen werd toegediend. Maar door de nieuwe media en de grotere mondigheid van burgers kan die smaakmaker het hoofdgerecht worden, meent Greenwald.

Burgers en bewegingen die zich te kort gedaan voelen door de traditionele media beseffen nog te weinig de macht die ze hebben dankzij die nieuwe mogelijkheden. Het blijft nog te vaak bij 'hate the media', bij zure tweets en de pantoffel naar de tv.

In eigen land kruipen de traditionele media steeds dichter bij elkaar. Letterlijk dan. De mededingingsautoriteit geeft deze week groen licht voor de krantenfusie van Corelio en Concentra. Dat betekent dat twee blokken mediabedrijven binnenkort het hele Vlaamse medialandschap controleren.

Aan de ene kant staat De Persgroep van Christian Van Thillo met de kranten Het Laatste Nieuws, De Tijd en De Morgen, de tv-zenders VTM (waarvan ook Roularta 50 procent heeft), 2BE en Vitaya en weekbladen als Dag Allemaal en Joepie. Daar pal tegenover staat Het Mediahuis met Het Nieuwsblad, De Standaard, Gazet van Antwerpen en Het Belang van Limburg en - samen met Sanoma en de oprichters van Woestijnvis de tv-zenders Vier en Vijf en bladen als Humo.

Wat de precieze gevolgen zullen zijn voor de redacties van Het Mediahuis is nog onduidelijk. Er wordt een herstructurering verwacht. Honderden banen zouden sneuvelen, wordt gevreesd. Ook aan de overkant viel al een slachtoffer.

Met het mes op de keel moest de redactie van De Morgen het verzet tegen de verhuizing uit Brussel opgeven. De medewerkers van de krant zitten voortaan aan een bureau in Kobbegem waar ook Het Laatste Nieuws huist. Voor De Persgroep biedt dat nieuwe ongeziene mogelijkheden om te besparen door de redacties en de ondersteunende diensten nog meer samen te voegen.

Dat zal de huidige kwalijke tendensen alleen maar versterken: de snel voorbij waaiende mediastormpjes, de eeuwige stoet van dezelfde meningenspecialisten, de oppervlakkigheid, de fixatie op de kerktoren en de smalle debatruimte.

De recente verschuivingen in het Vlaamse medialandschap krijgen weinig aandacht. Ook politici houden zich afzijdig. Ze hebben nochtans enkele hefbomen in handen om een rijker medialandschap te stimuleren. Elk jaar vloeien meer dan 300 miljoen euro subsidies naar de (papieren) kranten.

De steun voor de vroege postbedeling neemt de grootste hap uit dat bedrag. Zonder die overheidssteun stort de krantenmarkt meteen in elkaar. Om een beter zicht te krijgen op de omvang van dat bedrag: met 300 miljoen euro kan je alle erkende journalisten in België een loon geven.

Dat wordt mee de inzet van de komende jaren. Gebruiken we dat geld om het leven van de bestaande aan elkaar klittende kranten zo lang mogelijk te rekken? Of stoppen we het in vernieuwende initiatieven en proberen we dat duopolie te doorbreken?

Je zou de middelen meer kunnen oriënteren naar journalisten zelf en minder naar grote commerciële mediagroepen. Initiatieven die lacunes opvullen, houden nu nauwelijks het hoofd boven water. Denk aan de alternatieve media die wat meer aandacht proberen te geven aan buitenlandse berichtgeving, onderzoeksjournalistiek of aan verhalen en stemmen die te weinig worden opgepikt door de traditionele media.

Los van de financiële steun moet er een kader komen dat klokkenluiders beter beschermt. Het is een schande dat Snowden in geen enkel westers land asiel kreeg aangeboden. Klokkenluiders stellen zich vandaag extra kwetsbaar op omdat ze niet langer kunnen schuilen onder de institutionele paraplu van de grote media.

Ook mensen die klokkenluiders helpen hun nieuws naar buiten te brengen, lopen gevaar. Kijk naar wat er met Julian Assange en Glenn Greenwald gebeurt. Die mensen verdienen onze steun.

Ook op dat vlak verschuift er dus nogal wat macht naar u, lezer en mediagebruiker en naar de politici die u vertegenwoordigen. Doe er iets nuttig mee.

III SLOT

Voorbeeld of liever kleine aanzet voor het verslag van een waar gebeurd verhaal, door de media dagenlang opgeklopt tot scheerschuim, hieronder gediepgrond : een klein meisje, blauwogig, jong van jaren en blond van haren zou door een bruin zigeunerkoppel met ravenzwart haar ergens in Griekenland bij een drugs- en wapen-razzia opgemerkt zijn. Later bleek dat het koppel beetje bij beetje op hun pootjes viel. Nikx zelf gekocjt, nikx geen kinderroof. Nikx geen baby-handel. Gewoon gekregen van een olijven-pulkstertje die na de pluk liever met de vrucht van een verboden liefde niet thuiskwam. DNA en veel bla bla en de kous is af.

O Ja! Waar die politie-razzia plaats vond? Was dat niet in FARSALA, een onmogelijk gat op een eilandje ergens in Zuid_Oost Griekenland.

Einde verhaal.

Een simpele klop op de deur bij Wikipedia, de wetenschappelijke voorraadkelder met voor elck wat wils, was al genoeg om een wereld van verschil te maken. Julius Cesar had daar nog een belangrijke veldslag gewonnen! En ziedaar : meteen was daar de hele Griekse mythologie! De plaats bestaat al (n hoe!) sedert de vroegste geschreven herinneringen van de mensheid, en zou de geboorteplaats zijn van ACHILLES, de legendarische held uit de Griekse en Romeinse mythologie

Een beetje journalist had hier een prachtige gelegenheid om aan volksopvoeding te doen, door een van de oudste wortels van de Grieks-Romeins-Christelijke Beschaving bloot te leggen. Om een prachtig verhaal te breien rond het jonge Bohemer-moedertje die, voortgaande op weer die blonde kleuter met blauwe ogen op haar arm (waardoor ze krom en scheef liep), regelmatig terugkeert naar de Griekse olijfgaarden om naast werken tegen een hongerloon, de liefde te bedrijven tot meerdere eer en glorie van God.

Als als een spiegel van de menselijke ziel : het Bohemer-leven van de pleegouders, de achtergrond van die rondtrekkende Romas. En het bijzonderste van alles : wie zal ooit nog berichten over het meisje Maria zelf? Hoe en waar groeit ze op tot jonge vrouw? Gaat ze ooit op zoek naar haar verwekker, en hoe komt het dat zijn sperma zon rare kronkels heeft gemaakt? Wordt het een duivelsjong, of een aanminnige Madonna?

Farsala, waar ooit de Odysee van Koning Oedipus gestalte kreeg, en waar Achilles in de tweekamp verslagen werd door een scherpe pijl onderaan de kuit, in die ene pees die sindsdien geheel het menselijk lichaam bijeen houdt.

Er zijn ontelbaar vele oorzaken aan de teleurgang van onze Beschaving. Maar een levensbedreigend medicijn is wel de smeerpot van de subsidies die in de dagbladwereld wordt gepompt. In t Fransoos luidt zoiets A bon vin, pas denseigne : goede wijn behoeft geen krans, en al zekerlijk geen geldelijke afkoopsom als compensatie voor het gebrek aan kwaliteit. Iedereen betaalt graag voor goede kwaliteit. En al het andere mag/moet verdwijnen. Liefst nog vandaag dan morgen.