MET SNELTREINVAART DOOR DE DAGEN

A.D. vrijdag 15 juni 2012xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Bij Iskander (en dus ook bij Knack) schrijven alleen maar welopgevoede mensen. Voor straathoer schrijven ze zelfs niet straatmus, maar del. Vind ik nu net een iets te fijn woord voor het werk dat deze soort dames en de media dus, van leven.

Om vervolgens mijn titel hierboven helemaal te duiden, heb ik terug gegrepen naar het reservoir dat die Klunten Oiliebroods ook altijd naar grijpen om iets in een belachelijk kleedje te steken : kerkelijke symbolen. Ziet U de tilt en bont en blauw geslagen Marcel reeds de straten dweilen, zwaaiend met een wierookvat om zichzelf te bewieroken, en klaar voor het werk, te flaneren, in onderbroek maar met kazuifel? Oei Is dat niet visueel te sterk uitgedrukt?

Omdat het echt niet anders kon, zagen wij maandag (denk ik) een stuk van zijn optreden in een soort senoren-programma. Wat wij zagen was niet alleen zeer rommelig, maar ook zeer stuntelig. Echt ondermaats. Stelt zich de vraag of deze straathoer ooit nog één landloper zou kunnen bekoren, zelfs al waren haar diensten gratis en voor niks.

De media hebben het over de media, alsof het medium de enige boodschap is. Ze draaien rond in een cirkeltje van zelfbewieroking.

't Is zomer - hoewel het niet wil zomeren - en dus kijken we naar Vanthilt op één. Elke avond ter vervanging van De Laatste Show die straks ook een vervanger krijgt. Vanthilt, De Laatste Show of dat nieuwe ding zijn, hoe verschillend ook, zijn krak hetzelfde: een talkshow. Andere verpakking - 'format' in mediataal - voor (ongeveer) dezelfde inhoud.

Want wat is die inhoud? Mediamens interviewt mediamens over wat het is om in de media te komen. Of de variant: BV interviewt BV over het BV-schap. Ten andere, een BV ben je maar als je in de media komt. En wie vaak in de media komt, wordt een BV. Onze media draaien rond in een cirkeltje van zelfbewieroking.

BV's vormen de nieuwe adel van het land, de nieuwe elite. En ze eisen alle aandacht op. Ze krijgen die ook. Met deze 'mediadel' gebeurt wat eertijds met de klassieke adel gebeurde. De mensen kijken vol bewondering ernaar, lezen erover en dromen van zo'n prins(ess)enleven. Niet toevallig willen alle kandidates voor miss dit of dat "iets in de media doen". Ze zouden, zoals in het sprookje, hun tenen afsnijden om in het glazen schoentje te passen ter dans naar de televisie, het nieuwe paleis van de prins...

Bij de klassieke adel waren helaas niet alle leden vertegenwoordigers van "noblesse oblige". Elke adellijke familie had/heeft haar clown of vreemde vogel. Maar ook die was ook van adel. Dus hoorde hij erbij, omdat hij... erbij hoorde. En dus werd ook hij bekeken en soms bewonderd, met de nodige egards omringd en voldoende gefêteerd.

Deze fase van 'je hoort erbij omdat je erbij hoort' is de mediadel ook ingetreden. Sommige BV's hebben hun bekendheid gewoon te danken aan hun BV-schap, hun bekendheid dus. Of ze worden uitvoerig in de media opgevoerd, omdat ze in de media komen. Onze talkshows, of ze Vanthilt heten of De Laatste Show, of straks zelfs nog een andere naam dragen, zijn die fase ingetreden: of je wat te zeggen hebt of niet, je krijgt het woord omdat je een bekend smoel bent.

Her 'fenomeen' Astrid Bryan die slechts bekend is omdat ze bekend is, toont door het uitzonderlijke karakter van haar 'betekenis' op een onnavolgbare wijze de toestand van onze media. Wat Marshall McLuhan decennia geleden voorspelde, is gerealiseerd: the medium is the message. Of zijn we al een stap verder: there is no message?

We zijn helaas al zover: er kunnen geen boodschappen meer gebracht worden, tenzij de media in het centrum staan. Je hebt een Flikkendag nodig om aandacht te kunnen vragen voor het werk van de politie. Zonder fictie bestaat de werkelijkheid niet meer. Soms is de fictie dé werkelijkheid: de soapserie Thuis organiseert een Thuisdag (om mensen in familieverband samen te brengen). Gekker kun je het niet bedenken: de 'mediadel' nodigt het volk op zijn landgoed uit.

Het paradigma 'het medium is nieuws' heeft zelfs de berichtgeving aangetast. De televisietechniek is zo geëvolueerd - hoera hiervoor - dat we rechtstreeks aanwezig kunnen zijn bij de gebeurtenissen waar ook ter wereld. De menselijke begrensdheid van tijd en ruimte overschreden... En dus schakelt men om de haverklap over naar de correspondent ter plaatse om zijn 'breaking news' live te kunnen laten horen en zien.

Maar... de correspondent heeft niets te zeggen. Tenminste dat concludeer ik uit het verloop van zo'n gesprek dat meestal begint met de ankerman/vrouw die vraagt of "het waar is dat...". De correspondent beaamt en voegt niets wezenlijks toe aan de inleiding die in de studio voordien werd voorgelezen. Niet de berichtgeving is belangrijk maar het medium: wij hebben een correspondent, onze held ter plaatse, de vertegenwoordiger van onze 'mediadel'.

Steeds meer worden media nieuws. Niet alleen bij verhalen over de media. Vorige week besteedde TerZake aandacht aan het feit dat de televisie aandacht besteedt aan Syrië. De berichtgeving ging niet over Syrië maar over het feit dat Syrië onderwerp van nieuws is en hoe de televisie dat aanpakt... En we keken ernaar en dachten dat het berichtgeving was. Hetzelfde zagen we bij de ramp met de bus in Zwitserland en bij Pol Van Den Driessche. In beide gevallen behandelde de berichtgeving op de duur niet meer de feiten maar de media.

Dit is geen Vlaams fenomeen. Ook elders zien we dezelfde trend: de media hebben het over de media, alsof het medium de enige boodschap van belang is. De Franse journalist-essayist Jean-Claude Guillebaud schreef hier onlangs over in het weekblad La Vie: "Er steekt nogal wat kinderachtigheid in deze zelfverheerlijking die ons journalisten ziet als 'einddoel', terwijl we ons zouden moeten beperken tot de rol van 'middel'."

Alles samengeteld en gedeeld door twee : mooi gezegd, vind ik. Maar een beetje te eervol. Ik zou eerder gesproken hebben van een paardenvijg-del, omdat een paardenvijg zelfs na verloop van jaren, altijd een paardenvijg blijft (of helemaal niets meer is) en een del nog altijd een Maria Magdalena kan worden, ene boetvaardige zondares, zoals de Pastoors vroeger zeiden. Al zie ik niet direct het verband tussen pastoors en Knack

Wij, die al geruime tijd geleden tot de jaren van verstand zijn gekomen (zo hopen we toch) hebben de opgang van de media meegemaakt. Dat was de tijd van De Zondagsvriend' op glanzend papier voor heel de familie, en van avonden voor heel het gebuurte met Schipper naast Mathilde, met Nand Buyl die het verdorie presteerde om als Schipper aan te pappen met het jonge spring-in-veldje, dat de latere Chris Lomme bleek te zijn, zodat zij samen oud konden worden, op en buiten het theater. Wij hebben de tijd gekend dat de TV stilaan een opvoedende rol kreeg. Met Volksverheffing zoals dat toen heetteToen waren er nog gazetten met een eigen mening, en wie ze niet kon betalen, kreeg die van de buurman. De jaargangen werden bijdehouden zo lang het konZe stonden ook niet vol kleurrijke nutteloze prentjes, zodat de gezet lezen thans meestal neerkomt op prentjes kijken.

Dat (die goede oude tijd) duurde tot de Tjeven hun pole-position uit handen moesten geven en Linx de touwtjes begon te trekken.

Maar Allez! We vorderen goed. De Linxen verliezen op hun beurt stilaan hun pole-position in het voordeel van de Isalmmers, zodat we binnenkort niet meer zullen te klagen hebben.

De uitzendingen zelf zullen wel geen probleem zijn, maar de huiskamers wel. Ik bedoel : de oriëntatie van de huiskamers! Stel U maar eens voor, dat we 5 X per dag moeten bidden geknield zittend op de grond voor het scherm, de kont omhoog, met het gezicht meteen naar Mekka. Stel U voor dat de Godsdienst-Politie dan bij U binnenvalt, en U hebt zich getrompeerd van directie. Er komt dus een gouden tijd voor kompasverkopers!

Kijk! Kijk! Ons Moeder (Ha, hozest, Ma, daarboven?) heeft het altijd gezegd, dat er in mij een zeer bekwaam televisie-regisseur is verloren gegaan. Ik zie het nu ook! Want kijk : geef mij een stro (die media-del) en ik maak er een jolige soap van die maandenlang het land in zijn ban kan houden. Alleen het feit dat ik bijvoorbeeld de Muzelmanse echtgenote van Xavier Waterslaegers in FC de Islam-Kamioenen aan een man zal moeten toevertrouwen, baart mij zorgen. Hoe kan men nu als ordinaire del, rondlopen, gekleed in een alles bedekkende boerka? Met één gleuf om door naar buiten te kijken, en een op borsthoogte om door naar binnen te (laten) kijken?

Wat de Heer Abou Rim Ram kan pver filmen, (zie Anteltjes) kan ik ook! Ik doe ook alles zelf! Mijzelf opruimen inbegrepen.