Mijn meer dan 40 jaar ervaring met tuinieren en het telen van vele
soorten (klein)fruit zonder scheikundige bemesting en - spuiten wil ik
meedelen en zelf nog bijleren.
Voor de fruitliefhebber
04-08-2007
WAT IS WIE IN PRUIMENLAND?
Wat is wie in Pruimenland?
Avalon Falso
Gisteren kwam mijn goede vriend
Louis Eelen van Vorserlaar om enkele van zijn pruimen beter op naam te brengen.
Het begon al meteen met in mijn
ogen een afwijking. Van de 3 vruchten Queen
Victoria van dezelfde boom waren er twee identieke, maar de derde was
groter, mooier, dikker en smaakte ook beter.
Deze vrucht kwam waarschijnlijk
van een goed belichte tak met minder vruchten.
Van de 2 volgende, blauwe vruchten
is er een foto.
In 2001 kocht ik te Brogdale een
Avalon. Later hoorde ik dat dit een vergissing was. Men had een vrucht uit
hetzelfde nest vermenigvuldigd, maar niet de ware. Deze boom noem ik dan maar Avalon Falso.
De vruchten zijn nu nog niet rijp.
Het zijn lekkere vruchten maar niet de top als de echte Avalon die nu al een
week voorbij is.
Cambridge
Gage, een
zaailing van de Reine Claude Verte is een stuk vruchtbaarder dan de ouder. Dit
ras is gedeeltelijk zelfvruchtbaar en kan dus als enige pruim geplant worden
voor iemand die maar weinig plaats heeft. Tussen haakjes de Engelsen spreken
van Gages als wij het over Reine Claudes hebben. Sir Gage die de pruim naar
Engeland bracht uit Frankrijk gaf er zijn eigen naam aan.
De Reine Claude Verte is al een
oud Frans ras dat de naam kreeg van de gemalin, Reine Claude van koning Frans I
((1494-1547).
Deze vrucht smaakt uitstekend,
maar is toch minder zoet dan de R.C. Verte.
Denniston
Superb
ook een afstammeling van de R.C. Verte is in tegenstelling mat wat de naam zou
vermoeden slechts een vrij matig smakende vrucht, alleszins op zandgrond. Zijn
de vruchten op leemgrond beter?
Pruimen van een zware
grond smaken over het algemeen beter.
We proefden nog een aantrekkelijk
ogende Reine Claude achtige met een opvallende roodachtige blos.
De smaak is zeer goed, maar weer
niet zo zoet als de R.C. Verte.
Cambridge Gage, een zaailing van de
Reine Claude Verte is een stuk vruchtbaarder dan de ouder. Dit ras is
gedeeltelijk zelfvruchtbaar en kan dus als enige pruim geplant worden voor
iemand die maar weinig plaats heeft.
Denniston Superb ook een afstammeling
van de R.C. Verte is in tegenstelling mat wat de naam zou vermoeden slechts een
vrij matig smakende vrucht, alleszins op zandgrond.
Appels en vis eten tijdens de zwangerschap helpt tegen
allergieën en astma bij kinderen. Deze beschermende werking is waarschijnlijk terug te voeren op de krachtige
antioxidanten in appels en van de omega-3-vetzuren in vis. Dat blijkt uit
Amerikaans onderzoek dat bestond uit longfunctieonderzoek en allergietesten voor
de moeders. Als moeders tijdens de zwangerschap vier appels of meer hadden
gegeten, bleken kinderen minder vaak astma te hebben dan bij een appelconsumptie
van één per week. De verantwoordelijke antioxidanten, flavonoïden, zitten niet
alleen in appels maar ook in andere soorten fruit en in veel groenten.
Ik vraag
me af of een 'pompoen' die spontaan in onze tuin verschenen is en die ik
niet kan herkennen wel eetbaar is. Ik heb wel een aantal andere
courgettes, 'potimarrons, konkommers gezaaid, die ik wel kan herkennen, maar
die ene waarvan sprake kan ik niet thuisbrengen.
Pompoenen kweek ik al sinds 1965.
Toen kregen we van Pierre Gevaert van Lima zaad van de Japanse Hokkaido pompoen
door Osawa, de grondlegger van de macrobiotiek, meegebracht naar Sint-Martens-
Latem. Die pompoen was hoofdzakelijk groen maar ook met wat roodachtige kleur.
In 1970 met de boomplantactie
leerden we de heer en mevrouw De Belder van het Arboretum in Kalmthout
kennen.Van Jelena De Belder kreeg ik
zaad van verschillende andere rassen pomoenen.
Een belevenis om al die
verschillende vormen en kleuren en smaken te leren kennen. Maar het volgende
jaar kreeg ik nog een veel grotere diversiteit vruchten. Sommigen heel groot en
smakeloos. Mijn oorspronkelijke Hokkaido vond ik niet meer terug.
Sindsdien koop ik elk jaar nieuw
zaad, omdat ik meerdere rassen de moeite waard vind.
Elk jaar schiet er wel ergens een
pompoen spontaan op en soms zijn die meer dan de moeite waard.
Aleide bereidt de pompoenen op
meerdere wijzen: in de soep, gestoofd, gebakken, als taartbeslag, een enkele
keer gefrituurd.
Dit jaar zijn er op diverse
plaatsen pompoenen aan het groeien. Het zomerse voorjaar zit daar voor alles
tussen. De slakkeninvasie is pas daarna gekomen met de regen van half mei.
Dat maakt dat een groot deel van
de toen gezaaide rassen aan deze beestjes ten prooi vielen als nooit te voren!
Ik ben benieuwd naar de
zaailingen. Eetbaar zijn ze alleszins. Of ze ook nog lekker zijn valt af
te wachten. Soms is het vlees niet lekker, gestoofd of gebakken, maar wel best
geschikt als vulmateriaal bij een bereiding.
Ik ben eens gaan kijken
hoe ver de vruchten al ontwikkeld zijn en dat is ver. Als het een soort is met een dikke
steel en deze begint te verkurken, dan is de vrucht ver rijp.
Excalibur is niet alleen het
zwaard van koning Arthur, maar ook de naam van een prachtige pruim uit
Engeland.
Deze pruim ontstond in 1970 in het
Long Asthon Research Station uit een vrij bestoven Reine Claude dAlthan. De
introductie dateert van 1989.
Het is een grote dessertpruim,
geel-roodachtig- blauw. Het vruchtvlees is geel, middelmatig sappig en zoet met
een goede smaak. Sommigen vinden de pruim echt de top, wellicht mede omdat de
vrucht er zo groot en schitterend uitziet. Mijn kwalificatie: zeer goed, maar
Avalon vind ik nog een stuk beter.
Ik heb nooit veel vruchten.
Wellicht onvoldoende bestuiving. Algemeen geldt echter dat het ras matig
draagt. Een bestuiver is o.a. Czar. Ook op St Julien A onderstam wordt het nog
een flinke boom.
Als rijptijd geeft men eind
augustus. Vandaag 2 augustus werden de laatste geoogst.
Op de foto Autumn Bliss , momenteel de meest courante herfstframboos bij de liefhebber.
Herfstframbozen zijn een
gemakkelijk gewas. In hetzelfde jaar groeien en bloeien ze en geven ze vruchten.
De zomerframboos doet er twee jaar over. Het eerste jaar groeit de tak, die pas in het volgende jaar bloeit en vruchten geeft.
Ten eerste zijn herfstframbozen minder gevoelig voor de wortelrotziekte, Phytophtora fragariae, dan de
zomerframbozen. Ook van andere ziektes hebben ze veel minder last.
Ten tweede ze worden minder
belaagd door de merels.
Is het u al opgevallen dat de
meeste merels zich in deze periode veel minder laten zien? Ze zitten nu in hun
ruiperiode en hebben behoefte aan meer eiwitrijk voedsel. Dan laten ze de
vruchten meer met rust. Maar straks als de druiven rijpen zijn ze weer present!
Ten derde. Je hebt er minder werk
mee. Ik knip de afgedragen takken in putje winter tot tegen de grond af.De lagere rassen als Autumn Bliss (rood) en
Fall Gold (geel) behoeven geen steun. Himbo Top, Polka en Joan Squire dienen
wel gesteund te worden.
Ten vierde Je hebt over een lange
periode, tot het gaat vriezen steeds verse vruchten.
Vandaag met Paul zijn 24 jarige
boomgaard in de omgeving van het Fort van Wommelgem bezocht. Op een perceel van
20m breed en 100 m diep staat er heel wat bijeen.
Paul is begonnen met laagstammen,
waarvan er al veel verdwenen zijn. Er staan evenwel nog meerdere flinke bomen
Jaques Lebel en Bramley Seedling, doch geënt op een fel groeiende onderstam,
minstens een M7, waarschijnlijker een zaailing. In vergelijking met deze staan
andere bomen er veel meer versleten bij en dit na pas 24 jaar. Zo iets zou ik
totaal niet verwacht hebben. De grond is er wel zandig, maar heeft in de winter
geen hoge waterstand, zoals het bij mij het geval is!
Er staan 3 uitstekend geladen
noten. Een Broadvieuw op onderstam
zwarte noot. Dit is zeer goed te zien. Precies een zwarte mof onderaan.
Vincent wist te vertellen dat deze
onderstam nu verlaten zou zijn, omdat deze bomen na 20 jaar zouden bezwijken.
Deze boom is alvast een uitzondering, ondanks het feit dat een helft meerdere
jaren geleden afkraakte bij een zware storm. De Joegoslavische noot Plodowski staat er eveneens schitterend
bij; maar het ras nr 139 vande grote, Zeelandse notenkwekerVan t Westeinde is de meest kwaliteitsvolle
wat smaak en bewaarvermogen (2 jaar) betreft.
De weggevallen bomen vervangt Paul
door hoogstam.
We kwamen op het juiste moment om
zijn Avalon pruimen te proeven.
Tamelijk grote, roodblauwe vruchten met een formidabel goede smaak, uitstekende
zoet-zuur verhouding. A propo mijn exemplaar van 2001 had ook dit jaar nog geen
vruchten!
De Kempische pruim, een wortelechte zaailingpruim die hij van mij
kreeg, hangt overladen vol en begint te rijpen. Het verwonderde mij dat de
vrucht van zon overladen boom toch nog behoorlijk smaakte. Het vruchtvlees zit
wel zeer vast aan de steen.
Praktisch alle peren zijn er
uitgevallen. De uitzondering is hier de Marguerite
Marillat, die er gezond bijstaat. De reden waarom de peren het niet deden
is waarschijnlijk te zoeken in het vroegere gebrek aan bemesting. Dat is nu
geen probleem meer sinds een kennis paardenliefhebber hier de mest kwijt kan.
Bij de appels begint de Gravensteiner al iets te rijpen. Een
gevallen vrucht smaakt al vrij goed. Ergens las ik dat de oorspronkelijke
vrucht beter is dan de mutant, de Rode
Gravensteiner. Deze laatste heb ik staan en vind ik een lekkere, vroege
herfstappel.
Daarna stond Brogdale op het
programma. Dit keer wilden we de softfruit collectie bezoeken.
Ted Hopday heette ons welkom. Met
een badge van The Friends konden we de vele rijen rode, witte en zwarte
bessen en de kruisbessen grondig verkennen.
Daar het seizoen hier een tiental
dagen achterloopt was er nog veel te zien. Er werd veel geproefd van rode,
witte en zwarte bessen.
Het seizoen voor de kruisbessen
was voorbij.
Haast alle planten hadden te
lijden van de meeldauw. De resistente rassen vielen dus te meer op.
Rassen bij de rode bessen die de
aandacht trokken:
Macherauchs
Riesentraube
Cascade (dikke bessen)
Redpoll: opvallend lange, zeer
gevulde bessen. Echter zure smaak, nog niet voldoende rijp?
Bij de witte of beter gele steekt
het late ras Blanka er met zijn
lange trossen dikke bessen duidelijk boven uit.
Bij de kruisbessen: Robustenta, Resistenta en Rokula
De late zwarte bes Jet viel op door de opvallend grote
bessen aan lange trossen. Blijkbaar echt een ras voor zware grond. Op mijn
zandgrond, ondanks de vele compost, doet dit ras het een heel stuk minder.
De tijd ging veel te snel zodat we
op de terugweg enkel een glimp konden werpen op de pruimen. Magna Glauca en Opal zijn hier pas rijp. Bij mij is Opal al een week voorbij.
Eigenlijk hadden we hier een hele
dag nodig. Ik had nog graag de bramen gezien, maar daarvoor hadden we geen
tijd.
Om 5 p.m. is het sluitingsuur.
Terwijl ik met Tedhet bezoek van zat. 22 september besprak
gingen de andere nog vlug met Allison, onderzoekster van Brogdale, de vroege
peer Belle de Jumet bekijken.
Op de terugweg reden we de
golvende weg door de North Downs naar het schilderachtige plaatsje Chilham, met
oude huizen rond het dorpsplein en een kijk op het kasteel met zijn vele, hoge
schoorstenen. Er is een liefelijk kerkje met muren in grote, gekloven
silexkeien. Naast de kerk een stuk van de onderstam van de in de grote storm
van 1987 bezweken 1300 jaar oude taxus (Yew).
Nog een anekdote van vroeger: Toen
ik er een tiental jaar geleden met de bus wou vertrekken ontbrak een
medereiziger. Ik vond hem in de tweede pub achter een grote pint. Als vroegere
matroos was hij de tijd van afspraak vergeten. Nu is die pub een restaurant
geworden.
We hebben geluk gehad met het weer.
Terwijl België eindelijk nog eens een zomerdag beleefde had men voor Kent regen
voorspeld. Die bleef uit tot net voor het inschepen een licht buitje.
Zat.22 sept 07 : Daguitstap naar de Tuinen
van KENT in hun
fruitweelde(org. VELT Zoersel in
samenwerking met Reizen Lauwers)
We bezoeken YaldingOrganic Gardens (Maidstone),
de boeiendebiologische tuin van Garden Organic, de roepnaam van de Henry Doubleday Research
Association (zeg maar de Engelse Velt, hun tweede tuin, naast deze van Ryton) met
een reeks historische tuinen: van de middeleeuwse klooster-apothekerstuin tot
de cottagetuin (William Cobbett) en verder verschillende speciale thematuinen :
hoe biologisch tuinieren, zeer fijne(klein)fruittuin, watertuin,
composttuin, childrens garden enz..(organicis het Engels voor biologisch). Middagmaal. Gidsbeurt
van anderhalf uur met vertaling.
Daarna staat Brogdale ( Faversham) op het programma,
met zijn fenomenale fruitcollectie: 2300 appels, 500 peren
350 pruimen enz.. Een levend fruitmuseum in zijn herfstweelde!
We worden er gegidst door de
Friends of Brogdaleen zullen
kunnen genieten van de fantastische verzameling en hier en daar de proef op de
som kunnen nemen.
Tussendoor genieten we van
het typische Engelse landschap.
*****
Opstapplaatsen: Parkeerplaats Rond punt van Wommelgem vertrek om 6u 00 stipt;Wees enkele minuten vooraf aanwezig.
Opstapmogelijkheid in Gent,
links van het U.Z. over de ring, aan hotel Campanile, naast Holliday Inn om 6u50enLoppem (rond punt afrit) om 7 u 25.Reis met Shuttle.Terug rond 24
u.
Prijs: 69 ( Velt en NBS) ( 74niet-lid):inbegrepen: bus, drinkgeld chauffeur, overzet, alle inkomgelden, twee
maal gidsen (vertaling voorzien) , een lekkere, biologische lunch te Yalding en
afternoon cream coffee/tea met versnapering ( ken je al een scone?) te
Brogdale.
Inschrijven door overschrijving op rek.000 -0875684 65vanD.
Willaeys2980Zoersel. ( Vraag eerst of er nog plaats is).
Voorzie in wat Engels geld voor drank en desgewenst een knabbeltje voor s
avonds.