Naar de Bruinkoolontginning bij Aken

Met de senioren van de Landelijke Gilde met 2 bussen van De Blauwvoet  (Balen) naar Vaals (Nederlands Limburg) met het Drielandenpunt, het hoogste punt van Nederland: 321m. en dan verder iets voorbij Aken naar de Bruinkoolmijnen.

Wij zitten boven op de dubbeldekker met 70 plaatsen. Onderweg rijden we door de regen. Chauffeur Yves vertelt mij dat hij vooral op Londen rijdt.

Na de koffiestop in het restaurant bij de Wilhelmina-uitkijktoren van Vaals  stapt de gids op de bus. Hij wijst ons de interessante plaatsen van de streek. We hebben relatief geluk: het regent niet meer, doch het zicht is niet zeer helder.

Te Aken toont hij de gespecialiseerde brandwondenkliniek en vertelt hij over de grote universiteit met 60.000 studenten, die tot in Nederland een kot zoeken, slechts een 5 tal km verder.

Vandaar naar de plaats Inden, een van de drie bruinkoolontginningsgebieden in de streek, niet ver van Aken.

Te Eschweiller met de indrukwekkende elektriciteitscentrale –wordt o.a. gestookt met bruinkool- verlaten we de autoweg om naar het eerste uitkijkpunt te rijden.

De groeven zijn reusachtig en de machines navenant. Men graaft tot ongeveer 200m diep. Een reeks panelen geeft uitleg. Zie foto’s.

Na de ontginning over enkele tientallen jaren wordt het een groot meer, See in het Duits. Iets dergelijks hebben we gezien bij het bezoek vorig jaar met Zoersel aan Gräfenhainichen (bij Leipzig, in het vroegere Oost-Duitsland) waarmee de gemeente verbroederd is. De ontginning is daar al 20 jaar gestopt, grote meren, doch een 5 tal van die reuzen-machines heeft men samengebracht rond een openluchttheater.                                 (klik in de rechtermarge op de blogs 22/10-28/10 2012 . Als je bij zoeken bovenaan links Ferropolis intypt krijg je slechts een gedeelte te zien en spijtig genoeg niet de machines)

Daarop rijden we naar de grote uitkijktoren. Er zijn een 20tal gegadigden voor de beklimming van de 216 gemakkelijke treden.  In de namiddag, vanaf 14u kan je wel met de lift.

We rijden weer naar het grote restaurant te Vaals voor een degelijk middagmaal.

Daarna gaan we opnieuw op tocht met de gids door het mooie, groene, golvende Limburgs landschap.

Eerst staat een bezoek aan een schapenboerderij op het programma. Het begint opnieuw te regenen en op een bepaald moment ook te hagelen. Het uitstappen gebeurt in de regen. Er stond een demonstratie van schapen-drijven op het programma, doch daarvoor is het geen weer. Ik schat het rond de 10°.

De boer, man met baard en bruine hoed, een echte herder geeft uitleg. Hij kweekt een paar duizend schapen en heeft 8 schaapsherders in dienst, die elk met een kudde natuurgebieden onderhouden. Dit brengt verschraling mee van de gronden met als gevolg een grotere soortenrijkdom aan planten en bloemen. Vervolgens gaat het naar de stallen. Een aantal geïnteresseerden verdringt zich rond de herder.

Het doet deugd weer op de warme bus te stappen.

Als we verder rijden is de regen gestopt. We dwarsen een reeks dorpjes met nu en dan een mooi panorama. We komen o.a. ook door Valkenburg. Te Margraten zijn we nog net voor sluitingstijd (17u) op het Amerikaans kerkhof met 8.000 graven en nog eens 2.000 namen van de vermisten op de muren. Velen vielen in de slag van de Ardennen. Bij het binnenrijden zie je bij het huis van de Amerikaanse conservator een knappe boomgaard. De gids vertelt dat er te Margraten nog een fruitveiling is. Zuid-Limburg is naast De Betuwe, Zeeuws-Vlaanderen en de Flevopolder nog een belangrijke fruitstreek. Hier is ook de grote boomkwekerij Frijns gevestigd. In het verleden ben ik er een paar keer geweest. In Echelrade, dorp van de Fusiegemeente Eijsden-Margraten bezocht ik een achttal jaar geleden Marc Vandewall, kweker van de prachtige, resistente herfstappel Colina. Hij ontwikkelde nog een paar beloftevolle rassen, doch ik heb er geen verdere informatie over.

In de particuliere tuinen zie je ook meer fruit dan bij ons en er zijn eveneens (rest)boomgaarden. Hetzelfde in Duitsland. Niet ver van de bruinkoolontginning bloeide nog een late appelboom; een courtpendu of een Reinette de France?                                                                            

Nog een derde maal naar het restaurant te Vaals voor het avondmaal. Bij momenten breekt zelfs de zon door en dan naar huis.

Het viel mij in de bus op zo weinig vermoeide mensen te zien. Blijkbaar zorgde de avondmaaltijd voor nieuwe energie, ook voor mezelf.

FOTO’S van mijn echtgenote Aleide. U zijt alvast welkom op het 12 de Afrikaans Tuinfeest op zondag 7 juli in de namiddag op de Lage Weg 60 te 2980 Halle-Zoersel.

Info: aleide@cozoego.be ; www.cozoego.be

tel 03 383 12 37

De Wilhelmina uitkijktoren bij het restaurant in Vaals

Op het uitkijkpunt van de groeve bij Inden

Uitleg over bruinkool

Reusachtige machine

Yves, de chauffeur heeft iets opgemerkt

De mijn

Idem

De elektriciteitscentrale van Weisweiler die hoofdzakelijk draait op bruinkool

Vervolg

De centrale van Weisweiler

Uitkijktoren

De rivier Inden

Boomgaard

We passeren de centrale

Ze tappen ook het het vaatje van de zonnepanelen

Koolzaad

De brandwondenkliniek te Aken

VERVOLG   2

Medereiziger-duivenmelker uit Wommelgem weet mij iets leuks te vertellen

Huis in vakwerk

Naar de schapenboer

Zijn plakkaat

Schapenboer

In de stal

Toehoorders

De zwarte kop van het Suffolk-ras

Boomkweker Louis Mampay van Viersel op de voorgrond

VERVOLG   3

In de stal

Herdenkingszuil van het Amerikaans kerkhof te Margraten

Tekst

Landschap

Wolken

Geploegd land

Melkkoeien van het Hollands ras

Het wordt vroeg avond bij het terugrijden

Kasteel van Freÿr

Met KVLV Halle en Schilde

Het is betrokken maar de voorspelde regen blijft, op wat spatjes na, uit.

In het Brabantse zien we af en toe geel oplichtende koolzaadvelden. Voorbij Namen is het vooral een weidestreek.

Het kasteel van het dorp Freÿr, gemeente Hastière- vroeger dagelijks in het nieuws met het aantal opgehaalde schotbalken- ligt op de linkeroever van de Maas, ongeveer halfweg Dinant-Givet.

De parkeerplaats is nauwelijks te zien en Gerard, de chauffeur zet ons toch af bij het kasteel. De smalle weg er naartoe is weinig geschikt voor bussen. Als je uit richting Dinant komt is het kasteel en de parking te weinig duidelijk en te weinig uitnodigend aangeduid.

De gids vertelt dat dit het enige, lang geleden, heropgebouwde kasteel in renaissancestijl is in de buurt.  Door de smeedijzeren toegangspoort betreden we het binnenplein met eeuwenoude kinderkop-kasseien. De gebouwen aan de zuidkant werden halverwege de jaren 1700 afgebroken en vervangen door het smeedwerk. Aldus was er meer licht en warmte van de zon voor het kasteel. Tevens werden toen de tuinen in de klassieke stijl van Le Nôtre aangelegd. Men spreekt hier van een Versailles in het klein.

Het interieur is een prachtige verrassing: wandtapijten, kostbare meubilering, plafondfresco’s, grote schilderijen met jachttaferelen en verder portetten van belangrijke heersers en familieportretten. Sinds 1410 is het kasteel nog steeds in handen van dezelfde familie, reeds 20 generaties. De gids weet boeiend te vertellen.

In 1995 was er een grote overstroming: de Maas buiten haar oevers. Binnenin stond er 1m water: veel schade. Alles is prachtig hersteld. Op een deur zijn de sporen nog te zien (foto).

Lodewijk XIV heeft er gelogeerd. Die was op veroveringstocht. Vroeger had hij al Frans-Vlaanderen aangehecht bij Frankrijk. Nu wou hij veel verder doorstoten. Aanvankelijk had hij succes, maar de Alliantie (Holland, Oostenrijk en Engeland), geleid door de eerste hertog van Marlborough, John Churchill, die in de Cotswolds (Midden Engeland) Blenheim Castle optrok, genaamd naar Blenheim in Beieren, waar hij een belangrijke slag had gewonnen, won het pleit. Winston Churchill, een nazaat werd er geboren. Fruitliefhebbers kennen de Blenheim Orange, een lekkere herfstappel die daar ontstond.

We herinneren ons nog de verwoesting en beschieting van Brussel in 1695. (Blog van 6/4/2013 over de vorige uitstap. Je kan bij Zoeken, linksboven Brussel invullen). Had Lodewijk XIV gewonnen, dan waren wij nu misschien Fransen?

We zien de 18 de eeuwse koets van de kinderen, met alles erop en eraan, gebouwd door een Brusselse koetsenmaker, wiens bedrijf destijds werd overgekocht door de familie d’Ieteren, nu welbekend van Volkswagen-Audi.

Vervolgens gidst een mevrouw ons door de tuinen in klassieke stijl. Er is de lengteas, aansluitend op het kasteel, met waterpartijen en sterk geknotte bomen. De lindes zijn vrij oud maar bleven beperkt in groei door de sterke snoei. Verjonging komt door een nieuwe scheut. Dit kan zelfs binnenin in de vermolmde binnenkant van een boom (foto).

Dan is er een dwarsas die boven op de helling bekroond wordt door een paviljoen in Roccoco-stijl.

In het tweede gedeelte van de lengteas weer waterpartijen, maar alle aandacht gaat nu naar de appelsienenbomen in bakken met openklapbare wanden voor het onderhoud. Drie exemplaren zouden al 300 jaar oud zijn. Het zijn grote bonsai-bomen. Achteraan vinden die in het koude seizoen een plaats in de twee oranjeries, de oudste van de Nederlanden. Immers appelsienbomen verdragen hoogstens -2°.

In de oranjeries kunnen ze aan een katrol omhoog getild worden voor (wortel)snoei en vervanging van de grond.

We zien nog enkele andere tropische boompjes.

Tussen de hoge hagen wandelen we omhoog tot aan het roccoco paviljoen met prachtig stucwerk. In het kasteel had de gids ook al gewezen op het zeer oude, nog intacte stucwerk.

Bij de hagen zien we veel bloeiend daslook. De gids spreekt van ail des ours, berenlook, naar de wetenschappelijke naam Allium ursinum. De chauffeur komt ons ophalen naast het renaissance kasteel en de Maas.

Voor mij was dit een onverwachte schoonheidsbeleving. Freÿr is wellicht te weinig bekend; maar ligt ook in een uithoek van het land.

Zie de vele foto’s van Aleide

1.Koolzaadveld

2.Veeteeltstreek

3. We stappen uit

4. Gids

5. Zonnewijzer in de kasseien

6. Interieur

7. Jachttafereel

8. Smeedijzeren balustrade

9. Het peil van de overstroming van 1995 is nog duidelijk te zien op de deur

VERVOLG

10. Zaal

11. Wandtapijt

12. Haard met vuurplaat

13. Wandtapijt

14. Nog eens de haard

15. Schilderij

16. Echte koets op maat voor de kinderen, 18^de eeuw

17. Zoldering

18. Kamer

VERVOLG  2

19. Schouw in streek-marmer

20. Stucwerk in de kapel, heel oud, nog intact

21. Vertrek

22. Tuin

23. Tuin

24. Oude lindemet binnenin deopvolger

25. Kwekeling

26. Paviljoen

27. Gidse

VERVOLG  3

28. Gidfse met appelsienboom

29. Oranjeries

30. Citroen?

31. Katrol

32. Gewelf oranjerie

33. Hagen

34. Maria Van Wesenbeeck (met rode sjaal), reisleidster-voorzitster

35. Stucwerk in het roccocopaviljoen

36. Kasteel van Freÿr aan de Maas

Grotten van Han

Over Dinant rijden we naar de autoweg. We passeren het centrum, bekroond door de citadel. Saxofoons langs de weg verwijzen naar de beroemde inwoner, muziekinstrumentenmaker Adolphe Sax.

We rijden naar Han, afrit Wellin op de E 411, net op Luxemburgs grondgebied, afslag naar links, nog een 10 tal km, terug in de provincie Namen.

We eten in restaurant Pavillon, op het domein van de Grotten, eigenlijk vlak bij de uitgang van de grot, zoals we later merkten. We proeven een Blonde van Han. Chauffeur Gerard- Gerarke voor de dames, zoals hijzelf zei- ging de bus halen om ons terug naar het Centrum te brengen, waar een treintje vertrekt naar de grotten.  Na het bezoek aan de Grotten is het restaurant gesloten en rijdt het treintje niet meer.

Het is 65 jaar geleden dat ik Han bezocht op schoolreis (1948).

Ik zat toen in de zevende voorbereidende. Ik werd speciaal in het oog gehouden door de onderwijzer van het 4 de leerjaar. We wandelden in het dal naar de grotten en toen ik even wat hoger wou klimmen werd ik onmiddellijk ter orde geroepen. Zou men mij nu relatine gegeven hebben?

Nu wandel je in de grotten heel comfortabel op een gebetonneerd pad, met veel trappen op en af, een traject van 2 km. Toen was alles nog veel primitiever, slijkeriger en avontuurlijker. Op een bepaald traject deed men het licht uit en liep men op de tast. In de grote zaal is er nu een klank en lichtspel –best te genieten-; toen kwam een man in het donker met een brandende fakkel naar beneden gelopen.

In die tijd verliet men de grot per boot en weergalmde een kanonschot. Nu wandel je naar buiten en braakt nog steeds een kanonschot. Een echogalm heb ik deze keer niet bemerkt.

FOTO’S

Dinant, met zijn Citadel

Hier werd de uitvinder van de Saxofoon geboren, Adolphe Sax

Gerard, de chauffeur

Op het treintje

In de grotten