Jefkenspeer

Ik hield de Jeskespeer al een tijdje in de gaten. Enkele dagen geleden was er nog geen val. Toen ik daarstraks nog eens ging kijken was er wel veel val. Het signaal om ze onmiddellijk te plukken. Vandaag hadden we eindelijk ook een dag zonder regen.

De Jefkespeer is gekweekt door de proost Jan de Pameleirre - tevens pastoor van de Sint-Pieterskerk in Denderwindeke - in de priorij van de Premonstratenzers of 'Witheren' te Ninove en zijn hovenier Jozef (Jef) Thiebaut.

Door de tijd heen kreeg ze de naam van de hovenier, die het ras verspreidde: Jefkespeer.

Toen de Franse revolutie ook de Denderstreek overspoelde, werden alle kerkelijke goederen onder de hamer gebracht.
De boomgaard kwam terecht in de handen van de Ninoofse notaris Chaboceau, die de peer zijn naam gaf: Beurré Chaboceau, goed voor de burgerij, doch in de volksmond bleef het Jefkespeer.

Het is een eerder kleine, doch fijn smakende vrucht aan een gezonde boom, een goede groeier als ik vergelijk met mijn andere bomen. Naast de hogere middentak zijn er een drie, vier schuin zijwaarts groeiende takken, doorhangend van de vruchten, zodat ik ze van de grond kon plukken.

Men geeft als rijpheid begin oktober, maar midden en eind september lijkt mij realistischer, gezien het late seizoen dit jaar. Enkele vruchten zijn nu al op smaak. Het zou een zelf bestuivend ras zijn.

Bij Adrian Baggeley te Woodborough

Vier jaar terug waren we al eens bij hem op bezoek te Woodborough (gemeente Lowdham), halverwege Nottingham en Southwell.  Zie blog van 7/9/2009.

Adrian is lid van de selecte Fruitgroep van de Royal Horticultural Society en de Friends of Brogdale. Hij is vooral bekend als prijswinner op de grote fruitshows. Vele keren haalde hij er hoofdprijzen met zijn prachtige fruitpresentaties. Op de Tatton zomershow 2012 haalde Adrian de RHS Hogg medaille binnen voor een presentatie met 6 fruitvariëteiten: rode bessen Red Lake en Stanza, de kersen Lapins en Summer Sun, zwarte bes Ben Sarek en de stekelbes Keepsake. Bovenop nog een eerste prijs voor de mooiste fruitkorf. Op de grote RHS herfstshow 2012 won hij meerdere eerste prijzen Er was er een in class 11, wat staat voor een verzameling van negen borden met perfecte appelen en peren. Verdere eerste prijzen voor keukenappelen, peren als groep of voor enkele variëteiten. Ook zijn fruitkorf werd weer de mooiste bevonden. Die telde niet minder dan 28 verschillende fruitsoorten.

(Vul bij Google in: Tatton park summer Fruit show en je komt terecht op FRUIT FORUM van Joan Morgan met de foto’s.)

Adrian ontvangt ons eerst bij zijn kleinfruit (soft fruit in het Engels). Hij heeft  er 28 stuks: rode, witte en zwarte bes (waaronder Big Ben). Hij weet Marjon blij te maken met een jonge plant. Ook een aantal blauwe bessen doen het goed in een aangepast plantgat.

De bessen vallen danig in de smaak. Hij heeft o.a. ook Reuben, de nieuwe herfstbraam. Te vergelijken met de herfstframbozen. In hetzelfde jaar bloeien deze en geven vruchten. Dit gaat door tot de eerste vorst. In openlucht rijpt Reuben echter te laat in deze streek. Ik ben benieuwd wat het in mijn tuin wordt.

Adrian heeft een grote variatie aan fruit: 85 appelrassen. Zijn favoriete appel is Crowngold. Ook Otava is een van zijn lievelingen. Dit is ook mijn topappel; 50 peren, waaronder o.a. Beth, een lekkere peer die ik vorige week ook heb geplukt. 32 pruimen, waarbij enkele beschutting vinden achter speciaal opgerichte, houten schuttingen. Dit jaar zijn er maar weinig vruchten. Hij heeft Shiro, een grote, gele Japanse pruim (Prunus salicina). Als je er in bijt loopt het sap langs je mond. Het vraagt echter veel zorg om de zeer vroeg bloeiende struik bij vorstgevaar steeds in te pakken en overdag weer uit te pakken. De 11 kersen staan in een grote kooi met fijne draad er rond. Een plastieken zeil boven houdt de vruchten droog ; vier perziken, twee abrikozen, zeven druiven. De pitloze Himrod (in serre) ziet er aantrekkelijk uit  In een andere serre staan zelfs negen vijgenvariëteiten in plastiek zakken op een meter van elkaar, met onderin een dikke laag brokken van stenen en pannen die verhinderen dat de wortels door de afwaterringsgaatjes dringen. Hij verkiest White Marseilles boven Brown Turkey. Zijn favoriet is evenwel Rouge de Bordeaux.

Zoals bij de druiven al vermeld, behaalt Mr Baggeley de beste en mooiste resultaten met zijn houten afrasteringen Op zijn zuidelijk georiënteerd hellend terrein heeft hij zeven houten ‘muurtjes’ gebouwd. Hij noemt ze arme-mensen-muurtjes. Zo’n constructie bestaat uit drie houten panelen van 1,8m, gevat tussen palen van 12 bij 12 cm. De panelen bevinden zich 20 cm boven de grond. De panelen zijn bespannen met draad waaraan bamboestokken werden bevestigd om de espaliervormen te leiden.

Zo’n houten muurtje heeft tal van voordelen volgens Mr Baggeley. Het voornaamste voordeel is de hogere temperatuur die erop gehaald wordt. Op een zonnige dag worden de 40°C probleemloos bereikt. De bomen vangen veel minder wind en regen dan de vrij staande bomen. Je kan aan vorstbescherming doen door er een fleece voor te hangen. In de afrijpingstijd kun je een net hangen ter voorkoming van vogelschade. De vruchtkwalieit is ontegensprekelijk beter dan op de vrij staande bomen. Vruchten zijn groter, de dekkleur is meer uitgesproken en de vruchten hebben duidelijk minder te lijden van windschade. De opbrengst is hoger. Hij kweekt er vooral delicatere vruchten tegen.

Tussen serres (plastiek tunnels) en bomen vindt hij nog plaats voor een aantal groenten.

Tussendoor was het voor mij interessant John A. Beswick, chairman van RHS Fruit Group Midland Branch terug te spreken. Ik leerde hem kennen op de Europom, okt. 2010 te Wisley.

Adrian vroeg mij naar de woelmuizenvangst en hoe ik de emmer precies ingroef en hoeveel water in de emmer moest?

(Als je boven links bij zoeken woelmuizen invult kom je op de betreffende blogs terecht.)

Mijn antwoord: na zeven opeenvolgende vangsten van woelmuizen ving ik 2 spitsmuizen –dit vond ik erg jammer- want spitsmuizen, met hun scherp snoetje, zijn als insecteneters nuttige dieren. Gedaan met het verdrinking-vangen. Ik vraag mij af of je geen voorwerpen met een diepe,, rechte wand zou kunnen ingraven, zonder water, waaruit woelmuizen niet zouden kunnen ontsnappen? Daarna kan je ze nog altijd uitschakelen en een eventuele spitsmuis sparen. Nu - bij het oproepen van de betreffende blogs - merk ik dat toen iemand dit al suggereerde.

FOTO’S

De pup ‘Four Bells’, dichtbij het terrein van Adrian, waar we de vorige maal kwamen.

Adrian Baggeley

Idem

Uitdelen van documentatie over zijn soft fruit

Adrian en Jeanpierre

Appel

Idem

Rode appel

Peren

VERVOLG

Appel

Peren

Idem

Zeekool

Catillac of Pondspeer

Pruim

Idem  (Een Rivers pruim)

Muurtje met peren

Appelen

De Peer Beth

Dit jaar is het een goed jaar voor de peren. Mijn Kempische zandgrond is niet direct de beste grond voor peren, daarbij komen nog de late nachtvorsten. Beth is wel een van de laatste bloeiers.

Mijn vroegste is de peer Beth, seizoen eind augustus, midden september. Ik heb de peer leren kennen te Brogdale (Faversham), de grote fruitverzameling in Engeland. Naast de 2.200 appelen hebben ze er ook 500 peren.

Ik heb er diverse busuitstappen naar ingericht. Op een van die bezoeken had ik de eer Henk Houtman, de sterkhouder van de POMolgische Vereniging Noord- Holland en een bevriende fruitteler mee te hebben. Ze logeerden bij ons. Te Brogdale viel Beth danig in de smaak, een peer met sappig, smeltend vruchtvlees. Later deed hij mij een boompje cadeau.

Beth is een Engelse peer van East Malling uit een kruising van Beurré Superfin x Williams’ Bon Chrétien. Kreeg haar naam in 1974. Het is een kleine tot middelgrote vrucht.

Jim Arbury van Wisley in zijn boek Pears omschrijft ze als een betrouwbare en flinke drager met een plezante smaak. Een aanrader.

Foto’s