Davidsfonds Halle-in-de-Kempen  Zwalm, Vlaamse Ardennen 20 juni 2011

De jaarlijkse reis dit jaar begon in Oudenaarde met een koffie/thee plus een paar koffiekoeken in de brasserie De Flandrien van het museum van de Ronde van Vlaanderen.

We wandelden langs de Walburga-kerk, in Brabantse gotiek met de imposante 88 m hoge toren. Daarachter het vroegere hospitaal, nu OCMW. We zagen de renaissance-woning, met zuilen, residentie van de bisschop toen Oudenaarde even een bisschoppelijke stad was.

We kwamen uit op de markt met het laat-gotische stadhuis, gebouwd van 1526 tot 1537 onder burgemeester Filip Lalaing. Centraal staat het 40 m hoge belfort, met in de top het beeldje van Hansje de krijger, ooit in de 16 de eeuw de vaandeldrager van de stad.

Gedurende meer dan 300 jaar (1500-1800) was  Oudenaarde het wereld-centrum van de wandtapijtkunst. Er was echter geen tijd om het Huis De Lalaing te bezoeken, dat nog een belangrijke collectie bezit. Hier is nu een restauratie- en weefatelier gevestigd.

De brug over de Schelde gaat net voor ons in zijn geheel omhoog. Miel, als bouwkundig ingenieur weet een en ander te vertellen over bruggen. We komen voorbij de Louise-Marie fontein, gebouwd ter gelegenheid van haar huwelijk in 1932 met Leopold I (1812-1850).

FOTO'S

St-Walburga

Idem

Stadhuis

Idem

Idem

Top Belfort: Hansje, de krijger

Huis de Lalaing (wandtapijten)

Marie-Louise fontein

Detail

DEEL  2

Een eindje verder, staat de O.L. Vrouw van Pamele kerk, in 30 jaar van1234 tot 1265 gebouwd, een mooi voorbeeld van de Schelde-gotiek, een vroeg-gotische bouwstijl met als belangrijkste kenmerken: het gebruik van blauw-grijze kalksteen van Doornik, de ronde torentjes op de hoeken, de achtkantige, centrale vieringtoren en de driedelige raamindeling. Pamele werd rond 1100 aan de overkant van de Schelde gesticht en was eertijds als stad evenwaardig als Oudenaarde. De fusie met Oudenaarde gebeurde al in 1593.

FOTO'S

Naar O.L.Vrouw van Pamele

Idem

Miel Kint

Voorgevel O.L.Vrouw van Pamele

Interieur

Gotisch hoofdaltaar

Glasraam

Gelegenheidsgids

Beeld

DEEL  3

We steken terug de brug over en wandelen naar het begijnhof, begonnen rond 1480. In de inkompoort beeldje van St.- Rochus, beschermer tegen de pest. In de straat er naartoe bemerken we een huis in art-decostijl. Trouwens op de ganse wandeling zien we meerdere merkwaardige gebouwen.

DEEL 4

De Gentse waterzooi in de Vierschaar te Ename smaakte heerlijk, vergezeld van een tripel van Ename, het plaatselijk bier van de brouwerij Ramon.

Vervolgens wandelen we naar de kleine, Romaanse Sint-Laurentiuskerk, gebouwd rond het jaar 1000. Eerst bezoeken we het er naast gelegen, zeer fijn Provinciaal Archeologisch museum. Ik genoot van de poëtische filminleiding. In de laatste zaal verrast een gans gezelschap realistische figuurpoppen. Een druk op een knop en ze worden telkens audio-visueel tot leven gebracht door bekende artiesten als bv Luc Philips, Jaques Van Assche enz., zeer aansprekend.

FOTO'S

Abdij Maagdendale

Bij het terugwandelen naar de bus zien we op een storthoop aarde een welig tierende gele akkerhoningklaver

En bloeiend duizendblad

De Romaanse kerk St.- Laurentius te Ename

Interieur

In tegenlicht

Beelden buiten het museum

DEEL  5

Na weer een korte wandeling naar de overzijde van het dorp komen we bij de ruïne van de Benedictijnse Sint-Salvator-abdij, gebouwd omstreeks 1050. Deze abdij groeide en bloeide tot de verwoesting tijdens de Franse Revolutie. De Vlaamse Gemeenschap bouwt er een bezoekers- en studiecentrum.

Even vallen er een paar druppels. We hebben eigenlijk geluk met het weer, want op het thuisfront passeerden een paar flinke vlagen.

We maken een rit door het golvende landschap van de Vlaamse Ardennen. We rijden in het kleine dorp Mater, voorbij de brouwerij Roman. Op weg naar Korsele zien we in de verte de Tissenhove-molen.

Op de Geuzenhoek te Korsele- St.-Maria-Horebeke komen we bij de protestantse kerk. Samen met de protestantse kerken van Etikhove, Mater, Melden, Nukerke, Oudenaarde, Ronse en Wijlegel vormen zij de Vlaamse Olijfberg, zo genoemd omwille van de verdrukking waarin deze minderheid zich sinds hun stichting, omstreeks 1564 heeft weten te handhaven. Hun leider Jacob Blommaert, eerst een welgestelde tapijtwever en schepen van Pamele, werd nadien “kapitein van de bosgeuzen”.

We bezoeken het kerkje (1795) en begraafplaats (de naam Blommaert is meerdere keren te zien) en de achterliggende oude kerkplaats.

In 1882 werd in deze gemeenschap te Korsele Abraham Hans geboren. Zijn vader is er onderwijzer in het protestantse schooltje. Na afschaffing van dit schooltje verhuist het gezin naar Roeselare, maar de jonge Abraham blijft tijdens de zomervakanties naar zijn geboortedorp komen.

Hij wordt ook onderwijzer en geeft enkele jaren les. Maar het schrijven wordt zijn grote passie. Als hij geconfronteerd wordt met de ellende van de Vlaamse seizoenarbeiders in Frankrijk, engageert hij zich in de Vlaamse Beweging. Tijdens de 1^ste wereldoorlog vlucht hij naar Nederland. Terug in Vlaanderen wordt hij reporter bij “Het Laatste Nieuws” en begint hij volksverhalen te schrijven. Zijn “Hanskens” worden legendarisch. Hij zal er zo’n 1800 schrijven, één per week. Vlot leesbare, boeiende en goedkope lectuur. Zo ontdekt de Vlaamse jeugd de protestantse auteur Abraham Hans.       Later ontstaan – als tegengewicht?- de katholieke “Vlaamse Filmkens” van de Goede Pers Averbode.                                                                   

In 1934, bij het verschijnen van het 500 ste Hanske, wordt de schrijver tijdens een algemene volkshulde uitbundig gevierd in de “Vlaamse Schouwburg” te Brussel.                                 We bezoeken in een belendende straat het goed gestoffeerde Abraham Hans museum.

FOTO'S

Ruïne van de abdij

Idem

Miel krijgt assistentie

Protestantse kerk van Korsele

Oude beuk op het kerkhof

Geschiedenis

Landschap

Idem

Idem met de Tissenhove-molen

DEEL  6

We rijden verder in het typische Vlaamse Ardennenlanfschap.

De laatste stop is aan de “Zwalmmolen”. Er is tijd voor verpozen bij een goede pint op de achterkoer van de gelijknamige afspanning aan de overkant. We zitten wat beschut tegen de wind. Maar een draaiwind doet ons toch verschieten als hij een zware parasol optilt en enkele meters verder achter ons laat neerploffen, gelukkig zonder erg.

DEEL  7

De Zwalm is een zeer geschikte beek voor watermolens met zijn constant debiet en het grote verval van gemiddeld 6 m per km. In de loop der tijden werden er dan ook verschillende gebouwd. De Zwalm-molen is een “bovenslag-molen”. Het water stort van boven op de raderen en oefent aldus meer kracht uit dan de onderaan aangedreven molens in De Kempen.

De zeer beslagen ingenieur Frans Verlaect met molenaarsbrevet, in dienst van de provincie, laat ons uitgebreid kennismaken met de geschiedenis en het ganse gebeuren rond en in de molen.

Deze molen werd rond 1040 gebouwd en behoorde tot de Sint Pietersabdij van de Blandijnberg te Gent. Nu is hij eigendom van de provincie Oost-Vlaanderen, die instaat voor restauratie en onderhoud. Naast de maalfunctie produceert hij vooral elektriciteit voor 10 gezinnen.

Nog vermeldenswaard is het kweken van waterkers in het zuivere water van de Zwalm. Een kwekerij lag echter niet op de reisweg.

Met dank aan Miel Kint en Jules Vandecasteele voor de uitstekende voorbereiding en begeleiding en de verzorgde documentatie waaruit ik dankbaar geput heb voor dit verslag.

Foto’s van Aleide en mezelf.

Op 24 juni 2012 hoop ik er weer bij te zijn. Een van de opties is Maastricht. Meer dan de moeite waard. Ik hoop dat het dit wordt. Lang geleden leidde schoonbroer Evert Lagrou, van de eerste lichting Ruimtelijke Ordening en Stedenbouw K.U.Leuven en nu prof–emeritus er de familie rond. Later bezocht ik de Jezuïetengrotten, waar paters- kunstenaars meer dan 50 jaar lang, tijdens vrije dagen en vakanties beeldhouwden in de mergel. Prachtige mythologische en religieuze creaties. Ik heb bv nog een herinneringsbeeld van de beroemde Laocoöngroep.

P.S. Verslag over de uitstappen Antwerpen-Noord vindt u op de blog op 22/06/2009; over Keulen op 30/06/2010

 FOTO'S

Zwalmmolen

Molenaar

Idem

Stuw op de Zwalm

Bovenrad: het water stort van boven op het rad

Interieur

Aandrijfraderen : Het groot tandrad is in beweging voor elektriciteitsproductie. Als men wil malen legt men dit wiel stil en draait men het onderste tandrad omhoog zodat de tanden ingrijpen.

Meelschuiven

Zakken meel

Kameleon en Bessenplukken

Het is al een traditie dat de groep Kameleon van Sint-Anthonius bessen komt plukken voor het Afrikaans Tuinfeest.

Vanmiddag waren ze weer present.

Onweer en veel Regen

Na 2 dagen van + 30° kregen we gisteren onweer met veel regen. Na bijna 2 maand droog weer snakten we naar water. Eerst viel de regen hier zeer schaars tot een week terug eindelijk 12 l.

Gisterenavond en vannacht werden het 38l. We kunnen een tijd voort. Nochtans was er vanmorgen nergens meer een plas te bespeuren.

Alhoewel het onweer niet pal boven ons kwam waren er bij momenten striemende regen en felle rukwinden.

Gelukkig viel hier geen hagel. Naast de daken van de wagens op Ford Genk is er wellicht schade aan het fruit in het Hageland en dieper in Haspengouw?

Ik heb enkel mijn suikermaïs terug moeten rechtzetten: Wat aanaarden en vasttrappen.