MINDER BEURTJAARGEVOELIGE APPELS

Op de 3 de FRUITHAPENING van Landschap Vlaamse Ardennen  op Domein de Ghellinck te Wortegem-Petegem vandaag , zondag 16 oktober was dit mijn thema.

Sommigen hebben mij gevraagd de namen van de rassen die op mijn grote presenteermand lagen door te geven.

Ik begin met de appel die ik het lekkerste vind: Otava, een ras uit Tjechië. Het is een gemiddeld grote, gele appel. Sappig, zuur-zoet, later zoet-zuur, wit knakkend vlees. Houdt tot april en is nu al eetrijp. Zijn groot gebrek op mijn natte zandgrond is de sterke kankergevoeligheid. Toen de boom nog gezonder was, was hij meer beurtjaargevoelig.

Reinette Hernaut is een Belgisch ras, zeer grote appel, met een zeer goede smaak. Tot maart. Kankergevoelig, weinig schurft,

Meekersappel, groot,  gezond, zeer vruchtbaar, goed voor verwerking. Bewaardt tot februari-maart. Matige dessertappel.

Sturmer Pippin, Engelse appel, Tot april, grootte boven de middelmaat, na nieuwjaar matige dessertappel.

Baujade, Franse kruising met Granny Smith. Zeer resistente appel. Blijft lang grasgroen.  Verkleurt pas laat tot geel. Tot mei. De smaak is tamelijk goed. We aten de laatsten dit jaar op half juni, na natuurlijke bewaring.

Bramley’s Seedling, Engels ras , zeer grote appel. De appel bij uitstek voor verwerking, bewaardt tot maart. Dan ook dessertappel. Zeer gezond ras.

Ik heb 3 resistente Pillnitz rassen die allemaal beginnen met de RE van resistent. Remo, meer een ras voor verwerking, is maar goed tot half november.

Rewena en vooral Relinda zijn na nieuwjaar goede dessertappelen. Ze bewaren tot april.

16-10-2005, 23:53 geschreven door Daantje

EEN INTERESSANT APPELRAS:DE  MEEKERSAPPEL

In 1997 op de eerste Engelandreis van de Nationale Boomgaardenstichting leerde ik Fons Houben kennen. Hij was toen nog leraar Frans aan de hotelschool van Kerk-de-Stad. Te East Malling kwamen we in de befaamde Hatton leifruittuin, waar praktisch geen enkele vrucht te bespeuren viel. We stonden in bewondering voor de verschillende leivormen en Johan Baecke uit Balen, leifruitspecialist, was in de zevende hemel. Dat jaar had een late lentenachtvorst lelijk toegeslagen. Ook bij mij waren enkel de laatste bloeiers aan de vorst ontsnapt.

Van Fons hoorde ik toen dat zijn Meekersappel, zoals steeds, toch goed droeg. Ik  kreeg van hem enthout en entte dit op een MM 106 .  De Meekersappel bleek een flinke groeier die al vlug ging dragen. Hij blijkt maar weinig schurftgevoelig. Ik heb wel al een kleinere tak met kanker weggeknipt. De takken groeien breed uit en gaan door de zware dracht doorbuigen. Vorig jaar, 2004 moest ik stutten. Maar ook dit jaar was er weer een goede dracht van eerder grote, groene appels, met soms wat bruine verruwing. Het is een echte winterappel, die pas na nieuwjaar voldoende smaakt. Een hoogvlieger is het niet. Maar een appel kan je ook op diverse  manieren verwerken.

Blijkbaar was de Meekersappel  Ludo Royen, de stichter van de Nationale Boomgaardenstichting dat jaar ook opgevallen, want in het nummer 4 /1997 van Pomologia brengt hij een pomologische beschrijving.

Een zekere Edgard Meekers brengt een ent mee uit de streek van Zelzate en ent deze op een Ijzerappel (Marie Joseph d’Othée) in de boomgaard van zijn vader Michel omstreeks 1945.  Waarschijnlijk betrof het een ent van een goede zaailing, want tot nog toe werd geen ander ras gevonden.

(Tussen haakjes. Momenteel loopt er een studie naar de genetische samenstelling van 250 appelrassen van de NBS door Prof Wannes Keulemans van de KU Leuven. Het DODO- project. Ik weet niet of de Meekersappel hier ook bij betrokken is.)

De Meekersappel werd destijds nogal aangeplant in de streek van Borgloon en werd een Limburgse specialiteit. Maar ook in de Kempense zandgrond doet hij het goed.

16-10-2005, 00:24 geschreven door Daantje

GOUDBESSEN

De goudbessen ( Physalis pubescens) liggen sinds eind augustus zomaar te rapen in onze tuin. Moeder natuur heeft ze mooi ingepakt en aldus bewaren ze nog tot Nieuwjaar.

15-10-2005, 13:09 geschreven door Daantje

Beide herfstframbozen groeien op een heel andere plaats in de tuin. Nu hebben we ze eens naast elkaar gelegd en vergeleken.

Himbo-Top ziet er duidelijk het best uit: groter, mooi gevormd en rood gekleurd, ook iets steviger. Joan Squire is kleiner, stompiger en een tikkeltje donkerder.

De smaak van deze laatste  is evenwel zachter, aromatiser en zoeter. Aleide en ik gaven er de voorkeur aan op het punt smaak. Kleinmannen zouden deze ook verkiezen, dacht Aleide. Maar zouden hun ogen niet eerst gaan naar Himbo-Top?

Himbo-Top smaakt iets zuurder, maar eveneens lekker.

Beide rassen zijn gezonde , stevige groeiers en moeten gesteund worden.

14-10-2005, 12:33 geschreven door Daantje

JOAN SQUIRE

Joan Squire is een andere herfstframboos die het nu nog uitstekend doet. Momenteel rijpen nog heel veel lekkere vruchten.

Je vindt het ras wellicht enkel in Engeland.

Deze framboos werd na zijn pensionering gekweekt door Derek Jennings.

Derek Jennings was vroeger werkzaam op het Scottish Crop Research Institute.

Hij was de ontwerper van de Taybes (een braamboos: half braam, half framboos) en de braam Loch Ness, die nu algemeen beroepsmatig geteeld wordt. Ook vele frambozen waren zijn werk.

Na zijn pensionering kwam hij in Otham (Maidstone) wonen en zette hij zijn veredelingswerk verder. Dinkum was een eerste herfstframboos. Dit was geen groot succes. Er kwamen 2 bramen: Adrienne en Helen, genaamd naar zijn kleinkinderen. Terry-Louise, een framboos genaamd naar een ander kleinkind, werd eerst exclusief geteeld voor Marcks en Spencers, maar bleek te teer.

Om een nieuwe herfstframboos te benoemen waren er geen namen meer van kleinkinderen (enkel meisjes komen in aanmerking) en gebruikte hij de naam zijn vrouw Joan Squire. Latere worden benaamd als Joan J en Joan J ‘. Het zijn exclusieve  rassen voor de beroepsteelt.

Nu op 76 jarige leeftijd is de man nog actief.

14-10-2005, 11:38 geschreven door Daantje

coauteur Aleide over de EETTUIN

Over kastanjes en rozen

 
De kleinkinderen hollen graag in de tuin met hun vriendjes om te smullen. Alles smaakt, zelf geplukt, zoveel beter!

Babysittend in deze warme nazomer werd ik door hen uitgenodigd voor een wandeling in hun omgeving  Ze troonden me mee naar hun geliefkoosde plekjes.  Samen met hen wurmde ik me door dichte, lage struiken, raapte tamme kastanjes , at van rozenbottels, maar liet het proeven van eikels maar aan hen over.

 We vonden één grote, gezonde kastanjenboom. De tamme kastanje is na de wilde met een ziekte bedreigd!

De kastanjes waren kleiner dan deze die we verzamelden in Alden Biezen. Op dat domein  geven zeven lanen uit bij de vroegere inkom, met  het Apostelhuis.   De meeste lanen zijn omzoomd met nutsbomen. Zo heb je een notenlaan, kastanjenlaan, lindenlaan... Hun vruchten zijn er voor iedereen!

Samen met de zesjarige Jasmien bereidden we thuis onze oogst. We sneden in de tamme kastanjes een kruis en lieten deze in een matig warme oven ongeveer 12 minuten garen. De kinderen zijn er verzot op en Jasmien kan er zelfs 25 eten.

 De vruchten van de Rimpelroos (Rosa rugosa) oogst ik, waar geen verkeer is. Ze worden vaak op pleinen aangeplant. Ik heb ze in mijn tuin niet ver van de keuken staan, zodat ik regelmatig  kan oogsten. De bloemblaadjes  meng ik met water en rozijntjes als drank . Voor rozenhoning meng ik de rozenblaadjes  met vloeibare acasia honing. De honing krijgt een heerlijk parfum. Later schil ik het vlees van rijpe bottels en meng dit met honing om zo te gebruiken.

De pitten droog ik voor rozenbottelthee. Hun afkooksel is pectinerijk en kan als dikmiddel voor fruitbeleg gebruikt worden.

Eenvoudige  en vlugge bereidingen zijn in!

13-10-2005, 13:37 geschreven door Daantje

HERFSTFRAMBOOS  HIMBO-TOP

Een herfstframboos die nu nog volop vruchten draagt is het nieuwe kwekersras Himbo-Top. Twee jaar terug heb ik het ras in Duitsland gekocht. Andere rassen als Autumn Bliss en de gele Fall Gold hebben al hun beste pijlen verschoten in deze  uitzonderlijke , warme en droge herfst.  Ik weet nog niet hoe het andere kwekersras Polka zich gedraagt. In november moet ik dit zeker aan mijn collectie toevoegen.

13-10-2005, 00:16 geschreven door Daantje

Ik laat het fruit graag boomrijp worden. Dit wil zeggen dat er zich een kurklaagje begint te vormen op de inplant van de steel.  De appelen komen gemakkelijker los. Enkele beginnen te vallen. Het is belangrijk dit in de gaten te houden en dadelijk met de pluk te beginnen.  Binnen enkele weken volgt dan de eetrijpheid.

Een van de net geplukte rassen is de Reinette Hernaut. Ik heb het geluk gehad de Reinette Hernaut uit eerste hand te leren kennen.

Toen men  in 1985 voor ’t eerst  bomen kon aanschaffen van het enthout ter beschikking gesteld door de Landbouwfaculteit van Gembloux, reed ik naar de kwekerij Adams  te Ruisbroek in het Pajottenland. De heer Adams raadde mij ook de Reinette Hernaut aan.  Zijn vader had dit ras,  - op het einde van de dertiger jaren door een zekere  meneer Hernaut op het stort van Anderlecht gevonden,  - verder gekweekt en verspreid in het Pajottenland. Daar gaf men hem de naam dubbele Speeckaert.

De gewone Speeckaert is middelmatig groot. Reinette Hernaut is een grote, donkergroene appel met een donkerrode blos. Het vlees is stevig, sappig, met een goede zoetzuur balans. Bij een frisse, natuurlijke bewaring behoudt hij zijn goede eetkwaliteiten zeker tot in maart. Ik vind het een van de beste winterappels.

Het ras is weinig gevoelig voor schurft. De boom behoudt een gave bladstand. Een tijdlang dacht ik dat de boom geen gebreken had.

Pas na zijn tiende jaar is mijn vrij grote boom op zaailing  kankergevoelig geworden. Ik knip de meeste kankertakken weg.

Ik heb nog een tweede, minder grote boom van een enting die ik deed op een MM 106 onderstam. Dit meer dan vijftien jaar oude exemplaar toont echter nog geen kankeraantasting. De vruchten zijn nog mooier dan op de moederboom.  Ik had dit jaar weer een goede oogst,  in tegenstelling met veel andere, wel beurtjaargevoelige rassen.

Ik merk dat de womstekigheid nogal hoog ligt. In dat verband hebben we een opmerkenswaardige vaststelling gedaan.  In de met pel gedroogde appelschijfjes, ontwikkelden zich appelmaden, uit eitjes nog in de nazomer afgezet op de vruchten!

11-10-2005, 23:23 geschreven door Daantje

 
Het Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen richt voor de derde maal een Fruithappening in op het domein DE GHELLINCK, Kortrijkstraat, 74 te Elsegem op zondag  aanstaande, 16 oktober van 10 tot 18 u. Gratis inkom.

Net als vorig jaar heb ik er een stand. ’ Welke rassen zijn interessant in een beurtjaar?’

Dit jaar verleent de Nationale Boomgaardenstichting zijn medewerking met een uitgebreide fruittentoonstelling. De regionale rassen worden speciaal belicht. Bijzonder is dat er een stand fruitdeterminatie zal zijn. Daarvoor brengt men liefst een 5 tal gave vruchten (met steel) per ras mee.

Verder valt er te proeven en te drinken, is er info en documentatie, zijn er oude – en nieuwe boeken. Zijn er demonstraties enz.

Het weekend daarop, op 22 en 23 oktober, gaat te Villeneuve d’Ascq  , bij Lille (Rijsel) de tweejaarlijkse POMEXPO door.  Mussée de Plein Air  143 rue Colbert

www.pomexpo.com

11-10-2005, 00:14 geschreven door Daantje