Mijn meer dan 40 jaar ervaring met tuinieren en het telen van vele
soorten (klein)fruit zonder scheikundige bemesting en - spuiten wil ik
meedelen en zelf nog bijleren.
Voor de fruitliefhebber
18-09-2005
BIOAPPEL
Metro, 13/09/2005
Tobback plukt eerste Rubinola-appel in Oetingen
Biofruitteler Danny Billens oogst dit weekend zijn eerste Rubinola, een relatief nieuwe biologische appelvariëteit. Federaal minister van Leefmilieu Bruno Tobback mag de eerste appel plukken. De Rubinola wordt omschreven als een aparte, maar lekkere appel met veel aroma, zoetzuur en sappig van smaak. De soort komt uit de Tsjechische republiek en is het product van de kruising van de Prima- en de Rubin-variëteiten. Dat schrijft Metro.
De Rubinola is geelkleurig en langs de zonnekant bloedrood. Ze worden in de tweede helft van september geoogst en zijn eetbaar tot eind februari of begin april. Volgens Billens is de Rubinola niet de meest productieve appel, maar wel ideaal voor fijnproevers.
bron: www.vilt. 13/09/2005
Als ik vanmorgen buitenkom in de stralend frisse ochtend,zie ik de Ecolette appelen rood blozen. Koude nachten bevorderen de kleuring sterk Dit ras Ecolette was het eerste resistente ras van Wageningen. Het was een kruising tussen Elstar, het smakelijke, Nederlandse ras bij uitstek en het Amerikaanse, resistente ras Prima. Ecolette kwam in 1996 op de markt. Ik leerde het kennen op de fruittentoonstelling van Het Olde Ras te Doesburg bij Arnhem in Nederland.
Het ras heeft een sterke groeikracht en is een kopgroeier. Voeg daarbij dat mijn exemplaar op de tamelijk sterke onderstam MM 111 staat en u begrijpt dat ik mijn boom al een kopje kleiner gemaakt heb.
Het ras wordt geplukt begin oktober en bewaart tot december. Het is een vaste,geelvlezige, sappige, zuurzoete, aromatische appel, met een aantrekkelijke rode pel. Mijn appelen henbben gewoonlijk een goede middelmaat. Bij grote dracht kunnen ze kleiner zijn. Dit jaar moet ik vasstellen dat er nogal veel uitval is door monilia. Dit heb ik vroeger niet gezien.
Je ziet ook een appel kan niet alle gaven hebben!
Het vergt wel wat ondervinding om appels op het juiste moment te plukken. Een liefhebber kan zijn vruchten iets later oogsten dan de beroepsmensen. Zij moeten oogsten met het oog op een lange bewaring in geconditioneerde frigos, waarbij de vruchten in een bepaalde gassamenstelling, plus lage temperatuur bewaard worden,
zodat het narijpen slechts zeer langzaam gebeurt. Wij oogsten op een verder rijpheidsstadium, maar te rijp is ook niet goed, want we willen toch een tijdje genot te hebben van onze oogst.
De vroegste rassen zijn intussen de wereld gepasseerd zoals men dat op zijn Vlaams zegt. Nu plukken we de herfstrassen en die gaan iets langer mee. We hebben het al over Jacques Lebel gehad. Een appel die er veel van weg heeft is het Gembloux ras President Roulin. Die heb ik vandaag geplukt. Rijp wordende appelen vormen een kurklaagje op de inplanting van de steel, zodat de vruchten gemakkelijker los komen. Dat merk je als wat vruchten beginnen te vallen. Je mag dit niet verwarren met de val van gestoken vruchten of wat men noemt vroege val. Een ras als Gravenstein, dat nu wel al voorbij is, of een winterras als Reinette Hernaut (een Gembloux ras) zijn er onderhevig aan.
Vandaag heb ik nog Signe Tillisch geplukt, een schurft en kankergevoelige, maar heerlijkre appel. Het waren maar enkele , geel-rijpe appelen, die praktisch zo te eten zijn. Men maakt een onderscheid tussen boomrijp: kunnen geplukt worden en eetrijp: Het (na)rijpheidsstadium om de appel te eten.
Met herfstappelen is de tussentijd kort. Met echte winterappelen ligt er wel 2 maand tussen.
Nog geplukt :o.a. Groninger Kroon en een Rode Gravenstein in de schaduwkant.
Als ik vergelijk met de reuzenoogst van vorig jaar heb ik nu maar een vierde van vorig jaar. Gelukkig dat ik met appelen mijn kost niet moet verdienen!
Deze rassen kweekt hij zowel op hoogstam (2 m )
als op halfstam (130 cm), beiden op een sterk groeiende zaailingonderstam.
Zijn laagstammen (50 cm) kweekt hij op M26 of MM 106. M 26 is al een sterker groeiende onderstam dan de M9, de onderstam die het meest gebruikt wordt voor de beroepsfruitteelt. Er wordt op de vruchtbaarste gronden zelfs al veel geteeld op de nog zwakker groeiende onderstam M27.
Zwakke groei betekent vlugge vruchtbaarheid. Na 1 jaar al vruchten, terwijl je bij een hoogstam 10 jaar moet wachten.
Bij de intensieve fruitteelt wordt de productiviteit maximaal opgedreven en inderdaad na een goede 10 jaar vermindert soms de productie. Dit hangt mede af van het ras dat men kweekt en van aard en vruchtbaarheid van de grond. Daarnaast zijn bv een aantal bomen bezweken door kanker of afgevreten door woelratten. Allemaal gaten in de plantage. Dit vermindert opnieuw de opbrengstcapaciteit. In het verleden vielen vele rassen in ongenade en besloot men die dikwijls voortijdig te rooien. Dit rooien gebeurt ook heden ten dage om een commercieel interessanter ras te kunnen aanplanten. Mischien al na 6 , 8 jaar.
Algemeen zie je in de landbouw dat de eerste schakel, de producent het meest onder druk gezet wordt om tegen zon minimale prijs mogelijk te produceren. De tussenschakels en de handel krijgen steeds een groter aandeel in de kostprijs en uiteindelijke winst. Dit is ook begrijpelijk in onze moderne tijd, gezien de ingewikkelde weg en de
bijkomende zorg en controle die alle producten vereisen.
Een liefhebber heeft al die problemen niet. Zijn zwak groeiende laagstammen (M9) moet hij wel blijvend steunen, maar ze gaan wel veel langer mee dan 10 jaar.
Dikwijls worden die boompjes echter op een schrale plaats gezet en wordt er niet meer naar omgekeken. Als je klein bent heb je relatief meer voedsel nodig en dit wordt nogal eens vergeten! Bemesting en verzorging blijven belangrijk.
Daarom is het interessant dat liefhebbers een onderstam met een betere groeikracht, ook geschikt voor van nature minder vruchtbare gronden aanschaffen. Maar heel dikwijls blijft de informatie over de onderstam achterwege.
Ik koop veel liever een boom op onderstam M26 of MM 106. In mijn streek heb je de kwekerij Mampay te Viersel. Lange tijd kweekte vader Louis op de nog sterkere onderstam M7.
Sommige bomen heb ik al meer dan 40 jaar en die zijn op ver na nog niet versleten.
Ik heb ook een laagstam van 50 cm staan, maar dit is een zaailingonderstam. Daarop een kroonhoogte van 9 m!
Ik hoop dat je je eigen laagstammen goed zult soigneren, zodat ze 30 jaar en meer meegaan en niet de 10 jaar uit het artikel.
De laatste weken zie ik veel Atalantas of Nummervlinders. Als je goed kijkt zie onder de voorste ondervleugels precies een paar nummers. Een paar weken terug zag ik in de streek van Chimay eindelijk nog eens een paar Kleine Vossen. Een vlinder die hier vroeger talrijk rondvloog.
Daarnet zag ik eindelijk nog eens de prachtige Dagpauwoog. Een schitterende vlinder, die hier vroeger zeer talrijk was. Zijn grote zwarte, harige rupsen deden zich te goed aan mijn Grote Brandnetels.
De Brandnetels staan er nog, maar in jaren geen rupsen meer gezien!
Die ondertitel zag ik in de reportage over Bart Dequidt van Boomkwerij De Linde te Kemmel in het tijdschrift NEST van deze maand. Ik vond dit volksmisleiding, zeker op het eerste zicht. Spijtig heb ik het artikel maar zeer vluchtig gezien. En wellicht was de titel uit zijn verband gerukt, maar dan nog. De lezer doet de idee op dat laagstammen niet interessant en direct versleten zijn.
Dit is pertinent niet waar.
Ik ken Bart al vele jaren. Wellicht is hij de beste boomkweker van Vlaanderen, zeker wat hoogstammen betreft. Hij heeft een interessant assortiment van meestal oude rassen. Hij kweekt al de Gembloux rassen. In zijn Catalogus staat dit bij het ras aangeduid met (RGF) : Ressources Génétiques Fruitières. Jarenlang werden deze rassen uitgetest op hun ziektegevoeligheid door de initiatiefnemer de heer Populer. Zijn werk wordt nu voortgezet door Marc Lateur. Zon twintig jaar terug werd een eerste maal enthout bezorgd aan een aantal gecontracteerde boomkwekers. Daarna zijn er nog enkele rassen bijgekomen.
Bart bekwam nog uit een tweede bron enthout, namelijk van het Espace Naturel Régional ( ENR ) te Villeneuve dAscq bij Lille (Rijsel). Ook daar had men een observatieboomgaard aangelegd met de rassen van de streek, Nord en Pas-de-Calais.
Daarnaast heeft Bart nog een aantal andere sterke rassen. Zie zijn website
www.boomkwekerijdelinde.be
(vervolgt)
Wie alles wil weten over woelratten en woelmuizen surft naar www.topcat.ch
De bio-fruittelers in Vlaanderen hebben de uitvinder de heer Malevez al naar Vlaanderen uitgenodigd.(Ook de klassieke telers hebben dit gedaan) De man spreekt zelfs Nederlands.
De Zwitserse site is in het Duits en in het Frans.
Gisteren zag ik Jasmien en vertelde dat een meneer Herman konijn met Prune de Prince pruimkens heel lekker vindt.
"Mijn konijn kunnen we niet slachten, want het moet kleintjes krijgen en ervoor zorgen."
Herman Vandepoele kan dus gerust zijn. (Zie het gastenboek.)
Beestjes die je (haast) nooit te zien krijgt, maar de schade van hun daden merk je dus te meer.
Ik kreeg volgende vraag.
Katrien en ik hebben een probleem: woelmuizen en wat
daar mee te doen.
Ik had iets van "hoort er bij als je bij een bos
woont", terwijl katrien die beesten zo rap mogelijk
wegwil. En ik begin ze stilaan gelijk te geven, want
onze hele gazon, aangelegd voor de kinderen, krijgt
stilaan het uiterlijk van de RockWerchter weide na een
stortbui.
Ik heb wat op internet zitten browsen, en merk dat
zelfs de "natuurvrienden" aanraden om die beesten te
verdelgen.
Wat denk jij, en nog belangrijker, enige tips om die
beesten zo rap mogelijk hier weg te krijgen ?
Ik ben geneigd te denken dat hier minstens evenzeer mollen aan het werk zijn.
Ook is het zo dat woelmuizen de gangen van mollen gebruiken.
Persoonlijk til ik niet zo zwaar aan een gehavende grasmat. Naast mollenwerk, gebeurt het in sommige jaren dat de larven van de emelten, de langpootmuggen, zorgen voor kaalgevreten plekken. Hetzelfde heb ik gezien door engerlingen, de larven van meikevers.
In 63 had ik een flinke halfstam Jacques Lebel aangeplant. Ik herinner me nog hoe ik die zomer constateerde dat het boompje scheef hing en vervolgens ontdekte dat alle wortelen waren afgevreten. Daarna heb ik nog vele bomen geplant. Sommigen leden onder de woelmuizen, maar echt kapot gevreten, heb ik nog zeldzaam meegemaakt.
Een verklaring zou kunnen zijn dat er daarna veel meer voedsel was voor de woelmuizen en -ratten. Toen we hier kwamen groeide er geen gras of onkruid op het erf. Pas later heb ik beseft dat men rond de jaren zestig gretig gebruik heeft gemaakt van totaalherbicides en DDT.
Er waren jaren dat knollen van de aardperen, die (ter plaatse) in de grond blijven , duchtig aangevreten werden door de woelmuizen. Weer andere jaren geen schade.
Hetzelfde probleem heb ik met de pastinaken die op het veld blijven. Je slaat ze niet op zoals de wortelen, want dan drogen ze uit.
Toen ik laatst een laatste maal de wortelbedden wiedde, constateerde ik al ernstige schade aan de pastinaken, die ze verkiezen boven de wortelen. Pastinaken zijn een stuk zoeter.
Ook hier was een mol de wegbereider geweest.
Ik heb de gangen zoveel mogelijk kapot getrapt en gestoken in de hoop dat alle baten helpen.
Je zou kunnen overwegen vallen te zetten.
In boomkwekers en fruittelermiddens gebruikt men sinds een paar jaar een veel efficiëntere val tegen woelratten en woelmuizen : de Topcat.
De invoerder voor Vlaanderen is Guy De LEscaille Tel/Fax 016 / 77 15 22 GSM : 0472/ 367 151
Van Jules Reyniers kreeg ik ook Swenson Red (niet pitloos). Die groeit hier nu vier jaar en hangt vol met trosjes. Vorig jaar waren dat er nog maar drie. Jules vindt het een van zijn interessantste rassen. Nog een week en we kunnen beginnen oogsten. Even oud is de witte druif Bianca. Ook hier een aantal trossen, maar veel minder talrijk.
Verder zijn er nog Lakemont (wit, pitloos) met zijn eerste trossen. Theresa, een witte druif die ik in Engeland kocht, draagt nog niet.
Tegen de schuur staat Glenora, een forse groeier, maar slechte drager.
Tegen de muur van het kippenhok staat Rembrant, een rode wijndruif. Die zijn ongeveer rijp. Tijd om te proeven. Ernaast staat een witte. Phoenix ?
In opkweek heb ik nog Orion, een witte wijndruif.
Op al deze druiven heb ik nog geen ziektes gezien.
Zoals ik al zei, er zijn nog een hoop interessante rassen met resistentie. Resistentie wil niet zeggen: totaal vrij van ziektes, maar wel een veel hogere kans dat ze gezond blijven.
Ik kweek de druiven als eetdruif en voor sap. Zelf wijn maken is niet mijn roeping. Bij ons wordt anders wel menig glaasje geproefd.
Een paar adressen voor materiaal:
Peter Bauwens van De Nieuwe Tuin in De Klinge is de specialist voor de pitloze druiven.
Tik op Google de Nieuwe Tuin en je ontdekt nog tal van andere interessante zaken bij Peter.
Bio-wijnboer Hugo Bernar van de Hageling te Tienen is een ander adres voor druivenplanten. (Tik in : de Hageling)
Ook op elke plantenbeurs vindt men plantsoen.
In plaats van klimop of wilde wingerd tegen de muur: van druiven heb je veel meer plezier.
Vandaag 2 kg zoete blauwe pruimkens geoogst.'k Was verwonderd dat het er zoveel waren. Vorig jaar moest ik niets oogsten. Toen vielen ze uitzonderlijk allemaal ten prooi aan de monilia, een schimmelziekte die te herkennen is aan de witte schimmelpunthoopjes. Deze winter heb ik de opgeschoten pruimenboom die ernaast stond en de vele opslag er rond allemaal verwijderd, zodat de boom nu veel luchtiger staat. Bij het oogsten vandaag heb ik maar enkele verdroogde schimmelvruchtjes moeten verwijderen. Anders blijven die hangen en vormen volgend jaar een directe infectiebron.
Herman Vandepoele steekt de Prune de Prince in de diepvries als begeleiding bij konijn. Ik moet hem nog vragen of hij eerst de stenen verwijdert, wat gemakkelijk gaat gezien de losse steen. Mijn kleinkind
Jasmien kweekt alvast haar eerste konijn.
Zon resistent ras kreeg ik van Jules Reyniers, kleinfruit en druivenenthoesiast. Hij moet het stellen met een droge zandgrond in Rijkevorsel. Dank zij compost en afdekken ziet zijn tuin er aardig uit. Hij bezorgde mij de Amerikaanse, rozige, pitloze druif Reliance, met grote groeikracht en reuzenbladeren. Telkenjare zijn er veel trossen. Ze staat tegen de zuidermuur en reikt tot onder het open terras met polyethuraanplaten. De eerste trossen eronder zijn nu rijp. Het is best die niet overrijp te laten worden, want dan wordt de speciale, Foxy smaak wel wat hinderlijk. Nu is het een heerlijke druif met een zachte pel. Sommige jaren is dit een nadeel als er wespen zijn. We hebben ook een jaar gekend dat een grote, zuiderse vlieg de bessen attaqueerde!
Iets later, maar allerzoetst zijn de witte, pitloze Himrotdruiven.
Een ander ras, Steuben , een Amerikaanse hybride, die ik van Wouter Tigges kreeg, is ook later. De bessen zijn blauw en hebben een stevige pel. Insecten blijven er af.
In een van mijn allereerste blogs heb ik verteld hoe ik vorig jaar enkele trossen met een eind tak afknipte, deze in een fles met water in de donkere kelder zette om met Kerstmis nog druiven te hebben. Het idee had ik van een Frans kasteel dat wij op reis met de Nationale Boomgaardenstichting bezochten. Daar we die periode bij Leen, de oudste dochter in Kameroen waren, werden ze half vergeten. Eind maart, begin april waren het rozijnen geworden en had de tak een bleke scheut gevormd, nog zonder wortel. Die heb ik aan de kant in de serre geplant en die zijn allemaal blijven groeien!
(Vervolgt)
