Kanker en Sterappel

Ik kreeg ooit een ent (ten minste dit was de bedoeling) van de Grenadier (R.Gembloux F.), een vroege keukenappel. Die wou men mij geven omdat die het zo schitterend deed in de Velttuin van Schoten.

De ent groeide voortreffelijk, maar wat bleek: de flinke nieuwe scheut torste na een groeijaar een lelijke kankerplek. Na de winter kon ik niet anders dan de tak doorknippen en de kanker verbranden. Er schoot gelukkig nog een gezond stukje van de geënte tak over en hieruit ontwikkelden zich nieuwe scheuten, waarbij er gelukkig geen nieuwe kankers ontstonden. Toevallig zag ik toen Marc Lateur van Gembloux en signaleerde mijn kankerprobleem. Hij repliceerde dat hij nog nooit kanker gezien had op Grenadier.    

Het duurde daarna nog zeker 5-7 jaar (onderstam MM 106) vooraleer er eindelijk vruchten kwamen en ze waren rood, helemaal anders dan de grote, groene vruchten die ik verwachtte! Ik begon voordien al iets te vermoeden omdat de nieuwe boom een sterke kopgroeier bleek. Het bleek een Sterappel! 

En wat zag ik gisteren bij het bomenaanbod: Sterappels met zware kankers.                                                                                             

Fruittentoonstelling ‘t Olde Ras, Museumtuin te Doesburg

Zaterdag 10 nov.

In 1994 waren wij de eerste Belgen op de 2 de tentoonstelling, toen nog in een plaatselijke zaal.

Sinds enkele jaren gebeurt dit op de eigen stek, de Museumtuin.

Het geheel maakt een bijzonder mooie, goed gestructureerde en gestoffeerde indruk. Wat wij bijzonder waardeerden was dat een heel aantal speciale rassen te proeven waren.

Nieuw onderzoek: bio is beter!

Vorige week signaleerde ik deze studie op de blog. Bioforum brengt nu nog meer gegevens, plus de weerslag hiervan in Vlaanderen 
met  een onmiddellijke stijging van de vraag.

Het vertheugt mij dat Danny Billens, de vaandeldrager van de biologische fruitteelt in Vlaanderen, hiervan de vruchten kan plukken.

                                   

Biologische groenten en fruit bevatten tot 40 % meer antioxidanten dan gewone producten. Ook biologische melk scoort tot 60 % hoger wat het gehalte aan antioxidanten en gezonde vetzuren betreft. Dat blijkt uit de eerste resultaten van een groots opgezet Europees onderzoek dat vorige week uitgebreid de media haalde. De gezondheidsvoordelen van bio trokken meteen heel wat nieuwe Vlaamse consumenten over de streep, wat de verkoop bij thuisverkopende boeren en natuurvoedingswinkeliers de hoogte injoeg.

Onder leiding van professor Carlos Leifert liep aan de NewCastle University in Engeland gedurende vier jaar een grootschalig onderzoek naar de gezondheidsvoordelen van biologische voeding. Op verschillende locaties in Europa werden biologische en niet-biologische producten geteeld op aanliggende velden. In Nederland bijvoorbeeld zijn het Louis Bolk Instituut en Wageningen Universiteit bij het onderzoek betrokken.

Bio is gezonder
In de Britse media maakte onderzoeksleider Leifert vorige week enkele resultaten bekend.
Biologische melk bevat 50 tot 80 % meer anti-oxidanten.
Biologische melk heeft een hoger gehalte aan vitamine E.
Biologische kaas kan tot twee keer zoveel voedingswaarde hebben als reguliere varianten. Biologische tomaten, tarwe, aardappelen, kool en uien bevatten 20 tot 40 % meer antioxidanten.
Biologische spinazie en kool bevatten meer mineralen, zoals ijzer en zink.
Biologische producten zijn rijker aan vitamine C.

De globale bevindingen worden in 2008 wetenschappelijk gepubliceerd. Het onderzoeksproject 'Quality Low Input Food' kost 17 miljoen euro en wordt mee gefinancierd door de Europese Unie.

Positief onderzoek
"Deze resultaten zouden iedereen tot nadenken moeten aanzetten", zei Leifert. "Voor al wie de voorgeschreven vijf stukken groenten en/of fruit per dag niet haalt, is dit goed nieuws. Als je biologisch eet, kom je met vier stuks toe."
Leifert geeft ook aan dat er heel wat variatie in de resultaten te vinden was. Deze variatie weerspiegelt wellicht de grote verschillen in uitkomsten van vroegere onderzoeken. Gezondheidseffecten van biologische producten waren daardoor soms moeilijk hard te maken. Begin 2007 publiceerde de Nederlandse organisatie Biologica in samenwerking met de Task Force biologische landbouw de brochure 'Wat we weten over biologisch en gezondheid', gebaseerd op de meeste actuele, 'harde' gegevens. Dat leverde al heel wat bewijzen op. In augustus werd die bewijslast versterkt toen uit Zwitsers-Nederlands onderzoek bleek dat moeders die biologisch eten, moedermelk geven met een hoger gehalte gezonde vetzuren (CLA's). Het Britse onderzoek bevestigt nu dit positieve beeld.

Toeloop van Vlaamse consumenten
Op de Vlaamse markt bleef dit nieuws niet zonder gevolg. In de Brugse winkel De Grote Beer van bioteler Rik Broux zorgde het alvast voor een stormloop. "Op dinsdag is het bij ons meestal wat kalmer, zeker in vakantietijd. Maar dinsdag wisten we even niet wat er aan de hand was. We kregen biezonder veel nieuwe klanten over de vloer, die voor een heuse topdag zorgden. We moesten onze rekken constant bijvullen en we verkochten twee keer zoveel." Ook op de markten in Gent en Oostende gingen Riks waren biezonder vlot van de hand. "Er werd duidelijk over gepraat", zegt Rik. "Zelfs mijn bankdirecteur, die anders gewoon goeiedag knikt, kwam me vanmorgen feliciteren met dat artikel."
Ook fruitteler Danny Billens uit Oetingen kreeg vorige week heel wat nieuwe klanten over de vloer in zijn hoevewinkel. Vorige week woensdag leidde dat zelfs tot een meerverkoop van bijna 50%. "De klanten hadden het over de onderzoeksresultaten en waren geïnteresseerd", zegt Billens. "Voor ons zijn die resultaten natuurlijk geen nieuws, maar het helpt wel om nieuwe klanten te overtuigen." De peren van Danny Billens waren trouwens al vaker voorwerp van onderzoek. Test-Aankoop analyseerde ze in het lab en Inspector Decaluwe van Radio 2 liet ze zopas onderzoeken op pesticiden. De peren doorstonden de test met glans. "Ons fruit heeft wat voedingswaarde betreft altijd al fantastisch gescoord," zegt Billens, "en dankzij onze ervaring verbetert dat nog steeds. Voor consumenten is het wel belangrijk dat ze die boodschap blijven horen," zegt Billens. "Anders verwatert hun gezonde aankoopgedrag na een tijdje weer."

Bron: de Biotheek, 5/11/2007

Melrose

Een Amerikaanse appel die eventjes populair was eind der zeventiger - en begin der tachtiger jaren.

Hij werd gekweekt door Freeman S. Howlett  aan het  Agric. Exp. St. Wooster, Ohio.

Kruising Jonathan X Delicious. In de handel sinds 1944.

Bij het oogsten enkele dagen geleden, hingen de vruchten nog goed aan de boom. Gezien de rode kleur was er wat vogelschade.

Ik proefde een aangepikte vrucht en was getroffen door het vele sap en de verfrissende zoetzure smaak.

In de beginjaren (geplant najaar ’97) was er bij mij veel kankeraantasting op de stam en hoofdtakken.  De verzorging heeft, buiten mijn verwachting, goed geholpen en nu zie ik geen sporen meer.

De onderstam is een MM 111, die volgens mijn goesting een te grote boom geeft, maar ik had toen geen andere keuze.

Van nature groeien de takken nogal opgericht. De grote dracht van zware vruchten heeft dit jaar al gezorgd voor een natuurlijke snoei. Een drietal van de toptakken zijn onder de vracht bezweken.

De boom bloeit vroegmiddentijds en is een vruchtbaar ras. De vruchten bewaren tot februari. Het zou kunnen dat ik een iets meer roodkleurende mutatie heb. Ik heb herinneringsbeelden van groene vruchten met een rode blos.  Mijn appelen zijn meer rood gekleurd. Of is het door een verder rijpheidstadium van mijn vruchten?

Tydeman’s Late Orange

Nog een appel die ik pas nu geplukt heb: Tydeman’s Late Orange. Dit boompje op MM 106 heb ik al 25 jaar staan op een verwilderd stuk. De kleine vruchtjes waren mij wel al eens opgevallen vanwege een goede smaak.

Vorige winter had ik de omgewaaide boom weer rechtgezet en bijgesnoeid en wat wellicht het belanrijkste was: goed van compost voorzien. De netels errond groeiden nog eens zo fel.

Er was een behoorlijke vruchtzetting en ze behaalden nu een veel beter formaat. Het werd tijd dat ik plukte want de merels begonnen duchtig mee te eten. Net als de consumenten verkiezen vogels vruchten met een rode kleur!

Ik heb zo’n aangepikte vrucht geproefd en was echt verrast door de reeds uitstekende smaak.

De vrucht werd in 1930 gekweekt door H.M.Tydeman aan het East Malling Research Station en kwam in 1949 in de handel.

Het is een kruising van Laxton’s Superb X Cox’s Orange Pippin.

De smaak is intens rijk en aromatisch in december zegt Joan Morgan, scherper en sterker dan Cox. Wordt later zoeter en enkel nog licht aromatisch, maar nog een goede appel. Bewaart tot april.

Het is een triploïd ras en vraagt goede bestuivers, die middentijds bloeien. Bij sterke vruchtzetting dient er gedund te worden zoniet blijven de vruchten erg klein.

De vrucht is een heel stuk gestegen in mijn waardering. Ik zal die voortaan beter verzorgen!

Cabarette of President van Dievoet

Ik heb de Cabarette in oktober 1987 leren kennen in de Verger Conservatoire, Ferme du Héron te Villeneuve d’Asq (Lille). Bij het geleid bezoek aan de boomgaard hing deze boom nog vol vruchten. Een ander ras dat toen mintens even sterk opviel was de zeer geladen boom met donkerrode vruchten: de Collapuis.

In die tijd was ik vooral aan het uitkijken naar late winterappelen en ik vond de Cabarette appel een geschenk uit de hemel; bewaart tot april. Een paar maanden later schafte ik over de schreve (West-Vlaams voor grens), in Frans-Vlaanderen bij Alain Allender een boompje aan op een MM 106 onderstam. De boomkweker vertelde dat zijn vorige koper eveneens dezelfde familienaam droeg, nochtans een zeer zeldzame naam.

Een tijdje later vernamen we via Gembloux dat de Cabarette identiek was met de President Van Dievoet. Op het einde van de 19 de euw heeft een tuinier te Poperinge dit ras bekomen uit pitten van een Russische appel.

Dat het ras ook in Frans-Vlaanderen verspreid werd is vanzelfsprekend voor een grensstad. In 1894 wordt de vrucht gesignaleerd in het bulletin van de société d’horticulture van St –Omer.

Vroeger waren het allemaal hoogstammen, doch het ras voldoet ook op laagstam.

De vrucht dient zo laat mogelijk geplukt (eind oktober). Aan de zonkant zijn ze geler met een iets rozige glans. De vruchten hangen tamelijk vast aan de boom. In 2000 heb ik ze op krukken, na mijn heupbreuk, geplukt in januari. Ik herinner mij nog hoe ze als goudappels blonken in de zon, na het smelten van sneeuw en ijs. Wellicht was er toen nog minder sprake van de donkere vlekken van de regenvlekkenziekte. Trouwens dit ras heeft er minder last van dan sommige andere.

De vrucht heeft vast, knakkend, saprijk, zuur-zoet , opvallend wit vlees. Tegen maart is het een vrij zoete appel, en dan is hij helemaal geel.

Naast handappel ook geschikt voor appelmoes en taartbeleg, maar het is geen bakappel voor de oven.

Deze appel, in blokjes gesneden, geeft een frisse noot in de groentenschotel.

Het ras is licht schurft - en kankergevoelig.

Door het feit dat dit jaar bladeren en vruchten niet te lijden hadden van schurft groeiden de nochtans overtalrijke vruchten uit tot vrij grote appelen.

Het nadeel van dit ras is echter de sterke beurjaargevoeligheid.

Op een kleine boom zou je dit wat kunnen tegengaan door tijdig te dunnen.