DOESBURG, EEN GEVULDE DAG

Op zat. 12 nov reden met ons vieren: mijn vrouw Aleide, Dirk , Vincent en ik naar de Fruittentoonstelling van ’t Olde Ras te Doesburg, 13 km boven Arnhem.

Zie www.tolderas.nl

Het was al enkele jaren geleden dat we er nog eens waren geweest.

Tijdens de beginjaren , vanaf 1993 waren we de eerste Belgische bezoekers.

Toen gebeurden de eerste exposities nog in een plaatselijke zaal. Daarna had men een oogstfeest in de fruittuin tijdens het eerste weekend van september.

Nu gebeurt alles in het eigen gebouw bij de inkom.

Links is er een gans perceel met bomen – en een beperkt kleinfruitaanbod.

Dit heb ik eerst bekeken en zag diverse interessante dingen. Ook een minpunt. Waarom verwijdert men niet de kankerboompjes, die daarenboven besmettelijk zijn?

Ik schafte mij een nog transporteerbare, zwarte moerbei aan voor 35 €.  Een medewerker vertelde mij dat zij een lekker ras met grote bessen hadden. Ik hoop dat ik hiervan een afstammeling heb.

Mijn huidige moerbeibessen stellen me wat teleur, zowel wat groottte als smaak betreft. Vincent deed me wat twijfelen. Hij vond de knoppen wat te klein om van een echt goed ras te kunnen spreken. Momenteel zijn het enkel nog bladknoppen en geen dikkere vruchtknoppen. Wait and see. Als er dit jaar maar geen strenge winter komt. Destijds vroren mijn moerbeien nr 1 en nr 2 kapot.

Het fruitmuseum is smaakvol aangekleed en beeldig ingericht. Er was een knusse restoplaats met lekkere appeltaarten.

Er was een ruim assortiment mooi tentoongestelde vruchten. Vergissingen scherpen weer je aandacht. Een paar prutsappeltjes voor Reinette Hernaut laten doorgaan vind ik wel ergerlijk.

Benny J Giesen, de stichter stond samen met een medewerker aan de info - en boekenstand.

Ik had de bakpeer bij van de Hoge Dreef hier in Halle-Kempen, die ik eerst voor een St Remy had gehouden en daarna met Vincent meer als een Brederode was gaan beschouwen. De heer Giesen erkende er onmiddellijk een Catillac (Cadillac) of Pondspeer in. De beschrijving in de ‘Dictionnaire de Pommologie’ van Andre Leroy klopt, behalve het gewicht. De vrucht kan zeer groot worden: tot 900 gr.
Het is al een oud ras van rond 1650.
Hij bestempelt de vrucht als een derde klasse eetpeer van februari tot april; doch als een eerste klasse bakpeer.

De proefstand van de Amateur Wijnmakersgilde, Arnolt Van Gelre van Zutphen trok onze aandacht, vooral met de gistende mispelwijn.

http://start.at/federatie

De heer R. V; Everdingen beschreef volgende werkwijze voor 20 l mispelwijn.

Je neemt 6 kg beurse, rijpe mispels. Je kneust deze en deponeert ze, met stenen en al, in een vitragezak. Je werkt zeer hygiënisch en houdt de fruitvliegjes weg met een ventilator.

De zak leg je in een grote emmer van zo’n 15 l

Hierop giet je 2 koffielepels looizuur en 1,5 kg witte suiker.
Verder neem je 9 l water, waarvan je de helft aan de kook brengt. Je giet eerst het hete water in de emmer om alles te laten smelten.

1 dag laten staan bij kamertemperatuur.

Vervolgens per 10 l  4 koffiellepels gistvoeding en 6 koffielepels universele gist bijvoegen.

Nu volgen 8 à 10 dagen open gisting. Wel de fruitvliegjes weghouden.

Met een hout en en touw houdt hij de zak met de mispelpulp ondergedompeld.

Daarna het sap overscheppen of overhevelen in  dame-jeanne. Afsluiten met waterslot.

Tijdends het jaar dat er op volgt 3 – 4 keer overhevelen, tot de drank helder is.

Dan op flessen trekken.

 
Zijn confrater had een nog lekkerder en veel eenvoudiger te bereiden drankje, namelijk notenlikeur.

Ten laatste op St Jan, 24 juni, pluk je 6 noten en snijdt deze in 4.  Na dit tijdstip lukt dit niet meer, omdat de vruchten te hard worden.

Je deponeert de stukken noot in een weckfles of –bokaal; voegt er 50 gr suiker bij en vult aan met brandewijn.

Om de 2 dagen opschudden.

Na 6 weken filteren door een koffiefilter en het drankje is klaar.

De PROEF- VERKOOPSTAND

Er waren heel wat appels en peren te proeven, waaronder meerdere zoete appels. Voor mij waren die niet te pruimen, behalve misschien een Sweet Sixteen (sic)! De Notarisappel springt velen in het oog, maar is voor mij al ver over zijn hoogtepunt heen. Geef mij maar een Schone van Boskoop.

Roem van Doesburg of zoiets mag er zijn. Ook de Bloedcoraal.

Meerdere oude rassen vond ik weinig verdienstelijk.

Er was een promotieplek voor Rubens, een nieuwe kruising met vader Elstar (stuifmeel) en moeder Gala. Voor een commerciële appel lijkt hij mij eerder klein, maar is dan wel zeer geschikt voor een kinderhand.

Het is een Clubappel en voor liefhebbers als boom niet te verkrijgen.

Halverwege de negentigerjaren was er te Doesburg een lanceringsstand voor de Ecolette, toen ook eerst voorbehouden voor de beroeps, maar in die middens afgedankt, doch blijvend interessant voor de liefhebber.

Bij de peren was Beurré Lebrun op smaak.  Een andere lekkere peer was Président Loutreuil, mij verder onbekend.

In het oogspringend was de rode Claps uit de frigo.Ik laat mij niet vangen door het uitzicht alleen.

MINNEKENS

Voor mij waren de ontdekking van de dag de Minnekens, Japanse kwee’s, maar dan van reuzenformaat in de vorm van een hypergrote citroen.

Ze zijn spontaan gegroeid in de grote tuin van Mini Salemink – Smeitink  Peppelmansdijk  22  7011 JC Gaanderen (bij Doetinchem).

Mini, die de proef-verkoopstand bemandde, vertelde dat de ink-namen typisch zijn voor het achterland van Gelderland , tegen de Duitse grens.

De struik staat er nu een 5 tal jaar, groeit fel en heeft stevige doornen, bloeit met grote, rode bloemen en de gezonde, groen-gele vruchten moet je van de takken draaiend afbreken.

Hoe deze nu best verwerken?

Een drietal jaar terug kreeg ik jonge scheuten mee, ook van een Japanse kwee, van de buur van Luk Van Hauwaert in Polen. De buur was net de gezonde, matig-grote, eveneens groen-gele, peervormige vruchten aan het oogsten.

Ik kreeg jonge opslag mee. Die staan bij mij nog in opkweek. Ik moet voor hen nog een goede, definitieve plaats zoeken.

13-11-2005, 22:34 geschreven door Daantje

13-11-2005, 20:06 geschreven door Daantje

DE WAL - OF OKKERNOTEN (Juglans regia) VERPLANT

Mijn noten komen van  KWEKERIJ WESTHOF (opgericht in 1870) , Westhofsezandweg 3 - NL-4444 SM  's-Heer Abstkerke, Zeeland. 
http://walnoten.nl

In de zeventiger jaren stond de heer J.C. van ’t Westeinde op diverse fruitbeurzen, o.a. te Kalmthout en in Diepenbeek, op de eerste colloquia van de Nationale Boomgaardenstichting (NBS). Hij toonde zijn collectie en liet proeven. Toen heb ik ook een busuitstap ingericht naar Zeeland. In zijn proefboomgaard bekeken we zijn 50 proefrassen. Vooral de dames hadden meer oog voor de Fuchsia’s van mevrouw, want ook hierin is de kwekerij gespecialiseerd.

Broadview, een ras uit British Columbia, de Canadese provincie aan de westkust, bleek altijd het meest productieve.  

Rond 1920 is men in Canada begonnen met proeven met noten uit de Karpaten (Odessa, Oekraine). Men zocht naar noten die minstens bestand waren tegen
 – 30° C.

Dat gewone noten kunnen bevriezen heb ik hier al onmiddellijk ondervonden.
In de herfst van 1962 plantte ik hier een noot. Daarop volgde de lange, harde winter van ’62-63 met temperaturen dicht tegen de -20 ° C. Toen bevroor zelfs de zee. In de lente bleek de stam bevroren. Onderaan verschenen wel nieuwe scheuten.

Broadview loopt middentijds uit en is sterk protandrisch. Dit wil zeggen dat de mannelijke katjes veel vroeger verschijnen dan de vrouwelijke bloemen.

De boom is gelukkig duidelijk apomictisch. Dit beduidt dat zonder (zelf- of kruis) bestuiving toch vruchten gevormd worden. Een onbevruchte cel uit de nucellus ( deel van de zaadknop waarin de eicel ligt ) groeit uit tot een complete noot.

Apomictie is niet te vergelijken met de parthonocarpie bij de pitvruchten. Bij parthocarpie worden geen pitten gevormd, biologisch het bijzonderste van de vruchten.

Bij het huis – dat nu verkocht wordt, zie http://users.skynet.be/peter.willaeys

- van mijn zoon op de Kattenberg, aanleunend tegen de dorpskom, staat 1 Broadview, die elk jaar zeer goed draagt. Het is er meer beschut dan hier bij mij, want ik heb veel meer last van de late nachtvorst. Mijn noten bevroren dit jaar, bij Peter niet. Er staan geen andere noten in de omtrek.

Een andere verplante noot is Buccaneer. Het ras is afkomstig uit Neer in Nederlands Limburg. Het ras komt laat in blad. Nu stond het nog vrij groen, terwijl Broadview al praktisch kaal stond. De boom is zwak protagynisch: de bloemen komen iets voor de mannelijke katjes en zou dus ook alleen kunnen staan. Het is een goede bestuiver voor Broadview en andere rassen.

De Buccanier heb ik tussen de 2 Broadviews in geplant.

Bij het herplanten heb ik dankbaar gebruik gemaakt van overschot van de leem van Peter.

11-11-2005, 18:10 geschreven door Daantje

JENNY

Reactie op reageer van Rita.

Wat jenny betreft zal je te biechten moeten gaan bij Patrick De Kezel.

Jenny had ik al meer dan tien jaar terug willen vertroetelen. Daarom plantte ik die in mijn plastiekserre. Doch toen vroor het nog ’s winters en vroren de jonge takken af. Dat gebeurde meer dan een keer en Jenny legde het loodje.

Nu wil ik het opnieuw proberen, doch met de minikiwi’s die niet bevriezen.

Al mijn goede muren zijn intussen wel ingenomen door druiven, maar je zou het ook op andere plaatsen kunnen proberen.

11-11-2005, 01:32 geschreven door Daantje

Een senior kan nog veel bijleren op computergebied

Ik had de kans om op 23 october mee te rijden met Vincent en Guy, twee tuinbouwleerkrachten van het PITO te Mechelen , de provinciale Tuinbouwschool, naar de tweejaarlijkse Pomexpo te Villeneuve d’Ascq.

Op de terugweg kwamen we bij Kiwiman Christian De Kezel. (Typ op Google:  Kiwi De Kezel en je komt op de right place).

Guy De Kinder, zeer beslagen op computergebied en een autoriteit met zijn website’s: http://users.pandora.be/guy.de.kinder

en www.tuinkrant.com

nam toen enkele foto’s en zette die in reageer op mijn blog Kiwifruit van 26 october.

Klik onderaan op reageer 6 .

Ik had vroeger reageer wel gezien, maar dacht dat dit het stemmen betrof. Niet dus! Wel een belangrijke functie, doch die maar weinigen zullen kennen!

Gelukkig ken ik die blog-functie nu.

Aan de kijkers om er gebruik van te maken.

Dank Guy!

09-11-2005, 23:27 geschreven door Daantje

DE EEN ZIJN DOOD,  DE ANDER ZIJN BROOD

De NBS werkzaamheden gaan verder.

Het was een beetje met de dood in het hart dat we vandaag de allereerste aanplant, die ik samen met schoonbroer Jan Lagrou zaliger deed, omzaagden. Kort na de aankoop in 1962 sleurde ik met Jan een behoorlijk zware berk uit de gracht en plantte die naast de oprit voor de schuur  Nu was het een zware boom geworden, uiterlijk gezond, maar onderaan toch aangetast van binnen.

Ook de oude Reine Claude d’Oullins moest er aan geloven. Het was een grote boom op myrobolaan (kerspruim), de onderstam die in het begin van de zestiger jaren nog gebruikelijk was. De  struikvorm, met een stamlengte van 60 cm was wel een hoge boom geworden. Op een leeftijd van 45 jaar heeft een pruim de beste jaren achter zich.

Destijds moest ik 12 jaar wachten op de eerste vruchten. Op deze boom waren ze wel echt lekker, maar meestal liet de productiviteit te wensen over.

Ik vraag mij af hoe dit ras zich gedraagt op onderstam St Julien A. Als iemand daar ervaring mee heeft -en dat zal wel - dan zou ik sugereren te reageren.

Dit kan door onderaan de blog het haast onzichtbare woordje reageer aan te klikken.

Dank zij Guy de Kinder ken ik dit nu.

Straks schrijf ik er een afzonderlijk blogje over.

Deze bomen moeten wijken omdat ik de plaats nodig heb om mijn geënte noten te verplanten.
Ze mogen niet meer terugkomen op het aardgastracé.

Morgen wordt het een zwaar karwei om de twee Broadviews en de Buccanier te verplanten.

De een zijn dood is de ander zijn brood.

09-11-2005, 22:14 geschreven door Daantje

NBS vervolg.

Vandaag hadden we de zoveelste warme nazomerdag. De Zoerselse weerman mat
17,9 °C.

Een excellente dag om de werkzaamheden te laten vooruitgaan. De bomen zijn losgegegraven . Nieuwe plantputten zijn gemaakt. Morgen worden ze er met de traktor uitgetrokken en vervoerd.

De fruitkooi is al helemaal ontmanteld. Men is bezig met het demonteren van het grootste stuk van de serre.  Gelukkig kon de Perlette, witte, pitloze druif blijven staan. De takken zijn nu naar de andere kant gebonden.

De kleinfruitstruiken kregen een nieuw identificatielabel.

Morgen verhuizen ze naar het opkuilperceel.

Zelf heb ik de bramenrij die weg moet, afgeknipt.  Nu staat er enkel nog afgeknotte, nieuwe stengels.
Het uitgraven wordt nog een klus.

09-11-2005, 00:25 geschreven door Daantje

NBS- PLOEG

Volgend voorjaar wordt er een tweede aardgasaanvoerleiding  door de tuin gelegd. Gelukkig heeft Fluxys de NBS aangesproken voor het verplanten en herplanten. Ze hebben bij mijn overbuur hiervoor een perceeltje grond gehuurd voor een jaar. Dit is diepgeploegd en ligt te wachten op de opkuilwerkzaamheden.

Straks verwacht ik de werkploeg van de Nationale Boomgaardenstichting.

In het voorjaar zijn ze hier al een dag geweest om de grotere bomen voor te bereiden op de verplanting.

Er werd rondom een geul gegraven op een 70 tal cm van de stam en de wortels werden afgestoken. De geul werd daarop opgevuld met oude compost.

Een van mijn lievelingsbomen, de Ashmead’s Kernel, een oud Engels ras, met een nogal ruw uitzicht, doch met een uitstekende smaak had een opvallend dikke zijwortel die men moest oversteken. De boom heeft gans de zomer getreurd en maar weinig bladeren gevormd. We zullen hem zorgvuldig trachten te herplanten op een definitieve plaats, zonder hem eerst nog een jaar op te kuilen op het gehuurde perceel.

Drie opeenvolgende jaren voordien heeft de boom uitstekend gedragen, alhoewel hij de naam heeft van een zwakke drager te zijn. Joan Morgan in ‘The Book of Apples’ spreekt van ‘poor crops’.

De zwaarste klus wordt het verplanten van de geënte notelaars Broadview, Bucanier en Coenen. Enkele oudere bomen op een andere plaats o.a. een berk en een pruim zullen hiervoor moeten wijken.

Enkel het kleinfruit mag later herplant worden boven de leiding.  Gelukkig ook enkele kleinere struiken. De grotere kwee’s mogen echter niet terugkomen.

08-11-2005, 00:06 geschreven door Daantje

Een bonenverhaal

(van de hand van mijn vrouw Aleide)

Langs bonenstaken konden sprookjeshelden tot aan de hemel klimmen, maar nu zijn bonen erg in de belangstelling gedaald.

Waar vind je nog bij een kruidenier witte en bruine bonen uit De Witte’s of Bartje’s tijd? Alleen ingeblikte boontjes in tomatensaus!.

Nochtans zijn peulvruchten een onmisbaar element in onze voeding.

Er zijn in onze voeding wetenschappelijk 11 onmisbare elementen. Een ervan zijn de Saponienen. Die zitten o.a.in peulvruchten. Saponienen hebben een antikanker - en  cholesterolverlagende  werking.

Groene sperzieboontjes zijn goed voor suikerzieken.

Peulvruchten leveren ideale, zachte vezels die stoelgang bevorderen.

Ja, eigenlijk hebben allochtonen een gezondere voeding dan wij. In Chinese, Marokaanse,Turkse en andere exotische winkels vind je ruime keuzes aan bonen.

Vandaag heeft mijn man bonen gepeuld. Als die nog niet te droog zijn, gaat dat vlotter. Vroeger kwam die job er niet van en gaven we ze weg aan afrikanen, die er blij mee waren. Het riep bij hen herinneringen op aan hun thuisland.

Ik heb vandaag kleine, rode, afrikaanse staakboontjes, die we voor het eerst zelf geteeld hebben en gewone witte bonen in linnen zakjes gedaan, zoals mijn moeder en ze luchtig opgehangen. Bonen hing ik veel buiten in hun peulen, zodat kevertjes er minder vat op  krijgen.

Ze worden gedood door een koudekuur in de diepvriezer of door een stevige vrieskou.

Een gewoonte van onze voorouders zijn we vergeten: bonen en erwten, de dag voor we ze klaarmaken, onder water zetten. Dat moet in een grote pot met water, want ze zwellen fel. Als we ze dan koken, worden ze vlugger gaar. Ze verteren beter en geven minder gassen.

Dat zwellen is eigenlijk een kiemproces.

Om het nog gezonder te maken, voeg ik er zeewier bij (kombu) en look. Deze verrijken de bereiding met mineralen en verkorten ook het kookproces.

De wieren mix ik in de soep, die hierdoor nog een betere smaak krijgt.

Bonen zijn ook heel rijk aan eiwitten, mineralen en vitaminen. Groene boontjes mogen we meer eten dan gedroogde. Gedroogde bonen geven, evenals vlees, afvalstoffen (purinen); en zijn af te raden bij reumalijders. De eiwitten van bonen moeten wel aangevuld worden met de eiwitten van granen, zaden of melk. Einde van het bonenverhaal. 

07-11-2005, 12:05 geschreven door Daantje

07-11-2005, 11:17 geschreven door Daantje