Mijn meer dan 40 jaar ervaring met tuinieren en het telen van vele
soorten (klein)fruit zonder scheikundige bemesting en - spuiten wil ik
meedelen en zelf nog bijleren.
Voor de fruitliefhebber
06-08-2005
Arkansas Bramen en ...hun verkoopadressen
De derde groep: Bramen van Arkansas (Onderzoeksstation Fayetteville)
Arkansas is een staat in het zuiden van de Ver. Staten.
Hier ontstonden de volgende rassen: 'Cherokee' (1974), 'Comanche' (1974), 'Shawnee' (1985), 'Choctaw' (1988), 'Cheyenne' (1976), 'Ebano', 'Kiowa' allemaal gedoornde rassen en twee ongedoornde: 'Navaho' (1988) en 'Arapaho'.
Allemaal namen van indianenstammen.
Deze variëteiten werden geselecteerd in een warm klimaat en de vraag is hoe ze het in ons klimaat doen.
Ik had enkel de twee ongedoornde. De nog wat korte stengels kwamen met wat schade uit de winter van 95..Navaho deed het veel beter dan Arapaho. Dit laatste ras hield het slechts enkele jaren uit. Na de eerste vruchtdracht in het derde jaar, met zeer vroegrijpende en smakelijke, iets zuurdere vruchten , kregen de nieuwgevormde scheuten een schimmelinfectie aan de toppen, zodat deze afstierven. Er bleef steeds minder energie voor het vormen van vruchttakken. Ik moest de plant rooien. Navaho anderzijds bleef steeds gezond . Het ras groeit met forse , opstaande stengels. Gezien zijn zuidelijke oorsprong had ik gevoeligheid voor vorst verwacht. Uiteindelijk blijkt het een van de minst gevoelige rassen. De eerder kleine vruchten rijpen laat, maar smaken goed, tenminste als je rijpe vruchten plukt en dat is niet zo makkelijk te zien.
Verkoopadressen
Andre Hendrickx Leopold Scheiperslaan, 59 2950 Kapellen Tel. (03) 665 32 15
Peter Bauwens, De Nieuwe Tuin, Trompwegel 27, 9170 De Klinge Tel. (03) 770 78 16
Jungheim Boomkwekerijen Haringweg, 1 2975 LB Ottoland (Zuid Holland) Tel. (01884) 641867
E.C. Meulblok A. De Koningstr. 15 4434 AG Kwadendamme (Zeeland) Tel. (01194) 9379
'Kotata'(1984) van het onderzoeksstation van Corvallis, Oregon (USA), rijpt in dezelfde periode, heeft wel stekels en een sterke groeikracht. Mijn plant had wel geleden onder de winter van '95-'96. Tijdens de nog hardere winter van 96-97 was er wat beschutting door de sneeuw en lijkt het uitlopen behoorlijk. Uitstekende,aromatische, lange, grote vruchten. Telkenjare moet ik een groot aantal ranken uitdunnen. En op die plaats heb ik te weinig ruimte om de lange ranken horizontaal uit te spreiden. Bij heraanplant zal ik ze behandelen zoals beschreven bij Taybes. Bij niet-afdekking snoepen de merels alles weg!
'Waldo' ook uit Oregon, heeft eveneens minder vorstweerstand: Mijn beide planten hadden duidelijk te lijden onder de tamelijk harde winter. Een plant is er na een tijdje goed doorgekomen. De andere is nauwelijks in leven gebleven en had niet meer de kracht om nieuwe scheuten te maken.
De vruchten, niet zeer talrijk en wat verscholen tussen de bladeren, hebben een zeer aromatische smaak. Ik heb ook een plant die geniet van de beschutting tegen een zuidermuur en deze doet het wel goed. Dat hij maar een paar lange ranken maakt is hier een voordeel. De meer opstaande groeiwijze van Waldo en Adrienne wijken af van de liggende / kruipende groeiwijze van Silvan en Kotata.
Tot voor kort waren bramen afstammend van Westamerikaanse bramen hier onbekend. Hun namen: 'Silvan', 'Waldo', 'Kotata' en 'Adrienne'. Voor mij de best smakende bramen! En voor U?
'Silvan' werd gekweekt in de gelijknamige voorstad van Melbourne in Australië, uit zaadmateriaal afkomstig uit Oregon (USA). Het is de vroegste van alle bramen (begin juli) en een van de best smakende. Voor de commerciële teelt is het een erg tere vrucht, maar niet voor de liefhebber die de heerlijke, aromatische vruchten bij volle rijpheid kan genieten. De winterweerstand zou vrij goed zijn. Het is echter een gestekeld ras. Verkiest wel een zwaardere grond. Blijkt iets gevoeliger voor vorst dan Taybes.
'Adrienne' (1995) is een recente realisatie van Derek Jennings, die meewerkt aan Medway Fruits in Kent (Engeland). Rijptijd: midden juli, zo'n 7 tot 10 dagen later dan Silvan. Adrienne heeft een geconcentreerde rijpingsperiode(van half juli tot half augustus). De grote vruchten (6 mgr) hebben een uitstekende smaak en zijn veel vaster dan Silvan. De stengels zijn half-liggend, ongedoornd en groeikrachtig, met vruchten in kroonvorm aan korte vruchttakjes. Er wordt aanbevolen de nieuwe stengels zoveel mogelijk gescheiden te houden van de vruchtdragende voor minder beschaduwing van de rijpende vruchten. Soms moet je ze door aanbinden wat meer tegen de grond houden. De vorstweerstand valt tegen. Mijn eerste plant bevroor tijdens de strenge winter 96 -97. Dit jaar was er weer veel schade aan de planten buiten. Het is zonde om die forse ranken tot de helft te zien invriezen. Ik heb ook een plant in de Filclairserre staan. De vruchtbaarheid is niet groot, doch die plant zal ik moeten verwijderen wegens erge aantasting door de bacterieknobbels.
Een tweede groep Amerikaanse bramen zijn de vroege bramen uit West Amerika. (The Pacific Coast)
Deze zijn vooral bekend om hun vroegheid.
De variëteiten uit deze groep stammen uit kruipende bramen die groeien van Vancouver in het Noorden tot Californië in het Zuiden. Door de botanisten worden ze in een aparte ondersoort gerangschikt. Ze zijn vroeg, hebben een kruipende groeiwijze, en gewoonlijk lange en conische vruchten met een aromatische smaak. Hun genetische structuur is dusdanig dat zij bij kruising met frambozen uitstekend smakende hybriden of braambozen geven.
De drie best bekende braambozen zijn de 'Loganbes', de 'Taybes' en de 'Boysenbes'.
De 'Loganbes' (1883) was eerst gestekeld. De doornloze mutatie werd in 1926 gevonden in Californië en in 1934 verdeeld in de USA.
Mijn Logans waren in 96 praktisch volledig bevroren. Dit voorjaar bevroren nogal wat takken gedeeltelijk.
De 'Taybes' (1979) -prachtig om te zien en heerlijk om te eten- werd in Schotland gecreëerd door de heer Jennings. Men spreekt van de Medana Taybes, om het oorspronkelijke, gestekelde ras aan te duiden en van de 'Buckingham Tayberry' , om de in 95, in Buckinghamshire gevonden, ongestekelde mutatie te benoemen. (Een mutatie is een blijvende , erfelijke verandering.) In de natuur komt het toeval dikwijls ter hulp. Derek Jennings vertelde mij dat hij zelf vele jaren, in talrijke experimenten gepoogd had om de stekelloosheid te bekomen!
De vorstweerstand valt mee. Dit voorjaar waren slechts een paar stengeltoppen voor een stuk ingevroren . Naar mijn ondervinding is het veruit de beste braamboos die men zich kan aanschaffen. Je bekomt veel mooie , heerlijk aromatisch smakende vruchten. De vruchtdracht wordt positief beinvloed door het horizontaal aanbinden van de ranken. Zorg dat je aan weerszijden hiervoor een drietal meter ruimte hebt. Ik bind aan aan vier draden. Op een andere plaats heb ik daarvoor een vlechtwerk voor betonbekisting zien gebruiken.
Om de merels weg te houden gebruik ik al enkele jaren insectengaas van 3,66 m breedte. Wasspelden houden de panden onderaan de laagste draad samen. Bij het plukken heb je die maar los te maken. Geen gesukkel meer met het steeds haperende groene net van vroeger! Eerst duw ik de nieuwe scheuten meer naar beneden, zodat deze niet onder het doek groeien en onnodige ruimte innemen.
De 'Boysenbes' (1935) waarvan nu vooral de ongestekelde vorm gecultiveerd wordt, zou zeer goed tegen drogere grond kunnen. Spijtig bleek de plant die ik kocht, besmet door de heksenbezemziekte.
