Vorstgevoeligheid Bramen en Braambozen 2009-2010 in mijn Tuin te Zoersel
Er wordt geteeld op een
tamelijk vochthoudende zandgrond, humusrijk door het vele jaren toedienen van
compost en bodemrijker door het gebruik van gesteentemelen (basalt en lavameel) en kleimineralen
(bentoniet).
Bramen en braambozen behouden 's winters min of meer hun groene bladeren, vandaar de variërende vatbaarheid voor bevriezen. Het meest te duchten zijn de uitdrogende, striemende winden uit het oosten bij strenge vorst.
We hebben twee
opeenvolgende, behoorlijk, zware (tot
+/- -12°C) winters achter de rug, zij
het niet met de extreme temperaturen (-
16° tot -20°C)van de tachtigerjaren van de voorgaande eeuw. Toen had ik enkel
de stekelloze braam THORNLESS EVERGREEN, de braam met het peterselieblad.
Eenmaal is het toen gebeurd dat de stengels tot de grond afgevroren waren. Maar
geen nood, de wortelkluit blijft intact en schiet terug uit. Deze winter was er
geen schade bij een exemplaar dat iets meer beschut staat; het andere had voor een stuk bevroren uiteinden.
Het enige ras dat deze
winter totaal bevroor was ADRIENNE, een stekelloos ras door Derek Jennings
gecreëerd na zijn pensionering (1995 GB). Ook vorig jaar schoot er zeer weinig
over. Het zijn anders lekkere vruchten met de rijke smaak van west-Amerikaanse
bramen ingekruist. Zijn laatste braam HELEN (1997 GB), minder groeikrachtig dan
Adrienne, is ook zeer vorstgevoelig, zij het in iets mindere mate. WALDO, een
Amerikaanse, stekelloze braam met gelijkaardige vruchten had enkel sommige
bevroren uiteinden. Ik moet er wel bijzeggen dat ze meer beschut staat.
In mijn open
bramengallerij was er weinig schade bij de stekelloze bramen, behalve een paar
bevroren takken bij TRIPLE CROWN (1996 USA), een ras met reuzengrote, zeer
smakelijke bessen, maar beperkt productief. Er was nog een andere stekelloze
braam, waarvan ik de naam niet meer ken, met twee voor een gedeelte ingevroren
takken. De struiken van de bramengallerij waren vorig jaar, in het tweede jaar
na herplanten, zeer sterk gegroeid. Bv. Thornfree: een rank van 7,20 m
De andere rassen APACHE, JUMBO, LOCH NESS, NAVAHO en THORNFREE vertonen
geen schade.
Op het noorduiteinde staan
de twee gestekelde rassen: FANTASIA (
+/- 1988 GB). Deze wilde braam, vorig jaar geplant, heeft al takken van meer
dan twee meter en vertoont een paar bevroren takuiteinden. HIMALAYA, de
THEODOR REYMERS uit Duitsland (+/- 1890)
die geweldig groeide (o.a. een tak van 9,40m ) heeft twee voor de helft
ingevroren takken. Het exemplaar in de kippenren vertoonde ook twee zware, dode
takken.
In de ren staat ook een
rij Fantasias. Hier is de ravage zeer sterk, slechts weinig takken schieten
over. Opmerkelijk is hier dat de takken tot enkele decimeters boven de grond
nog bladeren hebben. Ik verkies echter de takken tot tegen de grond weg te
snoeien. Anders gaat er te veel energie naar deze stompen, te nadele van de
nieuwe groei voor volgend jaar. Trouwens gedeeltelijk bevroren takken worden
onverbiddellijk weggesnoeid. Ik heb ondervonden dat de natuur er alles aan doet
om nog prutsvruchtjes voort te brengen voor de plant tellen enkel de zaden
voor mogelijke voortplanting- ; en schiet er weinig of geen energie meer over
voor de vorming van ranken voor volgend jaar.
Tegen de draad van de ren staat
er ook een Fantasia, nu derde groeijaar, een vorig jaar sterk uitgegroeid exemplaar.
Slechts een van de lange takken is voor de helft kapot en nog een paar korte
uiteinden.
Opmerkelijk is echter dat
een meer beschutte rij Fantasias zo goed als niet geleden heeft! Deze rij
wordt wat afgeschermd door struikgewas aan de oostzijde.
Wat afscherming betreft:
ook naar de westkant voorzie je best afscherming tegen de felle westenwinden.
Niet goed aangebonden, zwiepende takken lopen hierbij veel schade op in het
groeiseizoen. Dat merk je pas later als
de vruchten niet goed willen ontwikkelen.
BRAAMBOZEN,
half braam, half framboos
De gestekelde TAYBES
(Medana) (1978 GB) vertoont lichte schade. De stekelloze mutatie Buckingham
(1996 GB)heeft veel meer bevroren takken. Hierbij kan een minder gunstige
standplaats een rol spelen. In mijn Filclair serre zijn de vruchten zich reeds
aan het vormen.
SILVAN (1984 Australië),
vorig jaar geplant en al ranken tot bijna 4m, heeft slechts wat bevroren
uiteinden.
Bij KOTATA (1984 USA) heb
ik wel iets meer moeten wegsnoeien.
Bij YOUNGBERRY en
NECTARBERRY schiet slechts de kleine helft van de takken over.
De gestekelde BOYSENBERRY
en de SUNBERRY, beiden meer beschut groeiend, bleven beiden ongedeerd.
Voor dit jaar verwacht ik
een grote oogst. Daarbij is het wel belangrijk dat het begin september niet te
veel regent. Meestal is september een zonnige maand, doch een aanhoudende
regenperiode kan voorkomen en dan groeien de Botrytis schimmels weelderig en beschimmelen
de vruchten, maar er is verschil in vatbaarheid bij verschillende rassen.
ANDERE
JAPANSE WIJNBES Een
onbeschutte plant is totaal bevroren. Een exemplaar achter de palmhaag bleef
ongedeerd.
DORMANRED:geen schade.
Fotomateriaal
Waldo
De Himalaya in de
kippenren met de 2 dikke, levenloze takken
De sterk bevroren rij
Fantasia
De jonge Fantasia begint
zijn derde groeijaar
Aan de uiteinden liep de
jonge Fantasia wel schade op
De Nectarberry heeft veel
dode takken
De Silvan ziet er goed uit
De totaal bevroren Japanse
Wijnbes schiet onderaan opnieuw uit.
