Mijn meer dan 40 jaar ervaring met tuinieren en het telen van vele
soorten (klein)fruit zonder scheikundige bemesting en - spuiten wil ik
meedelen en zelf nog bijleren.
Voor de fruitliefhebber
24-11-2005
RODE BESSEN INSTROOIEN
RODE BESSEN INSTROOIEN
Toen ik lang geleden op bio-dynamische bedrijven in Nederland kwam, zag
ik onder de rode bessen s zomers een laag stro liggen.
Ik weet niet of Rudolf Steiner dit ooit aangeraden had, maar dit leek
mij geen slecht idee.
Er is wat lichtweerkaatsing onderaan in de struiken.
Vooral onkruidgroei wordt tegengegaan. Dus geen concurentie voor voeding
en vocht. Bedekking gaat vooral de verdamping tegen en nodeloos vochtverlies
bij de planten, die daarenboven zeer oppervlakkig wortelen.
Wij strooien ruim compost.
Op het einde van de winter is het wenselijk dat de bessen op zwarte,
vaste, naakte grond staan. Dan is er minder kans op schade door
lentenachtvorst.
Tijdens de dag warmt de bodem beter op en s nachts straalt die weer uit
en houdt de vorst tegen.
Half mei, wanneer het gevaar geweken is, bedek ik de grond onder de
struiken wel met groffer materiaal.
Lichte bedekking met grasmaaisel is ook aan te traden.
Niet voor buitenteelt, enkel
vervroeging onder plastiek of glas. Bladvalgevoelig. Nood aan verjonging en
bemesting.
Junifer
1978Frankrijk
Kort
Vraagt sterke vervangingssnoei
Zeer vroege bloei (Lente nachtvorst!)
Goed. Grote trossen, kleine iets zure
bessen. Vruchtkwaliteit afhankelijk van de ouderdom van deplant.
Voor verse consumptie, sap of wijn.
Heel lage koudebehoefte; ideaalin kas. Gevoelig voor witziekte.
Zeer Luisgevoelig.
Erstling aus Vierlanden
1910 Duitsland
Kort
Bloei
en oogst vroeg middentijds
Goed,
zeer sappig, smaak beter dan Jonkheer
Alle
gebruik, ook jam en wijn
Sterk
opgaande groei, ook voorzandgrond,
regengevoelig Matig bladvalgevoelig. Wel gevoelig voor kaligebrek.
Stanza
1967 Nederland
(Sint Anna zaai-ling )
Kort
Middentijds tot late bloei,
middentijdse oogst
Zeer hoog. Matig grote bessen,
donkerrood.
Goede smaak
Sap, verse
consumptie, wijn en gelei. Goede sapkleur
Zeer regengevoelig, barst snel, groei
soms te zwak.
Grote koudebehoefte.
Detvan
1985 Slowakije
Lang,
maar steeds zorgen voor eenjarig hout
Bloeit
en rijpt middentijds
Zeer
goed; matig grote bessen aan zeer lange trossen; tamelijk goede smaak
Lijkttamelijk gezond
Red Lake
1933USA
Kort
Nood aan verjongings-snoei
Vroege bloei, middentijdse oogst
Tamelijk hoog. goede kwaliteit, lekker.
( Was in een wespenjaar zeer geliefd
bij de wespen! )
Vers gebruik, sap, gelei.
Middelmatige groeikracht , iets
regengevoelig, meeldauwgevoelig op natte gronden. , bestlangs draden te kweken.
Vraagt goede verzorging.
Rolan
1981 Nederland
Vrij lang
Verjongingssnoei noodzakelijk
Vrij late bloei, middentijdse oogst
Goed. Zeer mooie, dikke bes. Goede
smaak. Bleek.
Groeikrachtig. Weinig regengevoelig. Na
zachte winter, bloei en rijping onregelmatig. Gevoelig voor bladvalziekte.
Cassa
1992 Nederland
Vrij
lang
Bloei
en rijping middentijds
Gemiddelde
productie van grote, mooiegoed
smakende bessen
Verse
consumptie. Bewaart lang
Matig
gevoelig voor bladvalziekte en barsten
Tatran
1985 Slowakije
Lang,
zomersnoei. Zorg steeds voor nieuwe een jaarse takken
Bloeit
en rijpt laat.
Tamelijk
resistent tegen lentenachtvorst
Zeer
productief. Helderrode bessen aan zeer lange trossen tamelijk goede smaak,
nog iets beter dan Rotet
Tamelijk
gezond. Wel regengevoelig. Beter voor beschutte teelt (regenkap)
Soms vruchtrui
Rotet
1974 Nederland
Vrij lang
(groeikrachtig ras)
Vroege bloei, laat -middentijdse oogst
Goed.Mooie grote, donkere bes, goed
Voor verse consumptie, sap en gelei.
Weinig vatbaarvoor bladvalziekte, weinig regengevoelig,
geen rui, brede struik. Op alle grondsoorten. Zeer makkelijk te stekken, doet
hetgoedin haagvorm. Zeer geschikt voor ecologische
teelt.
Rondom&
Rondom J
1949 Nederland
Vrij lang
Middentijds tot vrij laat.
Zeer goed. Zuur, donker, vrij groot,
sterke schil. Vrij hoog vit. C gehalte.
In het vorige stukje had ik het over de bessen die
ik kon aanschaffen in Vilvoorde.
Misschien zat STANZA er ook bij. Ook dit ras
heeft een goede smaak.
Een van de zoetste rassen is ongetwijfeldRED LAKE. Ik herinner mij dat in een
wespenjaar de goed rijpe bessen danig in de smaak vielen van deze insecten. (Toen
verslonden deze beestjes ook de vroege Tydeman appel,een lekkere, rode septemberappel, die je nu
niet veel meer ziet, maar veertig jaar terug tamelijk populair was).
RODE
REBEL, al een ouder ras, zou ook interessant zijn. Ik heb
dit ras pas onlangs verworven.
Het stond onbeschermd en de vogels waren mij voor.
Ik heb het dus enkel van horen zeggen.
ROTET
is een felle, gezonde groeier, met smakelijke
vruchten. Beslist een aanrader.
Twee Tjechische rassen DETVAN en TATRAN zijn
flinke groeiers en hebben zeer lange trossen.
Ze hebben de normale, zure rode bessensmaak. Het
standaardras bij de beroepskwekers ROVADA heeft ook mooie trossen, maar
is iets zuurder. Het vroege standaardras JONKHEER VAN TETS , is vroeg en
geeftmooi grote bessen en trossen met de normale, zure smaak.
CASSA
geeft grote, goed smakende vruchten.
RED
POLL is een van de recentste, Engelse rassen. De moeite.
In vergelijking met het vasteland worden er in Groot Brittannië opvallend
weinig rode bessen geteeld. Zij zijn sterk geweest in stekelbessen.
Ik heb
de eigenschappen van de diverse rassen trachten samen te vatten in een tabel.
Daar ben
ik al een tijdje mee bezig, want dit is een moeilijk en tijdrovend en steeds evoluerend
werk. Ik ben Vincent dankbaar voor de tips hierbij.
Ook u
als lezer kunt een steentje bijdragen met kommentaar, aanvullingen en
verbeteringen.
Daarvoor
kunt u de knop reageer o , helemaal onderaan de blogaanklikken en uw bijdrage neerschrijven. Aldus
kunnen anderen ook uw bevindingen zien.
De rassenlijst geeft, voor zover bekend, ook het
land van herkomst en het jaar dat het ras in verkoop werd gebracht .
( meestal is dit vele jaren na het ontstaan van het
ras).
We willen ook nog de rassen aanduiden die onderhevig
zijn aan kwekersrechtâ .Maar op
dit ogenblik ontbreekt ons de nodige informatie.Het is een idee dat pas onlangs geopperd
werd.
De rassen die niet voorkomen in
Kleinfruit (Velt) staan in schuine letters.
Rassen in vet lijken ons aanbevelenswaard voorde teelt, omwille van hun betere eigenschappen, zekerwat gezondheidseigenschappen betreft.
Ingrid vroeg zich in het gastenboek af waar iets te vinden was over: Druiven snoeien
In de linker kolom is er een rubriek: zoeken in blog. Je kan invullen : druiven snoeien en je komt uit bij een stukje geschreven op 24/06.
Hier betrof het wel het zomersnoeien.
Het wintersnoeien doe ik gewoonlijk rond eind januari. De vruchttakken
worden ingekort tot op 1 of soms 2 ogen. Dan schrijf ik er wel wat over.
In
West-Vlaanderen hadden we maar één ras rode bessen.Het zou Laxton Nr 1 kunnen geweest zijn (?).
Het was geen Jonkheer Van Tests, het vroege, en nu zeer verspreide Nederlandse
ras, dat ook in de beroepsteelt nog algemeen gangbaar is.
In mijn
kindertijd werden rode bessen nogal eens met witte kristalsuiker gegeten.
De
variëteit van thuis heb ik hier gestekt.
Mijn
week-end buur, mijnheer Spruyt zaliger, bracht in 1965 twee rassen mee van een
kweker die stopte: Jonkheer Van Tets en Rondom.
Jonkheer Van Tets bloeit vroeg en in menige jaren waren er weinig vruchten, wegens
vorstschade in de bloei.
Rondom is
een late bloeier en liep veel minder schade op. Je ziet pas laat een kompact
trosje verschijnen, dat pas langzaam open gaat.
Toen ik
begin der tachtiger jaren ambtshalve op de Tuinbouwschool van Vilvoorde kwam,
schafte ik mij een exemplaar van al hun rassen aan. De interessantste bleken
Erstling aus Vierlanden en vooral Mulka. Beide rassen zou ik - ook nu nog - niet graag
missen.
MULKA is
eenlaat ras, grecreëerd door Dr. Bauer
van het Max Planckinstituut te Vogelzang , Keulen. Dit ras bezit een zeer goede
resistentie tegen bladval. Bij rijpheid kleuren de bessen donkerrood. De smaak
is iets aparts, minder zuur, aromatisch, met een soort wijnsmaak. De rijpe
bessen kunnen zeer lang hangen. Het is eerder een trage groeier. Ik heb gepoogd
twee boomkwekers het ras te laten kweken voor de liefhebbers, maar zij moesten
te veel tijd in de opkweek steken om goed te zijn.
De
geïnteresseerden moeten het zelf doen. Ik deel graag stekmateriaal uit.
Vannamiddag zag ik vier groepen in
V-vorm overtrekkende ganzen. Groep 3 al iets later in de namiddag, zag
ik van koers veranderen en meer noorderlijk gaan vliegen. Op die
manier komen die in Zeeland terecht. De laatste vlucht hield
precies de richting van de vorige groep aan. Deze groepen waren
merkrlijk groter dan deze van vorige week.
Ik ga een fruitkooi maken met daarin een
zestal bramen en hybr : Tay-, logan-, sylvan-bes, Thornless Evergreen, ?
?
Ik lees dat U aanraadt de Taybes horizontaal te leiden, op andere plaatsen had
ik gelezen om de takken vertikaal te leiden.
Verschilt dit tussen bramen, braambozen, of tussen sterke groeiers en zwakkere
en slappere twijgen??
Silvain
Bramen
moeten niet in een fruitkooi. De vogels
laten de bramen nog ongemoeid. Thornless Evergreen, met zijn peterselieblad zou
ik onbeschut planten en de lange, slappe stengels horizontaal leiden.
Zowel
bramen en braambozen doen het beter als je ze horizontaal kunt leiden.
Sommige
bramen groeien met plus minus rechtopstaande stengels: Chester Thornless, Hull
Thornless, Navaho en Triple Crown. Maar ook dezen tracht ik (gedeeltelijk) wat schuiner aan te
binden. Voorzichtig te werk gaan, want de takken kunnen afbreken.
De braambozen bindt jehorizontaal aan. Als het kan zou ik ze volle vijf meter uit elkaar
planten.
Destijds
was ik sterk getroffen door de overvloed aan bessen bij iemand die ze
horizontaal kweekte, terwijl mijn toen nog meer vertikaal geleide stengels
beduidend minder droegen.
Ik zou een
fruitliefhebber in eerste instantie willen aanraden KLEINFRUIT aan te planten.Je
zal er veel vlugger plezier van hebben.
Vooreerst
zou ik aanraden Ecologische Teelt van Kleinfruit aan te schaffen.Een uitgave van VELT, Vereniging voor
Ecologische Leef en Teeltwijze vzw Berchem-Antwerpen.
De eerste
uitgave verscheen in 1992 en in 2000 volgde de herwerkte en uitgebreide tweede
uitgave.ISBN 90-800626-2-6.
Men had het
beter Handboek voor Ecologische
Teeltvan Kleinfruit genoemd, want
dat is het in wezen.
Een betere
handleiding kan je niet vinden, als je wil weten hoe te werk te gaan.
Het
fotomateriaal is essentieel, maar op dat punt kan je betere uitgaven vinden.
Ik neem mij
voor in de blogs die gaan volgen, mijn ervaringen neer te schrijven en tevens
aanvullende gegevens door te geven.
Eindelijk nog
eens een regenvrije dag, maar het wordt fris, vanavond toch.
Onze
Zoerselse weerman mat net iets onder het vriespunt vanmorgen. Vanmiddag deed de
zon even deugd met 11 °C.
In de loop
van de dag heb ik driemaal een groepje ganzen zien en horen overtrekken. In
West-Vlaanderen noemden we die vriezeganzen,
omdat hun trekbewegingen veel te maken hebben met het kouder worden in het hoge
noorden. Vandaag is het eerste maal dat ik merk dat ze hier over trekken.
Gisteren
schreef ik dat ik de laatste bramen opgekuild had.
In die rij
stonden twee braambozen, half braam, half framboos, de Youngberry en de Nectarberry. Voor hen heb
ik geen moeite meer gedaan. Die verdienden hun plaats echt niet (meer). Heel
dikwijks ingevroren en zeer zelden enkele bessen (wel zeer lekker). Na verloop
van tijd kregen ze last van bacterieknobbels. Tegen de ziekteverwekker vormt de
plant een woekering van celweefsel, knobbels op de stam en dit maakt dat de
normale sapstroom veel hinder ondervindt.
Er is maar
één braamboos waarover ik 100 % tevreden ben: de Taybes.
Enerzijds
is er de oorspronkelijke, gestekelde vorm: de Medana Taybes en anderzijds de
recente , ongestekelde mutatie: de Buckingham Taybes.
Taybessen
die goed verzorgd en zoveel mogelijk horizontaal aan draden geleid worden,belonen de goede teler met een overvloed aan
grote, langwerpige, bij rijpheid donkerrode, smakelijke en aromatische bessen.
Men had meer regen voorspeld. Gelukkig bleef het bij motregen.
De laatste bramen werden nog opgekuild.
Wat ben ik blij dat we vorige week en ook gisteren nog zo'n prachtig
herfstweer hadden. Aldus verliepen alle werkzaamheden vlot en naar wens.
Mijn goeie vriend Louis kwam gisteren langs en vroeg waarvoor we zo'n landingsbaan aanlegden.
Het ziet er wel eerder een gebombardeerde landingsbaan uit, met al die putten van de uitgegraven bomen!
NBS
verankert de bomen en iets over de honingzwam.
De NBS -ploeg
kwam nog een dag om de laatste kleinfruitstruiken te verplanten. Zelf hielp ik
de bramenhaag ontmantelen en verplanten.
Op een
plaats, waar een braam het niet zo goed deed, zag ik de zwarte schoestringdraden van de honingzwam.
Honingzwam
kan dus ook bramen belagen.
Met al de
wortelen die blijven steken en afsterven zal de honingzwam een gedekte tafel
vinden. Je kunt onmogelijk alle wortelen eruit halen.
Honingzwam
leeft het liefst op afstervende plantenwortels. De parasiterende werking van de
honingzwam verhaast dit proces nog. Al bij al heb ik er nog niet te veel last
van gehad, buiten die keer dat ik de zelf opgekweekte pruimen, geënt op
onderstam Kempische pruim uitplantte tussen de afgezaagde populieren. Op 3 jaar
tijd stierven de meeste bomen af. Toen was er een sterke uitbreiding van de
honingzwam op de wortels van de populieren, die nog eventjes in leven bleven
dank zij de opslag op de stobbe van de afgezaagde populier. Pruimen op onderstam
St Julien A doorstonden de aanval beter.
Een ander
belangrijk werkje stond nog op hun programma: het verankeren van de verplante
bomen.
Dat gaat
vlug.
Met een
gemotoriseerde grondboor hebbben ze op korte tijd de gaten klaar voor de palen.
Nog een zwarte plastiekband rond boom en paal aanspannen, vastzetten, en klaar
is kees.
De
notelaars kregen extra verankering met drie palen.
Van ons
bezoek aan Doesburg profiteerden we om in Blaricum, boven Hilversum, zonneovens
aan te schaffen. Straks neemt Aleide die mee naar Kameroen.
Vorig jaar
bezochten wij de Lamido van Lara met zon 35 000 onderdanen.
Wij werden
er zeer hartelijk ontvangen als familieleden. Hij vertelde dat hij familie was
van mijn schoonzoon Aminou.
Toen we ons
aanmeldden kwam hij ons te gemoet. We mochten onze sandalen niet uitdoen. Het
ceremonieel gebiedt anders dat je het schoeisel aan de straatkant achterlaat en
blootvoets binnentreedt.
De man
toonde toen zijn ecologische bekommernis. Ik laat mijn volk bomen planten,
maar er verdwijnen er te veel als brandhout. Kan je mij informeren over
zonneovens, zodat het houtgebruik kan beperkt worden?
We spraken
ook over fruit en hij nam mij mee naar de tuinplek, waar hij mij een zelf geënt
mangoboompje toonde, onder een bananenplant voor de schaduw.
Te Blaricum
werden we ontvangen door de schoonvader van Janine, die pas iets later dan
afgesproken kon komen. Ze had gezorgd voor lekkere soep.
Ondertussen
vertelde onze 93 jarige gastheer over zijn verleden.
Hij was nog
Nederlands schaatskampioen geweest. Met een technisch onderlegde vennoot had
hij een schaatsenfabriekje opgericht. Na twee jaar hield zijn vennoot het voor
bekeken en ging hij alleen verder. Het technische had ik intussen wel
geleerd!. Zijn bedrijf was de schaatsenfabriek van Nederland en van Europa
geworden.
Hij heeft
nog lettelijk voor spek en bonen gereden. Hij deed dit voor arme mensen die hem dit in
de crisisjaren van de jaren dertig hadden gevraagd.
Nederland
is een schaatsparadijs met 14 ijsbanen van 400 m.
Intussen is
het al 8 jaar geleden dat men de elfstedenronde kon rijden. Hijzelf heeft er
echter nooit aan deelgenomen.
Nu rijdt
men met klapschaatsen, die kunnen bewegen. Vroeger waren het vaste schaatsen.
Met de beweegbare schaatsen gaat het 2 seconden vlugger per baan.
Zijn zoon heeft
al een hele tijd geleden de fabriek overgenomen. Het mag gerust nog eens goed
vriezen met de 80 000 paren schaatsen in voorraad.
Intussen
was zijn schoondochter thuisgekomen en demonstreerde de zonneoven.
Deze zit in
een linnen zak, naar alle kanten een paar cm ruimer dan een A4 formaat, heel
handig om mee te nemen en licht. Voor 10 heb je een exemplaar.
De oven
bestaat uit stevig karton, vanbinnen bekleed met een soort aluminiumfolie.
De panden
worden opengevouwen en met grote wasknijpers bijeen gehouden.
In het
midden plaatst men een met bordverf zwart geschilderde aluminium pan. (tot 4
l).
Men heeft een
stevige, warmtebestendige plastiekzak bijgeleverd. De kookpan dient hierin
geplaatst tijdens het gaarproces. De zak wordt dichtgeknoopt en men plaatst de
ingepakte pan op een drietal steentjes, centraal in de oven.
Het
bereiden zelf vergt de nodige tijd, afhankelijk van de ingrediënten.
Rijst bv
heeft 2u30 nodig. Geitenvlees, en dan nog in kleine stukjes gesneden,
vergt 6
7 uur. De bereiding gebeurt zonder vocht. Hoogstens doet men er wat
olie bij
voor de smaak. Water kan je er niet in koken, hoogstens pasteuriseren.
De temperatuur loopt hoogstens op tot een goede 80°.
Op zat. 12
nov reden met ons vieren: mijn vrouw Aleide, Dirk , Vincent en ik naar de
Fruittentoonstelling van t Olde Ras te Doesburg, 13 km boven Arnhem.
Het was al
enkele jaren geleden dat we er nog eens waren geweest.
Tijdens de
beginjaren , vanaf 1993 waren we de eerste Belgische bezoekers.
Toen
gebeurden de eerste exposities nog in een plaatselijke zaal. Daarna had men een
oogstfeest in de fruittuin tijdens het eerste weekend van september.
Nu gebeurt
alles in het eigen gebouw bij de inkom.
Links is er
een gans perceel met bomen en een beperkt kleinfruitaanbod.
Dit heb ik
eerst bekeken en zag diverse interessante dingen. Ook een minpunt. Waarom
verwijdert men niet de kankerboompjes, die daarenboven besmettelijk zijn?
Ik schafte
mij een nog transporteerbare, zwarte moerbei aan voor 35 .Een medewerker vertelde mij dat zij een
lekker ras met grote bessen hadden. Ik hoop dat ik hiervan een afstammeling
heb.
Mijn
huidige moerbeibessen stellen me wat teleur, zowel wat groottte als smaak
betreft. Vincent deed me wat twijfelen. Hij vond de knoppen wat te klein om van
een echt goed ras te kunnen spreken. Momenteel zijn het enkel nog bladknoppen
en geen dikkere vruchtknoppen. Wait and see. Als er dit jaar maar geen strenge
winter komt. Destijds vroren mijn moerbeien nr 1 en nr 2 kapot.
Het
fruitmuseum is smaakvol aangekleed en beeldig ingericht. Er was een knusse
restoplaats met lekkere appeltaarten.
Er was een
ruim assortiment mooi tentoongestelde vruchten. Vergissingen scherpen weer je
aandacht. Een paar prutsappeltjes voor Reinette Hernaut laten doorgaan vind ik
wel ergerlijk.
Benny J
Giesen, de stichter stond samen met een medewerker aan de info - en boekenstand.
Ik had de
bakpeer bij van de Hoge Dreef hier in Halle-Kempen, die ik eerst voor een St
Remy had gehouden en daarna met Vincent meer als een Brederode was gaan beschouwen.
De heer Giesen erkende er onmiddellijk een Catillac
(Cadillac) of Pondspeer in. De beschrijving in de Dictionnaire de Pommologie
van Andre Leroy klopt, behalve het gewicht. De vrucht kan zeer groot worden:
tot 900 gr.
Het is al
een oud ras van rond 1650.
Hij
bestempelt de vrucht als een derde klasse eetpeer van februari tot april; doch
als een eerste klasse bakpeer.
De proefstand van de Amateur Wijnmakersgilde, Arnolt Van
Gelre van Zutphen trok onze aandacht, vooral met de gistende mispelwijn.
De heer R.
V; Everdingen beschreef volgende werkwijze voor 20 l mispelwijn.
Je neemt 6
kg beurse, rijpe mispels. Je kneust deze en deponeert ze, met stenen en al, in
een vitragezak. Je werkt zeer hygiënisch en houdt de fruitvliegjes weg met een
ventilator.
De zak leg
je in een grote emmer van zon 15 l
Hierop giet
je 2 koffielepels looizuur en 1,5 kg witte suiker.
Verder neem
je 9 l water, waarvan je de helft aan de kook brengt. Je giet eerst het hete
water in de emmer om alles te laten smelten.
1 dag laten
staan bij kamertemperatuur.
Vervolgens
per 10 l4 koffiellepels gistvoeding en
6 koffielepels universele gist bijvoegen.
Nu volgen 8
à 10 dagen open gisting. Wel de fruitvliegjes weghouden.
Met een
hout en en touw houdt hij de zak met de mispelpulp ondergedompeld.
Daarna het
sap overscheppen of overhevelen indame-jeanne.
Afsluiten met waterslot.
Tijdends
het jaar dat er op volgt 3 4 keer overhevelen, tot de drank helder is.
Dan op
flessen trekken.
Zijn
confrater had een nog lekkerder en veel
eenvoudiger te bereiden drankje, namelijk notenlikeur.
Ten laatste
op St Jan, 24 juni, pluk je 6 noten en snijdt deze in 4.Na dit tijdstip lukt dit niet meer, omdat de
vruchten te hard worden.
Je
deponeert de stukken noot in een weckfles of bokaal; voegt er 50 gr suiker bij
en vult aan met brandewijn.
Om de 2
dagen opschudden.
Na 6 weken
filteren door een koffiefilter en het drankje is klaar.
De PROEF- VERKOOPSTAND
Er waren
heel wat appels en peren te proeven, waaronder meerdere zoete appels. Voor mij
waren die niet te pruimen, behalve misschien een Sweet Sixteen (sic)! De
Notarisappel springt velen in het oog, maar is voor mij al ver over zijn
hoogtepunt heen. Geef mij maar een Schone van Boskoop.
Roem van
Doesburg of zoiets mag er zijn. Ook de Bloedcoraal.
Meerdere
oude rassen vond ik weinig verdienstelijk.
Er was een
promotieplek voor Rubens, een nieuwe
kruising met vader Elstar (stuifmeel) en moeder Gala. Voor een commerciële
appel lijkt hij mij eerder klein, maar is dan wel zeer geschikt voor een kinderhand.
Het is een
Clubappel en voor liefhebbers als boom niet te verkrijgen.
Halverwege
de negentigerjaren was er te Doesburg een lanceringsstand voor de Ecolette, toen ook eerst voorbehouden
voor de beroeps, maar in die middens afgedankt, doch blijvend interessant voor
de liefhebber.
Bij de
peren was Beurré Lebrun op smaak.Een
andere lekkere peer was Président Loutreuil, mij verder onbekend.
In het
oogspringend was de rode Claps uit de frigo.Ik laat mij niet vangen door het
uitzicht alleen.
MINNEKENS
Voor mij waren
de ontdekking van de dag de Minnekens,
Japanse kwees, maar dan van reuzenformaat in de vorm van een hypergrote
citroen.
Ze zijn
spontaan gegroeid in de grote tuin van Mini
Salemink SmeitinkPeppelmansdijk227011 JC Gaanderen (bij Doetinchem).
Mini, die
de proef-verkoopstand bemandde, vertelde dat de ink-namen typisch zijn voor het
achterland van Gelderland , tegen de Duitse grens.
De struik
staat er nu een 5 tal jaar, groeit fel en heeft stevige doornen, bloeit met
grote, rode bloemen en de gezonde, groen-gele vruchten moet je van de takken
draaiend afbreken.
Hoe deze nu
best verwerken?
Een drietal
jaar terug kreeg ik jonge scheuten mee, ook van een Japanse kwee, van de buur
van Luk Van Hauwaert in Polen. De buur was net de gezonde, matig-grote, eveneens
groen-gele, peervormige vruchten aan het oogsten.
Ik kreeg
jonge opslag mee. Die staan bij mij nog in opkweek. Ik moet voor hen nog een
goede, definitieve plaats zoeken.
We beleefden hier weer een zonnige herfstdag.
Omdat ik vreesde voor het uitdampingseffect van de vele, groene
bladeren op de Buccaneer heb ik enerzijds de boom aangegoten en
anderzijds vanop mijn plukladder zoveel mogelijk bladeren afgesnoeid.
Mijn noten komen
van KWEKERIJ
WESTHOF (opgericht in 1870) , Westhofsezandweg 3 - NL-4444 SM 's-Heer Abstkerke, Zeeland. http://walnoten.nl
In de zeventiger jaren stond de heer J.C. van t
Westeinde op diverse fruitbeurzen, o.a. te Kalmthout en in Diepenbeek, op de
eerste colloquia van de Nationale Boomgaardenstichting (NBS). Hij toonde zijn
collectie en liet proeven. Toen heb ik ook een busuitstap ingericht naar Zeeland.
In zijn proefboomgaard bekeken we zijn 50 proefrassen. Vooral de dames hadden
meer oog voor de Fuchsias van mevrouw, want ook hierin is de kwekerij
gespecialiseerd.
Broadview, een ras uit British Columbia, de Canadese
provincie aan de westkust, bleek altijd het meest productieve.
Rond 1920 is men in Canada begonnen met proeven met
noten uit de Karpaten (Odessa, Oekraine). Men zocht naar noten die minstens
bestand waren tegen 30° C.
Dat gewone noten kunnen bevriezen heb ik hier al
onmiddellijk ondervonden.
In de herfst van 1962 plantte ik hier een noot. Daarop
volgde de lange, harde winter van 62-63 met
temperaturen dicht tegen de -20 ° C. Toen bevroor zelfs de zee. In
de lente bleek de stam bevroren. Onderaan verschenen wel nieuwe scheuten.
Broadview loopt middentijds uit en is sterk protandrisch. Dit wil zeggen dat de
mannelijke katjes veel vroeger verschijnen dan de vrouwelijke bloemen.
De boom is gelukkig duidelijk apomictisch. Dit beduidt dat zonder (zelf- of kruis) bestuiving
toch vruchten gevormd worden. Een onbevruchte cel uit de nucellus ( deel van de
zaadknop waarin de eicel ligt ) groeit uit tot een complete noot.
Apomictie is niet te vergelijken met de parthonocarpie bij de pitvruchten. Bij
parthocarpie worden geen pitten gevormd, biologisch het bijzonderste van de
vruchten.
- van mijn zoon op de Kattenberg, aanleunend tegen de
dorpskom, staat 1 Broadview, die elk jaar zeer goed draagt. Het is er meer
beschut dan hier bij mij, want ik heb veel meer last van de late nachtvorst. Mijn
noten bevroren dit jaar, bij Peter niet. Er staan geen andere noten in de
omtrek.
Een andere verplante noot is Buccaneer. Het ras is
afkomstig uit Neer in Nederlands Limburg. Het ras komt laat in blad. Nu stond
het nog vrij groen, terwijl Broadview al praktisch kaal stond. De boom is zwak
protagynisch: de bloemen komen iets voor de mannelijke katjes en zou dus ook
alleen kunnen staan. Het is een goede bestuiver voor Broadview en andere
rassen.
De Buccanier heb ik tussen de 2 Broadviews in geplant.
Bij het herplanten heb ik dankbaar gebruik gemaakt van
overschot van de leem van Peter.