Wormpjes in Aardbeien

Weet iemand wel raad voor volgend probleem?

Nu kweken wij al meerdere jaren aardbeien. Verleden jaar en nu dit jaar weer zitten er kleine witte of doorschijnende wormpjes in de bessen. Mijn man durft wel eens bemesten met vers koe of paardenmest, vroeger gebruikte ik gedroogd stalmest als bemesting alleen bij het planten na de winter niet meer. Zou die bemesting de oorzaak kunnen zijn ? En hoe maak je die grond terug zuiver? Op deze manier aardbeien kweken is niet meer prettig.

Dit probleem is mij totaal onbekend. In de mij ter beschikking staande lectuur heb ik hierover niets gevonden. Misschien weet iemand van de lezers hier meer over?

Het is niet uitgesloten dat de besmetting via de mest komt.

In mijn kindertijd heb ik ooit wel verse paardendrollen op de straat geraapt en deze tussen de enkele aardbeiplantjes gelegd die we van juffrouw Alice Devolder, mijn strenge onderwijzeres van het derde en vierde leerjaar op het wijkschooltje op de Reiger te Ichtegem gekregen hadden. Zij verblijft nu als kranige 95 jarige (in aug. 96) in residentie Rozenhof te Brugge. Elk jaar ontvangt zij nog tientallen oudleerlingen. Het is telkens een groot genoegen gezamelijke herinneringen op te halen. 

In 1943 (ik was 8) moest mijn vader het nog doen met de  zeer beperkte trekkracht van koeien. Pas in '44 , na de oorlog kwam er een paard.  Koeienvlaaien heb ik niet gebruikt tussen de aardbeien.

Maar terug naar het probleem. Het gebruik van verse koemest komt mij wel vreemder voor. Hierin kan men maden aantreffen. Een overkruipen naar de aardbeien lijkt mij niet onmogelijk?

Ik zou de volgende aardbeiplanten op een nieuw perceel planten. Iets wat trouwens altijd moet en enkel nog rijpe compost met wat organische, samengestelde mest of gedroogde koemest gebruiken.

Overwoekering

Een klein hoekje van de vroegere kleinfruitkooi viel net buiten het voorbehouden traché van de aardgasleiding.

Na 2 jaar- de werken zijn met een jaar verlaat- is de grond helemaal overwoekerd door allerlei onkruiden, ook dit hoekje dat aan mijn aandacht ontsnapt was.

Aan de buitenkant staan nog een rijtje blauwe bessen. Gelukkig ligt aan de buitenkant een strook antiworteldoek.

Na 2 jaar vertoont ook dit doek wat overgroeiing.

Voor de blauwe bessen werden nog 2 struiken rode bes en een kruisbes behouden. Deze laatste stelt het nog relatief goed, maar het was triestig om zien hoe de twee rode bessen al hun vitaliteit verliezen te midden van het hoog opschietende onkruid van grassen, netels en zaadstengels van paardenzuring. De rassen Cassa en vooral Roodneus zijn rassen die ook in de beroepsteelt benut worden. Dat de laatste een felle groeier is, is totaal niet te vermoeden, zo afgetakeld is de plant door de overwoekering.

Na het weghakken van het onkruid krijgen ze een extra kruiwagen compost.

Ik ben benieuwd naar hun al of niet herstel.

Schurft

Vandaag heb ik een schurftplekje gezien op Pinova.

Op het blad was een eerste licht donker kleurend plekje te zien. In een ver gevorderd stadium verkleurt het blad bruin en zwart en valt af.

Bij mij is Pinova een van de appelen die het ergst onder schurft te lijden heeft. Op nogal wat plaatsen is te lezen dat dit ras behoort tot de resistente rassen. Ik heb Pinova nu een 4 tal jaar en telkenjare bleek de sterke schurftgevoeligheid. De resistentie was dus al vroeger doorbroken.

Daar ik niet behandel, heb ik minder mooie appelen, doch de smaak blijft behouden, tenminste als de vruchten voldoende kunnen uitgroeien; wat inhoudt dat niet te veel bladmassa aan schurft verloren gaat.

Dank zij het mooie voorjaar begint de schurftinfectie pas laat, nu  als gevolg van het lang nat blijven van het blad.

Dunnen van Pruimen

Herman vroeg iets te schrijven over het dunnen van pruimen.

De laatste jaren was dat bij mij haast niet nodig. Vorig jaar heb ik bij schoondochter Marie wel de Queen Victoria gedund. De pruimen hebben hen gesmaakt. Dit is een van de rassen die niet te dik mogen hangen, zoniet hebben de pruimen geen smaak.

Een ras dat nog goed smaakt, niettegenstaande te grote dracht is de Opal.

Een ras dat ik dit jaar zeker zal dunnen is Jubileum. In het verleden is het gebeurd dat er veel pruimen waren, alhoewel in mijn ogen toen niet te veel (nu weet ik wel beter!). Jubileum is een zeer grote, donkerblauwe pruim, met een uitstekende smaak. Vorig jaar was dat het geval met 30-40 vruchten. Dit ras begint praktisch onmiddellijk te dragen. In dat jaar met de vele vruchten werden het nog behoorlijke vruchten, die er zogezegd goed uitzagen, maar erg flets van smaak waren. Dan leer je wel dat dunnen noodzakelijk is!

Eenmaal in de meer dan veertig jaar ervaring met de wortelechte pruim die ik hier aantrof en die ik achteraf bedacht met de naam Kempische pruim, droeg deze fenomenaal. De overdaad aan vruchtjes, de een tegen de andere slaagden er zelfs niet in te rijpen en bleven blauwgroen! Totaal niet te genieten. Bij een matige dracht zijn het best lekkere, blauwe pruimen.

Ik heb vele tientallen uitschieters uitgedeeld. Dit jaar is er eindelijk weer een behoorlijke zetting, gelukkig niet overdreven. Dunnen is niet bepaald nodig. De topsmaak bekom je echter ook hier met wat dunnen.

De theorie zegt dat er een goede 20 bladeren nodig zijn per vrucht en dat er per 7 – 8 cm 1 vrucht blijft staan. In de praktijk laat ik soms van een cluster er wel 2 hangen.

Vruchtdunning past men toe om de vruchten tot volledige ontwikkeling te laten komen. Dan is de smaak optimaal met een optimum aan suikers.

Bij pruimen is vruchtdunning ook nodig  om schimmelaantasting zoveel mogelijk te vermijden. Pruimen in clusters vallen nogal gemakkelijk ten prooi aan monniliarot.

Overdreven vruchtzetting put de boom te veel uit met als gevolg een beurtjaar met heel weinig vruchten.

Bij overdreven dracht is er gemakkelijk takbreuk. Ik heb zelfs eens gezien dat een grote hoogstamboom uiteen gespleten was.

Als alle energie naar de vruchten gaat blijft de groei achterwege, zeker bij een boom die weinig voeding krijgt. Een pruim vraagt een goede bemesting. Let op de lengte van de nieuwe scheuten. 30 cm en meer wijst op de nodige levenskracht.

Na 30 jaar geraakt een pruimenboom stilaan versleten en kan er uitgekeken worden naar een jong exemplaar dat bij voorkeur op een andere plaats gezet wordt. Bij vervanging zet je op de oude groeiplaats beter een pitvrucht( appel-peer ), dan opnieuw een steenvrucht.

Op dit ogenblik is de spontane rui zo goed als voltooid en moet het dunnen niet meer uitgesteld worden.

Bij het dunnen blijft het steeltje staan. De vruchten kan je afpitsen. Met een snoeischaar gaat het een stuk gemakkelijker en vlugger. Bij wegrukken van het steeltje bij pruimen in clusters beschadig je de inplanting en gaan daarna ook de andere vruchten verloren.

Nu is het ook een goed moment om de rugscheuten uit te breken. De wonde geneest als vanzelf. Wanneer men wacht tot de wintersnoei zijn dit zware takken en bovendien blijven aan de basis een hoop adventiefknoppen zitten, die weer waterscheuten vormen.

Rode Bes met gaten

Al naar de trosjes van de rode bes gekeken? Nogal wat trosjes zijn weinig gevuld. Dat zal een probleem zijn bij de presentatie bij de beroepstelers. Zij moeten het hebben van lange, volledig gevulde trossen.

Tatran, bv, een Tjechisch ras, heeft zeer lange trossen.

Bij mij alvast vertonen die teveel gaten.

Een laat ras met lange trossen dat nog goed presenteert is bv.

Redwing, een Engels ras. Red Poll, eveneens Engels,

vertoont veel onvolledige trossen.

Hoe zit het bij Rovada, momenteel het standaardras? Ik heb

die voorlopig niet teruggevonden in het opkuilperceel.

Op de foto zie je Rondom, het ras van 30-40 jaar terug.

De verklaring zou te zoeken zijn in de te warme winter.

Rode bessen moeten een voldoende aantal dagen

winterkoude gehad hebben om goed te zetten.

In Engeland is men al aan het uitkijken naar Nieuw Zeelandse

Rassen die minder koudebehoeftig zijn.

Bezoek aan de Museumtuin van Gaasbeek

Vandaag met de KVLV Gaasbeek bezocht. Zowel het kasteel als de tuin zijn van de Vlaamse Gemeenschap. Deze tuin kan je enkel in groep en met gids bezoeken.

We kwamen eerst in de pruimentuin op halfstam. Dit gedeelte werd al aangelegd in 1997 en maakte van alles de zwakste indruk. Hier staan 49, vooral lokale rassen. Er waren weinig vruchten en een zwakke bladstand. Drie afstervende bomen.

Was er honingzwam in het spel?

De voedingstoestand van de bomen leek mij niet helemaal in orde.

Wat een verschil vormde de pas twee jaar geleden aangelegde hoogstamboomgaard. Hier een florisante groei en wat mij nog het meest verwonderde: meerdere bomen met vruchten, wat ik helemaal niet verwachte van jonge hoogstammen. De stammen zijn al wat dikker en wellicht werd de kruin sterk teruggesnoeid bij het planten.

Hier past men geïntegreerde bestrijding toe.

In een derde boomgaardgedeelte toont men de verschillende vormen van laagstamteelt. Bijvoorbeeld in drie rijen (met het ras Belgica) of in een speciale rij als bv het Lepagesysteem en de Jeukse haag.

Er is een leuke kleinfruittuin  en overige fruitsoorten als kwee, mispel, amandel, druiven, pruimen, die er hier stukken beter voorstonden.

 
De museumtuin van Gaasbeek is vooral bekend voor zijn grote verscheidenheid aan leivormen. Daarvoor heeft men rondomrond muren ter beschikking en een menigvuldigheid van constructies, die extra beschutting met vliesdoek tegen late vorst mogelijk maken.

Verder kan je kennis maken met een grote variatie groenten en bloemen.

Er is een prieel met orangerieplanten: appelsienen, citroenen, mandarijntjes met zowel rijpe vruchten als een menigte nieuwe bloemen, een granaatappel met enkele zich ontwikkelende vruchten, een olijfboom …

Het laatste gedeelte, de vroegere kasteeltuin is nu een formele tuin met tot op de millimeter vlak geschoren buxushagen en –figuren of was er ook taxus bij? We zagen in de verte nog een paar man bezig met koord en waterpas bij het scheren.

Aan een ding heb ik mij geërgerd: men maakt enkel gebruik van scheikundige mest.

Nergens een spoor van organische mest, stalmest of mulching met organische mest, hakselhout of bladeren. Geen spoor van recyclage of compostering.

Alles is er hyper clean.

Op dit gebied heeft de Vlaamse Gemeenschap een grote achterstand op bv The Royal Horticultural Society met zijn grote tuin in Wishley; om niet van Garden Organic van de Henry Doubleday Research Association, beiden in Engeland, te spreken.

Camebridge Gage

In Engeland hebben ze het over Gages wanneer zij over Reine Claudepruimen spreken. Een meneer Gage bracht namelijk dit Franse ras mee naar Engeland en gaf er zijn eigen naam aan. Er zijn diverse Reine Clauderassen.

Maar meestal zijn dit weinig dragende rassen, zeker op minder geschikte gronden.

Een uitzondering op de regel vormt de Camebridge Gage.

Hierbij een foto van de rijk beladen boom van Louis.

Let er ook op hoe mooi de boom gevormd werd.

In het midden ligt een bloempotje met hooi als schuilplaats voor oorwormen.

Oorwormen spelen een voorname rol als insectenverdelgers

Bezoek aan een Pruimenparadijs

Bij een vorig bezoek hier in Zoersel had Louis al gezegd dat zijn pruimen er uitzonderlijk goed voor stonden.

Vanmorgen gingen we ons vergewissen in Vorselaar. Aleide was fotograaf van dienst.

Ik kom al een aantal jaren bij Louis. Vele jaren terug raadde ik hem aan zijn pruimen beter te bemesten. Intussen heeft hij daar werk van gemaakt met eigen mest en veel compostmateriaal: boomschijven rond de bomen.

Wat we vanmorgen zagen was een openbaring. 

Haast alle bomen zeer beladen.

Louis had er ook geen verklaring voor.

Was het omwille van het uitzonderlijke, droge voorjaar en een lagere watertafel dan in voorgaande jaren?

Een van de redenen is alvast dat door de gegroepeerde beplanting een zeer goede onderlinge bestuiving plaatsvindt.

Intussen is de grootste pruimenrui wellicht achter de rug en nog hangen de meeste bomen overladen met vruchten.

Er wacht Louis nog heel veel dunwerk!    (Vervolgt)

Bezoek aan een Pruimenparadijs

Bij een vorig bezoek hier in Zoersel had Louis al gezegd dat zijn pruimen er uitzonderlijk goed voor stonden.

Vanmorgen gingen we ons vergewissen in Vorselaar. Aleide was fotograaf van dienst.

Ik kom al een aantal jaren bij Louis. Vele jaren terug raadde ik hem aan zijn pruimen beter te bemesten. Intussen heeft hij daar werk van gemaakt met eigen mest en veel compostmateriaal. Let op de boomschijven rond de bomen.

Wat we vanmorgen zagen was een openbaring. 

Haast alle bomen zeer beladen.

Louis had er ook geen verklaring voor.

Was het omwille van het uitzonderlijke, droge voorjaar en een lagere watertafel dan in voorgaande jaren?

Een van de redenen is alvast dat door de gegroepeerde beplanting een zeer goede onderlinge bestuiving plaatsvindt.

Intussen is de grootste pruimenrui wellicht achter de rug en nog hangen de meeste bomen overladen met vruchten.

Er wacht Louis nog heel veel dunwerk!

De Taart van Yamsi

Via deze weg feliciteer ik nog eens mijn kleindochter Yamsi – de grootste van de Plechtige Communicanten- , dochter Mieke en vader Nana.

Weer een fruittaart, maar ditmaal op bestelling, doch naar een door Yamsi gemaakt ontwerp.

PERENGALMUG (vervolg)

Op mijn vraag aan Danny Billens, de toonaangevende  biofruitteler uit het Pajottenland kreeg ik volgende reactie:

Aan de perengalmug is bio niets aan te doen; enkel de aangetaste vruchten wegnemen en vernietigen om de infectiedruk te verminderen.

Er bestaat ook een perengalmijt die de bladeren aantast.

De perengalmijt is goed bio te bestrijden met zwavel in het vroege voorjaar bij het verschijnen van de eerste groene delen aan de boom. 2 à  3 bespuitingen met 3 à 5 kg zwavel remt dat insect af en de schade zal heel beperkt blijven. Nu is daar niets meer aan te doen. 

Zaterdagnamiddag 2 juni kan je te Oetingen terecht voor de kersenwandeling. www.bioschuurke.be

Perengalmug  Contarinia pyrivora

“Het is weer zover. Mijn perenbomen zijn voor het zoveelste jaar getroffen door de perengalmug. Mooie bloei (meestal) maar bij de vruchtjes stel je in mei vast dat ze larven bevatten, zwart worden, afvallen, misvormd zijn...enfin verloren zijn.
Mijn Olivier de Serre bijvoorbeeld (zo'n fantastische bewaarpeer) heeft andermaal overvloedig gebloeid, deze keer met veel vruchtzetting, maar echt allemaal aangeboord door die mug. Er staat niet één peertje meer aan. Idem voor Josephine de Malines en andere... Het wordt ook jaar na jaar erger.

In een boek van Velt las ik scharrelkippen te kweken om de larven, cocons kwijt te geraken maar dit kan praktisch niet.
Ken jij een effectief middel, wat zou ik moeten doen ?”

Ik vrees dat ik de oplossing ook niet ken. Dikkoppen, zoals de abnormaal vlug dikkende jonge aangetaste peertjes met binnenin de zich ontwikkelende larven worden genoemd, heb ik vroeger leren kennen. Soms heb ik die geplukt, maar je mag hiermee niet te lang wachten, want het duurt niet lang vooraleer de larven volwassen zijn en in de grond verpoppen.

De aangetaste vruchten verkleuren naar zwart en vallen af.

Nu merk ik dat ik van geluk mag spreken: de aantasting was tot nog toe zeer gering of onbestaande. Mijn kippen kunnen, enkel tijdens de wintermaanden, wel rond de bomen scharrelen.

A.van Frankenhuyzen schrijft in ‘Schadelijke en nuttige Insekten in Fruitgewassen’ dat de nuttige sluipwespen te kort schieten. “De beruchte peregalmug, die de zgn. dikkoppen veroorzaakt, is daarvan een duidelijk voorbeeld. Hoewel de parasiet Inostemma gewoonlijk zeer talrijk aanwezig is, kunnen perebomen voor 100 % door de peregalmug zijn aangetast. Galmuggen overwinteren in de grond en kunnen daar jarenlang blijven liggen alvorens te gaan verpoppen. Dit verschijnsel noemt men ‘overliggen’. Ook dit bemoeilijkt de bestrijding.”

In de klassieke teelt wordt de perengalmug (en perengalmijt) met dezelfde middelen bestreden als de perenbladvlo.

In tegenstelling met deze van de perengalmug zijn de natuurlijke belagers van de perenbladvlo in de bioteelt wel zeer efficiënt en vormen perenbladvlooien daar geen problemen. In de klassieke teelt stellen zich op dit gebied wel grote problemen.

In de geïntegreerde teelt past men tegen perengalmug de producten calypso en diazinon toe. Deze producten zijn echter wel schadelijk voor de nuttige roofwespen.

Albert Hallemans tilt niet hoog aan de problemen met de perengalmijt. Hij geeft echter wel een goede beschrijving.

Eén generatie per jaar. De mugjes komen uit grond in april en zetten eitjes af op de meeldraden en de stempel van de nog gesloten bloemknop (volle witte knopstadium).

De witroze maden vernietigen de jonge vruchten die hierbij buikig opzwellen (zgn. dikkoppen) en afvallen (mei). Komt slechts sporadisch en plaatselijk voor.

Ik polste iemand met een grote perenverzameling. De perengalmug en de dikkoppen waren hem onbekend.

Een tuinbouwleraar wist te vertellen dat er wel problemen zijn met de perengalmug. Wel kan het gebeuren dat in een bepaald jaar de aantasting veel minder is. Waarom? Slechte weersomstandigheden bij het ontpoppen?

Eddy Vets uit Itegem heeft een hele verzameling peren en heeft geen problemen met perengalmijten. Van hem heb ik geleerd dat fruitbomen jaarlijks een sterke organische bemesting moeten krijgen. Misschien worden eventuele perengalmijten wel telkens opnieuw bedolven onder het aangebrachte materiaal?

Misschien is de aangewezen oplossing volgend jaar (nu is het te laat), in een vroeg stadium, al de verdachte vruchtjes af te plukken en te verbranden om de populatieopbouw te onderbreken.

Ik weet niet of omwoelen van de grond nu kan helpen. Vogels pikken ook een en ander op uit de bodem.

Anijssnoepjes

Wie Roomse kervel heeft staan, kan nu snoepen van de prille, langwerpige zaadpeultjes. Ze zijn zacht om te knabbelen en hebben een heerlijke anijssmaak.

Dit smullen kan nog een week of meer doorgaan. Je kauwt dan op  meer en meer vezelig wordende peultjes en spuwt de pulp uit.

Maar nu zijn ze echt op zijn best.

Zeker proeven! Er wacht een aangename verrassing.