Twee Appelen van Jacques Bosschaerts te Zwalm

Jacques Bosschaerts richtte eind der zeventigerjaren in het Arboretum te Kalmthout de eerste twee grote Fruittentoonstellingen in Vlaanderen in.

Robert en Jelena De Belder waren toen de drijvende krachten van het Arboretum, dat vooral door toedoen van de dynamische Jelena, van Joegoslavische oorsprong, wereldfaam zou verwerven.

Het Arboretum zou later overgenomen worden door de provincie Antwerpen.

Jacques Bosschaerts, verbonden aan Gevaert hadden we al leren kennen op zijn Veltvoordracht over fruit in het Museum van het Vlaams Cultuurleven te Antwerpen.

Voor zijn expositie had hij de medewerking van verschillende Vlaamse tuinbouwscholen. Frans Heyvaert van de Tuinbouwschool Merchtem verleende zijn persoonlijke medewerking. Ook de landbouwfaculeit van Gembloux verleende zijn medewerking. Ook de heer Pustjens van Ranst, de toenmalige voorzitter van de Antwerpse fruitkwekers was van de partij.

Jacques doopte een van zijn goede zaailingen Jelena, ter nagedachtenis van mevrouw De Belder, enkele jaren geleden  op reis in haar geboortestreek overleden.

Jelena ziet er een attractief appeltje uit. De smaak is goed.

Het zou goed zijn als Jacques een pomologisch portret over deze appel zou schrijven.

De andere appel is de gewichtskampioen onder de appelen: de Engelse keukenappel Howgate Wonder. “De zwaarste appel die hier ligt haalt 800 gram”. Vergelijk met de Jacques Lebel, middelmaat vruchten.  Op een bezoek,enkele jaren geleden, aan de herfstfruitshow te Detling, Maidstone (de hoofdstad van het graafschap Kent),  heb ik de reuzenvrucht gezien, die daarna werd opgenomen het Guiness Book of Reccords.

Onbekende Appel

Van onderstaande appel ben ik de naam kwijt. De ent komt uit de Verger Conservatoire van Villeneuve d’Asq (Rijsel).

Ik moet nog een jaar wachten, want dit jaar is er geen expositie. Die is slechts om de twee jaar.

Het is een vrij gezond ras met zeer lekkere, zeer sappige vruchten, die zeker nog een tijd bewaren.

Fruithappening Zwalm zo 19 okt.

Al  enkele jaren richt het Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen een Fruithappening in.

Men verhuist telkens naar een van de gemeenten die deel uitmaken van de intercommunale met 16 gemeenten. Vorig jaar Kruishoutem. Dit jaar te Zwalm, in de polyvalente zaal de Zwalmparel.  Nogal wat standen vonden er onderdak en ook de kleinmannen werden met creatieve activiteiten niet vergeten.

Dat het R L V A belangrijk is voor de streek wordt onderlijnd door het LEADER –programma.

Het plattelandsgebied (zij het nogal heuvelachtig!) van de Vlaamse Ardennen is namelijk voor een periode van 6 jaar (2008-2013) uitgekozen als LEADER project, een Europees subsidiëringsprogramma voor Plattelandsontwikkeling. Leader is de afkorting van Liaison Entre Actions de Développement de l’Economie Rurale.

Er komt steeds veel volk naar de fruithappenings. Er zijn snoei- en entdemonstraties, lezingen... Ik had het genoegen te mogen spreken over aanplant, onderhoud en ziektes van een fruitplantsoen. Met voldoening zag ik dat iemand anders het over Kleinfruit had, een thema dat niet dikwijls aandacht krijgt.

De man aan de Wijnstand kwam uit het Kortrijkse, waar hij op meerdere percelen een wijngaard had aangelegd met vooral resistente druivenrassen (o.a. Regent, Phoenix, Sirius, Rondo enz. ) Enkel bij de start wordt er voorbehoudend een koper-zwavel behandeling toegepast.

De stand van Andre Van Peteghem van Eksaarde met een hele verzameling pitten en stenen van pruimen, perziken en aanverwanten in historisch perspectief vind ik steeds heel boeiend. Zeer didactisch tentoongesteld. Al gehoord van sleedoorn (Prunus spinosa) – en kroosjesvariëteiten Prunus institia)?

De stand van de Nationale Boomgaardenstichting (NBS) werd bemand door Patrick Heyerick van Kruishoutem, een specialist hoogstam. Hij schrijft er een blog over, die ik nog niet kende:

www.hoogstamboomgaard.be

en George Cooman van Lochristi, afkomstig van de Zwalmstreek.  George heeft een bijzondere feeling voor het uitzaaien van pitten van appels die zijn aandacht trekken. Op de stand toonde hij 3 van zijn zaailingen waarvan vooral Mephisto onder de aandacht werd gebracht: een aantrekkelijk appeltje met rode blos, een goede smaak en vooral rijk aroma. Twee andere tentoongestelde zaailingen dragen de namen Scheldefee en Zwalmparel! Daarnaast heeft hij nog andere zaailingen.

De appelen die aangeboden worden ter determinatie krijgen met vereende krachten meestal wel een naam, te meer daar Jacques Bosschaerts weer van de partij was.                      Maar ook op rijke gronden staan armtierige bomen die snoei en bemesting ontberen en slechts prutsvruchtjes voortbrengen. Voor de boom tellen alleen de zaadjes, maar voor ons is het vruchtvlees er rond van eetbelang.

Foto's

RLVA

André Van Peteghem

NBS: Patrick Heyerick en George Cooman

Mephisto

Zwalmparel

Schelde-fee

De Bittenfelder of Bittenfelder Sämling

De Bittenfelder leerde ik kennen van Gilbert Van Looveren, die in de tachtigerjaren een fruitboomkwekerij had te Gooreind-Wuustwezel. Zijn half – en hoogstammen kweekte hij op onderstam Bittenfelder. Bart De Quidt te Kemmel-Heuvelland gaat op dezelfde manier te werk. Als tussenstam ent men Keuleman (om wille van van de gezonde, rechte stam) en dan op de gewenste hoogte het ras.

Mijn Bramley’s Seedling en Notarisappel, beiden forse halfstammen komen nog van Gilbert.

In Duitsland is Bittenfelder een van de rassen in de ‘Streuobst’, bomen langs wegen, velden en in weiden, waarvan de vruchten meestal gebruikt worden voor de verwerking.

De Bittenfelderappelen rijpen pas eind oktober, begin november en hangen windvast. Niet zelden kan men tijdens de winter bomen zien, nog behangen met vruchten.

De middelmatig grote, gele appel smaakt zuur, niettegenstaande zijn hoog suikergehalte (1:9) en is een zeer goede sapappel.

Bittenfelder kan goed tegen natte grond en is een zeer gezonde groeier. De zaailing stamt van rond 1930 te Bittenfeld in Baden-Wurttemberg, een land in het zuidwesten van Duitsland.

Via Louis Eelen, die er op bezoek was geweest met de Tuinclub van Herentals kwam ik in contact met Gert De Herdt te Geel, die als liefhebber, met artistiek bloed, zweert bij Bittenfelder. “Vergeet een MM 111, die  groeien niet zo goed en gezond als Bittenfelder”.

Gert kweekt biologisch met veel compost. Hij zorgt voor bloemen als waardplanten voor de nuttige insecten. Hij maakt gebruik van tagetes tegen aaltjes. Hier en daar zag ik zelfs tabaksplanten staan als afweer. Tussen de rijen staat klaver of een groenbemester.

Bittenfelder zou bij het begin eerder zwak groeien, maar de in maart met driehoeksenting geënte bomen tonen al een flinke kroonvorming. Deze bomen vragen wel een plantafstand van 5 -6 m, afhankelijk van het erop geënte ras.

Mij viel op welk goed formaat de Annanasreinetten hebben, in vergelijking met die van mij op MM 106, die trouwens al een tijd weg zijn. Spontaan maak ik de vergelijking met mijn zeer forse Notarisappels op Bittenfelder.

Voor iemand die ruim plaats heeft lijkt Bittenfelder een zeer interessante onderstam, maar voor de meeste mensen – de meeste kavels worden kleiner en kleiner -  lijkt de haagvorm met boompjes op een meter van elkaar, op M 26 of B9, een nieuwe, Russische onderstam , zoals Willy Mahieu (*) van Jabbeke die aanraadt, de meest aangewezen keuze.

(*) Willy Mahieu  Appels en Peren, laagstammige Fruitbomen van A tot Z.  Lannoo 2005   ISBN 90 209 6010 5

Ik begrijp de Merels niet

Enkele dagen terug heb ik mijn Rabau appelen, een van de donkerste van de grijze Reinetten geoogst. Alhoewel een echte winterappel die pas op smaak komt in januari-februari, waren de meeste vruchten (M7 onderstam) reeds gevallen.

Wat mij nog het meest verwonderde is dat op enkele dagen tijd de merels een ware ravage hadden aangericht. Nauwelijks nog een gave vrucht te vinden.

En ik die dacht dat merels het vooral op rode vruchten gemunt hebben.

Dit is ten dele ook zo: aan mijn verste Jupiterboom vond ik vandaag geen enkele vrucht meer. Rode Schone van Boscoop: gedecimeerd. (Trouwens die had ik al 10 dagen vroeger moeten plukken).

Aan een kleine, rode Bellefleur, met heel veel vruchten, zowel op de grond als op de boom, wordt haast niet geraakt.

Naar de Ecolette, stralend rode appelen, die daarenboven nog niet vallen, wordt helemaal niet omgezien!

Rarara? Is de pel te hard?

Let bij de Bellefleurs op de afgeknipte kankertakken. Deze Bellefleur is erg kankergevoelig. Na het wegknippen van enkele grote, aangetaste takken is de situatie toch duidelijk verbeterd.

Zowel de Rabau als de Bellefleur zijn sterk alternerend en dragen pas om de twee jaar.

De Ecolette, een resistente appel van Wageningen is sterk aan te raden.

Nationale Fruittentoonstelling van de NBS te Geel Ten Aard   12 okt.

Het Provinciaal Landbouwcentrum de Hooibeekhoeve bood een goede accommodatie, maar ligt ver van de bewoonde wereld. Enkel fervente fruitliefhebbers wisten er te geraken.

Voor mij was de determinatiestand samen met Eddy Vets, Louis Hoegaerts en Louis Millis een interessante ervaring.

Er komen eveneens ervaren fruitkenners op af, ook uit Nederland. Ze hadden een curiositeit bij: een Gieser Wildemanpeertje waarin het bloemkroonstadium nog te herkennen is (foto).

Van Marc Dierckx leerden we de Spencer kennen, een appel uit het Canadese British Columbia, kruising tussen McIntosh en Golden Delicious, geïntroduceerd in 1959. Het is een mooie, rode appel, groot, een gezond en vruchtbaar ras, aangename smaak, knapperig, zoet, sappig, bewaart tot december.

FOTO’S

De determinatiestand

Winterramboer, streping of strepeling.

Curiositeit: Gieser Wildemanpeertje

Spencer

Kersappeltjes

Eddy Vets zo. 5 okt

Eigenlijk een rotdag om iets te organiseren, met op geregelde tijden motregen en gelukkig pas na 16 u zwaardere regen.

Toch daagde er behoorlijk wat volk op.  Ik ben in de voormiddag geweest omdat men in de namiddag meer regen voorspelde.

Eddy is een eminent lid van de Nationale Boomgaardenstichting (NBS) en voorzitter van de Mechelse afdeling.

Te Itegem op de Bevelse Steenweg bezit hij een grote boomgaard waarin hij de Belgische rassen wil laten herleven. Daarbij wordt hij flink geholpen door Louis Millis voor het praktische veredelingswerk. Daarnaast verzamelt hij de Reinetten.

In de schuur had hij een reeks van zijn rassen uitgestald  om er sappig over te vertellen en te laten poeven.

De vroege herfstrassen als Transparente de Croncel waren niet meer te genieten.

Gelukkig hield de miezerige regen soms op en trok men de boomgaard in.

Eddy heeft er een vruchtbare Court Pendu staan, een met de Sterappel zeer laat bloemende appel. Hij wees op de noodzakelijkheid van wederzijdse bestuiving. De beroemde Sterappel is duidelijk niet zijn lieveling. Van de Sterappel zijn er meerdere mutaties leerde ik. Hij toonde een erg grote, zij het lichtere, dubbele Sterappel. Jacques Lebel ligt ook niet in zijn gratie. Ik was niet de enige om te presteren. Intertessant was het om de Vlaamse Bellefleur of Berglander te zien.

Dat ook iemand die heel veel pomologische kennis bezit het niet altijd bij het rechte eind heeft bleek als hij zijn Reinette de Chenée aanwees en liet proeven. Dit is beslist niet het ras dat ik destijds, dank zij Leo Peeters, heb leren kennen. Halverwege de tachtigerjaren had Leo het initiatief genomen in onze Veltwerkgroep Antwerpen-Voorkempen om MM 106 onderstammen , die hij in Klein Brabant was gaan aanschaffen, voor te occuleren met de Reinette de Chenée en waarop men dan zijn eigen voorkeurras zelf mocht enten. Bij mislukking hield men toch de Reintte de Chenée over.

Ik heb mijn exemplaar niet verder geënt. Het ras bleek regelmatig vruchtbaar, doch erg kankergevoelig. Regelmatige verzorging was nodig. Het bleef een vrij kleine boom, maar met lekkere, wel iets drogere appels.

Eddy bekwam zijn boom rechtstreeks uit Wallonië, de bakermat van dit ras en vertrouwde uiteraard op de juistheid. Maar fouten worden overal gemaakt.

13 okt "Mea Culpa!" zei men vroeger. Gisteren is mij het licht opgegaan! Op de stand van de Nationale Boomgaardenstichting te Geel zag ik een bak Reinette de Chenée. Naar alle waarschijnlijkheid hebben wij gewerkt met een Reinette de France. Door het noodgedwongen verplanten wegens de aardgasleiding, waren er dit jaar geen vruchten. Dit moet ik onthouden voor volgend jaar.

Een opvallende ras was Schmidt Hübsch, een Duitse mutatie van de Schone van Boskoop. Zo vol beladen met grote, prachtige, rood kleurende vruchten dat takken afbraken. Iemand heeft dit ras tijdens de oorlog meegenomen en hier gereïntroduceerd als “Bieling”.

Van Eddy heb ik geleerd dat een boom gevoed moet worden. “Als wij honger hebben gaan we eten; een boommoet zijn eten gebracht worden! “Hij mulchet met een goede laag stalmest. Zie de foto’s van zijn perenhagen. Een peer heeft nog meer behoefte aan voeding dan een appel.

Dertig jaar terug verkeerde ik in de mening dat peren het op zandgrond niet deden, tot ik leerde dat met een betere voedselvoorziening toch goede resultaten kunnen behaald worden.

Onder de dikke bedekking hebben echter ook de woelmuizen het naar hun zin. Eddy toonde een zelf geconstrueerde plantkorf, die mits goed aangebracht, effectief blijkt tegen wraat. Zie foto.

De verste boom in de bezochte rij is een late Reinette waarvan ik de naam vertgeten ben, maar die hij zeer interessant vindt; zeer vruchtbaar ook.

Zelf had ik twee van mijn rassen meegebracht die tot de echte goudreinetten zouden te rekenen zijn: Golden Reinette. De ene een forse appel, die nu practisch zijn optimale eetkwaliteit bereikt en de andere  die we destijds in onze Veltwerkgroep doorgaven als “Boer van Wemmel”, van middelmatig formaat, maar nu een heerlijke vrucht. Deze “Goudreinetten” hebben hun beste tijd gehad tegen november. De Schone Van Boskoop komt dan pas goed op smaak en bewaart tot februari.

Fruit Happenings in Oktober

Volgende zondag 5 okt. te Itegem  Bevelse stwg 85 bij Eddy Vets. 10 – 18 U  Eddy is voorzitter van de Mechelse Pomologen. Hij wordt bijgestaan door Louis Millis, een fantastische enter en kweker van vele fruitsoorten.

Je komt hier in een grote boomgaard. Naast het kweken van de Mechelse rassen is Eddy gefacineerd door de grote familie van de Renetten.

De kweek hier is biologisch.

De Nationale fruittentoonstelling van de Nationale Boomgaardenstichting (NBS) gaat dit jaar door op zo. 12 okt. te Geel Ten Aard in de Hooibeekhoeve,  Hooibeeksedijk. 10 – 18 U

Meer dan 300 oude en streekeigen fruitrassen. Een ideale kans voor de belangstellenden of personen met plantplannen om ons nationaal fruitassortiment te leren kennen en kennis te maken met de verschillende kenmerken en eigenschappen van de onderscheiden rassen.

Tevens zijn er lekkere fruitbereidingen voorzien, zoals rasechte fruitsappen (Gascoigner Scarlet sap, Keuleman sap, Court-Pendu sap, ….), fruithoning van de eigen hoogstamboomgaarden, appel- en perenstroop gemaakt van fruit uit hoogstamboomgaarden, zonder enige toevoeging, … Een uitgebreide proef- en verkoopstand van authentieke appel- en perenrassen.

Heeft u een voor u onbekende fruitboom in uw tuin staan, breng dan gerust een vijftal vruchten mee, dan zoeken de NBS-medewerkers voor u uit om welke fruitsoort dit gaat.

De Hooibeekhoeve is het praktijk – en voorlichtingscentrum voor de melkveehouderij in de provincie Antwerpen. Je maakt er tevens kennis met verschillende aspecten van landbouw en platteland.

Zo. 19 okt Fruithappening van het Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen  10 – 18 U  in het Cultureel Centrum te Zwalm. Vorig jaar was Kruishoutem aan de buurt.

Men heeft mij gevraagd twee maal een half uur te spreken over de aanplant, het onderhoud en de mogelijke ziektes.

Zoals telkenjare zijn er veel standen en activiteiten rond het fruitgebeuren.

Foto's  Fruit van de Stichting Landschapsbeheer Zeeland   Open Deur K. Martinet Heikant

Eisinger Klumpke

Zoete Ermgaard

Pondspeer of Catillac

Karmijn de Sonnaville

Gloster

Falstaff:  (door mij meegebracht) Kruising van East Malling tussen James Grieve en Golden Delicious.

              Geïntroduceerd in 1986; rijke smaak; groeit voldoende gezond.

              Weini!g val. Pluk in okt., bewaart tot dec.

Comité Jean Pain 30 jaar (28/09)

Was het in ’74 of ’76? dat we in Brussel een film zagen hoe Jean Pain in het zuiden van Frankrijk het houtgewas uit brandgangen composteerde en de compost gebruikte in zijn tuin midden de wildernis. Die tuin was echt gebarricadeerd met boomstammen om de everzwijnen buiten te houden.

Frederik Vanden Brande van Londerzeel, 2 de Veltvoorzitter van 1978 tot 1980, vertaalde het boek van Jean Pain ‘Een andere Tuin’. Op Hof ter Winkelen richtte hij zijn eigen compostwerf voor compostering van vers houtgewas op. Hieruit groeide de vzw Comité Jean Pain. De man kwam hier regelmatig op bezoek. Je weet: niemand is sant in eigen (Frankrijk) land.

Frederik kon 3 werkkrachten van het door de regering net gecreëerde Bijzonder Tijdelijk Kader, om de werkeloosheid op te vangen, tewerkstellen. In Velt konden we 12 krachten aantrekken.Een formidabele steun in de rug.

Frederik haalde de woorden aan van Jean Pain: “l’Année 1981 sera l’année de l’explosition!” . In Readers Digest van mei/81 verscheen een reportage van 7 blz., in een oplage van 32.000.000 exemplaren.  Reactie: 16.000 brieven. Zes weken daarop begaf het hart van Jean Pain.

Londerzeel groeide uit tot een internationaal centrum. Personen uit 65 landen kwamen er al op stage. Met Frederik kan het ook in het Esperanto.

Met Filip Robinet en zijn opvolger Gerrit Van Dale werden er knappe medewerkers aangetrokken.

De overheid zag het belang in van compostverwerking en richtte de Vlaamse Compostorganisatie, VLACO vzw op. Gerrit heeft de cel Thuiscomposteren met de vorming en de begeleiding van de compostmeesters onder zijn hoede.

“Die begeleiding waren we in Nederland vergeten” getuigde Harry Winckels van VAM, Nederland.

Gerrit Van Dale combineert zijn job met het Comité Jean Pain, waarvan hij onlangs de nieuwe voorzitter werd, na bevordering van de 82 jarige Frederik Vanden Brande tot erevoorzitter.

We waren blij met het terugzien van Jean Cornelis, toen voorzitter van Velt Ukkel-Brussel, een van de eerste Veltafdelingen en medestichter van de vzw Comité Jean Pain.

We genoten van het verhaal van Luc Van Acker, nu in de top van Ovam, hoe hij met echtgenote en dochtertje voor info kwam en ter plaatse aangetrokken werd als medestichter.

Gerrit leidde in zijn eigen stijl de verschillende sprekers in.

De burgervader van Londerzeel onderlijnde de pioniersrol van Frederik Vanden Brande. Bij een vorige viering kreeg Frederik al de eretitel “ereburger van Londerzeel”, net als Gerard Walschap.

Uit de toespraak van de vertegenwoordiger van de provincie Brabant onthield ik hoe deze provincie het verst staat met de steun voor het compostcentrum. Jan Vannoppen, sinds vorig jaar de directeur van Velt, bracht een gesmaakt eresaluut vanuit zijn ervaringsrijke achtergrond.

Het Comité heeft ook zijn vertegenwoordigers in Brussel en Wallonië. Vanuit Frankrijk kwam iemand aan het woord van de compostmeesterwerking te Valenciennes. Iemand bracht ook een groet in het Spaans. Harry Swinkels van de Vuil Afvoer Maatschappij (VAM) in Nederland, die al van veel vroeger compost maakt, was vol waardering voor het werk in Vlaanderen.

Daarna bezochten we de werf.

De bekomen compost gaat reeds al de tijd  naar de 12 tuintjes van dorpsgenoten. Haast iedereen teelt ook asperges. Die doen het blijkbaar goed in al die humus. Ik meen een C (koolstofgehalte) van 35 te hebben gehoord!

Op Hof Ter Winkelen word je altijd hartelijk ontvangen.Daartoe draagt ook Lauraine bij, de echtgenote van Frederik.

 TER AANVULLING: Zie voor verdere informatie:

www.comitejeanpain.be

www.vlaco.be

Open Deur bij Karel Martinet door de Stichting Landschapsbeheer Zeeland te Heikant Hulst

27 september, schitterend Herfstweer

Een tot in de puntjes verzorgde ontvangst

Hier was tot kort na de oorlog een vlasbewerkingsbedrijf gevestigd. Bolle, familie van ons, had op De Reiger te Ichtegem een gelijkaardig bedrijf. Ik heb als kind dikwijls naar het zwingelen staan kijken, het wegslaan van de lemen, de gebroken, houtige omhulsels van de vlasdraad. Tijdens de wintermaanden werd een soort ketel gevuld met lemen omgekeerd op de Leuvense stoof gezet. De lemen brandden gedurende lange tijd en gaven extra warmte.                     Over meerdere vlasbewerkingstoestellen werd uitleg gegeven door vakmensen uit de tijd.

De 100 jarige, machtige schuur vormde een bijzonder attractiepunt. Op de oude dorpsvloer werd het dorsen met de vlegel (vlei in het West-Vlaams) gedemonstreerd. Bij ons thuis werd nog gedeeltelijk gedorsen tijdens de oorlog.

Voor de oorlog al had de dorsmachine haar intrede gedaan. Uit mijn prilste kinderjaren herinner ik mij nog “Den Duvel” met indrukwekkende zwarte snoet die met een brander verhit werd. Met alle beschikbaar volk werd aan de lange, brede aandrijfriem tussen de stoommachine en de dorsmachine getrokken om het aandrijfmechanisme op gang te trekken.Tegen het begin der oorlogsjaren werd die stoommachine al vervangen door een speciale tractor.

Een van de laatste dorsmachines kon men in de wei aan het werk zien. Voor de bediening was maar één man meer nodig, plus de man op de schelf om de schoven met de vork toe te leveren. Bij volle werking is er nog iemand nodig bij het graan en bij het geperste stro.

Voor mij het interessantste was echter de kennismaking met de Mobipers, een complete sapbereidingsmachine van een jong echtpaar uit Zoelen bij Tiel, de Betuwe, de fruitstreek van Nederland.

Zie  www.mobipers.nl

De machine werd naar eigen ontwerp van de man gebouwd en is nu voor het tweede jaar in bedrijf. De capaciteit is 500 l  per uur. Het sap komt in een bag-in-box van 5 l met tapkraantje. Blijft 2 j goed, geopend tot 8 weken.

De NBS heeft dit najaar ook hen voor een paar dagen ingehuurd, naast iemand van Aken, met een iets minder grote capaciteit, voor nog een 5 tal dagen. De bedoeling van de NBS is om volgend jaar over een eigen sapmobiel te beschikken. Men dient vooraf in te schrijven met minimum 75 kg en zich op het uitgestippelde moment aan te bieden.

Het rendement sap zou 70 % bedragen. Ik kon 190 l sap inladen.

Er waren nog andere werkende toestellen als bv een haverpletter. Verder tochten met de huifkar. Meerdere standen, waaronder een fruitstand van de Stichting Landschapsbeheer Zeeland. Dit is een recent initiatief, gecoördineerd door Theo Aernoudts.

Karel verzorgde geleide rondleidingen. Ik kon mij aansluiten bij de eerste, die na veel omzwervingen via gebouwen en demonstraties tenslotte eindigde in zijn tuin. Dank Karel voor de boeiende uitleg.

Voor verdere, gelijkaardige manifestaties zie www.landschapsbeheer.nl/zeeland

FOTO’S

Verwelkoming door de familie

Karel Martinet deed de boeiende rondleidingen

Dorsen met de vlegel

De 100 jarige schuur

Dorsmachine

Mobipers

Mobipers

Mobipers

Eddy Dobbelaar gaf uitleg op de fruitstand

Zorba presteert

Zorba is onze halfwilde, gesneden witte kater, gekregen van nonkel Andre Lagrou van Leffinge. Kleinkind Jasmien heeft die destijds een beetje tam gekregen. Als die honger heeft is die eventjes te aaien maar je moet opletten, want de klauwen zwiepen nog steeds zo uit.

Vanmorgen lag er een volwassen bruine rat aan de achterdeur.

Hij doet dus nog steeds zijn werk. Maar ik vrees dat ook zangvogeltjes sneuvelen. Die worden niet tentoongespreid maar opgepeuzeld. Een verdwaalde veer zegt soms genoeg. Als dit van een merel is raakt mij dat niet. Hier zie ik geen afname van het aantal.

Gans onze zuidgevel is op dit ogenblik goed gebarricadeerd met insectendoek over de druiven. Na een week is de vesting nog niet ingenomen.

Wij eten de druiven!

Met KVLV naar het Hageland

In de voormiddag bezoek aan het geboortehuis-museum van pater Damiaan te Tremelo.

Wie destijds melaatsheid opliep werd veroordeeld tot afzondering. Een van die vergeetplaatsen was een stuk van het eiland Molokai, afgesloten van de rest van het eiland door een hoge bergrug. Pater Damiaan ging midden onder hen wonen, bouwde er een kerk en woningen. Hij werd zelf besmet en stierf er in 1889, het geboortejaar van mijn vader.

Het waren protestantse zendelingen die het werk van pater Damiaan wereldkundig maakten.

Molokai behoort tot Hawaï, nu de 50 ste staat van de Verenigde Staten.

De besmetting loopt men op door speeksel. Als men met de handen uit een gezamelijke pot eet met besmette personen in hun incubatieperiode van 6 jaar, is de kans groot om ook besmet te geraken. Melaatsen voelen zich niet ziek. De zieke plaatsen, met in die tijd afgrijselijke en stinkende wonden, zijn gevoelloos geworden.

Mits een behandeling van 2 jaar geneest men nu volledig. Door goede verzorging tracht men intussen niet te veel weefsel te laten verloren gaan.

Het namiddagprogramma staat in het teken van de Hagelandse wijn te Wezemaal-Rotselaar.

Eerst maken we met gids Etienne Vanoosthuyse, een doorwinterde kenner, een flinke wandeling naar en op de Wijngaardberg. Hij heeft zijn eigen wijngaard op een andere helling in Rotselaar. Een van zijn buren hebben we eind der zestigerjaren nog leren kennen: eerwaarde heer ‘professor ‘ Bouts, natuurgeneeskundige, die er woonde op een domein van 8 Ha. Hij is een vijftal jaar geleden op de gezegende leeftijd van 99 jaar en 11 maanden overleden.

Vroeger heeft men op de Wijngaardberg van Wezemaal terrassen aangelegd voor wijnbouw. Op de kam bouwde men met de uitgedolven ijzerzandstenen een 1,80 m hoge en 1,6 km lange muur als beschutting tegen de Noordenwind. Dit was in de jaren 1810 tot aan de verwoesting van de wijngaarden in Europa door de druivenziekte, halverwege de 19 de eeuw. Dank zij enting op de onderstam van de Amerikaanse druif, die hiertegen bestand bleek, heeft de wijnbouw zich opnieuw kunnen herpakken en zich verder uitbouwen.

Al een tiental jaar geleden zorgde de gemeente voor het materiaal en vormde zich  “Den Steenen Muur”, een groep van een 10-12 tal vrijwilligers, die iedere zaterdag voor het verdere onderhoud en het wijnmaken instaan. De wijngaarden beslaan 1,2 Ha, goed voor 6.000 flessen. 30 % gaat naar de medewerkers, 10 % naar de gemeente en 60 % staat ter beschikking voor het wijnproeven in kelder en garage van de wijnkelder "Den Steenen Muur" in het vroegere gemeentehuis van Wezemaal.

Elk jaar is de voorraad op. Verkoop komt er niet bij.

Bij het begin van de wandeling zien we de opvallend grote kerk voor een dorp van 1300 zielen. In vorige eeuwen was het een belangrijk bedevaartdoord naar St. Job. Een verdere getuige hiervan is de imposante pastorij met kasteelallures met als pastoor een Norbertijn van Averbode.

Bij het begin van de wandeling op de Wijngaardberg is er een Pinot Noir wijngaard. Op de eerste rij zijn de merels sinds een week, na het oogsten van de mais, duchtig beginnen mee te snoepen. Hoger op de berg komen ze niet. “De merels zitten enkel rond de huizen”.

De druiven worden gekweekt aan draden op een naar rechts gebogen gesteltak waarop de draagtakken staan. Bij het begin van de buiging groeien de twee takken die voor de vervanging moeten zorgen. Begin volgend jaar zal men de gesteltak met de vruchttakken van dit jaar afzagen tot tegen de stam en de beste van de twee takken vlak binden. Hierop zullen zich de nieuwe draagtakken ontwikkelen. De andere tak wordt op 2 ogen ingeknipt die zullen instaan, de ene als nieuwe gesteltak en de andere, ingeknipt op 2 ogen, zal zorgen voor de 2 takken als voortzetting en vernieuwing van de wijnstok.

We zien een vroegere boomgaard die stilaan ingenomen wordt door het bos. Hoger op de berg is er enkel nog bos, tot we op een van de vroegere terrassen komen. Daar heeft men een wijngaardje met het resistente ras Sirius (witte druif) aangelegd. Hier kweekt men aan palen en zijn er meer vruchttakken. De trossen werden vorige zaterdag geoogst.

Op de top zien we eerst nog de restanten van een vroegere ijzerzandsteengroeve met erachter een overblijfsel van de vroegere ‘Stenen Muur’.

De andere kant is helemaal in cultuur met een appelplantage. Men is volop bezig met een eerste tussenpluk van de Jonagold. De volle paloxen worden tussen de rijen van een nieuwe perenaanplant gezet, misschien om nog wat na te kleuren met de koude nachten.

We dalen iets verder terug aan de zuidkant af en komen bij hun grootste wijngaard op de helling. Bacchus is geplukt; Pinot gris en Dornfelder volgen eerstdaags; voor de Chardonnay is het wachten tot eind oktober, begin november. Het plezante is dat we van elk ras een besje kunnen proeven.                        

Terug in het centrum nemen we plaats in de garage. Een andere groep heeft de kelder met tongewelf ingenomen.

Het eerste geserveerde wijntje, dat best heel goed smaakte, bleek een appelwijn. Daarop volgde een Pinot gris, iets te zuur betoond. Dan de zeer goede, compelexe Chardonnay. De Bacchus is vooral aromatisch. Dit jaar laat men de pel 1 dag meegisten voor een nog beter resultaat. Voor mij was de max de Pinot Noir, de ingrediënt voor de rode Bourgogne. Zonder pel bekomt men een witte wijn met een zweempje rood. Mits enkele dagen meegisten van de pel wil men nu ook een rosé maken. De rode Dornfelder is op. De pas 2 maanden oude Sirius is gewoon lekker. Het meest verrukte mij een tijd geleden de Bio-Sirius 2005 van De Hageling,Tienen. Ik vond dat een fenomenaal wijntje.

Ook in België worden beslist zeer goede wijnen gemaakt. Wezemaal kent de stiel!

Dit jaar heeft men iets minder druiven, maar die zijn, dank zij de goede septembermaand zeer goed voorzien van suiker en zuur.

Je kan alvast gaan proeven tijdens de Wijnfeesten op het laatste weekend van augustus volgend jaar.

Foto’s: 

Wezemaal: oud gemeentehuis met aanpalend wijnkelder “Den Steenen Muur”.

Aan de voet van de Wijngaardberg.

Bij de Pinot noir

Bij de “Steenen Muur”

De grote wijngaard met Pinot gris, Bacchus, Chardonnay en Dornfelder.

Dornfelder heeft de mooiste trossen. De onderste bladeren zijn weggenomen voor betere belichting.

7-9: proeven.

Sissinghurst 14 september

Sissinghurst, de beroemde tuin van Vita Sackville-West en Sir Harold Nicolson, gecreëerd in de dertiger jaren; sinds 1967 in het bezit van de National Trust, is steeds een diepe schoonheidsbeleving.

Knappe foto’s op www.invectis.co.uk/sissing  Klik op de verschillende gedeelten op het plannetje om een hele reeks foto’s te zien.

Enkele foto’s van ons bezoek.

1. Wie Sissinghurst bezoekt heeft een prachtig uitzicht vanuit de als museum ingerichte woontoren.
2. Zicht op het inkomgebouw.
3. Zicht op de vroegere bedrijfsgebouwen en hoppeast. Hier werden de hoppebellen gedroogd voor de bierfabricatie.
4. Sissinghurst is bekend om zijn tuinkamers. Hier het centraal punt van de witte tuin.
5. De boomgaard.
6. In de boomgaard zagen we een boom waarvan de vruchten een voor mij ongekende ziekte vertonen. Bij een eerste zicht dacht ik aan hagelschade, maar dat is het niet. Wie weet meer?
7. Wat een onverhoopt succes: we kunnen mee met de shuttle! Er is haast niemand. We zien in de verte nog een andere bus en een paar auto’s. We wachten voor een bord: 18.20 - 20.23 Calais. De shuttle rijdt alternatief op 1 spoor en doet er ongeveer een uur over, anders 35 minuten. (Foto Magda Schuurmans)
8. We zijn nr 1. Achter ons stond nog een auto. (Foto Magda Schuurmans)
9. Chauffeur Winnie. De jonge Florens wist hem te charmeren. Voor ons was de tijd zo voorbij.

BROGDALE (Vervolg)

Brogdale is telkens een belevenis met al die vruchten in vele vormen, kleuren en smaken.

1.  Algemeen zicht op het appelperceel. (Foto Magda Schuurmans)

2.  Sierappels (Foto Magda Schuurmans)

3.  Is dit geen aantrekkelijke pruim: Gordon Castle. De smaak was ook goed.

4.  Mij trof de onlangs in speciale vorm gesnoeide pruimen op een opbrengstperceel. Pruimen worden in blad gesnoeid, meestal na de oogst, maar in deze afhangende vorm nog nooit gezien. Het betrof wel reeds uitgegroeide bomen. Moet gemakkelijk zijn om te plukken. Wel altijd gehoord dat  een pruim schuin opwaarts moet groeien om zijn groeikracht te behouden.

5.  Idem (foto’s Magda Schuurmans).

6.  Mooie peren (foto’s Magda Schuurmans).

7.  Bij de kwee Ronda. Dit ras viel op door zijn gezonde groei en mooie vruchten. (Er is wel een maar, want hier wordt behandeld). Dit is nog een vrij recent ras van Wädenswil (Zwitserland) en in 1984 in de handel gebracht. Zelfvruchtbaar en minder vorstgevoelig. Fijnkorrelig vlees, weinig steencellen. Mag niet te laat geplukt worden om wille van de bruinverkleuring van het vlees cfr Vranja.

8.  Na de ploughmans lunch of pie. Florens is voldaan.

9.  We vertrekken. De majestatische Libanonceder kun je vanop de M2 autoweg zien.