Mijn meer dan 40 jaar ervaring met tuinieren en het telen van vele
soorten (klein)fruit zonder scheikundige bemesting en - spuiten wil ik
meedelen en zelf nog bijleren.
Voor de fruitliefhebber
01-03-2008
Teelt aan draden, iets over mijn ervaringen
Teelt aan draden, iets over mijn ervaringen
Bedankt Karel voor de feedback.
:
Zelf
heb ik ook bessen aan draad, vooral rode maar ook stekelbessen. Het is mij nog
nooit gelukt in 15 jaar om een stekelbes tot 1,80 m te laten opgroeien. Ze
vertikken het gewoon, en schieten liever onderaan uit, ook uit de wortel. Daar
is niet tegenop te snoeien. Met de rode bessen Jonkheer van Tets en Rotet lukt
het me wel. Stanza lukte ook amper.
Als
kruisbes aan draad heb ik op dit moment nog Rochus en een zeer vroege gele, een
oud ras. Met name de Rochus ziet er op dit moment uit als een gewone struik, en
ik laat het maar zo, want hij doet het zeer goed. Ook met de bekende rassen
Whitesmith en Achilles is het mij in het verleden niet gelukt. Ik houd de bodem
onbegroeid door er gemaaid gras uit te spreiden. Dat geeft bij sommige struiken
een goede groei, maar ik blijf het raar vinden dat die groei bij stekelbessen
niet de hoogte in wil. Ik heb nog een stuk of vijf andere kruisbessen, maar ook
die teel ik noodgedwongen tegenwoordig maar weer als struik. Zelfs met de witte
bes Albatros heb ik een verticaal groeiprobleem.
Verder
is teelt aan draad prima, ik ervaar dat er veel mooiere trossen bessen
aanhangen en zelfs heb ik bemerkt dat de merels alleen klassieke struiken
leegeten, ze hebben volgens mij een hekel aan het doorzichtig gewas aan de
draad, ze sluipen liever langs de onderkant een gewone bessenstruik in.
Overigens heb ik tegenwoordig een draad of vier, dan kan ik korte scheuten beter
aanbinden, en ook de Taybes die in de rij staat kan dan gemakkelijk worden
aangebonden. Bovendien doe ik bovenop de palen een plat stuk hout, waaraan ik
dan 2 draden bevestig. Hierover kan dan eventueel gemakkelijk een net hangen,
plasticfolie tegen de regen zou ook kunnen. Vanwege de Taybes is het wel lastig
werken met losse netten, ze haperen te veel in de Taybes, of ze groeien er
doorheen.
Het is al 3 jaar terug dat mijn kleinfruit aan hagen nodig diende
verplant te worden voor de aanleg van de aardgaspijp. Ik moet in mijn
herinneringen spitten en dat wordt moeilijker op mijn leeftijd.
Met de rode en witte bessen was er over het algemeen geen probleem om ze
tot 1,80 m te krijgen. Met zwakke groeiers was dit wel moeilijker. Je vernoemt
Albatros en dat is inderdaad een zwakkere groeier.
Sommige kruisbessen als de Hinnonmakis, Captivator en nog een paar andere
geraakten niet tot boven.
Met Rochus zou er normaal geen probleem mogen zijn. Ook Achilles groeide
bij mij uitstekend.
De heraanplant moet nu nog gebeuren. Eerst was het te nat. Anderzijds
heeft de werkploeg van de NBS blijkbaar nog dringender werk.
Het probleem zal nu zijn de intussen als struik ontwikkelde struiken
terug in haagvorm te krijgen. Ik betwijfel of dit nog kan lukken. De struiken
zullen zeker uit elkaar moeten worden getrokken en geknipt. Met een
uitgestoelde wortelkluit is er zeker geen beginnen aan. Daarom denk ik de struiken nu voldoende ver uit elkaar te zetten en in de tussenruimte een enkele,
afgescheurde, bewortelde tak te zetten; eventueel een stek, om opnieuw te
kunnen beginnen. Als je stekt worden de ogen die in de grond komen, uitgewreven
om overtollige takvorming zoveel mogelijk te vermijden.
Voor haagvorm dien je te vertrekken van jong plantsoen
om op korte tijd, hoogstens 2 jaar, tot aan de bovenste draad te geraken. Zoals
reeds gezegd dient er voor gezorgd te worden dat de topscheut steeds vertikaal
groeit.
Ik kreeg volgend antwoord van Wim
Veraghtert, de eminente natuurkenner van Natuurpunt Malle-Zoersel.
De onderste foto toont duidelijk de Grote
voorjaarsspanner - Agriopis marginaria.
De bovenste foto is een beetje
overbelicht, de tekening op de vleugels van de vlinder is niet echt duidelijk.
Kan dezelfde zijn, maar ik kan zo de Kleine voorjaarsspanner niet uitsluiten.
Als je Agriopis marginaria
invoert bij Google kom je een heleboel interessante zaken te weet.
Ik heb er A van Frankenhuyzen
Schadelijke en nuttige insekten en mijten in fruitgewassen1988 bijgehaald.
Voorjaarsuilen kunnen
vooralpleksgewijs (nl in de buurt van windschermen van els of populier) schade
aanrichten. Het is echter nimmer te voorspellen of voorjaarsuilen een plaag
zullen worden. Zij kunnen even goed aan de windschermen de voorkeur geven.
De grote boosdoeners bij mij zijn de
rupsjes van de Kleine Wintervlinder. Wat ik denk de spansrups van een
voorjaarsuil te zijn heb ik maar een enkele keer opgemerkt.
Er kwam een mevrouw die 8 m had om stekelbessen te planten. Marc liet
haar de keuze tussen struik - of haagsysteem. Het haagsysteem met om de halve meter een ras sprak haar 't
meest aan. Voor de zeer sterk groeiende Worcesterbes en verwanten raadde Marc
een plantruimte van 1 m aan met 2 takken, waartussen 50 cm. Aldus kan de
mevrouw een mooie variatie van opeenvolgend rijpende vruchten telen.
Je kan de stekelbessen ook mengen met rode en witte bessen.
Hoe ga je te werk?
Plaats om de 4-5 m een paal. Ertussen worden 2 draden gespannen: op 60
cm en op 1,70 m hoogte. Met binddraad wordt een bamboestok van 1,50m aan de
bovenste draad vastgebonden. Hij steekt er nog een 15 tal cm bovenuit. De stok
steekt samen met de opgaande tak in dezelfde binder aan de onderste draad,
waarmee ook de opgaande tak een eerste maal wordt vastgezet. De stok steekt er
10 tal cm door of al naar gelang de lengte van de bamboestok. Daar de stok niet
in de grond steekt blijft hij meegaan. In de grond zou hij na een paar jaar
gerot zijn. De opgaande tak wordt er tegenaan gebonden om volledig vertikaal te
groeien.Dat vertikaal groeien is een belangrijke factor. Af en toe controleren.
Het is de bedoeling dat de tak zo vlug mogelijk tot ongeveer 1,80m groeit.
De planten staan op 50 cm van elkaar. Vroeger kweekte ik per 2 of zelfs 3
takken. Nu blijft het één spil. De onderste takken, beneden ongeveer 60 cm, worden
verwijderd.
Vervolg op Kerspruimen dit jaar ? (zie blog van 16/2) Na het nemen van de foto's hadden we enkele keren venijnige nachtvorst. Daarna kregen de bloemen een rossige verkleuring. Maar ook hier een tak die pas later ging bloeien.
Gisterenmorgen was voor mij een geschikt moment om wat aanplantmateriaal te
gaan ophalen.
Eerst naar de Proeftuin in Zomergem van Marc Geens. Marc is bioloog en
is via zijn liefhebberij voor kruisbessen, of voor Vlamingen stekelbessen,
uitgegroeid tot een specialist wat kleinfruit betreft.
Toen ik hem opmerkzaam maakte op het ontbreken van de gestekelde braam Fantasia in zijn assortiment, vertelde hij mij dat deze braam het bij hem
niet goed had gedaan. Te ziektegevoelig? Iets dat ik aan geen kanten kan
begrijpen. Hij zit daar op een goede leemgrond en ik dacht dat veel fruit het
dan nog beter doet, tevens rekening houdend met het feit dat hij hij werkt met
veel compost en organische bodembedekking. Ik ben er eens op snoeidemonstratie
geweest en Marc snoeide toen enkel de dode delen van de afgedragen takken weg.
Ik wil hem een van mijn planten bezorgen met het advies elk jaar de afgedragen
tot tegen de grond weg te nemen. Ik vermoed sterk dat zijn resultaten dan veel
beter zullen zijn.
Er kwam een mevrouw die 8 m had om stekelbessen te planten. Marc liet haar de keuze tussen struik - en haagsysteem. Het haagsysteem met om de halve meter een ras sprak haar 't meest aan. Voor de zeer sterk groeiende Worcesterbes en verwanten raadde Marc een plantruimte van 1 m aan met 2 takken, waartussen 50 cm. Aldus kan de mevrouw een mooie variatie van opeenvolgend rijpende vruchten telen.
Marc had voor mij de blauwe bes Legacy
gereserveerd. Planten in turf, zoals ik het altijd met succes gedaan heb,
vindt Marc ecologisch niet verantwoord. Zijn advies: maak een voldoende groot
plantgat. Meng de uitgegraven grond met een gelijk volume aan (niet te grof)
hakselhout en groffe bladcompost. Vul hiermee het plantgat aan. Dek tenslotte
de bodem rond de plant af met een dikke laag (8 cm) hakselhout.
De planten kunnen ook goed in een grote plantpot (20 liter of groter)
geteeld worden. Regelmatig gieten. Blauwbessen vergen een goede
vochtvoorziening.
Van Marc vernam ik dat Europa zeer streng geworden is wat de invoer van
Rubusrassen, bramen, betreft om wille van een virusziekte in Amerika. Juist
daar gebeurt het meeste ontwikkelingswerk voor nieuwe rassen. Enkel grote
vermeerderbedrijven, vertrekkende van merissteemcultuur zullen in Europa nog
kunnen werken met de nieuwe Amerikaanse rassen.
Van de schattenjacht bracht ik volgende resistente kruisbessen mee:
Kapitein:
speciaal, zwart
Mc Ginnes:
rood
Orus 10:
zwart
Resistenta:
geel
Rixanta:
geel
Welcome:
rood
De nieuwe zwarte bes: Black Giant
De Blauwe bes: Legacy
Een zwarte Moerbei in de hoop over afzienbare tijd eindelijk, echt grote
vruchten te hebben. De huidige voldoen niet voldoende.
Op de terugweg ging ik bij André Hendrickx te Stabroek nog 3 peren op
kwee A halen. De groeikracht is beter. Je moet wel iets langer wachten op
vruchten maar de kans op bevriezen is veel minder dan op kwee C onderstam. Dat
we naar warmer weer evolueren betekent niet dat er binnen afzienbare tijd nog
niet eens een kwalijke vorstperiode komt met -15 ° en zonder goede afdekking
lopen de kwee Cs groot gevaar.
Josephine de Malines
Bergamotte Esperen
Supertrevoux
Vorige vrijdag heeft men hier de gracht naast ons uitgediept. Ik had
gevraagd de specie bij mij af te kappen om als ophogingsmateriaal te gebruiken.
Voor het planten van de peren heb ik er al dankbaar gebruik van gemaakt, want
ik plant mijn bomen liefst zo hoog mogelijk wegens de zeer hoge waterstand in
de winter.
Vorig jaar zijn in een aardbeienbed 2 bramen ontsproten. (Zie de fotos).
Ze zijn ongestekeld. Wat opvalt zijn de volledig rode stengels. Al de stekelloze
bramen die ik tot nog toe ken, hebben hoofdzakelijk een groene grondkleur, soms
met wat roodverkleuring. Bij mijn gestekelde bramen is er nog meer
roodverkleuring.
Het zijn kruipende bramen. De stengels liggen op de grond. De langste
stengels meten ongeveer 2 m. Ik weet niet wanneer ze ontkiemd zijn. Was dit vorig
jaar of nog een jaar vroeger? Twee jaar terug toen ik het bed proper maakte in
de herfst of winter heb ik ze niet opgemerkt.
Ik ben nu erg nieuswsgierig naar de vruchten. Zullen ze meevallen?
Normaal gezien is de kans dat het waardevolle vruchten zullen zijn
bijzonder klein.
Maar je weet maar nooit! Ik heb al de zaailing Aleidaappel die ik een
paar weken terug nog geproefd heb en die nog best te eten is. Iemand die appels
kwam kopen vond ze zeker het aanschaffen waard.
Nu heb ik weer iets nieuw om naar uit te kijken!
Nieuwe bramen!
Een antwoord op de reactie op de blog van 15/2 Genetische
modificatie helpt tegen schurft in appel.
Hallo André In de biowereld is men tegen GGO, tenminste in de
plantenwereld. Wat de toepassingen in de geneeskunde betreft beseft men wel de
waarde.
De ggo maïs en soja stellen zeker problemen. Wilde maïs
wordt besmet met nieuw genetisch materiaal, zodat het wilde basismateriaal
verloren gaat. Soja maakte men resistent tegen een herbicide van de eigen
multinational, zodat men bij wijze van spreken, naar hartelust kon spuiten.
Wat de fruitteelt betreft kan ik mij wel indenken dat ggo
nuttig kan zijn bij de ziektebestrijding, net zoals dit bij toepassingen in de
geneeskunde het geval is.
Multinationals uit de scheikundewereld zullen hier niet naar
zoeken, want dit maakt hun producten voor een deel overbodig.
1.Het oude duitse ras
Theodoor Rheymers, in Amerika per
vergissing herdoopt in Himalaya. Een
verstrooide professor had dit ras ontvangen, maar ook bramen uit de Himalaya.
Er gebeurde een verwisseling.
Jaren later kwam de
Himalaya terug naar Duitsland en daar herkenden ze hun oude Theodoor Rheymers.
Het voordeel van
dit ras is de vroegheid. In juli beginnen ze al te rijpen. De bessen zijn matig
groot en behoorlijk van smaak.
2.Ik heb het echter
vooral voor Fantasia. Hierin herken ik
de mooiste bramen uit mijn jeugd in West-Vlaanderen.
Deze braam heeft
men eind der tachtigerjaren ontdekt langs de Theems te Kingston-upon-Thames in
Engeland.
De opvallend grote
bessen hebben de stevige bramensmaak. Belangrijk is dat je de vruchten echt
rijp plukt. Uit de kommentaren die ik hoor is dit niet steeds het geval. Bramen
dienen ook in volle zon te staan.
Bramen zijn stevige
groeiers, die als ze het naar hun zin hebben ranken tot 5 m geven.
Ik teel deze
rakkers aan palen met een drietal draden.De Himalaya is enkel aan palen gebonden (Foto 1 en 2). Eerst knip ik de stengels die
gedragen hebben tot tegen de grond af, ook al is het onderste gedeelte soms nog
groen. Insnoeien tot aan het gave gedeelte geeft duidelijk minder resultaat in
hergroei.
De ranken die het
vorige jaar gegroeid zijn worden nu aangebonden. De zijstengels knip ik in tot
op 25 30 cm.
In het najaar
werden deze al eens getopt, want als je dit niet doet groeien deze gemakkelijk
2 m en meer en hebben hebben de toppen zich in de grond gewerkt en nieuwe
planten gevormd. Dan kun je gaan uitdelen! Als je deze planten niet verwijdert,
heb je op de korste keren een ondoordringbaar braambos.
De haagvorm is heel
gemakkelijk te plukken. De vruchttakken hangen mooi aan de buitenkant, zodat je
van de gestekelde takken helemaal geen last hebt.
Iets later in
september is het wel intgeressant de zijtakken van de nieuwe ranken in te
korten. Ze kunnen anders hinderlijk worden bij de laatste pluk.
Vroeger voerde ik het knipsel af om te verbranden in de open haard. Nu laat ik deze ter plaatse composteren. Ik knip van de oude ranken alle zijtakken af, zodat het snoeisel vlak op de grond kan liggen en aldus makkelijker verteert. (Zie onderaan de struiken). Anders vormt het snoeisel een hinderlijk kluwen op de grond, met takken die naar alle kanten uitsteken, die door gebrek aan contact met de grond niet verteren en nog lang zouden blijven hinderen als je er langs loopt.
Ik schat dat het de vorige nacht hier een 5 tal graden gevroren heeft.
En komende nacht zou het nog iets meer vriezen
De myrobolanen of kerspruimen, de pruimensoortPrunus cerasifera, waarvan de cultuurpruim,
Prunus domestica afstamt, hebben
vorige nacht wellicht geleden onder de flinke vorst. De bloei heeft evenwel
zijn optimum nog niet bereikt. Dan zijn het echt witte bloeiplekken in de tuin.
Deze bloeiende kerspruimen bestaan in feite uit een viertal variëteiten.
Het zijn in feite onbenoemde rassen. Er zit een vroege blauwe tussen, evenals
een gele. Dan volgen nog een roodachtige en nog later een blauwebloed-kerspruim.
Twintig jaar terug werden ze als bundeltje sleepruim, Prunus spinosa in de grond gestopt,
maar ze geraakten nooit uitgeplant.
Genetische modificatie helpt tegen schurft in appel
Genetische modificatie
helpt tegen schurft in appel
15 FEB 2008 Groenten en Fruit
Genetische modificatie van
appels kan er voor zorgen dat de fruitteelt milieuvriendelijker wordt. Dat
blijkt uit onderzoek van Wageningen UR.
280 genetisch gemodificeerde appelbomen in een veldproef zijn onderzocht
op hun weerstand tegen schurft, de belangrijkste schimmelziekte in de
appelteelt. De genetisch gemodificeerde appelbomen vertoonden minder aantasting
door de schimmel.
De Gala-lijn met de beste weerstand (resistentie) had 60% minder
schurft-aantasting dan de niet genetisch gemodificeerde bomen. Dat betekent dat
de genetisch gemodificeerde bomen aanzienlijk minder chemische bescherming
nodig hebben.
In de onderzoekboomgaard stonden ook Santana-bomen, een appelras dat
door Plant Research International via kruisingsveredeling is ontwikkeld en ook
resistent is tegen de schruft. Deze bomen bleken zich nog beter tegen de
schimmel te kunnen verdedigen.
Aan de Leuvense Universiteit doet Wannes Keulemans soortgelijk onderzoek. Een aantal jaar geleden was er eveneens een aanvraag om ook bij ons een proef met genetisch gewijzigd materiaal op te zetten. Zijn aanvraag werd afgewezen.
Donja is een appel die rond de jaren 1925 gewonnen werd door de
stationschef van Jabbeke, de heer Frans De Hondt.
Het is een kruising tussen Transparente Blanche (oogstappel) en
Transparente de Croncels.
Rijp in augustus, bewaart tot half september.
In 1997 schafte ik mij dit ras aan. Dit was toch de bedoeling.
Vandaag, 13 februari schoten nog gave vruchten over, geplukt als groene
appels naar het einde van september, als de normale Donja al voorbij moest
zijn.
De smaak van deze appel valt behoorlijk mee. We vergeleken met een
President van Dievoet, ook een lekkere winterappel. De eerste vonden wij de
beste!
Het is een volledige beurtjaarappel. Dit jaar verwacht ik zo goed als
geen vruchten.
De eerste jaren leek het mij een vrij schurftgevoelige boom, zeker in de beginjaren. Daarna is er meer weerstand gekomen. In 2005
waren het mooie, grote vruchten met nauwelijks schurft. Vorig jaar was er
totaal geen schurft.
Vrijdag 8 febr. bij t begin van t
mooie weer naar Engeland. De temperaturen liepen wel niet zo hoog op als hier.
Zaterdag boekte Ukkel met 17,1°C een record voor febr.
Wij vertrokken met Nordfolkline
uit Duinkerke om 8 a.m. Eerste stop te Hersham bij Chase Organics voor het
ophalen van de zaden uit de Organic Catalogue. Verwelkoming bij Mike Hedges,
directeur. Op weg naar Send stop in Wisley Garden.
Veel nieuwe dingen zag ik niet in
het Plant Centre tot mijn oog viel op de peer Sensation, de rode mutant (1940 in Australië) van Bon Chrétien Williams.
Onderstam kwee Adams. De vrucht
heeft een blinkend rode pel. Het vlees is crème-wit, halfsmeltend en sappig.
Het oorspronkelijke ras Williams
Bon Chrétienontstond in de 1760 tiger
jaren te Aldermasten, Berkshire, Engeland.
Regelmatig vruchtbaar, goede, licht gemuskeerde
smaak en sappig. Te plukken enkele dagen voor volledige rijpheid vanaf eind
augustus.
Hartelijk weerzien met de 85
jarige fruitvrienden Howard en Elisabeth Stringer. De kruisbes Weisse Neckartal heb ik hem spijtig nog
niet kunnen bezorgen.
Zondag 10 februari Jonas 16! Een grote gast, al meer dan 1,80 m.
Op de terugweg stop te Leffinge bij kozijn, alias "nonkel André", André Lagrou, 79 sinds 6/2.
Ze werd rond 1810 bekomen door Kevers te St joost-te-Node (Brussel).
Soms spreekt men ook van een zaailing van Van Mons, maar we hebben vernomen dat
Van Mons niet vies was om de vruchten van anderen naar zijn hand te zetten.
Ik heb de vrucht leren kennen op Europom 2006 te Naumburg bij Kassel. Ze
was er te proeven uit biologische cultuur.
De grootte is iets onder de middelmaat. Dunnen kan helpen.
De boom vraagt een goede grond. Dan is het vruchtvlees smeltend, zeer
saprijk, zeer zoet en goedsmakend. Zoniet is er weinig kwaliteit.
Pas eind oktober plukken. Vraagt een warme herfst. Tot 10 weken houdbaar
Franz Mühl in Alte und Neue Birnensorten geeft volgende aanbouwwaarde:
Ook op een koelere standplaats een van de beste winterrassen voor de
tuin, op voorwaarde van een goede verzorging. Kan ook gebruikt als leivorm of
voor kuipplanting. Goede tafel- en keukenpeer. Marmelade krijgt een mooie,
rode kleur.
Wie zwarte bessen heeft moet eens kijken of er geen abnormaal dikke knoppen bij zijn. In deze knoppen zitten namelijke honderden mijten die bij het uitlopen veel zuigschade zullen veroorzaken.
Hierbij de geplukte knoppen die verbrand worden.
Op de volgende foto zie je een gezwollen knop en rechts een gewone, veel spitsere knop die ook bloemaanleg bevat. Bij appel bijvoorbeeld is dit helemaan anders. De iets dikkere knoppen bevatten de bloemaanleg en de spitse zijn enkel bladknoppen.