Mijn meer dan 40 jaar ervaring met tuinieren en het telen van vele
soorten (klein)fruit zonder scheikundige bemesting en - spuiten wil ik
meedelen en zelf nog bijleren.
Voor de fruitliefhebber
11-11-2010
VERVOLG FRUITWEELDE WISLEY
VERVOLG FRUITWEELDE WISLEY
1.Present
of Holland
2.Idem
3.Idem
4.De
takken bezwijken onder het gewicht. De boom is zeer open gesnoeid.
5.Howgate
Wonder.Dit is een keukenappel.
6.Idem
Op de herfst Fruit Show te Maidstone (Gaat jaarlijks
door te Detling in oktober) zag ik in 2000 een exemplaar van +/- 1,7 kg. Die
appel kwam toen in het Book of Records.
(Tussen haakjes sinds 2005 onttroond door een Chisato
Iwasaki in Japan van 1,849 kg.)
Europom is de jaarlijkse, internationale fruittentoonstelling
die telkens in een ander land plaats heeft. Vorig jaar was dit bij ons te Alden
Biesen. 2008: Luxemburg; 2007: Naumburg (Duitsland).
Te Wisley had alles plaats in één, niet zon
grote tent. De stand van Wisley zelf was het meest herkenbaar met de vruchten in
torentjes. Adrian Baggaley had een kleine, maar boeiende stand met enerzijds
een beperkt aantal vruchten, maar vooral een hele verzameling tot diverse
dranken verwerkte vruchten.
Op de NBS stand stonden Ludo Royen, de
voorzitter en Jean-Pierre Billen, de inrichter van de NBS-reizen de mensen te
woord. Frankrijk was er met een stand van de Potager du roi van Versailles met frivole
afdrukken op vruchten en een beperkt assortiment van de Croqueurs de Pommes.
Verder Pomologen Verein van Duitsland en een beperkte inzending van Bayern en
Oostenrijk, plus een standje van Fructus (Zwitserland).
Naast de Europom-tent waren er nog een heleboel,
vooral commerciële standen en tenten. Men trof het met het mooie weer.
Op een andere locatie gingen lezingen door. We
hoorden een gedeelte van Jim Arbury, hoofd van het departement fruit.
Daarna gaf de Chairman, Gerry Edwards een
overzicht van de Fruit-group van de RHS, opgericht onder de leden van de RHS in
1945. Naar onze oude fruitvriend Howard Stringer vertelde had hij met de
fruit-group veel interessante bezoeken kunnen meemaken. Ze geven een nieuwsbrief
uit, maar enkel voor de leden.
Momenteel telt de groep 400 leden. Op de 1 ste
NBS reis naar Engeland in 1997 ontving Brian Self, die ook een tijd chairman
was, ons in de beroemde Hatton-tuin te East Malling. We vernamen toen dat de
Fruit group 200 leden telde. Ik weet nog hoe ik mij de bedenking maakte dat fruitenthoesiasten toch een zeldzaam
ras zijn: 200 ( of heden 400) op een totaal aantal van meer dan 300.000 Royal
Horticultural Society-leden!
FOTOS
1.Met de wagen in de Shuttle van
Calais naar Folkestone, wel in de trein met de hogere wagens en bussen. We
betaalden 30 per traject. (Foto Jet)
4. Links Jim Arbury, hoofd
departement Fruit Wisley. RechtsGerry
Efwards, chairman Fruit-group RHS.
5. Adrian Baggaley
6. Zijn dranken
7. Op de stand van de
Nationale Boomgaardenstichting met Joan
Morgan van de (New) Book of Apples, Ludo Royen, voorzitter NBS en Jean-Pierre
Billen, reisleider van de NBS.
8. In t midden Frits
Doornenbal, secretaris van Fruit yn Frijslân
Bij ons laatste bezoek aan de
boomgaard van Wisley - Ter gelegenheid van de Europom, waarover nog verslag
uitgebracht wordt)- zagen weeen Platte Tondelzwam (Ganoderma applanatum,synoniem:Ganoderma lipsiense). Deze schimmel leeft als parasiet op een levende boom en als de
boom dood is leeft de zwam verder als saprofiet van het dode materiaal.
De mens
maakt al heel lang gebruik van de tondelzwam. De ijsmummie Ötzi, die in 1991 op
de grens van Oostenrijk en Italië werd gevonden, leefde 5300 jaar geleden. Ötzi
was zeer goed geconserveerd even als zijn kleding en wapenuitrusting, waardoor
meer bekend is geworden over het leven in de late steentijd. De Ötzi had tondelzwam
bij die hij gebruikte om vuur te maken.
Van de tondelzwam moest men de harde buitenkant en de sporenbuisjes aan
de onderkant eraf snijden. Wat dan overblijft is het zachte gedeelte dat men in
platte strookjes sneed. Deze strookjes moeten enkele uren gekookt worden o.a. in urine.
Hierna werden de strookjes gedroogd en zo plat mogelijk geklopt. Als men
vuur wou maken verzamelde men droog materiaal. Ik las dat men hiervoor o.a. pluizen
van de lisdodde kon gebruiken. Met een vuursteen sloeg men vonken. Als nu op
deze strookjes een vonk valt zal het gaan gloeien. De gloeiende tondel bracht
men in contact met brandbaar materiaal en blies dit aan tot het ontvlamde.
Het tijdschrift Science Daily
bericht over het omvangrijkste, vergelijkend onderzoek in de Verenigde Staten
tussen conventionele en bio-aardbeien.
De uitkomsten tonen aan dat
biobedrijven vruchten telen die smakelijker
en voedzamer zijn en daarbij de
bodem in een betere toestand achterlaten.
Bovendien is de biodiversiteit ( het aantal soorten) op
deze bodems groter.
De onderzoekers, voornamelijk
van de Washington State University, analiseerden 31 parameters:
bodemeigenschappen, DNS in de bodem, smaak, voedingsgehalte en kwaliteit.
Het onderzoek vond plaats op 13
gangbare en 13 biobedrijven in de staat Californië, waar 90 % van de
Amerikaanse aardbeien geteeld worden.
Op initiatief van Regionaal Landschap
Vlaamse Ardennen
Wellicht was het de 6 de
keer dat ik uitgenodigd werd voor de jaarlijkse fruithappening die het
Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen telkens op een andere locatie in een van
de meewerkende gemeenten inricht.
Dit jaar was dit te
Kluisbergen (na St.- lievens-Houtem, Zwalm, Kruishoutem en 2x
Wortegem-Petegem).
Van de gelegenheid maakte
ik gebruik om weer mijn appelen te laten verwerken door de sapmobiel van Thijs
Tanghe van Oedelem. Dit jaar waren er ook een 40 kg kweeperen bij en de
pittigheid is te merken in het sap.
De streekboomkwekerij De
Bock was ditmaal ook aanwezig. Zij propageren een eigen druif Roland, een resistente druif uit de
streek. Deze druif heeft zowel qua uitzicht als smaak veel weg van de
Amerikaanse Reliance. Maar dat is een Vitis lambrusca, terwijl Roland een Vitis
vinifera is. Mijn voorkeur geniet de pitloze Reliance.
De kwekerij heeft ook een
eigen appel: de Cobo. Zie foto
Er is ook nog de Essing, meer een keukenappel, in deze
streek ontstaan.
Georges Cooman en Patrick
Heyerick verzorgden weer de stand van de Nationale Boomgaardenstichting.
Georges had er ook een kistje van zijn eigen ras Mephisto staan, een lekkere en
mooi rood kleurende appel. Mij trof de bedwelmende geur van deze vruchten,
zodat ik vergat er een foto van te nemen!
Van bij Frits reden we
maandag 11/10 over de afsluitdijk tot Purmerend en dan naar Middenbeemster.
We troffen de 86 jarige
Henk in goede gezondheid. We hadden het geluk Henk in de loop van vele jaren af
en toe te ontmoeten. Eenmaal maakte hij de busuitstap mee naar Brogdale. Daar
was toen de Beth peer rijp en achteraf plezierde Henk mij met een boompje.
Maandag 11 oktober was het
nog schitterend, warm herfstweer. We trokken met Henk naar de collectieboomgaard
te Middenbeemster. Zij zijn er intussen in geslaagd de rassen correct op naam
te brengen.
Je staat te kijken van de grote
verzameling kookperen, blijkbaar heel belangrijk in de keuken van de voorouders.
Nog een specialiteit van Nederland zijn de vele rassen zoete appelen, weer voor
hetzelfde keukengebruik.
Als je één zoete appel wil
planten, zegt Henk, neem dan een Zoete Oranje. Best ook aardig als handappel.
FOTOS
1.Inkom
2.De
boomgaard van de Pom
3.Idem
4.Brabantse
Bellefleur
5.Idem
6.Koningin
Emma
7.Idem
8.Present
van Holland
9.Idem.
25 jaar geleden gaven we in onze Veltwerkgroep Fruit Antwerpen-Voorkempen enten
door. Ik kreeg Present van Engeland en pas nu kom ik tot de vaststelling dat
dit een Present van Holland is!
Te gast op de Terp bij Frits en Jet Doornenbal-Steinmetz
Te gast op de Terp bij Frits en Jet Doornenbal-Steinmetz
Hun huis is op een terp
gebouwd, een sinds eeuwen bewoonde, verhoogde plaats, te midden het weidse
polderlandschap dat 2,5 m onder de zeespiegel ligt.
Frits is secretaris van de
Stichting Fruit Yn Fryslän samen met
Nynke Zijlstra en Auke Kleefstra ijveren ze voor het behoud, en vooral de
heraanplant van de Friese - en Nederlandse rassen.
4.De
Ambro, een vondeling uit Schiermonnikoog. (Al vroeger beschreven in de blog).
5.Haagsysteem,
zoals gepropageerd door Willy Mahieu. Ze hadden er al de lange rit vanuit
Friesland voor over om hem aan het woord te horen bij een snoeidemonstratie op
zijn kwekerij te Jabbeke. Het West-Vlaams vormde toch een moeilijkheid! Ze
hadden mij kunnen inschakelen als tolk, maar toen kenden we elkaar nog niet.
6.De
Doornstein, eigen zaailing: Doorn(enbal) en Stein(metz).
Regelmatige drager, geen schurft, blosje in de zon,
vooral voor sap (veel zoet); maar ook eetappel nov.-jan.
TeFrederiksoord ging op 8 9 en 10 oktober de 11e
Souvenir van Eeuwen door, een tweejaarlijks initiatief van de Stichting
Frederikshof en de N.P.V. (Noorderlijke Pomologische Vereniging). We kwamen er
op de laatste dag.
Het heerlijke aan zon
dagen is dat je fruitvrienden terugziet en andere leert kennen.
FOTOMATERIAAL
1.Uithangbord
2.Stand
Nederlandse rassen
3.Nog
meer landen
4.België
5.In
gesprek met een van de vrijwilligers
6.In
gesprek met
7.Maarten
Pelleboer was vroeger fruitkweker in Zeeland. Nu is hij de bestuursploeg van
Frederiksoord komen versterken.
3.Na
10 jaar blij weerzien met Geert Bosma, een van de sterkhouders van
Frederiksoord.
4.Idem
5.Frits
Doornenbal (r.), de secretaris van de Stichting Fruit Yn Frieslän ontmoet een
kennis, pomoloog Frits Timmer.
6.Hennie
Rossel met zijn boek.
7.Aan
de determineerstand Griet Bergsma (l.),Aafke Meinesz en Jan Veel.
8.De
uitgebreide proefstand met Jan Schreurs, bestuurslid NPV.
9.We
zijn gelukkig meteen nieuwe aanwinst, een veredelde duindoornNN. Je schaft er ook een mannelijk
exemplaarN N aan, want de duindoorn is
een tweehuizige plant. Je hebt dus een mannelijke en een vrouwelijke plant
nodig.
Tegen de avond stopten we op
een plaats waar Auke zijn kasplanten teelt (o.a. Pawpaws) en waar ook zijn plantage
met kiwibessen, bramen en zwarte frambozen staat. We ontdekten slechts 1
kiwibes. Wellicht was er geen dracht wegens de late nachtvorst?
Nynke woont met Evert op een
fries boerenhof; ( zie foto).
FOTOS
1.Bij
Nynke zijn de druiven pas rijp
2.Idem
3.Nynke,
Evert en hun koe, die geen zorgen behoeft.
Let op de indrukwekkende schuur-woonst.
4.Op
de achtergrond de indrukwekkende Friese schuur. Nog niet zolang geleden werd de
strobedekking vervangen door een pannendak.
5.In
de boomgaard
6.Nestkast
voor eenden
7.Fruitaanplant
in haagvorm, systeem Willy Mahieu.
Raadpleeg zijn Appels en Peren, verschenen
bij Lannoo
ISBN 90-209-6010-5
8.Let
op de pot voor oorwormen op de steunpaal met de rasnaam. Goed gevonden.
9.De
woonst. Typisch voor Friesland zijn wat men noemt de uileborden (oeleborden),
met siertak in het midden, geflankeerd door 2 zwanen. Hier het model van midden
Friesland. Er zou een opening zijn voor uilen. De bewoners lijken toch wat te
hebben achtergelaten.
De Friese fruitvrienden
van de stichting Fruit yn Fryslân hadden ons uitgenodigd. Ze hadden een
fruitstand in de Kruidhof te Buitenpost, op zichzelf al de moeite waard. Men
heeft er o.a. een aardige leifruittuin en een verzameling kleinfruit.
FOTOS
1.We
zeggen goede dag aan Auke Kleefstra, de voorzitter.
2.Gedeelte
van de stand
3.Nynke
Zijlstra determineert
4.We
proeven. Tussen Nynke en mij Frits Doornenbal, de secretaris.
5.Winterrietpeer,
voor hen een bekende stoofpeer.
6.Beurré
de Merode, veel beter bekend als de Dubbele Flip.
7.Saint
Remy, de stoofpeer uit mijn jeugd. In West-Vlaanderen kookt en bakt die mooi
rood. In de Kempen blijft die wit!
8.Pondspeer
of Catillac. Op de Hoge Dreef in ons dorp staat een oude boom die nog goed
draagt.
9.Een
pronkstuk van De Kruidhof: een goed kleurende Bramleys Seedling.
1.Op
een belendende stand kon men de heerlijk bereideFriese Woudboon proeven.
2.Het
smaakte ons zeer. verleerd is bonen te eten.
3.Aleide
zegt altijd dat men het verleerd heeft bonen te eten.
4.Woudboontjes
in het Fries. Het is een stamboon. Toen ik onze kievietsbonen aan t oogsten
was, maakte ik toch de bedenking dat staakbonen heel wat productiever zijn.
5.Het
uithollen van pompoenen voor Halloween kende veelsucces.
6.Idem
7.Dita,
biologische aardappelen
8.De
Wichter, een wilde pruim die zich verspreid met uitlopers.
9.Friese,
gele koolraap. Een ingrediënt voor de hutsepot.
Toepassing van de Rupsenlijm tegen de wintervlinder
Toepassing van de Rupsenlijm tegen de wintervlinder
Met de koude nachten zal
de wintervlinder (vooral de Kleine Wintervlinder, Operophtera brumata. De Grote
Wintervlinder komt veel minder voor op fruit; slechts eenmaal gezien) wakker
worden.
Het wijfje, dat niet kan
vliegen, zal tegen de stammen opklimmen en haar eieren leggen bij de knoppen op
de uiteinden der takken, 100 tot 200. Ik las ook al 300. Gelukkig bereiken
slechts enkelen het stadium rups, maar je ziet telkens toch veel vraatschade
aan de jeugdige bladeren in het voorjaar.
De oplossing was vroeger
het aanbrengen van lijmbanden. Maar de kleine insecten kruipen dikwijls onder
de banden door.
Dit voorjaar stelde ik
vast dat de rupsjes, wellicht mede door het koude weer(?) tot aan de basis van
de bloemknoppen gekropen waren en deze daar afgevreten hadden.
Van zodra ik over het
bestaan van de rupsenlijm hoorde, heb ik deze besteld.
Deze voormiddag wou ik met
de hulp van Bert,- die meer van schilderen weet dan ik als betrokkene bij de
schilders van de Faktorij in St.- Antonius beginnen met het instrijken. De pot
van 5 kg stond binnen en die zette ik een uur in heet water en nam die daarna
in een emmer warm water mee naar buiten. De lijm was echter nog veel te vast.
Terug naar binnen en verder opwarmen in heet water. Na de middag weer gaan proberen
en nu was de lijm iets smeuïger. Maar het uitstrijken blijft moeizaam. Als je
veel materie op de borstel hebt dien je die best in een haal uit te strijken en
liefst toch niet te dik. Bij terugstrijken komt er meestal te veel materiaal
weer los en heb je geen egale verdeling meer.
Het was een goede ingeving
de stalen borsteltjes mee te nemen om de loszittende bastdelen van de oudere
bomen eerst weg te halen. Daarvoor maakten we dankbaar gebruik van de scherpe
voorkant van het borsteltje om de losse schorsdelen weg te schrapen. Zie fotos.
We zorgden er ook voor dat
er geen inklimmogelijkheden door opschietende begroeiing overbleven.
De grote pot met de lijm
hadden we in een emmer met heet water geplaatst. Het bain-marie water moet warm
blijven, anders gaat de smeerbaarheid weer duidelijk moeilijker.
We brachten telkens een strook
van een goede 20 cm aan.
Na enkele uren werken
krijg je onvermijdelijk wat van dat kleverige spul aan je handen. De lijm lost
niet op in water, maar met een oud product van Ecover voor het wassen van vuile
handen, kregen we het plakkerige gedoe er gemakkelijk af.
Mijn conclusie: werken met
een kleinere pot, die veel beter op te warmen is, gaat wellicht een stuk gemakkelijker.
Ik ben benieuwd naar het
resultaat volgend jaar. Ik heb nu de bomen ingestreken die verder van de
hegkant staan. De rijen naast de heg krijgen toch last van de legioenen valschermspringers
die er in sommige jaren uit nederdalen! En dat zijn geen eiken (algemeen bekend
als waardplant), maar vooral haagbeuk, wilg, populier en es.
