VERVOLG NORMANBY

1. Bloemenborder

2. Hoge bijenkasten: blijkbaar veel bijen.

3. Leifruit

4. Leifruit

5. Oud alaam

6. Oud alaam

7.Nog eens jong doen

8. Terug op de bus wacht de fruitmand van Jeanpierre: niet alleen een appel, maar ook een peer voor de dorst.

9. Het vruchtbare landschap.

2009 leverde ons een weelde aan Kerspruimen

Kerspruimen of myrobolanen (Prunus cerasifera)  zijn iets groter dan kersen.

Verleden jaar hadden we er geen (alle bloemen bevroren) en nu een overvloed.

 De gebogen takken zijn overladen met gele , rode, roze en blauwe pruimpjes. 

De pruimpjes zijn lekker (Ze halen wel niet de smaak van de gewone pruimen (Prunus domestica), vers of ingemaakt. Elke variëteit heeft zijn eigen smaak. Het meest gegeerd zijn de gele vruchten. 

Hoe verwerken we die overvloed?

We maken drie producten:

1. De hele vruchten in bokalen, 2. sap. 3. Fruitbeleg

We verzamelen bokalen met een schroefdeksel, grote bokalen voor de hele vruchten, kleine voor het fruitbeleg en flessen voor het sap.   De deksels moeten gaaf zijn en heel zuiver.                                                                                               Voor de fruitinmaak kopen we een grote verpakking ongeraffineerde zoetstof . Dit jaar was het biosuiker uit Costa Rica.  Deze ongeraffineerde suiker is niet alleen rijker aan vitaalstoffen, maar geeft ook een fijnere smaak.

Inmaken in bokalen gaat het vlugste.                                                         We vullen bokalen met de pruimpjes en voegen er 2 soeplepels rietsuiker bij. Vullen met water tot aan de boord. De gevulde bokaaltjes worden onder water aan +/-  75C° gepasteuriseerd. Als ze voldoende handwarm afgekoeld zijn, droog ik ze af en zet ze onderste boven. De deksels mogen niet gebombeerd zijn, maar ingetrokken. De potjes dienen luchtledig te zijn om gisting te vermijden. Een andere reden tot gisting is dat resten van de inhoud op de groeven van de bokaal en het deksel blijven en hierdoor niet luchtdicht afsluiten.

De stenen van de pruimen geven een fijne smaak aan de bereiding.

Sap.

Vul een grote kookpot met pruimen en een bodempje water. De pruimpjes geven vlug hun vocht af als ze verhit worden. Giet de bereiding door een zeef. Het vocht kan gezoet in flessen gedaan worden. 25% suiker of naar smaak. Men kan ze nog 10 minuten pasteuriseren in heet water aan 80C°.

Fruitbeleg met appelen                                                                De puree warm door een roerzeef draaien. Appelen zacht smoren in een bodempje water en door een roerzeef draaien of mixen. De compote  mengen en zoeten. Potjes vullen en zoals het sap pasteuriseren aan 80C°. 

Fruitbeleg of fruitcompote wordt gezoet aan 25% suiker in plaats van 50 of 60% bij confituur.

Aleide Lagrou

Aardbeien op verhoogd Bed

(Tussen haakjes: een van mijn eerste blogs 08/04/2005 ging al hierover)

De aardbeien zijn al een tiental dagen geplant op het verhoogde bed. Van yves Hendrickx, de directeur van het biologisch proefbedrijf  voor aardbeien te Roosdaal had ik vernomen dat de beste periode vaar aanplant van het ras Gorella zich situeert tussen 8 en 13 aug.

Telkens ben ik verwonderd hoeveel kruiwagens materiaal dienen aangevoerd te worden.

Ik begin met het strooien van een laagje bentoniet. Hierop komt een laag helemaal verteerde paardenmest. Het was al oude mest toen ik die kreeg en afdekte met een ondoorlaatbaar zeil. De volgende laag is leemgrond. Hierop komt een dikke laag compost. De bovenste laag is het sinds 1 jaar gecomposteerd hakselhout van populier. Dit jaar lag dit materiaal ook tussen de bedden in. Ik ben verwonderd hoe sterk worteluitlopers er zich in ontwikkelden. Ik heb de beste exemplaren uitgeplant. Deze planten waren praktisch zo goed ontwikkeld als de planten van een vermeerderingsveld die ik vorig jaar aanschafte. Mijn beste planten komen wel van de worteluitlopers vastgezet in plantpotjes.

Het oude ras Gorella is mij uitstekend bevallen: zeer lekkere vruchten en zeer gezonde planten: geen enkele is uitgevallen. Wat een verschil met de ooit op de markt in Heist-op-de-Berg aangeschafte planten: één en al afsterven net voor ze vruchten gaan dragen. Dat je besmette planten koopt is niet te zien bij de aankoop.

Het was droog bij het opzetten van de bedden. Gelukkig kregen we dan flink wat regen. Intussen werd het weer zeer droog en warm. Goed gieten bij het planten was de boodschap. Aan de voorgekweekte planten was nauwelijks te zien dat ze verplant waren. Met de serieuze regenbui van 20 aug. is er geen omkijken meer naar.

Blauwbessen vragen een zure grond

Dit jaar hadden we weer een zeer rijke oogst aan blauwbessen.

Ik kreeg de resultaten onder ogen van een onderzoek van het Research Institute for Organic Agriculture in Zwitserland.

Men onderzocht hoe men blauwbessen kon telen in meer basische gronden (hogere PH). In deze gronden moet men zuur materiaal inwerken.

Compost van hakselhout en zaagmeel van naaldhout bleek de beste vervanger voor turf. Turf vindt men in de bioteelt minder wenselijk omwille van de roofbouw op de natuur.

De optimale zuurgraad in zaagsel van dennenhout bleek 3.8 (CaCl2) en 4.2 (H22O).

Op het veld is een jaarlijkse toediening van 30 g zwavel per plant voldoende om de planten in dennenzaagmeel optimaal te laten groeien. Dit dient ook om het zachte water voor de irrigatie te compenseren.

Toediening van citroenzuur gaf povere resultaten.

Afdekking met een mulch van pijnhout had een gunstige invloed op groei en productie.

Bij Georges Cooman te Lochristi 14/08

Vorig jaar heb ik Georges leren kenen op de NBS (Nationale Boomgaardenstichting) –stand op de Fruithappening van het Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen te Zwalm. Ieder jaar heeft deze fruithappening plaats in een van de aangesloten gemeenten. Dit jaar is dit te Sint-Lievens-Houtem op zo. 18 oktober.

Te Zwalm toonde Georges 3 door hem gecreëerde rassen: Mephisto: een mooi gekleurde en smakelijke vrucht. Ten tweede:  Eskelinck: eveneens een lekkere appel: geel met een oranje blos. De derde appel vertoont glazigheid en schrijft hij af. Tussen haakjes over deze vruchten werd bericht in Pomologia  2004/4 en 2005/1.

Vorige zondag was het pruimen proeven bij Eddy Vets te Itegem. We ontmoetten Georges terug. Hij liet een eigen pruim proeven: rond, gemiddelde grootte, donkerrood met roodkleurig vlees en een goede smaak. Hij noemt ze Colobel. Het is de kruising tussen een myrobolaan (kerspruim) en Anna Späth, een goede, late pruim van begin september.

Georges vertelde dat hij nog een zeer mooie pruim had. Onze  (van Louis en mij) belangstelling was gewekt en we maakten een afspraak.

Deze pruim –hij gaf haar de naam MO-Nectar- is werkelijk een uitstekende pruim, prachtig gekleurd (zie foto’s), groot, zeer lekker, zeer zoet en uitermate sappig en groeit op een gezonde boom.

De ontstaansgeschiedenis is werkelijk spectaculair: Hij gaf 20 stenen van een mirabel de Nancy een temperatuurschrikking.

Hij dompelde telkens twee stenen een bepaalde tijd in heet water: 2, 4, 5 minuten enz. Hij was van plan de behandelde stenen telkens per twee te planten, doch zijn vrouw ruimde de stenen samen op. Hij zaaide deze stenen en slechts één ontkiemde en gaf na een aantal jaren deze schitterende vrucht.

Zou dit een uitzonderlijke mutatie zijn?

Vorig jaar had hij opnieuw prijs met de appel Bikkel, een zaailing van Pink Lady, bij ons ingevoerd uit warmere streken.  Zijn vrucht is meer grijs-bruin met lichte blos. Het is een stevige, zeer late appel (pluk 1 nov.). De vrucht hangt zeer vast aan de boom. Goede smaak.

Vriend Louis Eelen had zijn alaam bij en gaf een demonstratie van zijn manier van enten. Met behulp van zijn vlijmscherpe beitel snijdt hij 2 gelijke vlakken, maakt nog een kleine inkeping in beide snijvlakken en schuift ent en onderstam perfect in elkaar. Dit is wat men de verbeterde of Engelse plakenting noemt. Vakmanswerk.

Georges had enkele pruimen onderstammetjes en vandaag sneed Louis een oog van de nieuwe pruimen en plakte dit op een even grote inkeping op de onderstam. Vervolgens bindt hij oog en onderstam op die plaats stevig samen met een plakkende en licht rekbare strip. Als het steeltje afvalt in plaats van te verdorren is er veel kans op succes . De hergroei blijft gewoonlijk uit tot volgend jaar. Hij vindt deze vorm van chipbudden eenvoudiger en gemakkelijker dan oculeren waarbij men een T-vormige insnijding maakt en het oog onder de losgemaakte bast schuift.                                                    Bij de werkwijze van Louis zit de finesse wellicht in het plakkende en rekbare afdichtingbandje.

Georges heeft naast de tuin thuis een boomgaard op een andere plaats. Thuis zagen we o.a. zijn Mephisto en de overvol geladen Eskelinck. Ik proefde een afgevallen vrucht en hoewel nog veel te vroeg, was er al een spoor van de goede smaak. Georges  wees ook nog op een eigen kruising van een zoetsmakende komkommer en augurk.

Enkele zaken die mij troffen in de grote boomgaard.

Er lopen nogal wat bruine kippen van eigen kruising. Die zorgen voor opruiming van een boel insecten. Verder is er enkel natuurlijke teelt, geen spuiten.

De pruimen hebben een duidelijk beter formaat dan wij gewoon zijn in de Kempen en die we bv vorige zondag zagen te Itegem.

Zijn Signe Tillisch hangt vol met grootformaat appelen die ik nooit kan telen, met daarbij weinig beurtjaargevoeligheid. Vergelijk: dit jaar heb ik weer geen vruchten wegens die ene nachtvorst. Het zou normaal een draagjaar moeten geweest zijn, na het beurtjaar van vorig jaar.

We stonden stil bij een opvallende, helderrode Hongaarse appel, Sîgled Piros, nu rijp, met zacht en zoet vlees, uitstekend voor appelmoes.

Hij heeft een voorkeur voor MM 106 onderstam. Na 15 jaar zijn het flinke bomen geworden.

Pruimen, met ongeveer de helft van de bomen, zijn zeer goed vertegenwoordigd.

Een grote, mooie, blauwe, maar nog niet gans rijpe vrucht viel op. We vroegen de naam, die Georges achteraf ging opzoeken. Hij had die aangeschaft bij de NBS (waarvan hij bestuurslid is) als Jefferson. Dit is echter een grote, waardevolle, gele pruim. Zou deze pruim een dubbele Conducta kunnen zijn?

Als we het over het overvloedige sap van zijn MO-Nectarpruim hebben, verwijst hij naar Strival, mij onbekend, een reeds geplukte pruim, eveneens een sap-bom.

Nog een grote pruim die opviel en overvloedig draagt is Jasima een late pruim, mooi geel-oranje bij rijpheid. Die zou ik ook nog moeten leren kennen.

Dit zijn maar enkele elementen uit een lang bezoek en gesprek met een zeer creatieve fruitliefhebber, een zeer zeldzaam ras.

Zeer tevreden en vol bewondering, met heel veel nieuwe indrukken, namen we afscheid van Georges Cooman, een bescheiden, maar zeer creatieve man.

Dank u Georges.

VERVOLG

Het perfect ineenschuiven bij de verbeterde plakenting, als je de techniek beheerst.

Het intapen bij het chipbudden van het gesneden oog op de onderstam.

MO-Nectar pruimen

     “

    “

    “

    “

Sîngled Piros, vooral voor appelmoes

Georges Cooman

Ik heb onlangs mijn uien gerooid ( het lof was volledig afgestorven) en ze daarna nog een week bij goed weer op het veld laten drogen. Vandaag heb ik ze  binnengehaald en de droge schillen verwijderd. Nu stel ik  vast dat bij verschillende uien ofwel onder de plaats waar de stengel gezeten heeft, ofwel binnenin, rotte plekken ontstaan zijn. Weet iemand wat de oorzaak daarvan kan zijn en wat ik op een ander jaar eventueel kan doen om dat te vermijden ?   

Vandaag in de mailgroep tuinieren.

Ik stuurde volgend antwoord:

Dit probleem heb ik ook al meerdere keren gehad. Dit jaar is deze schimmelinfectie (meeldauw?) gelukkig vrij laat opgetreden, zodat de uien praktisch volgroeid waren. Ik laat ze nu intensief drogen op een doek in de zon. Daarna worden ze in trossen gevlochten en binnen opgehangen in de hoop dat de zwakke plek tussen steel en ui opdroogt en zich niet verder zet. Mits goed drogen lukt dit min of meer.
Er is een Nederlandse zadenfirma  (welke weet ik niet meer) die een resistent ras ontwikkeld heeft. Ik zou graag weten waar dit resistente ras kan aangeschaft worden.
Een alternatief is in oktober winterui te planten. Die is een stuk vroeger rijp en problemen met meeldauw heb ik nog niet gehad.
Er zijn ook tuinders die ui zaaien, maar daar heb ik geen ervaring mee. Mogelijk ontsnappen ook zij aan de schimmelinfectie?

Een Zomer met meer Vlinders

Het begon al eind mei met een invasie van de distelvlinder, een trekvlinder die van het zuiden in de Sahara komt en 5. 000 km aflegt in veertien dagen. Die generatie heeft eitjes gelegd en de nakomelingen komen nu uit. Er zijn vlinders die de weg terug afleggen. Er zijn er geen die onze winters overleven. Ik had mijn plukladder in de grote vlinderstruik gezet en op een bepaald moment telde ik 10 distelvlinders.

Een vlinder die nu talrijker wordt is de atalanta of nummervlinder. Wie goed kijkt kan van nabij op de achtervleugel een paar zwarte cijfers onderscheiden. Deze vlinder zie je ’t meest op rottend fruit.

De waarneming die mij ’t meest plezier deed was deze van de kleine vos, die had ik al jaren niet meer gezien.

Een andere mooie vlinder is de dagpauwoog. Vele jaren terug zag ik meermaals de grote zwarte rupsen op de grote brandnetels. De brandnetels heb ik nog steeds, maar geen rupsen meer opgemerkt.

Van de zandoogjes zijn het bont zandoogje en het bruin zandoogje (één wit puntje in het zwarte oog, bij het oranje zandoogje zijn dat er twee, het vlindertje is ook duidelijk meer oranje gekleurd.) het talrijkst, het oranje zandoogje iets minder (geen foto).

Meerdere keren zag ik ook het gamma-uiltje, een nachtvlinder die overdag vliegt.

De gehakkelde aurelia liet zich dagelijks opmerken. Op een bepaald moment zag ik er vier.

Een mooi vlindertje is het landkaartje. De lentegeneratie is bruin, de zomergeneratie zwart met een wit vlekkenpatroon. De achterkant van de samengevouwen vleugels lijkt wel een landkaart.

Vandaag,  terwijl ik aan ’t werken was aan de verhoogde bedden voor de nieuwe aardbeienbedden,  kwam er klein blauw vlindertje overvlinderen. Na veel fladderen ging het toch even zitten en zag ik de zilverkleurige achterzijde van de vleugels met de stippen: een boomblauwtje.

In de buurt van de kolen waren haast steeds koolwitjes te zien. Er is enkel een foto van het groot koolwitje.

Gisteren meende ik in ‘t voorbijrijden een koninginnenpage te hebben gezien. Vorig jaar zaten er drie of vier rupsen op de knolvenkel.

Als conclusie: dit jaar heb ik zeker meer vlinders gezien dan vorig jaar.

VERVOLG

Gamma uiltje, een nachtvlinder. De antennes zijn anders. Bij dagvlinders eindigen die op een bolletje.

Landkaartje (zomervorm)

        “       ondervleugel die doet denken aan een kaart.

Boomblauwtje, in de vlucht een klein blauw vlindertje. De achtervleugel is zilverkleurig met verspreide zwarte puntjes.

Groot koolwitje.

Lieve Heer Beestjes lusten ook fruit

Ik plukte mijn Discovery appels. Discovery is een resistent Engels zomerras dat nu rijp is.

In een aangevreten appel trof ik een verzameling Aziatische lieve heer beestjes aan.

Deze soort werd eind vorige eeuw ingevoerd om te helpen bij de biologische bestrijding van bladluizen. Ze zijn agressiever en planten zich snel voort en dreigen de inheemse soorten te verdringen.

Ze lusten blijkbaar dus ook fruit

Twee Notenplagen

Onlangs kreeg ik de gegevens van een Engels onderzoek van de Agroforestry  Research Trust te Dartington in Devon van twee notenplagen.

Daarna zag ik onder mijn Broadview enkele gevallen noten met zwarte plekken op de bolsters. Verder ziet de boom er gezond uit met nog veel gave noten. Doch er zijn ook aangetaste.

De zwarte vlekken zijn het gevolg van een bacterieziekte: Bacteriebrand ( Xanthomonas campestris p.v. juglandis), in het Engels Walnut blight. Vooral de vruchten worden aangetast, de bladeren veel minder. Men ziet kleine, zwarte punten. Nieuwe scheuten kunnen afsterven.

In Devon testte men 19 van de meest gekweekte rassen.

Tot verwondering bleken Broadview en Buccaneer het meest gevoelig. In sommige jaren stelde men tot 30% aantasting vast bij Broadview.

De andere plaag is de Bladvlekkenziekte (Gnomonia leptostyla), een schimmelziekte, in het Engels Walnut anthracnose. Hierbij worden vooral de bladeren aangetast. Dit kan leiden tot algeheel bladverlies. Op de vruchten zijn zwarte puntjes te zien, maar de noot zelf wordt gewoonlijk niet aangetast.

In het Engels onderzoek blijkt Broadview hier vrij resistent tegen.

Deze gedeeltelijke bladval heb ik ooit wel geconstateerd bij sommige notenbomen. Dit jaar zie ik geen bladval.

Notentros

Met Louis ging ik bij zijn zoon in Herentals een ander natuurfenomeen bekijken: een grote tros okker - of walnoten met 14 vruchten. Je ziet wel meer trosjes van 3-4- noten, maar zo’n lange tros hadden we nog nooit gezien. Ze groeien aan een jonge boom van een zevental jaar. De noten hangen niet naar beneden, maar staan schuinrecht ingeplant.

Een paar weken terug was er al een afgevallen.

2009 is een uitstekend walnotenjaar. Zelfs mijn vorige winter verplante bomen dragen noten, zij het nog halfwas omdat ook de bladeren in het verplantingsjaar nog kleiner blijven.