Mijn meer dan 40 jaar ervaring met tuinieren en het telen van vele
soorten (klein)fruit zonder scheikundige bemesting en - spuiten wil ik
meedelen en zelf nog bijleren.
Voor de fruitliefhebber
15-05-2005
MIJN WORTELBEDDEN
In 1962 had boer Gheys voor ons de tuin nog geploegd. Dat jaar was er geen mest aangebracht. We teelden op oude kracht . Zaaidatum 17 april. Toen dochter Leen geboren was - 18 juli begonnen we kleine worteltjes te oogsten.
We hadden dat jaar mooie wortelen. De kinderen van een vriend hadden mij de naam gegeven van pekesmeneer.
Er waren praktisch nog geen gemaaide wortelen. Zat er te veel DDT in de grond?
De volgende jaren verbleekte mijn naam als pekesmeneer. De aantasting door de wortelvlieg werd steeds maar erger. Eén keer heb ik die vlieg gezien bij een biologische teler, die ze gevangen had op een vangstrip. Het ziet er een gewone vlieg uit . Ik herinner mij vooral de gele pootjes.
Deze vlieg legt haar eitjes rond de wortel. De maden die hieruit komen, beginnen hun vreetgangen onderaan de wortel en laten een memel achter die de wortel erg onsmakelijk maakt.
In de pioniertijd van het biologisch telen werd vanalles aangeraden. Rijen uien of prei of look of afrikaantjes zouden een beschuttende werking hebben. Men mocht vooral niet uitdunnen, want dan kwamen de vliegen op de geur af en de invalsweg was al aangelegd.
Dan verschenen de nylon gordijnen. Men maakte boogconstructies met plastieken buizen (voor het aanleggen van elektrische leidingen). Hierover spande men de gordijnstof.
Maar deze gordijnstof werd vlug aangetast door de U.V. stralen. Meestal lukte men nog een tweede jaar, maar dan mocht er geen kat opspringen. Daarna werd alles te bros en was de scheurgevoeligheid zeer hoog.
Daarna kwamen de polyethyleen netten. Die gaan veel langer mee: 10 teelten.
Ik gebruik het insectengaas van 3,66 m. breedte. Hieronder komen acht rijen op een voet van elkaar.
Hoe ga ik tewerk bij het zaaien? De plantkoord wordt uitgezet. Eerst wordt de rij vastgetreden. Dan trek ik een oppervlakkig voortje. Hierin stuif ik bentoniet om het vochthoudend vermogen te verhogen. Vervolgens worden wat radijszaadjes in de rij gelegd en tenslotte de wortelzaadjes. Aan de vlug kiemende radijsjes zie ik beter waar de rij is en kan ik al schoffelen om de ontkiemende onkruiden in de kiem te smoren.
Dit doe ik met een rolschoffel. Dit gaat een stuk vlugger dan hakken. Maar dit werktuig wordt precies niet meer gemaakt? Al een paar tientallen jaar heb ik het niet meer in de handel gezien. Ik begrijp totaal niet waarom?
Ik zaai Nantes en winterrassen. De vroege Amsterdamse bak heb ik destijds verlaten. Misschien moet ik het toch nog eens proberen?
Mijn wortelbed bestaat uit 8 rijen. Op de twee binnenste rijen zaai ik pastinaak. Dit jaar was dit Tender and true, biologisch zaad van de Nederlandse firma De Bolster in het ene bed en Turga, een biologisch zaad uit de Organic Catalogue van de firma Chase Organics en de Henry Doubleday Research Association (de Engelse Velt) in het tweede bed.. In Engeland is parsnip veel populairder dan bij ons.
Op de buitenkanten staan er telkens 3 rijen wortelen.
Dit jaar heb ik ook een rij witte wortels gezaaid: White Kuttinger, biologisch zaad uit de Organic Catalogue. Men zegt dat deze elegante witte wortel een Zwitserse delicatesse is en dat deze wortels een algemeen zicht waren op de markten van de jaren 1700. Ze hebben wel groene schouders, zijn 15-20 cm lang, hebben een milde smaak en bezitten een lang bewaarpotentieel. Ik ben benieuwd. Alleen vraag ik mij af waarom dit ras enkel nog in Zwitserland geteeld wordt. Met enkele maanden weten we meer.
De bogen laat ik reeds lang achterwege. Rondom het wortelbed maak ik gleuven . Hierin komen de randen van het gaasdoek. Naarmate de wortelen groeien wordt het gaas zonder problemen omhoog geduwd. Uitdunnen en wieden gebeuren in volle dag. De wortelvlieg zou pas in de latere namiddag vliegen, beweert men.
