Wandeling
van Natuurpunt Voorkempen op
De trage Wegen in de Halse bossen (6/11)
met als gids Frans Van
Gils. Ik maak dankbaar gebruik van zijn notas voor dit verslag. Een grote
groep van 40 man was opgedaagd aan de kerk van Halle-Kempen. De kerk dateert
van 1500, doch van voor 1300 stond hier al een kapel. In 1914 werd de kerktoren
opgeblazen.
Hier staat een eerste bord
over de Halse bossen, die zich uitstrekken aan de zuid-westkant van het dorp.
De meeste gronden zijn eigendom van het OCMW van Ranst. We wandelen over de
straat de Paardenmarkt. Frans vond in een document dat Halle in 1621 74
paarden telde. Hoeveel zouden het er nu zijn met de huidige paardenliefhebberij?
In 1625 breekt de pest uit. 1/3 van de bevolking bezwijkt. De slachtoffers
werden hier begraven.
Het bosbestand bestaat
voor t grootste stuk uit Corsicaanse den (of is het Oostenrijkse?), ook grove
den (Pinus silvestris), maar in mindere mate. In deze herfsttijd vallen de
verkleurende bladeren van loofhout op: Amerikaanse vogelkers, wat berk en eik.
Later zullen we ook Amerikaanse eiken en enkele oude zomereiken zien.
Over enkele trage wegen
door het bos, met o.a. een krater van een V2, komen we aan de hoeve De hoge Cutse
op Liefkenshoek, daterend van 1725, in steen herbouwd door burgemeester Nuyts
in 1844. Stamvader Eyskens kocht de 5 Ha in 1912 voor 2500 B. Frank. De huidige
bewoner Eyskens vertelde dat hier tijdens de oorlog 13 joden ondergedoken leefden.
De enige nog levende stuurt nog elk jaar met Nieuwjaar een kist appelsienen van
zijn plantage in Israel. De plaatselijke beek heet Lieveke.
Aan conferentieoord St.
Martinus staat, op de hoek met de watermolen, de oude St Jozefkapel. Het altaar
dateert uit de tijd van Rubens (17 de eeuw).
Dichter tegen de Schijn -
een bijrivier van de Schelde, die zijn naam gaf aan het Tervierenhof te Deurne,
ontspringt aan de trappisten van Westmalle, - zien we de laagte voor het
reservewater voor de watermolen. Deze functioneerde van voor 1350 tot
1600.
De Schijn zorgde voor het drinkwater van
Antwerpen en water voor bier. Destijds telde Antwerpen 48 brouwerijen. Een tijd
wou men ook water van de Nete betrekken. Daarvoor groef men de Herentalse
vaart, doch veel verder dan een verbinding met de Schijn kwam men niet.
We wandelen een eind over
de Lemmekensbaan, destijds een schakel in de verbinding Breda, Hoogstraten,
Lier, Mechelen, Brussel. Op grondgebied Schilde ligt de verkaveling Dreihoek,
gronden van baron Van de Werve, die maar eventjes 700 Ha van de 2 094 van
Schilde bezat. Een van de kleinmannen heeft een mooie, grote rups ontdekt en
houdt die in zijn handen. Er een foto van maken lukt niet. Ik dacht terug aan
de kleuterschool op de Reiger te Ichtegem. Men zette mij boven op de
meidoornhaag om de rupsen te vangen.
We maken een zijsprong in
het bos op afgravingsgebied ten tijde van het starten van de verkaveling de
Dreihoek. Nu is het een vlak heidegebied met struikheide, maar ook dopheide.
Frans Kerstens had er deze zomer de Nachtzwaluw gehoord. Een nieuw broedgebied ?
Deze vogel is al tientallen jaren uit de streek verdwenen. Toen ik mijn eerste
enting geleerd uit een boekje- verwezenlijkte, begin mei 1963, hoorde ik de
nachtzwaluw op het braakland met veel brem, waarop later de verkaveling van de
Verscheurde Hoeve en de Berkemei kwam. Zou men niet best deze trage weg
afsluiten?
De rand waarover we verder
wandelen ligt minstens een meter hoger. Na nog wat weggetjes komen we op het
Sniederspad, genoemd naar de broers Snieders:
Renier, tijdgenoot van Conscience en arts in het Nederlandse Bladel
schreef streekromans. Zijn broer August was te Antwerpen hoofdredacteur van het
Katholiek Blad van Antwerpen en eveneens romanschrijver. Beide broers kwamen
elkaar halverwege Antwerpen Bladel te gemoet. Het tracé werd in 1937
ingehuldigd. In 1988 werd het gedeeltelijk GR route, ter hommage voor de 100 ste verjaardag van het overlijden
van Renier Snieders. Momenteel wordt het stuk naar Liefkenshoek verkaveld en
verdwijnt daar een strook bos.
Aan de Bergen staat het
kapelletje Van den Nieuwenhuyzen en zijn compagnon, herbouwd in 1900. Elk heeft
zijn arduinen steen.
Na afloop gaan we nog een
pint drinken in De Pelikaan, een goed draaiend dorpscafé. Ik hoor dat de
brouwer van Halle destijds een soort trippel brouwde: de tuimelaar van maar
eventjes 9°. Ter vergelijking de trippel
van Westmalle heeft 9, 5°. Een
plaatselijke amateur- brouwer Hermans lijkt de oorspronkelijke tuimelaar al
dicht te benaderen. De dorpsbrouwerij is al een tijdje afgebroken voor het
nieuwe dorpsplein.
Bij het terug naar huis
fietsen merk ik dat de wind uit het Noorden komt, pal tegengesteld aan de zuidenwind
van de vorige dagen. Het blijft helemaal overtrokken, maar droog. Thuis wijst
de thermometer 13°. Vorige vrijdag, met stralend zonneweer, las ik 19°. We
hadden dit jaar een zeer warm begin van de herfst.
FOTO'S
Kerk van Halle
Halse bossen
Frans Van Gils
De heer Eyskens
Frans Kerstens (links)
Op de brug van de Schijn
Idem
Kapelleke Van Den Nieuwenhuyzen
We zijn terug in het dorp. Ronny Van Soens, in het midden, dankt de gids. Op de achtergrond het voormalige gemeentehuis, nu bibliotheek.
