Met het Davidsfonds naar Zondereigen en de Dodendraad
Zondereigen maakt deel uit van
Baarle Hertog, dat omringd door Baarle-Nassau, omsloten is door Nederlands
grondgebied, met uitzondering van Zondereigen, dat dan wel in België ligt. Nog
een aantal gehuchten en enclaves op Nederlands grondgebied behoren tot Baarle
Hertog. En om de puzzel nog ingewikkelder te maken: een aantal enclaves in
Baarle Hertog behoren dan weer tot de Nederlandse gemeente Baarle Nassau! Deze
situatie heeft nog zijn oorsprong in de Middeleeuwen en het Leenroerig stelsel.
Tijdens de eerste wereldoorlog
was Zondereigen bezet door de Duitsers. Nederland was toen neutraal gebied. De
Duitsers bleven er buiten.
Wegens de vele ontsnappingen
naar Nederland werd half 1915 de Dodendraad
geïnstalleerd met een dodelijke lading van 2000 volt. Deze 250 km lange
versperring liep van in Zeeland, naast de grens met Nederland, en nog een stuk
in Duitsland om daar de Duitse deserteurs op te vangen.
Men spreekt van in totaal 5000
doden door en in de omgeving van de draad. Verschillende personen werden ook
geschoten in de 100 m brede zone verboden gebied voor de dodendraad.
De passeurs, nachtelijke
gidsen, hadden er iets op gevonden: een houten constructie die tussen de
onderste twee draden gespannen werd en waar men kon doorkruipen. Parallel met
de elektrische afsluiting liepen aan weerszijden nog twee afsluitingen met
pinnekensdraad, een aan de voorkant en een aan de achterkant. Om de twee km was
er een wachtlokaal. Daartussen patrouilleerden soldaten. Eens deze voorbij, was
er een zekere speelruimte. Passeurs stonden o.a. ook in voor de smokkel van
Belgische brieven van het thuisfront naar Baarle Hertog, vanwaar ze vandaar het
front bereikten en vice versa.
Net voor de grens hebben de plaatselijke
initiatiefnemers Frans Van Gils, (kozijn van onze Frans Van Gils uit Halle) en
Herman, die onze gidsen waren, een stuk dodendraad nagebouwd. Onze ontvangst
begon met een inleiding en een zeer interessante powerpoint voorstelling.
Het zesde leerjaar van
Zondereigen beschermt dit monument .
We vernamen ook dat er te
Baarle Hertog twee radiostations functionnneerden die spionageberichten naar Engeland
of Bachten de kupe, het onbezette België achter de frontlijn, seinden en
hierdoor heel wat meer oorlogsonheil voorkwamen.
Op de terugweg liepen we even
binnen in de dorpskerk St.- Rumoldus. Men heeft er twee knappe glasramen ter
ere van een plaatselijke non, die de stigmawonden zou hebben gehad en nog
steeds aanbeden wordt voor gunsten. Het andere gedenkt een plaatselijke
missionaris Ladislas die naar de indianen trok in Canada.
Als zoon van een oudstrijder
van de Grote Oorlog sprak mij deze geschiedenis, waarvan ik nog nooit gehoord
had, sterk aan.
Fotos
De groep
Heldenhulde zerk, naar ontwerp
van Joe English. Tegen de muur van de kerk staat dit monument met Iers kruis,
het heldenmonument van de eerste wereldoorlog ter gedachtenis van de 3 gesneuvelden van Zondereigen. Dit is
blijkbaar het enige, dergelijke monument in de provincie Antwerpen.
Met gids
Zondereigen telt 4 straten met
steeds dezelfde naam. Er zijn 118 huizen.
Aan de ene kant van deze straat
begint de nummering, die verder loopt om de hoek van de andere straatt om
tenslotte te eindigen aan de andere kant van de straat waar de nummering begon.
Idem
Hier staan we voor het huis van
de toenmalige eerste schepen dat fungeerde als vervangingsgemeentehuis.
Op weg
