Toertocht Renault Van Trier Classic (30-45 km) te Kalmthout op zondag 01-03-2015.

’s Ochtends bleek het wat beter gesteld met mijn verkoudheid in vergelijking met gisteren. De indruk dat het buiten aan het regenen was bleek gelukkig niet met de realiteit te stroken, de hemel zag er zelfs vrij helder uit, ook al begon het na verloop van tijd te overtrekken. Ik was vrij vroeg op en had dus nog tijd genoeg om rustig wakker te worden alvorens richting Kalmthout te vertrekken voor mijn jaarlijkse afspraak op de Renault Van Trier Classic van WTC De Heidestoempers. Een parkeerplekje gevonden in de berm voor één van de bedrijven van de KMO-zone. Daar had zich al iemand vast gereden in het zeer zompige gras en die wagen blokkeerde de helft van de weg! Me ingeschreven en een berichtje gestuurd naar Jari dat ik vertrok. Dat was zo afgesproken, hij zou me wel inhalen. Uit zijn reactie bleek dat hij net was gearriveerd. De toertocht vertrok niet zoals gewoonlijk via de Brasschaatsteenweg, maar dook achter het bedrijventerrein een asfalt fietspad door het bos in.

Na enige tijd ging het linksaf een nat bospad in en bereikten we de rand van het militair domein door bos overgaand in meer open heide. In dit militaire heidegebied kregen we goed van slijk voorziene natte zandwegen en een spoor naast een zandweg voor de wielen. Daarna ging het opnieuw de bossen in en bereikten we het parcours zoals het vroeger vertrok, onder anderen door een strook bos naast de Brasschaatsteenweg, de grote baan die van Kalmthout naar Maria-Ter-Heide (Brasschaat) voert. Het was niet simpel rijden door het bos. De paden lagen er zeer gehavend bij met diepe bandensporen en veel plassen en modder! Vooral van 7 tot 9 km kreeg ik het wel zwaar te verduren tijdens het ploeteren door het slijk. Ik dreigde al mijn energie al te verspelen bij aanvang van de rit en ik hoopte van harte dat het niet van dit zou blijven gedurende de rest van de tocht! Na reeds verschillende opeenvolgende weekends meer modder te hebben gezien dan me lief was keek ik echt uit naar iets beter berijdbare wegen! Gelijk waar men deze dagen reed, het lag er overal zo bij, de grond compleet verzopen. Het regende niet meer dan anders, maar tussen de korte periodes van regen door kreeg de grond nooit de kans om op te drogen! Zowel de brede paden als de singletracks waren een langgerekt modderspoor! 10.00 u.

Op 8,75 km van het vertrek reden we tot vlak naast de Essensteenweg, dezelfde weg van Brasschaat naar Kalmthout. Het parcours boog af naar rechts, weg van de baan en na de doortocht van nog een eind bos bereikten we de Antwerpenlei in een aan de rand van de bossen gelegen woonwijk van Brasschaat. 10 km. Een halve kilometer verder bereikten we het grote stervormige kruispunt van grote wegen in Maria-Ter-Heide, waaraan dit gehucht zijn bijnaam Polygoon ontleent. Maria-ter-Heide wordt ook wel in de volksmond ‘Polygoon’ genoemd. Deze naam verwijst naar het militaire (veelhoekig) oefenterrein. De naam "Polygone" betekent in het Frans zowel veelhoekig als oefenterrein voor artillerie of schietterrein. Sinds het verdwijnen van de militaire activiteiten in het eens zo bekende militaire domein is het gebruik van deze naam ook weer terug verdwenen. Op deze plaats was er de splitsing tussen de ritten van 30 km en van 45 km. De kortste afstand ging langs de Sint-Jobsesteenweg terwijl ik diende over te steken om het zogenaamde Groot Schietveld in te rijden. De Polygoon dus! Dit vroegere militaire terrein, thans natuurgebied, strekt zich uit tot in Wuustwezel en Brecht. Het ging dan 3 km lang rechtdoor over de bekende assenweg die daar min of meer evenwijdig met de Bredabaan loopt. Af en toe kregen we aan onze linkerhand villa’s te zien die gelegen zijn in de enkele meestal op het schietveld doodlopende zijstraten van deze hoofdweg die de stad Antwerpen met Nederland verbindt. 13,50 km.

Na de drie kilometer rechtdoor ging het rechtsaf het meer open gebied van het schietveld in om tot 14,75 km weer rechtdoor te rijden tot het aan de rand van een bos nogmaals rechtsaf ging. Ik herkende in de verte de achterkant van een hoeve met torentje die langsheen de landelijke baan van Brasschaat naar Brecht-Overbroek staat. We reden een tijd doorheen een smal spoor en een assenweg aan de rand van het bos waardoor het voor mij duidelijk werd dat we dadelijk het spookhuis nog eens zouden zien! Vanaf de assenweg ging het links een modderig grasspoor in. Eens toegekomen op de Brechtsebaan staken we over en reden de poort binnen naast het nog bewoonde poortgebouw van een privaat domein dat enkel voor deze toertocht toegankelijk is. 16,50 km om 10.30 u. In de verte zag ik aan het einde van de lange dreef de rondbogen van het spookhuis. Halverwege sloegen we linksaf waarna dreven en zandpaden ons vrij recht op recht door het domein Nottebohm voerden.

Eens weer tussen de imposante bomen dook dan van dichtbij het spookhuis op, het kasteel Hof van Nottebohm, ooit buitenhuis van deze rijke mecenas van de stad Antwerpen! Het gebouw, dat volgens een gevelsteen dateert uit 1908 en dus maar een kleine honderd jaar oud is, staat er hopeloos te verkommeren met een half ingestort dak, de gevels overwoekerd door klimop en ingesloten door bomen. Het kwam onlangs nog eens in de belangstelling omdat een filmregisseur uit Hollywood zijn oog op het gebouw had laten vallen als decor voor een film. Maar in plaats van hier te komen filmen heeft men het Hof van Nottebohm ginder nagebouwd! 18 km. Eens het spookhuis voorbij meende ik ook het spook te zien, maar het bleek Jari te zijn die me intussen had ingehaald!

Via een zandweg verlieten we het domein Nottebohm en bereikten zo de lichten aan de Sint-Jobsesteenweg om deze in het gezelschap van een aantal andere bikers te kruisen in de richting van de Miksebaan in Brasschaat. Het ging links de bossen in om voorbij één van de gebouwen van het Sanatorium De Mik te rijden. We bereikten de antitankgracht, reden er over een vettig spoor even naast en kruisten ze ter hoogte van de brug van de snelweg E19 en de hogesnelheidslijn. Van 22,50 km af konden we gedurende een kilometer lang genieten van een rit omheen de zogenaamde E10-plas, ontstaan na uitgravingen voor de aanleg van de snelweg die later omgedoopt werd tot E19. Er voert een wortelpad met enkele putten en bulten rondom deze vijver die bewaakt wordt door kwade zwanen. Na nog een eindje langsheen de antitankgracht kwamen we toe in de statige Kerkedreef om zo de bevoorrading in Brasschaat-Maria-Ter-Heide te bereiken op 25,75 km van het vertrek omstreeks 11.15 u. Op het menu stonden lauwe bouillon, sportdrank, bananen en een suikerwafel. Er stond zodanig veel wind dat de bikes omver gekeild werden door de weggeblazen spandoeken die aan een afsluitdraad van de naastgelegen school waren bevestigd.

Na de stop kruisten we de Bredabaan en reden door de bosrijke wijk met de grote statige huizen waar vroeger de militairen woonden. Daar kregen we in een strook bos een leuk parcours met singletracks op en af enkele heuvels voor de wielen! Gelukkig lagen de paadjes er hier droger bij dan bij aanvang van de tocht! Via een pad langs de antitankgracht bereikten we het oude Fort van Brasschaat. Aan onze linkerkant zagen we één van de kasteelvilla’s van de Sionkloosterlaan, een plek waar vermoedelijk de rijkste mensen van Brasschaat wonen aan de rand van het militaire domein. 29 km. Er kwamen knappe paden, we kruisten de antitankgracht en reden op en af over het pad dat er over een aantal hoogteverschillen rond de vijver voert. Hierbij reden we voorbij het monument van de Cavalerieschool dat thans in erbarmelijke staat verkeert! Omdat enkele bikende streekgenoten zich ooit afvroegen wat het bouwsel daar voorstelde, ben ik dat toen gaan opzoeken. Er is een fait-divers uit de geschiedenis van het Kamp van Brasschaat aan verbonden, maar een persoonlijk drama voor een aantal militairen!

Op woensdagnamiddag, 24 februari 1937 in de Cavalerieschool, doet zich een zware ontploffing voor in de buurt van het fort van Brasschaat. Leerlingen van de vervolmakingscursus ‘genie’, twee promoties jonge officieren van ‘36 en ’37, volgen een cursus ‘pionier’. Het is een praktische oefening op de polygoon naast het fort. Er nemen voor de gelegenheid ook rijkswachtofficieren deel aan de demonstratie. Er wordt een vernieling voorbereid met 20 kg TNT (in die tijd toniet genoemd). De lading wordt aangebracht in de mijnkamer (een vooraf met kleine lading gegraven put), de ontsteker geplaatst en de trage lont wordt tot op honderd meter afgerold, terwijl de put met aarde dichtgestampt wordt. Luitenant Evrard activeert de ontsteking. Maar er gebeurt niets. Zoals voorzien in de reglementen wordt de nodige wachttijd, twintig minuten, in acht genomen. Na de wachttijd gaat de onderrichter alles controleren en vindt hij geen abnormaliteiten. Met de leerlingen besluit hij het geheel te ontmantelen. Dan gebeurt het onvermijdelijke: de lading komt tot ontploffing. Zeven officieren zijn op slag dood, tien anderen zijn al dan niet zwaar gekwetst. Ook verschillende onderofficieren behoren tot de gekwetsten.

Op donderdag 24 februari 1938 wordt in het Kamp van Brasschaat een gedenkteken onthuld ter ere van de slachtoffers van de ontploffing van 24 februari 1937. Door de geallieerde luchtaanvallen en later door de beschietingen vanuit de Duitse stellingen op de Canadese militairen worden de wijk en het Kamp zwaar geteisterd. Vooral de V-bommen (V1 en V2) van de Duitsers doen van begin oktober 1944 tot einde maart 1945 hun verwoestende werk. Ook de Ruiterijschool ontsnapt hieraan niet. Op 27 januari 1945 om 7 uur ’s morgens valt de eerste V-bom op de Ruiterijkazerne. Een tweede V-bom valt op 30 januari 1945 op de kazerne en maakt de verwoesting compleet. In Maria-ter-Heide vallen 44 V1’s en V2’s waardoor er geen enkel huis of gebouw onbeschadigd bleef. Het duurt vrij lang vooraleer al het puin geruimd is en men met de heropbouw kan beginnen. De Cavalerieschool zal nooit meer naar Brasschaat terugkeren… In de wijk Sint-Mariaburg te Ekeren is een straat genoemd naar één van de slachtoffers van de ontploffing op 24 februari 1937: de Frans Standaertlei! Deze mens was 26 jaar toen hij er stierf! In Ekeren zijn wel meer straten genoemd naar gesneuvelden, zo de Jaak Van Haesendonckstraat, de eerste tijdens de eerste wereldoorlog gesneuvelde soldaat uit de gemeente.

Waar vroeger artillerie bulderde reden wij nu met de mountainbike over een mooi pad met bulten en heuveltjes. Dat duurde zo tot 31 km om dan van tussen enkele verlaten militaire gebouwen op de betonbaan te komen van het vroegere vliegveld. Blijkbaar is dit deel van het terrein openbaar geworden, want er stond nu zelfs een straatnaambord en het is de eerste keer dat ik dat zie! De betonbaan werd Lichtvliegwezenlaan gedoopt! Ter hoogte van de plek die als parking voor hondenbezitters en wandelaars fungeert kregen we de splitsing tussen de routes van 30 km en van 45 km op 33 km van het vertrek. 12.00 u. Wij vreesden het ergste voor de langste toer, want wij hebben het hier ooit vreselijk slecht en nat bij weten liggen. De club die de tocht toen organiseerde had er zelfs een bordje geplaatst met “welkom in de hel”! Dat beloofde dus voor vandaag! Maar de hel bleek de hemel, want we kregen hier wonderwel het meest droge deel van de toer voor de wielen! We doken het bos in en bereden de paden die nog steeds de diepe sporen vertonen van het destijds bereden te worden met tanks en ander materieel! Er lagen plassen maar die waren overal te passeren en de rest van de ondergrond was vrij droog! De plek stond garant voor een knap stukje toertocht. We kwamen soms in het meer open gebied waar een draadafsluiting staat rond wat ik vermoed de enige nog resterende plek te zijn waar militaire activiteit is!

Op 37 km zag ik de villa met klokkentoren staan in één van de straten van Kapellenbos (Kapellen) die aan het militair domein grenzen (Feniksdreef?). Na enkele tracks rond het heidegebied bereikten we op 38 km opnieuw de betonbaan Lichtvliegwezenlaan. 12.30 u. Vanuit het Groot Schietveld bereikten we de Kolibriedreef in Kapellen waar we in een haakse bocht van de smalle straat bijna in aanrijding kwamen met een auto! Onoplettend en niets horen aankomen! Gelukkig reden wij noch de auto zeer snel! We kruisten de grens met Kalmthout in de Esdoornlaan en doken nog heel even de bossen langs het Groot Schietveld in om het bosfietspad te bereiken via hetwelk we vanochtend vertrokken waren! Luttele tijd later bereikten we de KMO-zone en waren we na 43,50 km om 12.45 u weer bij af!

De bikewash was nog operationeel, de hogedruklansen iets te krachtig! De garagewerkplaats van Van Trier fungeerde als cafetaria. Groot was mijn vreugde toen ik zag dat er nog dames in de weer waren met het bakken van vermeende braadworsten. De vorige twee keren werd de laatste vlak voor mijn neus verkocht! Helaas, deze keer waren het hotdogs! Niettemin was het goed van nog iets te kunnen eten en drinken! Er zaten nog veel deelnemers binnen en de Zadelbeukers naast ons hadden al ferm diep in het glas gekeken, te horen aan het aantal decibels dat ze produceerden! De Heidestoempers/stoempsters zijn slimmer dan bij vele andere clubs! Ze komen rond om te vragen of je nog wat wil drinken in plaats van af te wachten tot je er zelf om vraagt! De Zadelbeukers werden in ieder geval daardoor goed bevoorraad! Al eens gekeken naar de opties voor volgende zaterdag en omstreeks 14.00 u afscheid genomen van Jari en weer huiswaarts na een vermoeiende rit met een wel zeer zware modderige intro van dik tien kilometer waarna we het historische Groot Schietveld nog eens onveilig konden maken en plaatsen passeerden van verloren gegane glorie! Mijn achterband bleek gedeeltelijk leeggelopen tijdens de après, maar de latex binnenin had zijn werk gedaan en het gaatje gedicht!

Jari zorgde voor de route op Google-Maps: klik hier!

Het verslag van deze toertocht is ook te lezen op mtb-you.be en op mountainbike.be!

StrammerMax