Hallo bezoeker,
welkom op het blog van de Mailgroep Huisdieren, een hechte groep Dierenvrienden-SeniorenNetters, die er zijn voor, door en met elkaar.
Op dit blog kunnen jullie kennismaken met onze dieren, tips vinden over de verzorging en de gezondheid van de dieren, dierengedichten en dierenartikels lezen, werkjes in verband met dieren bekijken, enz.
Veel kijk- en leesplezier!
05-09-2007
Vlinders (Ereli)
PPapilio hesperus
Papilio Hesperus
Deze vlinder komt voor in Ivoorkust, Ghana, Togo, Benin, Nigeria, Kameroen, tot in Zambia. Het is een bewoner van de laaglandbossen in die landen. De vleugelspanwijdte is tien tot 12,5 cm. De gele kleur op de vleugels kan variëren van felgeel tot oranje tot heel licht geel. Meestal laten alleen mannetjes van deze pagesoort zich zien. Vrouwtjes verlaten zelden of nooit de bossen waarin ze leven.
Charaxius Jasius
Het vrouwtje van deze vlinder heeft een spanwijdte van meer dan acht cm. en is daarmee één van de grootste vlinders uit de familie van de Nymphalidae. Bovenop is deze vlinder bruin met een lichtoranje rand, maar aan de onderkant van de vleugels heeft hij een prachtig kleurenpatroon. Hij komt voor in het Middellandse Zeegebied en in grote delen van tropisch Afrika. De voedselplant van de rups is arbutus. Mannetjes drinken water uit modderpoelen en beide geslachten zijn verzot op het sap van rottend fruit. Daar drinken ze soms zoveel van dat ze te zwaar of te dronken zijn om nog goed te kunnen vliegen.
Ornithoptera Goliat
Deze vlinder hoort thuis op Nieuw-Guinea en de Molukken. Hij leeft in tropische regenwouden in bergachtige streken op een hoogte van 500 tot 1.500 meter. De vleugelspanwijdte van een vrouwtje kan wel 21 cm. bedragen. Daarmee is deze vlinder de op één na grootste dagvlinder. De eitjes worden gelegd op Aristolochia-planten. De groei van de rupsen verloopt vrij langzaam en kan wel meer dan twee maanden in beslag nemen.
Vanessa Atlanta
De admiraalsvlinder of atalanta komt voor in Europa, Azië en Noord-Amerika. In Europa is hij een trekvlinder, die oorspronkelijk in het Middellandse Zeegebied komt en na de winter naar noordelijk gelegen delen van Europa vliegt. Tegen de tijd dat hij in Nederland aankomt, zijn hier de distels en de brandnetels volop aan het groeien. Dan is er niet alleen genoeg te vinden in de nectarrijke bloemen van de distel, maar zit er ook volop blad aan de brandnetels, die dienen als waardplanten om eieren op te leggen. De rupsen van de atalanta leven solitair en het duurt ongeveer een maand voor ze zover zijn, dat ze gaan verpoppen. In het najaar zijn ze veel te zien in tuinen, op bloemen van buddleia, asters en hemelsleutel. Ook zijn ze dol op het sap van rotte peren en pruimpen die van de boom zijn gevallen. Vrij plotseling zijn ze verdwenen en weer naar het warme zuiden getrokken.
Dryas Julia
De opvallende oranje Dryas julia, die voorkomt in Zuid- en Midden-Amerika, zet de eitjes af op ranken en bladeren van een groot aantal verschillende soorten passiflora's. De rupsen, die beige gekleurd zijn met daarop een bruin vlekkenpatroon, zijn ruimschoots voorzien van stekels. De pop is afgerond en voorzien van metaalachtig glanzende vlekken. In rust heeft de vlinder de vleugels boven het lichaam tegen elkaar gevouwen. Hij lijkt dan spreken op een dor blaadje. Van de feloranje kleur is dan niets meer te zien en de vlinder wordt niet gestoord door lastige insecteneters. De vlinders zijn overigens toch al moeilijk te vangen, want ze letten zeer goed op en zijn in de lucht uiterst snel en wendbaar. Vlinders zijn vaak te vinden op de bloemen van Lantan camara, een zeer nectarrijke bloem. Het is een allesbehalve zeldzame vlinder. Hij vliegt het hele jaar door en is in sommige perioden in zeer grote aantallen aanwezig.
De sabelantilope of zwarte paardantilope (Hippotragus niger ) is een Afrikaanseantilope uit de onderfamilie der paardantilopen . Zijn nauwste nog levende verwant is de Roanantilope (Hippotragus equinus ). De Angolese ondersoort, de reuzensabelantilope (Hippotragus niger variani ), is ernstig bedreigd.
Kenmerken
Het is een grote antilopesoort met een stevige nek, stevige schouders, een lange snuit, grote, gepunte oren en een lange staart. De vacht van het mannetje is glanzend zwart. Vrouwtjes en jonge dieren zijn bleker en meer kastanjebruin dan zwart van kleur. De buik is wit, evenals de kin, de mond, de binnenzijde van de oren en twee brede strepen langs de zijde van de kop. De buitenzijde van de oren en de hoofdkruin is licht kastanjebruin van kleur. Van de nek tot de schouders loopt een rechopstaande maan . De hoorns zijn tot 154 centimeter lang. Ze zijn zeer geringd en achterwaarts gebogen. De hoorns van een vrouwtje zijn korter dan die van een mannetje.
De sabelantilope heeft een kop-romplengte van 190 tot 255 centimeter, een schofthoogte van 117 tot 143 centimeter en een staartlengte van 40 tot 75 centimeter. Mannetjes zijn zwaarder dan vrouwtjes. Een mannetje is tussen de 200 en 270 kilogram zwaar, een vrouwtje tussen de 190 en 230 kilogram.
Verspreiding en leefgebied
De sabelantilope leeft in bosrijke savannes en de open Miombo-bossen. In het droge seizoen, van juni tot september, als het Miombo -bos wordt geteisterd door branden en lokale waterbronnen opdrogen, trekt hij naar de mbuga 's, graslanden op de bodem van valleien , in de buurt van permanent water. Als in oktober de regentijd begint, en de grond in de mbuga's modderig wordt, trekt hij weer terug de Miombo -bossen in.
De sabelantilope eet voornamelijk jong of middelhoog gras en kruiden, maar eet soms ook bladeren en scheuten. De sabelantilope moet om de dag drinken en zal dan ook zelden ver van water te vinden zijn. Hij is voornamelijk vroeg in de ochtend, laat in de middag en 's avonds actief.
De sabelantilope leeft in kudden van tien tot dertig dieren, bestaande uit vrouwtjes met hun kalveren. Deze kudden behoren tot een grotere groep van rond de honderd dieren. Dieren uit verschillende groepen zijn agressief tegen elkaar. Mannetjes volgen soms deze groepen, maar meestal leven ze apart van de vrouwtjes in territoria . Mannetjes vechten regelmatig met andere mannetjes. Ze laten zich door de knieën zakken en worstelen met hun hoorns. Soms raakt een dier zwaar gewond, maar dit is zeldzaam. Een voorbijtrekkende kudde probeert hij in zijn territorium te houden, waarbij ieder vrouwtje in oestrus wordt gedekt.
Na een draagtijd van 240 tot 280 dagen wordt één zandkleurig kalf geboren. Hij blijft drie weken lang verborgen in de vegetatie , waarna hij zich bij andere jonge dieren voegt in de kudde van zijn moeder. Zijn moeder zoekt hij enkel op om te zogen. Als mannetjes drie jaar oud zijn, worden ze uit de groep gejaagd. Ze sluiten zich dan aan bij vrijgezellengroepen, bestaande uit twee tot twintig jonge mannetjes. Vrouwtjes krijgen meestal na drie jaar hun eerste kalf. De sabelantilope wordt ongeveer zeventien jaar oud.
gezichtsvermogen. Maar zien alle dieren wat wij zien en is het zien voor hen net zo belangrijk als voor ons?
Onafhankelijk van hun uiterlijk en grootte is het grondprincipe van de ogen bij alle dieren hetzelfde. Om te kunnen zien hebben alle zoogdieren licht nodig. Licht bestaat uit elektromagnetische golven. De dingen om ons heen nemen licht op en kaatsen licht terug. Onze ogen vangen uitgezonden of teruggekaatst licht op en zetten dit in de hersenen om in beeld en kleur. Dit proces noemen we 'zien'.
Hoe het oog werkt?
De opbouw van de ogen is in zijn grondvorm voor alle zoogdieren dezelfde. De functie en werking van de ogen van zoogdieren komt zodoende ook in grote lijnen met elkaar overeen. Aan de voorzijde heeft het oog een doorzichtig 'venster', het hoornvlies (comea ), dat het licht ongehinderd doorlaat, buigt of breekt om het zo op de juiste plaats te brengen. Achter het hoornvlies zit de iris met in het midden een gat, de pupil. De doorsnede van de pupil verandert met de lichtsterkte. Vlak achter de iris ligt de lens. De lens is omgeven door spiertjes die de lens vlakker of boller maken om er zodoende voor te zorgen dat de binnenkomende lichtstralen zo afgebogen worden, dat de voorwerpen scherp worden waargenomen. Het gebundelde licht komt tenslotte bij de achterwand van het oog, waar het netvlies (retina ) de lichtstralen opvangt. Het beeld op het netvlies is het omgekeerde beeld van het voorwerp waarvan de lichtstralen het oog zijn binnengegaan. Het netvlies bestaat uit zeer dicht op elkaar staande lichtgevoelige cellen die via de gezichtszenuw met de hersenen in verbinding staan. De lichtsignalen die deze lichtgevoelige cellen bereiken, worden via de gezichtszenuw naar de hersenen overgebracht. De hersenen nemen deze signalen op en vertalen ze in het beeld wat zich voor onze ogen afspeelt.
Nachtkijken
Hoe komt het dat veel zoogdieren 's nachts kunnen zien, terwijl toch het zicht afhankelijk is van de lichtsterkte? De opbouw van het oog van dieren die 's nachts actief zijn is praktisch gelijk aan de andere zoogdieren. Het verschil ligt hierin, dat de ogen groter en boller en ontvankelijker voor licht zijn. De zoogdieren die 's nachts actief zijn hebben bovendien een reflecterende laag achter het netvlies, die het invallende licht terugwerpt naar de lichtgevoelige staafjes, die zodoende nog een keer licht opvangen. Dit effect is goed te zien als er 's nachts licht op het oog valt van bijvoorbeeld een kat of vos. Door de reflectie lichten de ogen op. Ook heeft het netvlies relatief veel meer staafjes, waardoor het waarnemingsvermogen in de schemer verhoogd wordt. Dit brengt wel met zich mee, dat deze dieren het volle daglicht moeten mijden. Dit is ook de reden dat de pupillen bij een kat in het volle licht tot smalle streepjes vernauwd worden.
Kleuren zien.
Kleuren maken dat we de dingen om ons heen beter kunnen onderscheiden. Maar hoe onderkennen onze ogen kleuren en kunnen alle dieren verschillende kleuren evengoed waarnemen? De elektromagnetische golven uit het zichtbare gebied zijn van verschillende lengte. De langere golven worden door ons oog als rood en oranje waargenomen, de kortere als groen en blauw. De lichtgevoelige cellen van het netvlies bestaan uit twee typen, staafjes en kegeltjes. De staafjes kunnen geen kleur onderscheiden, maar zijn daarentegen lichtgevoelig en nemen ook zeer kleine lichtintensiteiten waar. De kegeltjes zetten de ontvangen golflengten wel in kleuren om. Enkele zoogdieren, met name de primaten, beschikken over drie verschillende soorten kegeltjes. De ene is gevoelig voor blauw, de tweede is gevoelig voor groen en het derde kegeltje is gevoelig voor geel groen en rood. De hersenen verwerken deze tot veelkleurige beelden. De kegeltjes kunnen alleen bij voldoende lichtsterkte de kleuren verwerken. Daarom ziet alles er 's nachts in grijstonen uit. Misschien komt het daardoor, dat lange tijd werd aangenomen dat dieren die 's nachts actief zijn, zoals bijvoorbeeld katten, geen kleuren zouden kunnen onderkennen. Inmiddels weten we, dat alle zoogdieren tot op zekere hoogte kleuren kunnen zien.
Verschillen in stand van de ogen.
De bouw van het oog is voor ieder zoogdier in principe gelijk, maar de plaats van de ogen in de kop bepaalt wat en hoeveel een dier kan zien. Succesvolle roofdieren, zoals bijvoorbeeld de kat, moeten hun ogen exact kunnen instellen op hun prooi en deze goed in de gaten kunnen houden. Doordat hun ogen recht naar voren gericht staan, wordt een bijzonder goede dieptescherpte bereikt. Zo kunnen zij uiterst nauwkeurig vaststellen waar precies zich een prooi of iets anders bevindt en hoe ver het van andere dingen verwijderd is.
Bij potentiële prooidieren zoals konijnen, muizen of herten bevinden de ogen zich echter aan beide zijden van de kop. Zij kunnen ieder oog apart gebruiken en zodoende tegelijkertijd een zeer wijd gebied afzoeken naar eventuele vijanden. Hun gezichtsveld is weliswaar veel ruimer; maar het gaat wel ten koste van de scherptediepte. Een konijn bijvoorbeeld heeft een gezichtsveld van 360 graden, zodat hij in feite alle gevaar, uit welke richting ook, direct opmerkt. Als wij recht vooruit kijken zonder het hoofd te draaien, hebben we een gezichtshoek van ongeveer 200 graden. De gezichtshoek van een kat is kleiner en bedraagt slechts ongeveer 185 graden.
Ook bij zoogdieren in open gebied, zoals de bewoners van de Afrikaanse wildernis, is aan de stand tussen de ogen te zien of ze prooi- of roofdier zijn. Zij moeten alle de omgeving of naar vijand of naar prooi makkelijk kunnen afzoeken. De ogen van de mens en de meeste primaten zijn ingesteld op een breed gezichtsveld, maar vooral ook op een verticaal gezichtsveld. De ogen van prooidieren zijn daarentegen meer ingesteld op een breder horizontaal gezichtsveld.
Bijna alle dieren slapen, sommige maar een paar minuten, andere 20 uur per etmaal. Het is makkelijk genoeg vast te stellen dat een dier slaapt, maar het blijft vaak nog een raadsel waarom.
Men heeft ontdekt dat de slaap en de lengte daarvan door de hersenen geregeld wordt. Door de enorme verschillen in lengte van slaap tussen diersoorten, ligt het voor de hand dat slapen een levensbelangrijke functie vervult
Wat is slaap?
In principe is de slaap een periode van rust zonder veel beweging die een tijd lang kan voort duren. Een dier kan daarbij soms onrustig zijn en draaien en bewegen, maar hij blijft in feite op één plaats. Een slapend dier is min of meer blind voor zijn omgeving. Een slapende vis kan bijvoorbeeld uit het water getrokken worden voordat hij zich ertegen kan verzetten. Een slapend hert daarentegen zal bij het minste of geringste geluid, dat hij niet kan thuisbrengen, wakker worden en wegrennen. Er schijnen twee verschillende soorten slaap te bestaan: een diepe, rustige slaap en een actieve slaap. Bij zoogdieren en vogels kan men beide soorten slaap herkennen aan een karakteristiek patroon van een hersenactiviteit.
Het nut van de slaap
Lange tijd bijna roerloos uitrusten op een veilige plek kan voor dieren op allerlei manieren van nut zijn. In de eerste plaats is hij meestal veiliger voor roofdieren op zijn slaapplek dan wanneer hij hongerig op zoek is naar voedsel en misschien niet zo goed oplet. Daarom hebben dieren die weinig tijd nodig hebben om te eten, de neiging om lang te slapen en het veiligste moment van de dag afwachten om naar voedsel te zoeken. Een dier dat slaapt kan zo ook energie besparen of aan extreme kou of hitte ontsnappen.
Wanneer dieren slapen
Op welk moment een dier slaapt, hangt ervan af wanneer hij wakker moet zijn. Veel vogels kunnen alleen bij daglicht vliegen en zullen dus 's nachts slapen. Kleine zoogdieren zoals muizen proberen daarentegen overdag aan roofdieren te ontkomen en gaan liever 's nachts op zoek naar voedsel. Andere dieren zoals konijnen en vossen hebben een soort tussenoplossing gevonden en slapen zowel 's nachts als overdag een paar uur. Ze zoeken hun voedsel dan in de ochtend- of avondschemering. Hun bioritme is in elk geval afgestemd op de dagelijkse afwisseling van dag en nacht. Veel zeedieren, vooral die aan de kust leven, trekken zich niet zoveel van het daglicht aan, maar stellen hun bioklok in op de getijden.
Hoe dieren slapen
Hoe en waar een dier slaapt, hangt er vooral vanaf of het om een roof- of prooidier gaat, of hij alleen maar uitrust of dat hij zich tegen zijn omgeving moet beschermen. Zo slapen konijnen opgerold in hun hol. Vogels voelen zich hoog in een boom veiliger. Vleermuizen slapen in holtes met hun vlieghuid beschermend om zich heen getrokken. Dieren van de open vlakte, zoals herten en paarden voelen zich nergens veilig genoeg en slapen eerder staand. Als ze gaan liggen doen ze dat alleen als andere dieren waken.
Wist je dit? * Nijlpaarden slapen staand in het water waar ze veilig zijn voor vijanden. * Gierzwaluwen, die tot drie jaar ononderbroken in de lucht kunnen zijn, slapen vliegend. * Waterhoentjes doen een dutje terwijl ze op het water rondjes zwemmen. * Olifanten slapen vaak op een 'bed' van gedroogd gras of in een speciaal gegraven kuil die ook wel 'olifantenbed' heet. * Veel vissen nemen tijdens hun slaap een andere kleur aan. Waarschijnlijk om er gevaarlijker uit te zien en op die manier vijanden af te schrikken. * In de winter slapen spreeuwen liever in de stad, waar het warmer is dan het open veld. * Giraffen slapen staand en leggen dan vaak hun kop te rusten op een boomtak.
Hoe lang slapen dieren
(uren per dag)
Kleine tuimelaar
minder dan 1
Spitsmuis
minder dan 1
Giraf
4
Olifant
4
Paard
5
Grote tuimelaar
5
Schaap
6
Cavia
7
Rund
7
Mens
8
Mol
8
Egel
10
Chimpansee
10
Konijn
10
Jaguar
11
Chinchilla
12
Rat
13
Kat
13
Muis
13
Varken
13
Hamster
14
Eekhoorn
14
Lemur
16
Gordeldier
19
Opossum
19
Vleermuis
19
Tweevingerige luiaard
20
dag
nacht / dag
nacht
De tijd dat dieren slapen variëert aanzienlijk, van het 'dutje' van een paar minuten dat spitsmuizen doen tot de 20-uurige diepe slaap van een luiaard. De slaap wordt meestal over een periode van 24 uur gemeten, maar de meeste dieren verdelen hun slaap in kleinere slaapperiodes. Dit kan nodig zijn als een dier niet genoeg energie
De bonte vliegenvanger of ficedula hypoleuca (Ereli)
De bonte vliegenvanger of ficedula hypoleuca Bonte vliegenvangers wonen in loofbossen, parken, boomgaarden en grote tuinen. De aanwezigheid van oude eiken en berken is belangrijk. Het zijn holenbroeders en in ons land broeden ze bijna uitsluitend in nestkasten. Als ze terugkomen uit hun Afrikaanse overwinteringsgebied en zo'n nestkast is reeds bewoond door mezen, dan wordt er soms gestreden op leven en dood. Door het ophangen van nestkasten is de bonte vliegenvanger aantoonbaar toegenomen. Kenmerken De bonte kleuren van het mannetje en de opvallende vleugelstrepen in de vlucht. De kop is zwart en de buik is spierwit. Jonge vogels zijn bruin met witte vlekken op de vleugels en staart. Lengte : 13 cm. De bonte vliegenvangers die in ons land broeden zijn overwegend bruin van kleur. Geluid De zang bestaat uit een krachtig, sterk op en neer gaand liedje. De contactroep is een zacht 'siir', de alarmroep klinkt als een scherp 'biet' of 'tik'. Voedsel De bonte vliegenvanger besteed minder tijd aan het uit de lucht plukken van vliegen dan de grauwe vliegenvanger. Ze jagen meer op kevers, rupsen en vliegen, die ze van de grond en de bladeren afpikken. Na het broedseizoen eten ze ook bessen en zaden. Nest Het mannetje kiest een territorium en probeert een vrouwtje te verleiden met uitbundig baltsgedrag en gezang. Voor het vrouwtje is de kwaliteit van het gebied doorslaggevend bij de keuze van de man. Sommige mannetjes paren met twee vrouwtjes. Broedgegevens Maanden april tot juni - één legsel - zes tot zeven bleekblauwe eieren - broedtijd : 13-15 dagen door het vrouwtje - vliegvlug : na 14-17 dagen; na ruim een week zelfstandig.
Knobbelzwaan of cygnus olor Stand- en zwerfvogel. Oudere vogels met geheel witte veren, oranjerode snavel en een zwarte snavelwortel en zwartgrijze poten; jonge dieren grijsbruin of meteen wit, grijze snavel. De knobbel op de wortel van de snavel is bij mannetjes in de broedtijd sterk geprononceerd. Naast de knobbel en de kleur van de snavel onderscheidt deze soort zich van de wilde en de kleine zwaan door de vaak S-vormige houding van de hals. Verspreiding en woongebied : wilde vogels in Polen en het zuiden van Scandinavië. In Midden-Europa tamme of verwilderde parkvogels, die sinds 1950 sterk in aantal zijn toegenomen. Woont in staand of langzaam stromend water in het laagland; een enkele keer ook in brak of zout water. Voortplanting : groot horst van riet en twijgen in of bij het water. Legtijd vanaf midden april. 5-8 helder groen-grijze eieren, die later vaak verkleuren tot bruin. Eén legsel. Het vrouwtje broedt alleen 35-40 dagen. Nadat de jongen uit het ei gekropen zijn, worden ze door beide ouders gevoed. Met 120-150 dagen zijn de jongen in staat om te vliegen, maar ze blijven nog tot in de herfst in familieverband wonen. Voedsel : water- en oeverplanten, ook landplanten worden gegraasd. Bij het grondelen komt de lange hals goed van pas; het lichaam blijft daarbij (in tegenstelling tot de eenden) recht.
Het hartenbeest (Alcelaphus buselaphus ) is een grote, algemene antilope uit de Afrikaanse grasvlakten. De naam "hartenbeest" is aan het dier gegeven door de Boeren , die het dier vonden lijken op een hert .
Kenmerken
Het hartenbeest is een grote antilope met een korte nek, een lang smal gezicht en grote gepunte oren. De rug loopt schuin af, doordat de schouders hoger liggen dan de achterzijde. De vacht is zandkleurig geel tot donkerbruin van kleur, lichter op de achterzijde. De kleur kan echter verschillen per ondersoort . De buik en romp is wittig van kleur. De staart is middellang met zwarte haren aan het uiteinde. Beide geslachten hebben hoorns . Deze zijn sikkelvormig en diep geringd. Ze kunnen 45 tot 83 centimeter lang worden. De hoorns van het vrouwtje zijn kleiner en smaller.
Het hartenbeest heeft een kop-romplengte van 160 tot 215 centimeter, een staartlengte van 30 tot 70 centimeter en een schouderhoogte van 107 tot 150 centimeter. Vrouwtjes wegen 116 tot 185 kilogram, mannetjes 125 tot 218 kilogram.
Verspreiding en leefgebied
De hartenbeest leeft in open, droge graslanden en savannes ,. Vroeger kwam hij in bijna alle grasvlakten en savannes van Afrika voor, maar de soort is tegenwoordig uitgestorven in Noord-Afrika . Hij leeft zowel op vlakten als in heuvelachtig gebied, zowel in open gebied als in meer beboste en met struiken begroeide gebieden.
Leefwijze
Het hartenbeest is voornamelijk 's ochtends, laat in de middag en 's avonds actief. Op het heetst van de dag zoeken ze de schaduw op. Hij leeft voornamelijk van grassen en kruiden . Bladeren vormen een klein onderdeel van het dieet . Als water aanwezig is, drinkt hij iedere dag, maar hij kan in de droge tijd overleven op het vocht uit zijn voedsel.
Hij leeft in kudden die soms uit duizenden dieren kunnen bestaan. Vooral in de droge tijd leeft hij in grote groepen. Ze leven vaak samen met andere grote hoefdieren . Oude mannetjes leven solitair in een territorium, jonge mannetjes zonder territorium leven in vrijgezellengroepen. In sommige gebieden hebben mannetjes het gehele jaar door een vast territorium, in andere gebieden hebben mannetjes enkel in de bronsttijd een territorium, en leven de dieren de rest van de tijd in vrijgezellengroepen. Een territorium wordt afgebakend met mest . In de bronsttijd vechten de mannetjes hevig, waarbij soms doden kunnen vallen, voornamelijk als dieren in hoge dichtheden leven.
Één kalf wordt geboren na een draagtijd van acht maanden. De moeder verdedigt haar jong fel tegen predatoren . Sommige dieren zijn al na een jaar geslachtsrijp , anderen pas na vier jaar. Het hartenbeest wordt tot negentien jaar oud.
Ondersoorten
Er zijn zeven ondersoorten. Het verspreidingsgebied van sommige van deze ondersoorten overlappen, en in deze overlappingszones komen hybrides voor, die soms als aparte ondersoorten worden gezien. Soms wordt ook Lichtensteins hartenbeest (Alcelaphus lichtensteini ) als een ondersoort van het hartenbeest gezien, maar meestal wordt dit beschouwd als een aparte soort.
De Maleise vliegende kat (Galeopterus variegatus ) is een Aziatischzoogdier behorend tot de familie Cynocephalidae van de orde Dermoptera (Huidvliegers). De enige andere soort uit deze orde is de Filipijnse vliegende kat (Cynocephalus volans ). De Maleise vliegende kat wordt ook wel vliegende lemur, colugo, cobego en koeboeng genoemd.
Verspreiding
De Maleise vliegende kat komt in Indochina , Birma , Thailand , Maleisië , Sumatra , Java , Borneo en omliggende eilanden. Deze soort leeft in regenwouden , hoewel de Maleise vliegende kat ook regelmatig nabij kokosnoot-, bananen- en rubber plantages wordt gevonden. Ook in de parken van Singapore (vooral het Bukit Timah Nature Reserve) is Maleise vliegende kat redelijk algemeen.
Uiterlijk
De Maleise vliegende kat heeft een kop-romplengte van 34-42 cm, een staartlengte van 18-27 cm, een spanwijdte van 70 cm en een gewicht van 1-1.75 kg. De Maleise vliegende kat heeft grote ogen in een breed hoofd met afgeronde korte oren. Het is een lichtgebouwd dier met slanke ledematen en brede voeten met daaraan vijf geklauwde tenen. De klauwen zijn bijzonder geschikt voor het klimmen in bomen en tussen hun tenen heeft de De Maleise vliegende kat een dunne huid. Het meest opvallende kenmerk van de Maleise vliegende kat is echter de zweefhuid ( patagium ) tussen de nek, de poten, vingers en de staart, waarmee het van de ene naar de andere boom kan zweven en afstanden van wel honderd meter door de lucht kaen afleggen. Het patagium bestaat aan beide zijden uit drie delen: het propatagium tussen de zijkant van de nek en de voorpoot, het plagiopatagium tussen de voor- en de achterpoot en het uropatagium tussen de achterpoot en de staart. Andere zwevende zoogdieren zoals vliegende eekhoorns , suikereekhoorns en enkele andere possums hebben een lange staart en geen uropatagium, terwijl de staart bij de Maleise vliegende kat relatief kort is. De Maleise vliegende kat gebruikt de staart om te sturen tijdens de vlucht. Naast het patagium is verder opmerkelijk dat de snijtanden een voorwaarts uitstekende kam heeft, waarschijnlijk bedoeld om de vacht mee te verzorgen. De vachtkleur van de Maleise vliegende kat is grijsbruin met onregelmatige witte vlekken. De onderzijde van het patagium is haarloos en roze van kleur.
Leefwijze
De Maleise vliegende kat is een solitaire boombewoner die zelden op de grond komt. Het dier verschuilt zich overdag in holen in de bomen van het regenwoud en komt pas bij de schemering naar buiten om voedsel te gaan verzamelen. De Maleise vliegende kat zweeft van boom naar boom door eerst naar een boomtop toe te klimmen en zich dan in de richting van een andere boom te lanceren. Het dier landt dan meestal op het lagere gedeelte van de stam van een andere boom om vervolgens weer omhoog te klimmen voor een nieuwe zweefsessie. Maleise vliegende katten kunnen ongeveer zeventig tot honderd meter ver zweven met een minimaal hoogteverlies. Opmerkelijk genoeg is de Maleise vliegende kat een nogal onhandige klimmer. Doordat het dier opponeerbare duimen mist en niet bijzonder sterk is, beweegt de Maleise vliegende kat zich voort door middel van kleine sprongen, zich met de kleine maar scherpe klauwen vastgrijpend aan de bast van de bomen. De Maleise vliegende kat voelt zich zowel zittend op een boomtak als hangend onder een tak op zijn gemak. Dit dier eet voornamelijk bladeren, knoppen en bloemen en waarschijnlijk ook vruchten van diverse bomen. Het gebruiken de lange tong en zijn handen om te eten. Water wordt uit het voedsel of door te likken aan natte bladeren verkregen. Het maagdarmkanaal van de Maleise vliegende kat is speciaal ontwikkeld om de grote hoeveelheden gebladerte te verwerken. De darmen kunnen een lengte bereiken van vier meter en het pars pylori van de maag is vergroot en verdeeld in kamers. In deze kamers bevinden zich micro-organismen die meehelpen cellulose en andere relatief onverteerbare koolhydraten af te breken. De draagtijd van de Maleise vliegende kat is ongeveer zestig dagen. Gewoonlijk krijgen de dieren één jong, een enkele keer zijn het er twee. Als het jong geboren is, is het nog onderontwikkeld en het blijft vervolgens nog een tijd op de buik van de moeder zitten, waarbij het beschermd wordt door het enigszins gevouwen staartdeel van het patagium van de moeder. Pas na twee of drie jaar bereikt het jong de volwassen lengte.
Status
Ontbossing en jacht vormen een probleem voor de Maleise vliegende kat, maar deze soort is (nog) niet bedreigd. Er is niet heel veel bekend over de vliegende katten, wat mede veroorzaakt wordt door het feit dat ze uiterst moeilijk in dierentuinen zich te houden. In 2006 had alleen de Maleise Taiping Zoo één exemplaar van de Maleise vliegende kat in de collectie.
De baarachtigen (Perciformes) vertegenwoordigen een grote groep gewervelde vissen die leven in zeewater, brak water en in zoet water. De vis van deze orde heeft vaak twee rugvinnen; de eerste bestaat vaak uit harde, stekelige vinstralen, terwijl de stralen van de andere zacht en vertakt zijn. De buikvinnen liggen onder de borstvinnen. De schubben zijn vaak kamvormig. Tot deze orde behoren veel onderorden en families. Drie van deze families, die een goed ontwikkeld gevoel vertonen om voor de jongen te zorgen, komen voor in Noord-, Midden- en Zuid-Amerika en in Afrika en Zuidoost-Azië. Dat zijn de cichiliden (Cichlidae), de nanderbaarzen (Nandidae) en de zonnebaarzen (Centrarchidae). Ze leggen hun eieren op plantenbladeren (fytofiele soorten), in ondiepe kuilen in het zand (psammofiele soorten), op platte stenen (lithofiele soorten) of in kloven. De jongen worden verzorgd door het mannetje of het vrouwtje, of door allebei. Mondbroeders vertonen een zeer bijzondere vorm van zorg : het onderste deel van de mond van het vrouwtje of het mannetje dient als incubator voor de eieren en als veilige haven voor de jongen tijdens de eerste dagen van hun leven.
Meervalachtigen leven over de ganse wereld op de bodem van rivieren, meren en beken. Ze zijn goed aangepast aan de bodem als leefomgeving. Hun lichamen zijn naakt of overdekt met een dik pantser van botachtige platen en ze hebben vaak grillige uitsteeksels. Samen vormen ze de grote onderorde van de Siluroidei, die bestaat uit zo'n dertig families en ongeveer tweeduizend soorten. Waar deze naakte of gepantserde ridders van de bodem vandaan komen, is raadselachtig. Ze vertonen zowel overeeenkomsten met de zalmachtigen als met de karperachtigen. In hun mond hebben ze zelden tanden. De interessante soorten voor de aquariumhouder zijn de tropische en subtropische vertegenwoordigers van deze onderorde. Zij behoren voor het grootste deel tot de familie van de pantsermeervallen (Callichthyidae), de halfpantsermeervallen (Doradidae), Loricariidae, Pimelodidae, Pangasiidae, Clariidae, enz. Sommige zijn gewoon geraakt aan het leven in het aquarium. Maar andere weigeren zich in gevangschap voort te planten en moeten dus uit hun oorspronkelijke leefomgeving geïmporteerd worden.
Labyrintvissen (Anabantidae) zijn wijdverspreid in de zoete wateren van Zuidoost-Azië en in het tropische gedeelte van Afrika. Ze schijnen van dezelfde voorouders af te stammen als de baarzen. Anabantidae leven het liefst in ondiep, vaak modderig water met een laag zuurstofgehalte. Om in zo'n ongunstige omgeving toch te overleven, hebben ze een labyrint, een aanvullend ademhalingsorgaan waarmee ze zuurstof uit de lucht kunnen opnemen. Het lichaam van deze vissen is bedekt met kamvormige schubben. De rug- en aarsvinnen worden aan de voorkant ondersteund door stekels. In de paaitijd b ouwen sommige labyrintvissen een nest van schuim vlak onder het wateroppervlak of onder de bladeren van waterplanten. Dit nest, waar de vissen de eieren in plaatsen, is opgebouwd uit luchtbellen die omringd worden door een harde afscheiding van het slijmmembraan bij de bek. Het mannetje verzorgt de jongen. Er worden in aquaria veel soorten gehouden en gekweekt.
In de tropische, subtropische en moessongebieden in Zuidoost-Azië het daartegenover gelegen Afrika en Zuid-Amerika komen de eierleggende tandkarpers voor, de Cyprinodontidae. Ze leven in stromend en stilstaand water, maar ook in modderige vijvers. De volwassen mannetjes van alle soorten zijn groter en mooier gekleurd dan de onopvallende vrouwtjes, die meestal bruinachtig zijn van kleur. De eieren worden meestal gelegd op planten of op de zandige en modderige bodem. Sommige vissen veranderen de structuur van de bodem waar de eieren komen te liggen. De eieren rijpen zonder onderbreking in gebieden waar altijd water is of hun ontwikkeling wordt, in drooggevallen gebieden, onderbroken door één of meer diapauzes (perioden van spontane onderbreking). De soorten met een onderbroken ontwikkeling worden éénjarige vissen genoemd. Bij de Afrikaanse soorten is de onderbreking in de ontwikkeling doorgaans korter en duurt een aantal weken of maanden, terwijl de diapauze bij Zuidamerikaanse soorten wel twee jaar kan duren. Wanneer het droge seizoen aanbreekt, drogen de meertjes, die geheel afhankelijk zijn van regenwater, op en de volwassen vissen sterven. Alleen de eieren blijven achter in de opgedroogde en gebarsten modder tot de volgende regenperiode zich aandient. De vissen vallen niet letterlijk uit de lucht, maar het regenwater draagt er in belangrijke mate toe bij dat deze soorten in de precairste omstandigheden toch kunnen overleven. De meeste soorten zijn gewend in zeer zacht water te leven. Gewoonlijk zijn de eieren plakkerig of het oppervlak van de eieren is bedekt met draadjes en haakjes, waarmee ze aan de bodem worden bevestigd. Het omhulsel van de eieren is stevig. Ichtyologen hebben tot nu toe zo'n 430 soorten beschreven waarvan vele in aquaria worden gekweekt.
Deze pauwoogcichlide is een grote vis die afkomstig is uit het stroomgebied van de Amazone, de Negro, de Parana en uit Paraguay. Hij wordt wel 35 cm. lang. Vooral de jongen zijn prachtig gekleurd : chocoladebruin gemarmerd met hier en daar zwartomrande vlekken. Deze 'jeugd'-kleuren verdwijnen als de vissen ouder en groter worden en uiteindelijk blijft slechts een bruingrijze tint over. Het aquarium moet groot genoeg zijn voor vissen van een dergelijke omvang. Deze pauwoocichlide is niet geschikt voor aquaria waarin ook andere vissen zwemmen. Elke dag eet hij een aanzienlijke hoeveelheid levend voer in grote stukken (meelwormen, krekels, aardwormen, mager rundsvlees, paardevlees en gevogelte). Eén keer paaien levert meer dan duizend jongen op, die tijdens de eerste dagen van hun leven vlak bij de ouders blijven.
De kleine gevlekte hondshaai, een kraakbeenvis, is een haai die in ondiep water leeft. Hij komt voor in een groot gebied en leeft in de Atlantische kustwateren van Noorwegen tot Noord-Afrika en in de Middellandse Zee.
Hij bereikt een lengte van 60 tot 100 cm en heeft een smal, lichtbruin lichaam met donkerbruine vlekken. Zijn buik is veel lichter, soms bijna wit. De hondshaai leeft op een diepte van 100 meter, soms treft men hem echter ook op wel in dieper water aan. Daar jaagt hij op kreeften, weekdieren, maar ook op vissen en wormen. In onze breedten legt het vrouwtje tussen november en juli haar eitjes in ondiep water. Ze verstopt ze goed tussen het zeewier. Elk ei heeft aan de buitenkant een langwerpig-hoekig kapsel waaraan bevestigingsdraden zitten. Tot de ontwikkeling is voltooid blijven de eitjes 6-11 maanden op de plaats liggen waar ze ook zijn gelegd. Dan komen de jongen uit. Ze zijn dan al 10 cm lang. Ze zijn pas geslachtsrijp als ze een lengte van 50 cm hebben bereikt.
AMSTERDAM - Konijnen met brilletjes zijn bestand tegen de dodelijke ziekte Myxomatose. Alleen de knagers met kringetjes rond hun ogen die lijken op brilletjes, weten de verwoestende ziekte te overleven.
Zonnebrilkonijn overleeft alles
Niet alleen op Schiermonnikoog leggen konijnen massaal het loodje, ook Terschelling wordt flink getroffen. Daar sterven konijnen niet alleen aan myxomatose, maar ook aan de konijnenziekte VHS. ,,Het is ernstig dit jaar'', zegt Freek Zwart van Staatsbosbeheer op het waddeneiland tegen de Leeuwarder Courant.
Volgens hem is uiteindelijk altijd een groep resistent en sterft de soort niet uit. Volgens Zwart zijn overlevers van myxomatose te herkennen aan een soort brilletje. Het haar rond de ogen is door de oogontsteking uitgevallen en daar is nieuwe voor teruggekomen. ,,Die kleur is anders. Konijnen met een brilletje geven dus hoop'', aldus Zwart tegen de regionale krant.
De bonobo (Pan paniscus ) is een mensaap en daarmee één van de primaten . De bonobo staat samen met haar naaste verwant de chimpansee (Pan troglodytes ) van alle levende diersoorten het dichtst bij de mens . De beide diersoorten samen staan ook wel bekend als 'chimpansee', en de bonobo heette vroeger dwergchimpansee . Die naam is afgeschaft, mede omdat er een flinke overlap bestaat tussen de grootte van chimpansees en bonobo's.
De bonobo is een evolutionaire aftakking van de chimpansee. De aftakking van de chimpansees is waarschijnlijk begonnen door een grote droogte. Zowel de chimpansees als de voorvaders van de bonobos leefden samen met de gorilla's . Beide soorten zochten in de bomen naar fruit omdat de bodemvegetatie gegeten werd door de gorilla's . De plaats waar bonobo's leven beleefde op een gegeven moment een lange droogte. De vegetatie op de bodem verdroogde en verdween en daarmee verdwenen ook de gorilla's. De voorouders van de bonobo hadden het ook zwaar, maar overleefden het wel omdat ze voedsel vonden in de bomen. Later, toen de droogte voorbij was, kwam de bodemvegetatie weer terug. De voorouders konden nu ook op de bodem voedsel vinden, er was geen concurrentie meer. Doordat ze niet meer ieder apart in de bomen naar voedsel hoefden te zoeken, maar op de bodem bleven, ontwikkelde zich een sociale structuur die anders was dan van de chimpansees. Er was een nieuwe soort ontstaan, meer gebaseerd op sociaal met elkaar bezig zijn dan de voorouders deden. Hieruit is ook de voorliefde voor seks ontstaan. De bonobo is net als de mens en de dolfijn een organisme dat aan seks doet voor het plezier en niet voor de voortplanting. Ook andere dieren hebben seks zonder zich daarmee voort te planten, zoals seksuele relaties tussen dieren van hetzelfde geslacht.
Dat de bonobo een afzonderlijke soort vormt, werd pas in het begin van de twintigste eeuw vermoed. De Nederlandse etholoogAnton Portielje was het opgevallen dat de destijds bij het publiek van dierentuinArtis populaire 'chimpansee' Mafuca veel kleiner was dan de andere chimpansees van Artis. Hij vermoedde dat het dier tot een tot dan onbekende primatensoort behoorde, die hij 'dwergchimpansee' noemde. Andere wetenschappers hadden vergelijkbare ideeën. In 1929 werd de bonobo als afzonderlijke soort erkend. Hij werd toen beschreven door de Duitse anatoom Ernst Schwarz. Een meer uitgebreide beschrijving volgde in 1933 door de Amerikaan Harold Coolidge.
Net als chimpansees leven bonobo's in Congo . De grens van hun leefgebied wordt gevormd door de Congo ; bonobo's leven ten zuiden van deze rivier, chimpansees ten noorden en ten oosten hiervan.
Beide primatensoorten verschillen zeer in gedrag. Een duidelijk verschil is dat bonobo's minder geneigd zijn tot geweld dan chimpansees. Het zou een misverstand zijn te zeggen dat geweld onder bonobo's niet voorkomt, maar het is veel minder gebruikelijk en vrijwel altijd ook minder serieus. Daarentegen is seks bij bonobo's een veel voorkomend verschijnsel met een grote sociale functie.
Het heeft tot de jaren zeventig geduurd voor het gedrag van bonobo's in de natuur werd bestudeerd. Na de onafhankelijkheid van België was Congo politiek erg onrustig, wat het tot een weinig geliefd onderzoeksgebied maakte. Bovendien realiseerde men zich pas dat het gedrag van bonobo's en chimpansees sterk verschilde toen de eerste onderzoeksresultaten binnenkwamen. Tegenwoordig worden bonobo's op een aantal plaatsen in Congo langdurig geobserveerd.
Bonobo's leven in het woud. Ze zoeken in vaak dagelijks wisselende groepjes naar voedsel. Net als bij chimpansees bestaan er grotere 'gemeenschappen', waarbij groepjes altijd uit leden van een gemeenschap bestaan. De groepjes zijn groter dan bij chimpansees. Het is echter niet duidelijk of dit een reëel verschil tussen de soorten aangeeft of dat het ecologische achtergronden heeft. De gemeenschappen zijn bij beide soorten van vergelijkbare grootte, van 25 tot ruim 100 dieren. Mannetjes blijven hun gehele leven bij de gemeenschap; vrouwtjes trekken weg als ze de vruchtbare leeftijd bereiken. `s Nachts maken bonobo's hun nesten in groepen die wat groter zijn dan overdag.
De grootste bijzonderheid van de sociale structuur van bonobo's is dat de vrouwtjes meestal het hoogst in de rangorde staan. Oorzaak hiervoor is dat bij een strijd tussen een vrouwtje en een mannetje de andere vrouwtjes vaak te hulp schieten. Bij bonobo's is de rangorde van een mannetje dan ook vaak afhankelijk van de rangorde van zijn moeder, meer dan van het hebben van de juiste vrienden onder de andere mannetjes zoals bij chimpansees. De rangorde onder vrouwtjes is vaak onduidelijk en lijkt vooral afhankelijk van leeftijd.
Seksualiteit is zeer gebruikelijk bij bonobo's en niet alleen voor voortplanting. Zo komt het bijvoorbeeld niet zelden voor dat twee vrouwtjes hun genitaliën tegen elkaar aanwrijven in een soort pseudo-copulatie. Ook seksueel gedrag tussen mannetjes en met nog niet geslachtsrijpe jongen komt voor, evenals oraal-genitaal en manueel-genitaal contact en masturbatie . Een andere bijzonderheid is dat bonobo's vaak in de missionarishouding , en in diverse andere posities paren en daar ook anatomisch op zijn aangepast. In het verleden is men er wel van uitgegaan dat alleen bij mensen die houding voorkwam. De reden van dit uitgebreide seksuele gedrag is ongetwijfeld sociaal: seksueel gedrag wordt gebruikt om vrede te stichten, spanningen binnen de groep te verlagen en vriendschappen te smeden.
Het belangrijkste voedsel van bonobo's bestaat uit fruit . Daarnaast eten ze ook een bepaalde soort van bodemplanten, bij onderzoekers bekend als THV (terrestrial herbaceous vegetation). Dierlijk voedsel wordt gegeten maar niet in grote hoeveelheden, ongeveer 1% van het totaal.
Bonobo's zijn zeer intelligent, wellicht de meest intelligente soort na de mens. Bij andere dieren, zoals walvissen, dolfijnen en olifanten is het moeilijker om de intelligentie vast te stellen. In gevangenschap hebben ze grote vermogens tot het gebruik van werktuigen en het leren van taal. Opvallend is, dat er in vergelijking met chimpansees, weinig voorbeelden zijn van gebruik van werktuigen in de vrije natuur. Ook geven bonobo's er in gevangenschap blijk van zich in de positie van een ander te verplaatsen.
Na een draagtijd van 8 maanden zoogt de moeder haar jong nog tot 3 jaar. Zelfs daarna blijven moeder en jong vaak nog wel een jaar of twee bij elkaar. Tussen 2 geboorten verstrijken ook ong. 5 jaar.
Het is altijd handig een speciale ehbo-doos klaar te hebben staan. Hierin zitten: hechtpleisters, watten, verbandmateriaal, compresverband, elastische windsels, spalkhoutjes, desinfectiemiddel, bubbeltjesplastic, thermometer, grote handdoek, verbandschaar en tekenpen. Verder alles wat de dierenarts voorgeschreven heeft, zoals oor- of oogdruppels of antiseptische zalf.
Belangrijke basisgegevens
Lichaamtemperatuur: 38,6°C.
De temperatuur altijd anaal opnemen.
Pols: 110-150 slagen per minuut.
Neem de hartslag op aan de binnenzijde van het dijbeen. Plaats twee vingertoppen op het bloedvat. Het kan geen kwaad om dit rustig te oefenen.
Ademhaling: 20-30 per minuut.
Kijk en tel de borstkasbewegingen in rust en niet als de kat druk is en hijgt.
Tips om ongevallen te voorkomen
Laat je kat nooit alleen op het balkon of bij een open raam op een hoge plaats. Zorg dat hij niet over de balkonrand kan lopen. Als hij er toch op zit, probeer hem dan naar beneden te lokken zonder hem op te pakken.
Vermijd gevaarlijke situaties in huis, zoals loshangende stroomdraden, bereikbare hete apparatuur, open wasmachines of -drogers en open vuur.
Ga niet met je kat in de armen de straat op. Zorg ervoor dat hij in ieder geval aangelijnd is, zodat hij niet weg kan lopen. Beter is het om een reismand te gebruiken.
Zorg ervoor dat je kat niet bij het huishoudelijk afval kan komen en houd afvalbakken en containers gesloten.
Houd alle medicijnen, vooral tabletten voorzien van een suikerlaagje, veilig opgeborgen.
Berg schoonmaakmiddelen, onkruidverdelgers, indecticiden en andere gifstoffen goed op.
Voorkom dat de kat kan spelen met kleine dingen die hij gemakkelijk in kan slikken. Plastic kan zeer gevaarlijk zijn. Het beste is om alleen speelgoed te kopen dat zo groot is dat de kat het niet kan opeten.
Je kunt ook een ehbo-cursus voor dieren volgen bij de plaatselijke dierenbescherming.
Zorg dat iedereen in huis weet waar de ehbo-doos staat.
Verkeersongeval?
Sluit eerst gevaar voor jezelf, je omgeving en voor het slachtoffer uit. Bel dan de dierenambulance of de dichtsbijzijnde dierenarts.
Laat het verkeer regelen en neem maatregelen om verergering van de situatie te voorkomen.
Als de kat bewusteloos lijk, controleer dan eerst of hij nog ademt, zijn borst beweegt dan op en neer. Doe verder niet te veel, vermijd handelingen waardoor de verwondingen verergeren.
Als de kat niet meer ademhaalt, maak dan de luchtwegen vrij door alle zichtbare belemmeringen te verwijderen en haal de tong naar voren. Duw met tussenpozen enkele seconden zachtjes op de borstwand en laat vervolgens direct weer los.
De beste manier om een gewonde kat te vervoeren is in een reismand die groot genoeg is om in te kunnen liggen. Je kunt hiervoor ook een stevige doos gebruiken.
Als de kat gedragen kan worden, steek dan een hand onder zijn borst en houd met je andere hand zijn nekvel vast, zodat je hem goed in bedwang hebt. Ondersteun het hele lichaam met je onderarm.
Ernstig gewonde katten met rugletsel mag je niet zomaar dragen. In dit geval moet je een draagbaar gebruiken. Hiervoor kan een stevige plaat worden gebruikt (hardboard, spaanplaat e.d.). Leg deze plaat op de grond tegen de rug van de kat en pak op verscheidene plaatsen een huidplooi op de rug. Trek de kat dan op de draagbaar.
Als de kat tegenstribbelt, doe dan een deken of handdoek over hem heen en wikkel hem daar in. Breng hem zo naar de dierenarts.
Geef een gewonde kat nooit iets te eten of te drinken.
Handelingen bij een spoedgeval
Reanimatie (hartmassage)
Controleer of de kat ademt door te kijken en te luisteren (eventueel een wattenpluis voor de neus houden).
Maak de luchtweg vrij. Trek de tong naar voren en verwijder eventueel braaksel of vreemde voorwerpen.
Als de kat niet spontaan begint te ademen, controleer dan de pols (hartslag). Leg hem dan in de zijligging en druk met tussenpozen op de borstwand.
Levert dit geen resultaat op, strek dan de hals van de kat, sluit de bek en blaas voorzichtig en vooral rustig, een beetje adem door de neus naar binnen. Druk vervolgens op de borstkas om de kat te laten uitademen. Herhaal dit net zo lang als nodig is.
Vreemde voorwerpen verwijderen uit de keel
Zorg ervoor dat je met z'n tweeën bent.
Persoon 1 maakt de luchtweg vrij, opent de bek en haalt de tong zo ver mogelijk naar buiten.
Persoon 2 verwijdert voorzichtig, eventueel met behulp van een tang, het voorwerp. Lukt dit niet binnen een paar minuten, bel dan onmiddellijk de dierenarts en breng de kat daar dan met spoed naar toe.
Probeer nooit scherpe voorwerpen te verwijderen die vastzitten aan de binnenkant van de keel.
Het benaderen van een gewonde kat
Een gewonde kat is bang en schuw, en zal dus proberen weg te rennen of weg te kruipen. Ren daarom nooit achter hem aan. Op die manier wordt het alleen maar erger:
Roep zijn naam en probeer te ontdekken waar hij zit.
Blijf rustig, ga bij hem zitten, maak geen onverwachte bewegingen en praat zachtjes tegen hem.
Zorg dat je een reismand of stevige kartonnen doos bij de hand hebt. Je kunt hem ook in een deken of handdoek wikkelen.
Wat te doen bij.
Bevanging door de warmte.
De kat vertoont uitputtingsverschijnselen, is rusteloos en geïrriteerd en zal sterk hijgen.
Je moet onmiddellijk de lichaamstemperatuur verlagen door te douchen met koud water.
Dek de kat vervolgens af met natte doeken of natte lakens.
Raadpleeg de dierenarts, ook als alles normaal lijkt.
Bloedingen.
Als de wond niet te groot is, zal een drukverband in het algemeen afdoende zijn.
Stootsgewijs spuitend, helder bloed wijst op een slagaderlijke bloeding. Dit vereist onmiddellijk ingrijpen van de dierenarts. Leg een drukverband aan op dhet bloeden te stoppen. Helpt dit niet genoeg, breng van een tourniquet aan (afknellen met behulp van een touw of verband). Bel de dierenarts en ga er zo snel mogelijk naar toe.
Botbreuken.
Het is belangrijk de kat rustig te houden. Probeer hem niet te laten bewegen om de aangerichte schade niet te vergroten.
Bel de dierenarts. Als je de kat moet vervoeren handel dan zoals beschreven bij "Verkeersongeval?"
Brandwonden.
Zonodig kokende olie of vet verwijderen door deppen.
Geen haren wegknippen of zalfjes gebruiken.
Douche de wond onmiddellijk met koud water gedurende minimaal 10 minuten.
Zo mogelijk de wond afdekken met een koud compresverband.
Houd de kat warm door hem bijvoorbeeld in plasticfolie of een deken te wikkelen.
Breng het slachtoffer zo snel mogelijk naar de dierenarts.
Elektrische schok.
Raak bij een stroomschok in huis (220 Volt) de kat niet aan, tenzij de stroom is uitgeschakeld.
Schakel de stroom uit. Zo mogelijk in de meterkast en anders de stekker uit het stopcontact trekken.
Is de kat bewusteloos, start dan reanimatie. Zie hierboven bij "Reanimatie (hartmassage)."
Raadpleeg zo snel mogelijk de dierenarts.
Vervolgens andere verwondingen behandelen in volgorde van belangrijkheid: bloedingen, brandwonden en botbreuken.
Breng de kat naar de dierenarts.
Insectensteken.
Angel zo mogelijk uitrekken met een pincet.
Steekwond en omgeving schoonmaken en desinfecteren. Als het kan de wond uitdrukken om op die manier gif te verwijderen.
In geval van een ernstige zwelling in de bek of keel, of wanneer de kat een zieke indruk maakt, de dierenarts inschakelen.
Kleine wondjes en schaafwonden.
Deze kun je het beste schoonmaken met steriel water of eventueel met wat betadine (jodium) en verder met rust laten.
Voorkom likken van de kat met een kap.
Raadpleeg bij twijfel de dierenarts.
Ongewenste dekking.
Gemiddeld is een poes met 6 maanden krols en daarna minstens 2 keer per jaar.
Voorkom zwangerschap door sterilisatie/castratie of de (prik)pil. Overleg hierover met de dierenarts.
Is de kat ongewenst bevrucht, neem dan binnen 24 uur contact op met de dierenarts voor een morning-after prik.
Oogverwondingen.
Als een oogbol uit de kas is geraakt, probeer die dan niet terug te duwen. Leg voorzichtig een koud en nat kompres op de oogbol en schakel de dierenarts in.
Zit er een vreemd voorwerp op het oog, spoel dat dan weg. Leg voorzichtig een koud en nat kompres op de oogbol en schakel de dierenarts in.
Is het oog geïrriteerd, was het dan met overvloedig lauw water. Voorkom dat de kat in zijn oog krabt. Probeer voorzichtig de oorzaak van de irritatie te achterhalen. Raadpleeg de dierenarts.
Problemen met plassen.
Als je kater steeds naar de kattenbak gaat, maar niet kan plassen, moet je dit beschouwen als een noodgeval. Het kan zijn dat hij last van blaasgruis heeft, waardoor de urinewegen verstopt kunnen raken. Als dit niet direct wordt behandeld, kan dit ernstige gevolgen hebben voor zijn gezondheid.
Sluit het kattenluik, zodat de kat niet naar buiten kan ontsnappen.
Ga direct met je kat naar de dierenarts. Bij blaasgruis wordt meestal een dieet voorgeschreven.
Teer onder de poten.
Knip zo goed mogelijk de haren weg en probeer de teer te verwijderen (eventueel oplossen met petroleum en daarna met shampoo wassen).
Voorkom likken door de kat.
Smeer de zoolkussens en tenen in met plantaardige olie of boter.
Als de teer loskomt, de poten met flink veel schoon water en milde zeep wassen.
Raadpleeg de dierenarts.
Toevallen/flauwte.
Flauwte is een tijdelijk bewustzijnsverlies
Tijdens een epiletische toeval kan het lichaam van de kat extreem bewegen. Raak hem niet aan en voorkom dat hij zichzelf verwondt. Denk aan open vuur, glazen meubels en deuren en vallen van de trap. Leg eventueel een deken over hem heen.
Vermijd geluidsinvloeden van buitenaf zoals TV, radio en schreeuwende kinderen.
Raadpleeg de dierenarts.
Overtuig jezelf ervan dat de luchtweg vrij is.
Leg zo mogelijk een koud kompres op het voorhoofd.
Verdrinking.
Til de kat, nadat hij uit het water is gehaald, zo mogelijk op aan de achterpoten en zwaai hem voorzichtig heen en weer om het water uit de longen te laten lopen.
Als de kat niet spontaan begint te ademen, pas dan reanimatie toe..
Bel de dierenarts.
Wrijf de kat droog, houd hem warm en breng hem naar de dierenarts.
Verf in de vacht.
Verf verwijderen: eventueel oplossen met een beetje terpentine en vervolgens direct daarna wassen met shampoo. Let er wel goed op dat de kat niet gaat likken als je de terpentine gebruikt. Dit spul is namelijk giftig.
De haren met opgedroogde verf zo veel mogelijk weg knippen.
Je kat wassen in veel schoon water met milde zeep of shampoo.
Bij erg veel verf de dierenarts raadplegen..
Verstikken.
Indien een vreemd voorwerp (bijvoorbeeld een stuk plastic, touwtje, elastiekje) in de keel is blijven steken, verwijder dat dan voorzichtig met een pincet, tenzij het voorwerp diep in de keel zit.
Als verstikking dreigt door een wespen- of bijensteek, bel dan onmiddellijk de dierenarts en ga er direct naar toe.
Vergiftiging.
Een vergiftigde kat wordt meestal zeer snel ziek.
Stimuleer de kat niet tot braken.
Is de oorzaak bekend, dan de gegevens van het gif noteren en bepalen wanneer en hoeveel de kat ervan naar binnen heeft gekregen.
Bel zo snel mogelijk de dierenarts en vraag wat je moet doen.
mailgroep huisdieren
als voor ons? 
Hoe komt het dat veel zoogdieren 's nachts kunnen zien, terwijl toch het zicht afhankelijk is van de lichtsterkte? De opbouw van het oog van dieren die 's nachts actief zijn is praktisch gelijk aan de andere zoogdieren. Het verschil ligt hierin, dat de ogen groter en boller en ontvankelijker voor licht zijn. De zoogdieren die 's nachts actief zijn hebben bovendien een reflecterende laag achter het netvlies, die het invallende licht terugwerpt naar de lichtgevoelige staafjes, die zodoende nog een keer licht opvangen. Dit effect is goed te zien als er 's nachts licht op het oog valt van bijvoorbeeld een kat of vos. Door de reflectie lichten de ogen op. Ook heeft het netvlies relatief veel meer staafjes, waardoor het waarnemingsvermogen in de schemer verhoogd wordt. Dit brengt wel met zich mee, dat deze dieren het volle daglicht moeten mijden. Dit is ook de reden dat de pupillen bij een kat in het volle licht tot smalle streepjes vernauwd worden. 
De bouw van het oog is voor ieder zoogdier in principe gelijk, maar de plaats van de ogen in de kop bepaalt wat en hoeveel een dier kan zien. Succesvolle roofdieren, zoals bijvoorbeeld de kat, moeten hun ogen exact kunnen instellen op hun prooi en deze goed in de gaten kunnen houden. Doordat hun ogen recht naar voren gericht staan, wordt een bijzonder goede dieptescherpte bereikt. Zo kunnen zij uiterst nauwkeurig vaststellen waar precies zich een prooi of iets anders bevindt en hoe ver het van andere dingen verwijderd is.
Bijna alle dieren slapen, sommige maar een paar minuten, andere 20 uur per etmaal. Het is makkelijk genoeg vast te stellen dat een dier slaapt, maar het blijft vaak nog een raadsel waarom. 
Lange tijd bijna roerloos uitrusten op een veilige plek kan voor dieren op allerlei manieren van nut zijn. In de eerste plaats is hij meestal veiliger voor roofdieren op zijn slaapplek dan wanneer hij hongerig op zoek is naar voedsel en misschien niet zo goed oplet. Daarom hebben dieren die weinig tijd nodig hebben om te eten, de neiging om lang te slapen en het veiligste moment van de dag afwachten om naar voedsel te zoeken. Een dier dat slaapt kan zo ook energie besparen of aan extreme kou of hitte ontsnappen.
Op welk moment een dier slaapt, hangt ervan af wanneer hij wakker moet zijn. Veel vogels kunnen alleen bij daglicht vliegen en zullen dus 's nachts slapen. Kleine zoogdieren zoals muizen proberen daarentegen overdag aan roofdieren te ontkomen en gaan liever 's nachts op zoek naar voedsel. Andere dieren zoals konijnen en vossen hebben een soort tussenoplossing gevonden en slapen zowel 's nachts als overdag een paar uur. Ze zoeken hun voedsel dan in de ochtend- of avondschemering. Hun bioritme is in elk geval afgestemd op de dagelijkse afwisseling van dag en nacht. Veel zeedieren, vooral die aan de kust leven, trekken zich niet zoveel van het daglicht aan, maar stellen hun bioklok in op de getijden. 
* Gierzwaluwen, die tot drie jaar ononderbroken in de lucht kunnen zijn, slapen vliegend.
De bonte vliegenvanger of ficedula hypoleuca
Stand- en zwerfvogel. Oudere vogels met geheel witte veren, oranjerode snavel en een zwarte snavelwortel en zwartgrijze poten; jonge dieren grijsbruin of meteen wit, grijze snavel. De knobbel op de wortel van de snavel is bij mannetjes in de broedtijd sterk geprononceerd. Naast de knobbel en de kleur van de snavel onderscheidt deze soort zich van de wilde en de kleine zwaan door de vaak S-vormige houding van de hals. Verspreiding en woongebied : wilde vogels in Polen en het zuiden van Scandinavië. In Midden-Europa tamme of verwilderde parkvogels, die sinds 1950 sterk in aantal zijn toegenomen. Woont in staand of langzaam stromend water in het laagland; een enkele keer ook in brak of zout water. Voortplanting : groot horst van riet en twijgen in of bij het water. Legtijd vanaf midden april. 5-8 helder groen-grijze eieren, die later vaak verkleuren tot bruin. Eén legsel. Het vrouwtje broedt alleen 35-40 dagen. Nadat de jongen uit het ei gekropen zijn, worden ze door beide ouders gevoed. Met 120-150 dagen zijn de jongen in staat om te vliegen, maar ze blijven nog tot in de herfst in familieverband wonen. Voedsel : water- en oeverplanten, ook landplanten worden gegraasd. Bij het grondelen komt de lange hals goed van pas; het lichaam blijft daarbij (in tegenstelling tot de eenden) recht.
De baarachtigen (Perciformes) vertegenwoordigen een grote groep gewervelde vissen die leven in zeewater, brak water en in zoet water. De vis van deze orde heeft vaak twee rugvinnen; de eerste bestaat vaak uit harde, stekelige vinstralen, terwijl de stralen van de andere zacht en vertakt zijn. De buikvinnen liggen onder de borstvinnen. De schubben zijn vaak kamvormig. Tot deze orde behoren veel onderorden en families. Drie van deze families, die een goed ontwikkeld gevoel vertonen om voor de jongen te zorgen, komen voor in Noord-, Midden- en Zuid-Amerika en in Afrika en Zuidoost-Azië. Dat zijn de cichiliden (Cichlidae), de nanderbaarzen (Nandidae) en de zonnebaarzen (Centrarchidae). Ze leggen hun eieren op plantenbladeren (fytofiele soorten), in ondiepe kuilen in het zand (psammofiele soorten), op platte stenen (lithofiele soorten) of in kloven. De jongen worden verzorgd door het mannetje of het vrouwtje, of door allebei. Mondbroeders vertonen een zeer bijzondere vorm van zorg : het onderste deel van de mond van het vrouwtje of het mannetje dient als incubator voor de eieren en als veilige haven voor de jongen tijdens de eerste dagen van hun leven.
Meervalachtigen leven over de ganse wereld op de bodem van rivieren, meren en beken. Ze zijn goed aangepast aan de bodem als leefomgeving. Hun lichamen zijn naakt of overdekt met een dik pantser van botachtige platen en ze hebben vaak grillige uitsteeksels. Samen vormen ze de grote onderorde van de Siluroidei, die bestaat uit zo'n dertig families en ongeveer tweeduizend soorten.
Labyrintvissen (Anabantidae) zijn wijdverspreid in de zoete wateren van Zuidoost-Azië en in het tropische gedeelte van Afrika. Ze schijnen van dezelfde voorouders af te stammen als de baarzen. Anabantidae leven het liefst in ondiep, vaak modderig water met een laag zuurstofgehalte. Om in zo'n ongunstige omgeving toch te overleven, hebben ze een labyrint, een aanvullend ademhalingsorgaan waarmee ze zuurstof uit de lucht kunnen opnemen.
In de tropische, subtropische en moessongebieden in Zuidoost-Azië het daartegenover gelegen Afrika en Zuid-Amerika komen de eierleggende tandkarpers voor, de Cyprinodontidae. Ze leven in stromend en stilstaand water, maar ook in modderige vijvers. De volwassen mannetjes van alle soorten zijn groter en mooier gekleurd dan de onopvallende vrouwtjes, die meestal bruinachtig zijn van kleur. De eieren worden meestal gelegd op planten of op de zandige en modderige bodem. Sommige vissen veranderen de structuur van de bodem waar de eieren komen te liggen. De eieren rijpen zonder onderbreking in gebieden waar altijd water is of hun ontwikkeling wordt, in drooggevallen gebieden, onderbroken door één of meer diapauzes (perioden van spontane onderbreking). De soorten met een onderbroken ontwikkeling worden éénjarige vissen genoemd. Bij de Afrikaanse soorten is de onderbreking in de ontwikkeling doorgaans korter en duurt een aantal weken of maanden, terwijl de diapauze bij Zuidamerikaanse soorten wel twee jaar kan duren.
Deze pauwoogcichlide is een grote vis die afkomstig is uit het stroomgebied van de Amazone, de Negro, de Parana en uit Paraguay. Hij wordt wel 35 cm. lang. Vooral de jongen zijn prachtig gekleurd : chocoladebruin gemarmerd met hier en daar zwartomrande vlekken. Deze 'jeugd'-kleuren verdwijnen als de vissen ouder en groter worden en uiteindelijk blijft slechts een bruingrijze tint over. Het aquarium moet groot genoeg zijn voor vissen van een dergelijke omvang. Deze pauwoocichlide is niet geschikt voor aquaria waarin ook andere vissen zwemmen. Elke dag eet hij een aanzienlijke hoeveelheid levend voer in grote stukken (meelwormen, krekels, aardwormen, mager rundsvlees, paardevlees en gevogelte).
De kleine gevlekte hondshaai, een kraakbeenvis, is een haai die in ondiep water leeft. Hij komt voor in een groot gebied en leeft in de Atlantische kustwateren van Noorwegen tot Noord-Afrika en in de Middellandse Zee.
; "javascript:fotovenster('?id=/multimedia/archive/02149/rabbit_2149211c.jpg&caption=Zonnebrilkonijn overleeft alles©right=', 148, 200+30);")
Het is altijd handig een speciale ehbo-doos klaar te hebben staan. Hierin zitten: hechtpleisters, watten, verbandmateriaal, compresverband, elastische windsels, spalkhoutjes, desinfectiemiddel, bubbeltjesplastic, thermometer, grote handdoek, verbandschaar en tekenpen. Verder alles wat de dierenarts voorgeschreven heeft, zoals oor- of oogdruppels of antiseptische zalf.
