Hallo bezoeker,
welkom op het blog van de Mailgroep Huisdieren, een hechte groep Dierenvrienden-SeniorenNetters, die er zijn voor, door en met elkaar.
Op dit blog kunnen jullie kennismaken met onze dieren, tips vinden over de verzorging en de gezondheid van de dieren, dierengedichten en dierenartikels lezen, werkjes in verband met dieren bekijken, enz.
Veel kijk- en leesplezier!
08-01-2010
Hoe is het mogelijk dat zangvogeltjes niet doodvriezen in de winter?
Hoe is het mogelijk dat zangvogeltjes niet doodvriezen in de winter?
Bibberend op takjes en met opgebold verenkleed om een grotere laag lucht vast te houden, proberen ze zo goed als het gaat hun lichaamstemperatuur, van maar liefst 42 graden Celsius, op peil te houden. Vooral kleine vogeltjes hebben het zwaar omdat ze ten opzichte van hun gewicht een groot contactoppervlak met de buitenlucht hebben. Sommige zangvogeltjes ruien in de herfst en profiteren van een warmer wintertenue.
Om niet te verkleumen, moeten vogels in de winter vooral meer vet verbranden dan in de zomer. Bibberen helpt daarbij. Ze moeten teren op vetreserves en voldoende voedsel vinden. Voor kleine vogels geldt vooral dat laatste omdat ze weinig reserves kunnen aanleggen. Ze zijn dus continu in de weer. Voedsel vinden, lijkt het enige dat telt.
Zweedse onderzoekers ontdekten onlangs dat het pimpelmezen vaak niet lukt om overdag voldoende te eten. Dat ze toch niet dood uit de bomen vallen, komt doordat de diertjes in staat zijn om hun lichaamstemperatuur tijdelijk met ongeveer vijf graden te verlagen. Hiermee kunnen ze hun energiekosten 's nachts halveren. Ze gaan dus in een soort van winterslaap, maar dan een die maar een nachtje duurt. Maar in deze staat van versuffing vormen ze wel een gemakkelijke prooi voor roofdieren.
Om het energieverbruik te bepalen, meten vogelonderzoekers hoeveel zuurstof vogels verbruiken. De Zweden legden de vogeltjes in een afgesloten proefopstelling en bliezen daar lucht doorheen waarvan ze het exacte zuurstofgehalte kenden. Vervolgens maten ze de zuurstofconcentratie nadat de lucht het vogeltje gepasseerd was.
Dankzij dergelijke metingen is ook bekend dat vogels wel negenmaal zoveel energie verbruiken als ze vliegen dan wanneer ze slapen en hun motortjes dus 'stationair draaien'.
'Vogels produceren ongelooflijk veel warmte als ze vliegen', zegt vogelonderzoeker Theunis Piersma van de Rijksuniversiteit Groningen. Hoog in de lucht is het nog kouder dan beneden. Toch hebben vogels weinig te duchten van de kou tijdens een vlucht, aldus Piersma. 'Indische ganzen vliegen over de Himalaya om naar hun overwinteringsgebied te gaan. Zolang ze hun pootjes maar ingeklapt houden onder hun verendek en hun energievoorraad niet opgaat, is dat geen probleem.' Sterker nog, door de kou vliegen is voordelig, omdat vogels dan niet oververhit raken en ze verliezen ook minder vocht via hun ademhaling.
Vogels mogen zich dan wel goed hebben aangepast, dat betekent niet dat ze allemaal de winter overleven. Kou en weinig voedsel vormen maar al te vaak een dodelijke combinatie.
'De kans dat vogels in een koud gebied de winter niet doorkomen, is relatief groot', zegt Maaike Versteegh, eveneens van de Rijksuniversiteit Groningen. 'Dat uit zich in het aantal eieren dat ze leggen.'
Versteegh deed uitvoerig onderzoek naar de overlevingsstrategieën van diverse soorten roodborsttapuiten (kleine zangvogeltjes).
Roodborsttapuitstelletjes die het hele jaar in Ierland leven, broeden drie keer per jaar en leggen telkens gemiddeld zes eieren. Vergelijk dat eens met roodborsttapuiten die het hele jaar in Kenia vertoeven; een koppeltje broedt daar per jaar slechts drie eieren uit. Dat de vogels uit de koude streken meer investeren in nageslacht is logisch, want als de winter tegenvalt, krijgen ze misschien geen tweede kans om te broeden.
Tapuiten die in de herfst van Kazachstan naar India trekken, investeren met in totaal gemiddeld zes eieren ook aanzienlijk meer in nageslacht dan de vogels in Kenia.
'De trek is een ware marathon', vertelt Versteegh. 'De vogels verbranden ontzettend veel vet. Als ze onvoldoende vetreserves hebben, kunnen ze uitgeput raken. En bij het vrijmaken van energie komen afvalstoffen vrij, en daaraan kunnen ze op den duur doodgaan.'
Het is dus geen koud kunstje voor vogels om de winter te overleven.
Onze voorouders gingen al miljoenen jaren eerder aan land dan eerst werd aangenomen.
In een verlaten steengroeve in het zuiden van Polen zijn de oudste sporen gevonden van een van de eerste primitieve viervoeters die op het land leefden. De voetafdrukken zijn 395 miljoen jaar oud en zijn zowat 18 miljoen jaar ouder dan de vroegst bekende gelijkaardige fossielen.
Volgens wetenschappers werpt de vondst een nieuw licht op een van de meest belangrijke veranderingen in de evolutie: het moment waarop waterdieren aan land gingen en zich tot zoogdieren evolueerden.
Volgens een rapport in het magazine Nature maken de sporen een duidelijk onderscheid tussen 'handen' en 'voeten' en volgen ze elkaar in een diagonale richting zonder aanwijzingen dat er een lichaam op de grond werd meegesleept.
Ook de plaats waar de fossielen gevonden zijn is verrassend. Vroeger werd aangenomen dat viervoeters aan land kwamen uit rivieren en meren. Dat de vindingsplaats vrij dor is, zou wel eens kunnen betekenen dat ook vissen uit de zee aan land gingen.
Kauai is het oudste eiland van Hawaï. We mogen het zonder twijfel een stukje paradijs noemen. Het is wel één van de vochtigste plaatsen op onze planeet, maar de regen heeft prachtige valleien in de berglandschappen gesneden. Tussen de bergen storten zich dan ook sprookjesachtige watervallen naar beneden. Op het eiland lopen duizenden wilde kippen rond die nauwelijks natuurlijke vijanden hebben. De dieren werden meegebracht door de eerste bewoners van Kauai die afkomstig waren uit Polynesië.
Film Hoewel de naam van het eiland je waarschijnlijk niet veel zegt, heeft iedereen zonder twijfel ooit al beelden van Kauai gezien. De filmindustrie is namelijk een vaste klant op het eiland. Al meer dan 70 films bevatten scènes die op Kauai gefilmd werden: Jurassic Park, Raiders of the Lost Ark, Six Days Seven Nights en King Kong zijn maar enkele voorbeelden.
Vogeltjes De mooiste inwoners van Kauai zijn de zogenaamde suikervogeltjes (of Honeycreepers). Deze kleurrijke vogels leven hoog in de wolken van de bossen waar het veel koeler is. Met hun bek halen ze nectar uit bloemen. De vogeltjes zijn niet groter dan 10 tot 13 centimeter en wegen amper acht gram. Ze zijn dan ook heel gevoelig voor ziekten.
Uniek ecosysteem Het ecosysteem van Kauai wordt ernstig bedreigd door de klimaatverandering. Een kleine verschuiving in het klimaat kan grote gevolgen hebben voor het unieke ecoysteem van het eiland. Ontbossing en de komst van nieuwe diersoorten, zoals varkens en geiten, hebben al hun tol geëist bij de suikervogeltjes.
Muggen De vogels vluchten naar hoger gelegen gebieden waar muggen niet kunnen overleven, maar door de stijging van de temperatuur kunnen muggen een steeds groter grondgebied inpalmen. Op die manier dreigen de vogeltjes hun paradijs langzaam maar zeker te verliezen. (gb)
Een Engelse schooljongen en zijn moeder hebben de manier gevonden om makkelijk te kunnen communiceren; ze geven berichten door via hun hond.
Jason Warman (11) kan niet spreken of horen. Hij en zijn moeder Michelle gebruiken hun zwarte Labrador Violet als medium.
"De meeste moeders kunnen aan de trap gaan staan en hun kind roepen wanneer zich dat in de slaapkamer bevindt. Maar Jason kan niet horen", aldus de moeder, die daarom boodschappen als "het eten staat klaar" in een handtasje stopt dat rond de nek van de hond hangt.
In het tasje zit ook een potlood, zodat Jason zijn antwoord kan schrijven en Violet weer naar zijn moeder kan sturen.
Een merel aan het badderen in een fonteintje. FOTO ANP
HILVERSUM - De merel zingt het mooist van alle vogels in Nederland. Dat blijkt uit de Vogel Top 100 die het radioprogramma Vroege Vogels zondag in zijn geheel heeft laten horen.
De merel kreeg 4190 van de ruim 77.000 door luisteraars uitgebrachte stemmen. De nachtegaal eindigde als tweede met 3331 stemmen, gevolgd door de zanglijster met 2548 stemmen.
Vroege Vogels, Vogelbescherming Nederland, SOVON Vogelonderzoek en Nico de Haan's Vogelkijkcentrum hadden een voorselectie gemaakt van 140 Nederlandse vogels waarop gestemd kon worden. Het paapje eindigde als laatste in de top 100 met 138 stemmen. Het waterhoentje viel buiten de top 100 en kreeg de titel zielepietje met slechts 24 stemmen.
Nico de Haan zei in de uitzending dat het hem opviel dat de huis- en tuinvogels zo hoog eindigen. ,,Vrijwel iedereen in Nederland hoort in het voorjaar de merel. Je hoeft er je slaapkamerraam maar voor open te zetten. Bij zonsopgang en 's avonds in de schemering hoor je de merelman luidkeels fluiten. En dat wordt, als je de uitslag ziet, erg op prijs gesteld. Zie ook de hoge klassering van roodborst (4), winterkoning (5) en koolmees (9).'' (ANP)
mailgroep huisdieren
