Hallo bezoeker,
welkom op het blog van de Mailgroep Huisdieren, een hechte groep Dierenvrienden-SeniorenNetters, die er zijn voor, door en met elkaar.
Op dit blog kunnen jullie kennismaken met onze dieren, tips vinden over de verzorging en de gezondheid van de dieren, dierengedichten en dierenartikels lezen, werkjes in verband met dieren bekijken, enz.
Veel kijk- en leesplezier!
21-05-2007
Waarom vechten dieren (Ereli)
Waarom vechten dieren ?
Behoefte aan territorium, voedsel of een partner kan ertoe leiden dat zoogdieren met elkaar gaan vechten. Schermutselingen over voedsel of om een plaats in de zon komen geregeld voor bij zoogdieren die in groepen leven. En meestal krijgt het sterkste dier zijn zin. Maar als twee aan elkaar gewaagde dieren elkaar tegenkomen, tellen omvang, kracht en ervaring. Met soms fatale gevolgen voor de verliezer. Zoogdieren hebben vaak een heel arsenaal aan wapens en technieken om hun soortgenoten te bevechten, vooral de mannetjes. Mannetjesedelherten hebben een gewei, niet om zich tegen hun vijanden te verdedigen maar om met andere mannetjes te vechten. Een zeeolifantbul weegt 2700 kilo en heeft forse nekspieren en een extra dikke huid om zijn keel tegen beten van rivalen te beschermen. Een leeuw is groter en zwaarder dan de snellere leeuwin, maar is qua voedsel van haar afhankelijk. Zijn sterke lijf en scherpe klauwen en tanden bewaart hij voor zijn rivalen. Een eigen territorium betekent meer voedsel en dus meer kans op overleven. De bewoner van een voedselrijk gebied zal 's winters fel vechten om dit te behouden. Ook wordt een maaltje zelden zonder gevecht opgegeten. Een prooi vangen is moeilijk en dus is het zinvol om voor het behoud ervan te vechten. Om hun voedsel te verdedigen, vallen leeuwen een lid van een andere troep aan en doden die. Zelfs kleine dieren zoals mollen verdedigen hun hol agressief. Wanneer deze bijna blinde dieren elkaar in een tunnel tegenkomen, voeren ze vaak hevige gevechten. Gevechten tussen mannetjes die een vrouwtje willen verdedigen of winnen, zijn de bloedigste van allemaal, omdat het vaderschap van de volgende generatie op het spel staat. Bij sommige soorten halen maar enkele mannetjes de toppositie en vele worden gedood in hun poging om deze dominantie te bereiken. Het mannetje van de zuidelijke zeebeer kan wel honderd jongen hebben, maar de prijs is hoog. Aan het eind van het paarseizoen is de alfabul uitgeput en gewond. De strijd om het paren is zo intens, dat een bul een territorium soms maar een paar dagen kan behouden. Een mannetje dat een territorium verdedigt of rivalen bevecht, loopt meer kans op verwonding of plundering als zijn aandacht verslapt. Ook moet hij het soms lang zonder voedsel stellen en toch bedacht blijven op uitdagers. Veel zoogdieren hebben rituelen ontwikkeld om elkaars conditie te beoordelen alvorens eventueel te gaan vechten. Het is minder gevaarlijk om een tegenstander via krachtsvertoon te intimideren dan om te vechten. Lukt dat niet, dan volgt er vaak een gevecht. Primaten (mensapen en apen) kunnen heel agressief zijn tegenover elkaar, maar kracht alleen is niet genoeg. Intelligentie en sluwheid zijn belangrijke werktuigen in het arsenaal van een baviaan. Als een troep door een bepaald gewelddadig mannetje wordt overheerst, kan de ziedende ontevredenheid onder de jongere mannetjes en zelfs de vrouwtjes leiden tot een tijdelijke verbintenis om de bullebak te verdrijven.
Dat niet elke vissoort in onze siervijver thuishoort weet wellicht iedereen. Goudwindes zijn de meest bekende siervissen maar daarnaast zijn er nog een aantal bekende en minder bekende vissen die we in een siervijver kunnen uitzetten. Het zijn niet bodemwoelende en planten etende vissen die een siervijver kunnen bevolken.
Bittervoorn(Rhodeus Sericeus) Bittervoorn is een 6 tot 9 cm groot visje dat het goed doet in de moerasvijver. Bittervoorns behoren tot de karperachtigen. Bittervoorns kunnen in een groepje van 5 - 6 stuks worden gehouden. Het zijn eigenlijk karperachtigen. De Europese soort is beschermd en mag niet verhandeld worden. Het Chinese Bittervoorntje wordt in Hong Kong massaal nagekweekt. In het leven van een Bittervoorn is en zwanenmossel of zoetwatermossel onmisbaar. In het voorjaar ontwikkelt het wijfje een lange legbuis. In deze tijd is het mannetje reeds op zoek naar een geschikte mossel. Net zoals bij de stekelbaarsjes ondergaat het mannetje tijdens de paringsperiode een kleurverandering. De vinnen worden rood en de buik krijgt een gele kleur terwijl op de kop witte knobbeltjes te voorschijn komen. Het wijfje gaat via de legbuis eicellen loslaten in de ademopening van de mossel. Het mannetje gaat direct daarna zijn zaadcellen afzetten in de buurt van diezelfde mossel, juist bij de mondopening. Deze zaadcellen worden dan automatisch naar b innen gezogen. De mossel gaat nu voor de bevruchting zorgen. In de daaropvolgende weken zullen de eitjes geen last hebben van zuurstofgebrek of andere vijverbewoners. Bij het verlaten van de mossel kunnen de jonge Bittervoorns reeds zeer goed zwemmen.
Goudvoorn(Scardinius erythrophthalmus ) De Goudvoorn of Roselt is een voornachtige vis met donker (diep)rode rug en een lichtrode buik. Hij kan 15 tot 20 cm groot worden en is geschikt voor zowel de moeras- als de siervijver. De goudvoorn is volledig winterhard en doet het uistekend in onze moeras- of siervijver. Het zijn mooie visjes die de vijver sierlijk opvullen wanneer ze in school zwemmen. Echt een aan te raden vis.
Zoetwatermossel(Anodonta Cygnae) Zoetwatermosselen worden in de vijver vaak uitgezet als waterzuiveraars. Bij kleine vijvers van 2500 l kunnen een 20-tal mosselen het water zuiveren als de visbezetting niet al te groot is. We kunnen zien hoe de mossels het water langs de ene kant naar binnen zuigen, filteren en dan langs de andere kant opnieuw naar buiten laten stromen. Ze kunnen zich verplaatsen, maar bevinden zich meestal voor 75% in het zand of in het moeras en staan lichtjes open. In de zomer planten de mosselen zich voort. Het vrouwelijk exemplaar produceert duizenden eitjes. Het mannelijk exemplaar gaat deze eitjes bevruchten door zijn zaad bij het vrouwelijk exemplaar uit te spuwen. Het vrouwtje gaat deze zaadcellen dan naar binnen zuigen. Zo ontwikkelen zich parasitaire larven die eruit zien als kleine vlindertjes en reeds een schelpje dragen. Ze zijn parasitair en zetten zich daarom bijvoorbeeld vast op Stekelbaars en Bittervoor. Daar ontwikkelt zich een nieuwe schelp onder de oude, eerste schelp. Een nieuw klein mosseltje ontstaat . Het verlaat de gastheer (de vis) en vestigt zich ergens op de bodem. In siervijvers gaan deze mosselen zich niet zo snel voortplanten maar hun activiteit, het water zuiveren, is een aardige bezienswaardigheid. Zoetwatermosselen mogen daarom tussen de planten in de siervijver voorkomen of in kleine tonnen of vaten zijn deze diertjes ook welkom. Een zoetwatermossel kan tot 15 cm worden. Zoetwatermosselen kunnen wel voor een probleem zorgen in de vijver. Wanneer een mossel dood is, verspreidt hij een enorme stank en dat is niet om mee te lachen.
Zonnebaars(Lepomis gibbosus) Dit is de enige roofvis die in onze vijver mag vertoeven. Het is een klein, prachtig roofvisje van maximum 10 cm dat ons goede diensten kan bewijzen door het bestrijden van kwalijke parasieten in de sier- of moerasvijver. Enkele parasieten die op z'n menu staan zijn Visbloedzuigers, Karperluizen en Ankerwormen. Ook kleine visjes eet hij graag. Hierdoor gaat hij overbevolking tegen. Plaats wel niet meer dan één zonnebaars in de vijver want zijn broedzorg is zo goed dat we binnen de kortste keren teveel zonnebaarsjes zullen hebben. Die gaan dan bij gebrek aan insecten en kleine visjes onze grotere vissen aanvallen en stukken uit hun vinnen bijten.
Stekelbaarsjes(Gasterosteildae) Stekelbaarsjes zijn 6 cm grote moerasvijvervisjes die in scholen zwemmen. Voor een moerasvijver zijn ze een echte aanwinst. Vooral in de paringstijd zijn ze echt een streling voor het oog.
Steur(Acipenser Ruthenus) In de handel worden een aantal Steursoorten verkocht, maar eigenlijk is er maar één Steursoort die min of meer geschikt is om in een siervijver gehuisvest te worden en dat is de Sterlet of Acipenser Ruthenus. De Sterlet is de kleinste soort van het geslacht, (wordt max. 1,20 m) en lijkt wel wat op de Baeri, maar heeft een spitsere snuit en witte randen om de vinnen. Er is ook een albino kleurvariëteit, die mooi wit is en daardoor goed zichtbaar is in de vijver. Ze komen oorspronkelijk voor in de Donau en de Wulga.
Elrits Elritsen zijn een beetje de dwergvormen van onze Goudwindes. Ze worden maximum 8 cm groot. Het visje wordt wel niet echt oud: drie jaar. Het kweekt wel ontzettend goed zodat er altijd genoeg aanwezig zullen zijn, soms teveel en dan moeten maatregelen genomen worden. Een Zonnebaars kan de oplossing bieden. Elritsen zijn echte schoolvissen en moeten daarom met twintig tot veertig stuks in de vijver uitgezet worden. Elritsen zijn door hun grote getale geschikt voor natuurvijvers.
Niet alle vissen zijn even geschikt om in een siervijver onder te brengen. De lijst hieronder omvat alle vissen die in een siervijver kunnen worden gehouden en waarvoor ze geschikt zijn. Het zijn afstammelingen van de gewone goudvis die de nadelige eigenschappen van de gewone goudvis niet meer hebben.
Blauwe Sluierstaart(Oranda Calico) Deze Sluierstaart die 10 tot 20 cm groot wordt, is een variëteit van de blauwe Shubunkin en behoort tot de familie van de goudvissen. Hij is samengesteld uit de kleuren blauw, zwart, rood en doorschijnend satijnwit. Hij is donkerder dan de 'Red cap' of de rode Oranda. De Blauwe Sluierstaart is een siervijvervis.
Komeetstaart(Sarasa 'Comet') Komeetstaarten behoren tot de goudvissen, worden 10 tot 20 cm lang en zijn een aanwinst voor de siervijver. Het zijn slanke, smalle vissen met een enkelvoudige staartvin. Deze staart kan lang worden waardoor de Komeetstaarten grote snelheden kunnen halen. Ze zijn afkomstig uit Japan en stammen af van de goudvis. Ze hebben echter wel niet de eigenschappen van de goudvis als het op woelen en planten eten aankomt. Hij is zeer gemakkelijk te houden en winterhard. Tevens zijn deze vissen zeer beweeglijk. De Komeetstaart is rood. De Sarasa-komeet is rood van kop tot staart en de onderkant is wit. De Blauwe Komeetstaarten zijn de variëteiten met een blauw, wisselend kleurenpatroon.
Rode Sluierstaart(Carassius Auratus 'Oranda rood') De Sluierstaart is een siervijvervis van 10 tot 20 cm groot die behoort tot de familie van de goudvis, maar deze woelt niet en eet ook geen planten. Sluierstaarten zetten we het best in de vijver als de watertemperatuur ongeveer 18°C is. Sluierstaarten zijn niet echt winterhard. Bij een matige winter kunnen ze in de vijver overleven als die minstens op een plaats 80 cm is. Toch is het aan te raden Sluierstaarten in een koude aquarium binnen te brengen als de winter nadert. De Sluierstaarten zijn kort, gedrongen en wat eivormig. Hij heeft een dubbele staartvin die bovenaan is samengegroeid. De rugvin is hoog geplaatst en hangt af naar beneden. Dit is wel in zijn nadeel, de vis kan zo moeilijk zwemmen, is traag en bijgevolg een gemakkelijke prooi. Hij heeft daarentegen wel een andere zwemwijze dan onze andere vissen. Door zijn sierlijkheid past hij dan ook uitstekend in de siervijver. Hij komt voor in de kleuren rood, geel, oranje en wit.
Shubunkin De Shubunkin die 10 à 20 cm wordt, is eigenlijk afkomstig van de Japanse goudvis, zijnde de Wakin. Kenmerkend bij Shubunkins zijn de lange vinnen waaronder de staartvin het langst is. Shubunkin komt voor in verschillende tinten. Je hebt de Blauwe Shubunkin met overwegend een blauwe kleur met daartussen witte, rode, zwarte en zelfs gele vlekken. Van de Blauwe Shubunkin is zelfs een variëteit met helderblauwe kleuren op de rug. Er is ook het Bristul-type met een overwegend rode kleur met daarin wit, wat blauw en zwarte vlekken. De kleurenpracht van Shubunkins is vooral te danken aan de schubben. Ze hebben gewone schubben die het licht weerspiegelen en ze hebben transparante parelmoerachtige schubben die de kleuren van de onderste huidlagen laten doorkomen. Deze combinatie geeft soms prachtige kleurschakeringen. Het zijn veeleer goedkope vissen, sterk en gemakkelijk om kweken. Als men Goudwindes in de vijver heeft, dan zullen de Shubunkins ze graag vulgen. Shubunkins zijn redelijk winterhard, sterk en ze blijven van de planten af. De Shubunkin is een heel dankbare vis voor de siervijverliefhebber.
Telescoopvis(Carassius auratus) De Telescoopvis is een siervijvervis. Het is een niet winterharde variëteit van de gewone goudvis die 10 cm groot kan worden. Hij kan met metaalachtige schubben bedekt zijn of een transparante huid hebben. De Telescoopvisjes hebben een kort, hoog lichaam en kunnen een bult hebben op de rug bij de overgang naar de kop. Hij heeft zeer merkwaardige ogen die bijna uitpuilen op zijn uitsteeksels. Ze komen voor in de kleuren helderoranje met wat wit of blauw met zwart. De vinnen zijn buitensporig groot. De staartvin is veel langer dan de romp en daardoor zeer kwetsbaar. Omdat hij zich altijd langs de vijverrand bevindt, is het nogal een makkelijke prooi voor katten. Deze soort is niet winterhard. Hij moet daarom in het najaar uit de vijver gehaald worden en binnenshuis gehouden worden bij 10-16° C. In het late voorjaar kan hij opnieuw in de siervijver geplaatst worden.
SAMENVATTING Kikkers lijken onschuldige beestjes. Maar dit geldt niet voor alle kikkersoorten! Sommige kikkers, de pijlgifkikkers, scheiden giftige stoffen af op hun huid, die gevaarlijk zijn voor mensen en dieren. Uit onderzoek blijkt dat de kikkers deze stoffen via mijten, die ze eten, binnenkrijgen.
In de natuur komt chemische afweer veel voor. Sommige planten, paddestoelen en rupsen zijn giftig en zorgen er zo voor dat ze niet opgegeten worden. Ook sommige kikkers hebben zon afweersysteem. De kikkers hebben meestal felle kleuren en de kleuren schreeuwen als het ware: Niet eten, ik ben vies! Predatoren die zon giftige kikker toch eten, leren al snel dat ze dat beter niet kunnen doen. Sommige indianenstammen gebruiken de huid en het gif van de kikkers bij hun jacht op apen. Ze strijken de pijlpunt over de rug van de kikker of ze wikkelen de huid om de pijlpunt. De huid bevat genoeg gif om een volwassen aap te doden.
afb 1: aardbeigifkikker in verschillende kleuren Foto: Maureen Donnelly
Voedselbron Kikkers kunnen op twee manieren gif op hun huid krijgen. Sommige kikkers maken de giftige stoffen zelf, andere krijgen de stoffen binnen via hun voedsel. Het was al bekend dat pijlgifkikkers de giftige stoffen via hun voedsel (door het eten van gifitge insecten) binnenkrijgen. De insecten krijgen de giftige stoffen binnen uit de planten die ze eten. Vervolgens eten de kikkers de insecten. De giftige stof komt nu in de kikker die de stof naar de huid transporteert. Er werd altijd gedacht dat vooral mieren belangrijk waren als voedsel. Uit een onderzoek van Amerikaanse wetenschappers blijkt nu dat ook bepaalde mijten van groot belang zijn!
afb 2: mijt Foto: Zoë Lindo
Kikkers vangen De onderzoekers vingen op verschillende plaatsen in Zuid-Amerika mieren, mijten en aardbeikikkers, een soort pijlgifkikker. Daarna hebben ze de giftige stoffen uit de insecten vergeleken met de stoffen die op de huid van de kikker voorkomen. Het bleek dat insecten en kikkers veel stoffen stoffen in zich hadden. Ook hebben de onderzoekers de maaginhoud van de kikkers bekeken. Hieruit kunnen de biologen concluderen dat de mijten dus ook een belangrijke voedselbron vormen.
Het is belangrijk om te weten wat de kikkers eten. Hierdoor kunnen de onderzoekers beter begrijpen wat de factoren zijn die van invloed zijn op de chemische afweer die soms nog moeilijk te begrijpen is.
Bron RA Saporito et al. Orbatid mites as a major dietary source for alkaloids in poison frogs. PNAS 2007
De vzw BLID (Belgische Landelijke Inspectiedienst voor Dierenwelzijn) pleit voor een wettelijke omgangsregeling - zeg maar bezoekrecht - voor huisdieren wanneer een paar uit elkaar gaat. "De nieuwe scheidingswet is een gemiste kans om daar ook de huisdieren een beschermde plaats in te geven", vindt Dirk Blanchart, voorzitter van BLID. Vooral over de hond, waarmee de eigenaars vaak een erg sterke emotionele band hebben, ontstaat onenigheid over wie het dier mag houden. Enkele keren trokken de betrokken partijen naar de rechtbank, waarbij de rechter steeds oordeelde dat er geen bezoekrecht nodig was. (belga/hln)
De overgrote meerderheid van de huisdierenbezitters (zon 92 procent) praat tegen zijn huisdieren Ruim driekwart daarvan denkt dat hun dier begrijpt wat er wordt gezegd. Dat blijkt uit een onderzoek van de Nederlandse stichting Met dieren meer mens bij Nederlanders tussen 18 en 83 jaar en staat te lezen in de Nederlandse krant De Telegraaf.
Bij de 92 procent worden ook de mensen gerekend die slechts af en toe iets kleins zeggen tegen hun knuffelbeest, zoals Hier is je eten. Bij 38 procent van de respondenten gaan de gesprekken veel dieper. "Dan worden bijvoorbeeld echt emoties besproken en de alledaagse dingen over het weer of wat er die dag is gebeurd. Of ze keggen echt uit waarom het dier een medicijn moet nemen." legt Pascale Fuchs van Met dieren meer mens uit. Verontrustend is evenwel dat de helft van de dingen die besproken worden tegen de huisdieren niet gezegd wordt tegen mensen.
Zestig procent van zulke gesprekken vindt plaats bij honden. De baasjes van een poes of kater houden het meer op praten over het dier zelf. Vrouwen praten beduidend vaker tegen hun dieren dan mannen, al werden geen cijfers prijsgegeven.
Insecten en parasieten dragen ziekten over op honden en katten! (Ereli)
Gezondheid Huisdieren
Insecten en parasieten dragen ziekten over op honden en katten!
Insecten en parasieten voeden zich niet alleen met het bloed van je hond of kat, zij dragen eveneens talrijke ziekten over op je huisdier. Een groot aantal van deze ziekten kan zelfs het leven van je kat of hond in gevaar brengen! Wees dus op je hoede, zeker indien je je huisdier meeneemt naar het buitenland.
Teken, overbrengers van talrijke parasieten
Wanneer teken zich nestelen in de vacht van je huisdier, mag je niet wachten met ze weg te nemen. In België, kunnen teken inderdaad de ziekte van Lyme overdragen. De symptomen ervan zijn koorts, neerslachtigheid, anorexie en mank lopen. Wees waakzaam: deze ziekte kan ook overgedragen worden op de mens! In Frankrijk, zijn sommige teken overbrengers van piroplasmose . Deze ziekte wordt veroorzaakt door de babesia-canis, een parasiet die zich ontwikkelt in de rode bloedlichaampjes en ze vervolgens vernietigt. Tijdens de volgende fase ontwikkelt zich bloedarmoede, anorexie en koorts. Bij de chronische vorm van de ziekte worden de achterste poten stijf, het dier krijgt diarree, alsook problemen met de zenuwen, de ogen, de huid en de ademhaling. In hetzelfde land, dragen andere teken de ehrlichia canis over, een parasiet die aneroxie, neerslachtigheid, stijfheid en ademhalingsproblemen veroorzaakt. De chronische aandoening kan leiden tot problemen met de nieren, de longen, de ogen en het zenuwstelsel. Er kan bovendien een tekort aan bloedplaatsjes ontstaan, wat dan weer bloedingen kan veroorzaken.
Luchtaanvallen
In het zuiden van Europa, in Azië, Afrika en Zuid-Amerika, kom je ook zandvliegjes tegen. Wanneer deze insectjes steken (zandvliegjes zijn eigenlijk muggen), dragen zij parasieten over op je hond (en eventueel, maar niet zo vaak, op je kat). Dirofilariose is een ziekte waarbij wormen in het hart en de longslagaders voorkomen. Veelvoorkomende symptomen zijn hoesten, een grote vermoeidheid en problemen met de ademhaling, de spijsvertering of het hart naargelang het geval. Een steek van de zandvlieg kan ook leishmaniose overdragen op je hond. Deze ziekte is eveneens overdraagbaar op de mens! Na een incubatieperiode van drie maanden tot verschillende jaren, ontstaan er huidbeschadigingen, gewichtsverlies, lymfeklierzwelling, neusbloedingen, nierproblemen en bewegingsproblemen. Deze twee ziekten, die dodelijk kunnen zijn, vereisen een specifieke medische behandeling. Om je hond te beschermen, bestaan er pipetjes die een muggenafstotend product bevatten. Die pipetjes worden tussen de schouderbladen op de huid leeg gedrukt.
Ziekten overgedragen door vlooien
Op talrijke plaatsen in de wereld aanwezig, is de hemobartonella felis een bloedparasiet die hoofdzakelijk door vlooien en teken overgedragen wordt op katten. Bij katten in goede gezondheid blijkt de parasiet geen ziekte te kunnen veroorzaken. Talrijke katten zijn tijdens hun hele leven asymptomatische dragers. Indien de besmette kat door een bedreigende of immunodepressieve ziekte getroffen wordt, zoals leucose of kattenaids, kan hemobartonellose uitbreken en bloedarmoede, neerslachtigheid, anorexie, koorts en spijsverteringsproblemen veroorzaken. Vlooien zijn ten slotte ook dragers van een van de meest voorkomende ingewandswormen bij honden en katten: Dypilidium caninum . Om de symptomen veroorzaakt door deze wormen (opzwellen van de buik, spijsverteringsproblemen, gewichtsverlies ) te vermijden, moeten alle honden en katten die vlooien hebben, ontwormd worden.
Marijke heeft voor haar verjaardag een poesje gekregen. 's Avonds gaat de open haard aan. Het poesje kruipt zo dicht mogelijk bij het vuur en het begint tevreden te spinnen. Marieke schrikt zich een hoedje:"Mama, de poes begint al te koken!"
Van alle zeewezens vormen de dolfijnen zonder enige twijfel de meest intelligente. Ze kunnen, nauwelijks enkele dagen nadat ze gevangen zijn genomen, een mens ertoe brengen bij de rand van hun bassin te gaan staan en hen driemaal per dag vis toe te werpen.
Een cowboy wil een ongevallenverzekering afsluiten. 'Hebt u ooit een ongeluk gehad?' vraagt de verzekeringsagent. 'Nee,' zei de cowboy, 'maar vorige zomer heeft een paard me wel zo'n trap verkocht dat twee ribben waren gebroken, en een paar jaar geleden heeft een ratelslang me in mijn enkel gebeten.' 'En noemt u dat geen ongelukken?' vraagt de agent verbaasd. 'Nee,' zei de cowboy, 'ze deden het met opzet.'
een regenworm en een mier overnachten in een hotel. net als ze willen gaan slapen klinkt in de kamer naast hen een ontzettend lawaai boos kruipt de regenworm uit bed om te zien wie die herrie veroorzaakt als hij terugkomt zegt hij tegen de mier: nou slapen kunnen we voorlopig wel vergeten onze buurman is erg dronken en is zijn schoenen aan hetuittrekken nou en? het is een duizendpoot!!!
Er zitten twee vliegen op een kaal hoofd. Zegt de ene vlieg tegen de andere: "Weet je nog, hier speelden we vroeger verstoppertje."
Er zitten twee vissen in een viskom en ze kijken naar buiten. "Het regent", zegt de een tegen de ander. "Gelukkig zitten we binnen..."
Twee slangen Twee slangen komen elkaar tegen in het moeras. De ene slang zegt tegen de andere: "Ik hoop dat ik niet giftig ben". Vraagt de andere: "Waarom?" Zegt die ene weer: "Omdat ik net in mijn tong heb gebeten!"
Waarom lachen muizen constant als ze aan 't voetballen zijn? Omdat het gras kietelt onder hun oksels...
Waarom gaat een kat in de herfst liever niet naar buiten? Omdat het dan meestal hondenweer is
Mijn goudvis is gestorven
Kleine Nancy was in de tuin een gat aan het opvullen terwijl haar nieuwsgierige buurvrouw over het hekken keek. "Wat ben je aan het doen?" vroeg de buurvrouw "Mijn goudvis is gestorven," zei Nancy droevig, " En ik heb haar zojuist begraven!" "Ocharme," probeerde de buurvrouw te troosten, "maar dat is wel een groot gat voor een goudvis" merkte de buurvrouw op. Nancy legde het laatste hoopje aarde er terug op en zegt: "Dat komt omdat mijn goudvis in jouw f....g kat zit!"
Varkens Er lopen twee varkens in de stal. Zegt het ene varken: "Knor!" Antwoordt het andere varken: "Unox!"
De weg kwijt Wat is het verschil tussen een zwaluw en een papegaai? Een zwaluw moet de weg zelf vinden en een papegaai kan de weg vragen.
Zegt de ene kip "TOK" Zegt de andere " Are you TOKKING to me?"
v: Waarom gooien ze met rijst op een huwelijk? a: Omdat aardappelen nogal hard aankomen.
v: Waarom heet een ei een ei? a: Omdat je aan de buitenkant niet kan zien of het een hij of een zij is.
v: Waarom ligt een konijntje vroeg in bed? a: Omdat het maar twee tandjes hoeft te poetsen.
v: Waarom stinkt een scheet? a: Dan heeft een dove er ook iets aan.
v: Wat is de huidige benaming van een postduif? a: Een e-meeuw.
v: Wat is de voornaam van E.T. a: Jodela.
v: Wat is het tegenovergestelde van een lucifer? a: Een lucidichtbij.
v: Het staat in de wei en het morst? a: Een knoei
v: Het is wit en het ontploft? a: Een boemkool.
v: Wat moet je doen als je schoonmoeder door de tuin waggelt? a: Nog een keer schieten.
v: Wat moet je doen als je schoonmoeder een eleptische aanval krijgt in bad? a: De vuile was erbij gooien.
v: Wat moet je doen als je schoonmoeder tegen het ruitje tikt? a: De machine op centrifuge zetten.
v: Wat roept een homofiele bosuil? a: Joehoe.
v: Welk dier bestaat voor drie kwart uit wol? a: Een wolf.
v: Welk sprookje vertelt mama als haar dochtertje de pubertijd in gaat? a: Roodkutje
V: Wat is het verschil tussen een voetballer en een hoer? A: Een voetballer heeft een gescheurde spier en een hoer heeft een gespierde scheur.
V: Het huppelt door het bos met een machinegeweer ? A: Rambi
V: Het is groen en het zit op een hekje ? A: Verf.
V: Wat is het toppunt van vertrouwen ? A: Je laten door een kannibaal. V: Wat is het toppunt van herfst? A: Wakker worden en je eikel naast je bed vinden.
V: Waarom doven nooit ? A: Hebben ze nog nooit van gehoord.
V: Waar komen dwergjes met een natte baard vandaan ? A: Uit de Befteling!
V: Waarom hebben vrouwen 2 lippen? A: Een voor onnozelheden te vertellen, en de andere om het daarna goed te maken!
V: Wat zegt een eend die tegen de muur vliegt ? A: Kwak
V: Waarvoor dient een koeiehuid ? A: Om de koe bij elkaar te houden!"
V: Wat is het laatste dat een vlieg door het hoofd schiet als ze zich bij 120 km/u tegen de voorruit van uw auto te pletter vliegt? A: Haar kont.
V: Wat kun je beter hebben Alzheimer of Parkinson ? A: Alzheimer, want je kunt beter je pintjes vergeten te betalen, in plaats van ze om te gooien.
V: Wat is het toppunt van lef? A: Een spookrijder inhalen
V: Wat moet je doen als een vrouw de keuken uit komt? A: De ketting inkorten.
V: Het toppunt van zelfvertrouwen? A: Een scheet laten als je diarree hebt.
V: `t Is geel en zegt krak als je erop staat? A: Een kuikentje.
V: Het verschil tussen een vrouw en een batterij? A: Een batterij heeft ook een positieve kant.
V: Wat is het verschil tussen een Lada en een Lada Sport? A: Bij een Lada Sport zit er een halve tennisbal op de trekhaak.
V: Weet U wanneer een brandweerman klaar komt? A: Als hij uitgerukt is.
V: Hoe zou een vlieg heten als hij geen vleugels had? A: Een loop.
V: De overeenkomst tussen een vrouwenborst en een speelgoedtrein A: Het is voor de kinderen, maar vader speelt er mee.
V: Wat is het verschil tussen een toilet en een frigo? A1: Dat weet ik niet. A2: `t Is te hopen dat ik dan nooit bij jou blijf eten.
Mijn kat slaapt. Hij ligt in de tuin. Zijn slaap is onrustig doordat de zon hem voortdurend achterna zit. Steeds moet hij weer een nieuwe plek in de schaduw opzoeken. Binnen in huis is het veel koeler, maar geen haar in zijn vacht die daaraan denkt. Maar de keus heeft hij wel: hij is vrij.
Het feit dat katachtigen veel slapen wordt door dierentuinbazen misbruikt als argument om ze op te sluiten, ten toon te stellen en daar geld voor te vragen. Als een kermisattractie.
Er zijn ook mensen die een namaakdierentuin van hun eigen tuin maken door er een groot net overheen te spannen. Dan hebben de buren er geen last van.
Vrijheid is: de illusie van de vrijheid. Het idee dat je kunt gaan en staan waar je wilt, wanneer je wilt. Vrijheid zit tussen de oren, van mensen en dieren. Zonder vrijheid ga je niet meteen dood, maar gelukkig word je er niet van. De Tweede Wereldoorlog ging om de vrijheid.
Daar komt bij dat de kat waakt als wij slapen. Dat zien wij niet; daarom komt de dierentuinbaas ook zo gemakkelijk weg met zijn pseudo-argument. De dierentuin gaat om zes uur dicht: poppetje gezien, kastje dicht.
Katachtigen zijn nachtdieren. Hoewel de actieradius van mijn kat niet ontzettend groot is, duikt hij zowel aan de voor- als aan de achterkant van het rijtjeshuis op. Daar moet hij wel wat voor doen. Het laat ook zien hoe voortreffelijk het dier zich oriënteren kan. Verder klimt hij in bomen, zit op daken van schuren en serres en loopt over smalle metalen houders van zonneschermen. Af en toe vecht hij een indringer zijn territorium uit.
Een kat is gesteld op z'n vrijheid. Hij maakt daar op zijn eigen manier gebruik van, naar behoefte. Zo'n dier is gedomesticeerd, d.w.z. gewend aan huis- en tuin- en keukengebruik door de mens. Zelfs als hij op een flat gehouden wordt, vertoont hij nog geen stereotype gedrag.
Voor een wild dier is er niets belangrijkers dan vrijheid en ruimte. Voor een wild dier is de grandeur van het leven jagen en gejaagd worden. Als je hem dit ontneemt door hem op te sluiten, omdat dat zo leuk en leerzaam voor kinderen is, dan beroof je hem van alles wat het leven de moeite waard maakt. Van zijn autonomie. Bij deze dieren zie je dan ook geregeld stereotype gedrag in dierentuinen, ook als ze daar geboren zijn en nooit vrijheid gekend hebben.
Gewoon lui zijn ja dat ben ik ook wel is hoor hier lig ik heerlijk te dromen van mooie teefjes in het park. vind het wel gemeen dat vrouwtje me zo op de mailgroep zet maar ja ik heb weer is niks te blaffen hier. Knudde.
Twee slakken staan op de stoep. De ene tegen de andere: "kom we steken over." De andere: "nee! Volgende week komt er een bus voorbij!"
Een muis kijkt tegen een benzinepomp op, en vraagt: "ben jij een robot?". De benzinepomp zegt niets terug. De muis vraagt nog eens: "ben je een robot of niet?" Maar de pomp zwijgt nog steeds in alle talen. De muis zegt boos: "haal die vinger nou eens uit je oor, dan hoor je tenminste wat ik je vraag!"
Er staan twee koeien in de wei. Eén koe gaat springen. Zegt de andere koe: "waarom ga je springen?" Zegt de koe die aan het springen is: "ik klop de slagroom vast voor morgen, dan ben ik jarig!!!"
Een man komt bij het benzinestation. Dan zegt hij tegen de tankbediende: "4 liter graag." De tankbediende ziet 3 pinguïns achterin in de auto zitten en vraagt hij aan de man: "waarom heeft U pinguïns achterin??" Waarop de man antwoordde: "ik zag ze langs de weg staan en ik dacht ik neem ze mee." "Waarom brengt u ze niet naar Artis, de dierentuin in Amsterdam?" zei de tankbediende. "Oké zal ik doen" zei de man. Na een week komt de man weer tanken. En de tankbediende zag de pinguïns nog steeds achterin zitten. En vroeg aan de man: "meneer, waarom heeft U ze niet naar Artis gebracht?" "Ze vonden het leuk in Artis. Volgende keer gaan we naar de Efteling."
Marietje, waarom jankt je hond zo? Hij is lui. Maar waarom jankt hij dan? Hij zit op een cactus en hij is te lui om er af te komen.
De pimpelmees (Cyanistes caeruleus vroeger: Parus caeruleus ) is 's winters in de Lage Landen een geregelde verschijning in de tuin, vooral als mensen wat pinda's in een zakje opgehangen hebben. Pimpelmezen zijn ware acrobaten en hangen behendig aan zo'n zakje en weten feilloos het nootje uit de schaal te pikken. Daar hebben andere vogels die meestal heel wat onhandiger zijn het nakijken bij.
Kenmerken
De pimpelmees heeft een vrij onmiskenbaar verenpak met zijn kobaltblauwe kruin, staart en vleugels die prachtig afsteken tegen het geel van zijn onderkant. Mannetje en vrouwtje ogen vrijwel gelijk (vrouwtje vaak iets matter gekleurd). Juveniel is op de kop groenig in plaats van blauw en op de wang gelig. Ze zijn met hun elf à twaalf centimeter (van snavelpunt tot staarteinde) iets kleiner dan de koolmees .
Voorkomen
Zeer talrijk en wijd verspreid. Hij broedt in vrijwel heel Europa tot in het zuiden van Scandinavië . Alleen in het noordelijk deel van zijn verspreidingsgebied is hij gedeeltelijk trekvogel over kortere afstanden naar het zuiden.
Levenswijze
Broedt in loofbossen, gemengde bossen, heggen, parken en tuinen. Nestelt in boomholtes, gaten in muren en nestkastjes. De pimpelmees heeft een voorkeur voor een klein vlieggat van 26-28 mm doorsnede, daardoor kunnen de iets forsere koolmezen ook niet binnenkomen.Het grappige is dat een nestkast met een te groot gat soms 's zomers door pimpelmezen wordt gebruikt om te broeden en 's winters door koolmezen om te overnachten.
Honden en katten: uitkijken voor vlooien en teken! (Ereli)
Gezondheid Huisdieren
Honden en katten: uitkijken voor vlooien en teken!
In de lente en bij zachte temperaturen gaan vlooien en teken zich nog sneller voortplanten en is de kans groter dat ze uw hond of kat kiezen om zich te nestelen. Ze tasten niet alleen de vacht van het dier aan, ze kunnen ook bepaalde ziekten overdragen.
Vlooien
Ziet u uw huisdier krabben en vindt u kleine zwarte insectjes en of zwarte pelletjes ? Dan gaat het vermoedelijk om vlooien en hun uitwerpselen. Om zeker te zijn kunt u een test doen. Wrijf over de vacht van uw viervoeter die u voor een keertje op een tafel zet. Vallen er pelletjes, dan voegt u er water aan toe en als ze oplossen en een rood vocht zichtbaar wordt dan is dat bloed van het slachtoffer. Uw huisdier kampt dan niet alleen met jeuk die korsten en allergische reacties kan veroorzaken, maar ook met wormpjes. Vlooien zijn namelijk ook dragers van larven van darmwormpjes. In dat geval zit er niets anders op dan ontwormen. En ook al leven vlooien niet op mensen, ze kunnen wel bijten bij een kort verblijf op uw huid.
Teken
Ze verschuilen zich op vochtige plekken en in dichte vegetaties, vanwaar ze zoogdieren uitkiezen om zich te nestelen en te voeden met hun bloed. Een paar dagen later laten de teken zich weer vallen om larven te broeden. Er zijn wereldwijd heel wat soorten teken , maar allemaal zorgen ze voor jeuk die het gevolg is van de irriterende bestanddelen van hun speeksel. Sommige teken kunnen ziekten overdragen zoals de ziekte van Lyme die ook de mens kan besmetten, piroplasmose, erlichiose en hemobartonellose. Al deze ziekten zijn gevaarlijk voor de gezondheid van uw huisdieren en daarom moet elke teek zo snel mogelijk verwijderd worden. Om dat doeltreffend te doen zijn er speciale pincetten op de markt die het makkelijker maken om de klus te klaren.
Hoe geraak je er van af?
Om te voorkomen dat vlooien en teken uw huisdieren besmetten, zijn er pipetjes met een vloeistof die u op de vacht van uw hond en of kat aanbrengt. Eén toepassing zorgt meestal voor een bescherming van 4 à 6 weken tegen vlooien en 4 weken tegen teken . Anti-teekhalsbanden kunnen dan weer nuttig zijn in bepaalde risicosituaties. In geval van vlooien moeten alle huisdieren behandeld worden en ook het huis zelf omdat de larven van vlooien zich in de planken en stoffen nestelen om zo uw huisdieren opnieuw te besmeten. Het huis behandelen doet u met een anti-vlooispray.
Hoe produceert een koe op een mager dieet van gras vette melk? (Cis-ka)
Hoe produceert een koe op een mager dieet van gras vette melk?
BART VERCRUYSSEN , Antwerpen
LOTTE ALSTEENS
Vonden wij dagelijks louter groene groentjes op ons bord, dan zouden we ongetwijfeld weinig gedaan krijgen. Een koe daarentegen blijft niet alleen ter been op een pover dieet van gras, ze levert ons bovendien schijnbaar moeiteloos dikmakers als boter, kaas en room. Met dank aan de erg efficiënte melkklier, 'een structuur die relatief vroeg in de evolutie opduikt, nog voor de moederkoek bijvoorbeeld', weet de lactatiefysioloog Christian Burvenich van de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Gent.
Maar voor we de mirakels van de natuur bezingen, moeten we die eerst relativeren. De melk die de koe produceert, is veelal een waterig goedje. In een pakje boter van 250 gram gaat ongeveer zes liter van het witte brouwsel. 'Koeienmelk bestaat voor 85 procent uit water', zegt Burvenich. 'In dat water is ongeveer 5 procent melksuiker, 5 procent melkvet en net geen 4 procent melkeiwit opgelost, alledrie door de melkklier aangemaakt. De overige bestanddelen, waaronder vitaminen, worden uit het bloed opgenomen.'
Toch blijft het opmerkelijk dat een koe daarvan dagelijks tientallen liters voortbrengt, want de chemische bestanddeelen in gras zijn nauwelijks te vergelijken met die van melk. 'De sleutel van de chemische omzetting zit in de pens, de eerste van de vier magen bij herkauwers. In die voormaag zit een grote massa microscopisch kleine eencelligen, voornamelijk bacteriën. Zij zorgen voor de gisting van het gras, en produceren tijdens dat proces onder meer azijnzuur en boterzuur, die dan in de bloedbaan terechtkomen. Die twee stoffen zijn vetzuren, bouwstenen die de melkklier gebruikt om melkvet aan te maken.'
'Een andere bouwsteen van melkvet, glycerol, bereikt de melkklier na afbraak van het lichaamsvet van de koe of wordtt opgebouwd uit glucose, een molecule die ook dient tot de aanmaak van melksuiker. Dat glucose kan op zijn beurt ter hoogte van de lever geproduceerd worden uit onder meer propionzuur, een ander vetzuur van de eencelligen in de pens.'
Die eencelligen vormen na verloop van tijd ook zelf het voedsel van de koe. 'De flora van de pens reist af naar wat volgt van het spijsverteringsstelsel en wordt afgebroken tot onder andere aminozuren, de bouweenheden van eiwitten die dan in het bloed afreizen naar de melkklier om er het melkeiwit te vormen.'
Een knap staaltje scheikunde van de klier dus, maar het hele proces vergt wel veel energie van de koe. 'Omdat ze instaat voor het welzijn van de nakomelingen, staat de melkklier hoog in het lijstje van belangrijke weefsels. Op de tweede plaats zelfs, na de hersenen. Dat wil zeggen dat de klier voorrang krijgt van het lichaam en veel energie opeist, of de koe dat nu wil of niet.'
Goede melkkoeien zijn daarom als het ware topatleten. Veel melk aanmaken vergt een zeker talent: het lichaam van sommige koeien werkt efficiënter dan dat van andere. Melkveebedrijven fokken dan ook alleen met de dieren die het meest produceren. Met resultaat: 'Enkele decennia geleden produceerde een koe slechts de helft van de hoeveelheid die ze vandaag aanmaakt', merkt Burvenich op.
Maar die vooruitgang hebben ze niet louter te danken aan een stel goede genen. Veeboeren geven de dieren een steuntje in de rug door ze extra voeding te geven. 'Veevoer en hooi zijn een bron van koolhydraten en leveren na gisting in de pens extra azijnzuur en boterzuur op. Ook toegevoegde eiwitten en vet vullen de reserves van de dieren aan', zegt Burvenich. 'Wil je een rendabel bedrijf, dan volstaat het al lang niet meer om een koe gewoon in de wei te zetten.'
LOTTE ALSTEENS
(DS)
We zijn er voor, door en met elkaar ! http://blog.seniorennet.be/mailgroephuisdieren/
Geoffrey West kijkt met natuurkundige ogen naar de biologie Waarom worden mensen gemiddeld niet ouder dan honderd jaar? En waarom slapen ze acht uur? Natuurkundige Geoffrey West bestudeert vragen waarop de traditionele biologie volgens hem geen antwoord heeft.
Van onze medewerker : Bennie Mols
Begin 2007 publiceerde hij als eerste een kwantitatieve slaaptheorie, die laat zien waarom een mens gemiddeld acht uuur slaapt, een muis maar liefst veertien uur en een olifant slechts 3,5 uur (Proceedings of the National Academy of Sciences , 16 januari). Hij vond ook een antwoord op de vraag waarom een mens gemiddeld niet ouder wordt dan honderd jaar. Sommige biologen doen schamper over zijn werk, andere bewieroken hem. Het Amerikaanse weekblad Time koos hem in 2006 tot een van de honderd invloedrijkste mensen in de wereld - een van de zestien wetenschappers en denkers op die lijst. 'Een meester van de complexiteit', schreef het tijdschrift.
De Britse natuurkundige Geoffrey West, nu 66, zat begin jaren negentig nog helemaal in de hoge-energiefysica. Bij het Los Alamos National Laboratory in de Verenigde Staten bestudeerde hij de kleinste deeltjes in de natuur. Hij onderzocht quarks en fundamentele natuurkrachten, en zijn hoop was gevestigd op de bouw van een nieuwe Amerikaanse deeltjesversneller: de Superconducting Super Collider. Daarmee wilden hij en zijn collega's de bouwstenen van de natuur nog verder ontrafelen. Maar de Amerikaanse regering blies het plan in 1993 af. Te duur. Natuurkunde? Dat was iets van de negentiende en twintigste eeuw. De 21ste eeuw zou voor de biologie zijn, was de teneur.
Ja, West beaamt dat - 'sorry, voor de natuurkundigen' - maar de achterliggende gedachte dat het afgelopen zou zijn mmet de fysica, maakt hem nog steeds kwaad. 'De biologie wordt alleen een krachtige wetenschap als ze iets van de manier van denken uit de fysica overneemt. Als de fysica in de biologie wordt toegepast. Alleen zo kan ze ooit een kwantitatieve, wiskundig geformuleerde wetenschap worden die voorspellingen doet. Over evolutie, over veroudering, over bewustzijn, over kanker.'
West was destijds, begin jaren negentig, in de vijftig. Hij kreeg grijze haren. Rimpels rukten op. Zijn geheugen begon hem af en toe in de steek te laten. Hij raakte geïntrigeerd door veroudering, en dook in de biologische literatuur. 'Ik las over allerlei theorieën, maar ik ben geen bioloog tegengekomen die zich afvroeg wat ik me afvroeg: Waarom worden mensen gemiddeld niet ouder dan honderd jaar? Waarom is dat getal niet duizend, of tien?'
Hersenschade
En dat gold ook voor andere vragen naar 'schaalregels', ofwel naar hoeveelheden in de biologie: Waarom slaapt een mens gemiddeld acht uur? Hoeveel bomen van een bepaalde grootte staan er in een bos? Hoeveel RNA-moleculen zitten er in een cel?
Zo rolde West van de natuurkunde in de biologie. En nu ligt er de eerste kwantitatieve theorie die kan verklaren waarom zoogdieren zo lang slapen als ze slapen. De vraag waarom zoogdieren slapen, is nog steeds niet definitief beantwoord. Slaap is nodig om spieren en organen te laten herstellen, zegt de ene hypothese. Andere theorieën veronderstellen dat de hersenen in de slaap interne cellulaire schade repareren, of dat ze de overdag opgedane ervaringen herkauwen en rangschikken.
Grootverbruikers
West en zijn collega Van Savage gingen uit van een observatie: welke hypothese over slaap ook waar is, steeds hangen de onderliggende biologische processen af van de stofwisselingssnelheid, de energie die cellen per seconde verbruiken. En van alle organen in het lichaam zijn de hersenen de grootverbruikers. Van het honderd watt-energieverbruik bij een persoon in rust neemt het hoofd ongeveer twintig watt voor zijn rekening, maar liefst een vijfde deel dus.
De stofwisselingssnelheid van de hersenen van een zoogdiersoort hangt samen met de hersenmassa. Zo kon de slaaptijd vrij eenvoudig gerelateerd worden aan die stofwisselingssnelheid. Het model voorspelt dat de verhouding tussen slaaptijd en waaktijd van een zoogdiersoort afneemt met de hersenenmassa tot de macht 1/4. Als de gemiddelde hersenmassa zestien keer zo groot is, halveert dus de verhouding tussen slaap- en waaktijd. Concreet zegt de theorie zo dat muizen langer slapen dan mensen omdat hun stofwisselingssnelheid per gram hoger is. Mensen hebben op hun beurt weer een hogere stofwisselingssnelheid per gram dan olifanten. Vandaar dat olifanten met minder slaap toekomen dan mensen. Kwalitatief was dat idee al eerder geformuleerd, maar kwantitatief niet.
Data van 96 zoogdiersoorten komen overeen met de voorspellingen van de theorie. De eerlijkheid gebiedt wel te zeggen dat deze gegevens breed uitwaaieren rond het voorspelde verband. De theorie neemt dus niet alle subtiliteiten van het slaapmechanisme mee. Bovendien zegt ze alleen iets over verschillen tussen soorten, niet over individuen binnen een soort, en dat zal volgens West ook niet kunnen. Daarvoor is de biologie inderdaad een graadje complexer dan de natuurkunde.
'De belangrijkste conclusie is', legt West uit, 'dat slaaptijd wordt bepaald door de hersenen en niet door de rest van het lichaam. De rest van het lichaam kan zich ook met rust overdag herstellen. De hersenen niet, want die zijn altijd bezig. Belangrijke wegen in een stad repareer je ook het liefst 's nachts, als er geen of bijna geen verkeer is.'
De veronderstelling dat we slapen om de rest van het lichaam rust te gunnen, klopt dus niet volgens de theorie van West. Maar zegt de theorie ook waarom de hersenen zoveel slaap nodig hebben?
Voorlopig is het model in overeenstemming met zowel de hypothese dat we slapen om de hersenen te repareren, als mett de hypothese dat we slapen om de hersenen te reorganiseren. De vooruitgang is dat het model aangeeft welke gegevens nodig zijn om uit te rekenen hoe belangrijk reorganisatie en reparatie zijn. Neurobiologen moeten daarvoor meten hoe snel hersencellen beschadigd raken, hoeveel energie voor celreparatie nodig is, wat de reorganisatiesnelheid is, en hoeveel energie een cel voor reorganisatie verbruikt.
Fractaal
Eind jaren negentig werd West beroemd met het oplossen van een mysterie in de biologie, dat bekend is sinds de jaren dertig: het opvallende wiskundige verband tussen het gewicht van een zoogdiersoort en de stofwisselingssnelheid van zijn hele lichaam. De stofwisselingssnelheid van het lichaam neemt toe met het lichaamsgewicht van een zoogdiersoort tot de macht 3/4.
West liet zien dat de drie in de teller van deze breuk volgt uit de drie ruimtelijke dimensies waarin we leven. De vier in de noemer volgt uit de eigenschappen van de netwerken, die energie en materialen door organismen transporteren. West ging daarbij uit van vier centrale ideeën, die hij wiskundig formuleerde om de schaalregel af te leiden.
Allereerst gebruiken zoogdieren vertakte netwerken zoals het bloedvatensysteem of de luchtwegen. Ten tweede hebben die vertakkingen een fractalachtige structuur, die de ruimte driedimensionaal vult. Ten derde: of het nou om muizen of olifanten gaat, de natuurlijke selectie gebruikt steeds dezelfde fundamentele basiseenheden (zoals de capillaire bloedvaatjes, of de mitochondria: de energiefabriekjes in een cel). De vierde en belangrijkste aanname is dat organismen zo zijn geëvolueerd dat ze het efficiëntst met energie omspringen. Verander het bloedvatenstelsel van een zoogdier en het hart heeft meer energie nodig om bloed rond te pompen.
Samen met de biologen James Brown en Brian Enquist publiceerde West tussen 1997 en 2002 schaalregels voor verschilllende grootheden - en bijbehorende meetgegevens - voor zoogdiersoorten in Science en Nature . De afgelopen vijf jaar liet Enquist in een reeks publicaties in Science en PNAS zien dat stofwisselingssnelheid ook een centrale rol speelt in de biologie van planten en in de ecologie van een bos. Momenteel wordt het werk uitgebreid naar cellulair niveau (Proceedings of the National Academy of Sciences, 13 maart 2007).
Maar de stofwisselingssnelheid bepaalt toch niet een heel organisme, werpen biologen vaak tegen. West: 'Ik wil benadrukken dat niet alle biologie zich leent voor dit soort wiskundige analyses. De schaalregels zijn een venster op de onderliggende fundamentele dynamica, geen biologische theorie van alles. Ze zeggen bijvoorbeeld niets over verschillen binnen een soort. Schaalregels zijn een grofkorrelige beschrijving. Ze beschrijven een eenheid die zich uitstrekt van het moleculaire en cellulaire niveau naar het organisme als geheel, en zelfs naar het niveau van ecosystemen. Essentieel is dat de mathematisch-fysische eigenschappen van de onderliggende netwerken universeel zijn.'
Biologie zal nooit eenzelfde exactheid kennen als de natuurkunde, maar daar hoeven biologen niet nerveus van te worrden. West: 'De diversiteit in de natuur dwingt biologen ertoe relatief kleine gebieden te bestuderen, en dat moet ook zo, in ieder geval in delen van het vak.' Ironisch voegt hij toe: 'Maar af en toe moet iemand voldoende naïef zijn om naar het grote geheel te kijken.'
Zo'n globale observatie is bijvoorbeeld dat alle zoogdiersoorten ruwweg eenzelfde aantal hartslagen in hun leven heebben: anderhalf miljard. Dat duidt op een universeel onderliggend mechanisme dat de levensduur van een organisme bepaalt. En ook dat mechanisme wilde West in een wiskundige formule vatten.
Waar slaaptijd in ieder geval deels gerelateerd is aan het beschadigen en repareren van hersencellen, lijkt de maxiimale levensduur van een organisme helemaal te worden bepaald door het beschadigen en repareren van de cellen in het hele lichaam. West: 'Het waren biologen die een verband legden tussen mijn werk aan de stofwisselingssnelheid en levensduur. Ze zeiden: realiseer je je niet dat de stofwisselingssnelheid ook de sleutel is tot een antwoord op de vraag waarom een mens honderd kan worden, maar niet duizend?'
Levensduur
Wat is dan die link? 'In elk energietransporterend netwerk gaat energie verloren', legt West uit. 'Daardoor ontstaat celschade in alle delen van het lichaam. Bijvoorbeeld: Door te ademen, produceren we zuurstofradicalen, die celonderdelen kunnen beschadigen. In principe kun je berekenen hoeveel schade een organisme in de loop van de tijd oploopt. En we weten ook wel een en ander over de reparatiemechanismen. Voor beide mechanismen kun je vergelijkingen opschrijven. En daaruit volgt dan hoe de maximale levensduur gerelateerd is aan het lichaamsgewicht van een zoogdiersoort. De levensduur schaalt dan met het lichaamsgewicht van een soort tot de macht 1/4.'
Stofwisseling moet wel gepaard gaan met schade. En om te blijven leven, moet de schade gerepareerd worden. Dat is het idee dat West wiskundig uitwerkte. 'Onze vergelijkingen laten zien dat de maximale levensduur fundamenteel beperkt is. En voor de mens ligt die in de orde van honderd jaar. De poëtische ironie is dat het biologische systeem dat je in leven houdt, tegelijkertijd het systeem is dat je dood inleidt.'
West is sinds 2005 directeur van het Santa Fe Institute (New Mexico, VS), dat, sinds zijn oprichting in 1984, een vvan de koplopers in de wereld is in het multidisciplinair onderzoek naar 'complexe systemen' - van natuurkunde tot biologie, en van economie tot sociale organisaties zoals steden en bedrijven.
Voor zijn werk aan slaap en veroudering werkte hij jarenlang een dag in de week samen met biologen. 'Zeker in het begin waren veel van die gesprekken hopeloos. Alsof jij nu Nederlands tegen me zou spreken. Maar uiteindelijk hebben ze ons vooruit geholpen. Het is makkelijk voor biologen om te zeggen: Ach, wat hebben die wiskundige vergelijkingen met biologie te maken?, Aan de andere kant roepen fysici gemakkelijk: Die biologen bedenken voor elk nieuw verschijnsel weer een nieuwe naam, zonder te zoeken naar de overeenkomsten., Ik ga lekker verder met mijn geïdealiseerde, wiskundige model.'
Voor een vruchtbare samenwerking tussen biologen en natuurkundigen, besluit West, 'is een verbintenis nodig zoals eeen huwelijk. Niet voortdurend one-nightstands, maar een ouderwets huwelijk: Ik blijf bij je, zelfs al maak je me soms gek, zelfs al begrijp ik soms niets van wat je zegt, zelfs al ben je soms ontrouw. Die verbintenis is moeilijk, maar alleen zo wordt de biologie van een wetenschap met een kleine 'w' een wetenschap met een grote 'W'.'
Bennie Mols
(DS)
We zijn er voor, door en met elkaar ! http://blog.seniorennet.be/mailgroephuisdieren/
mailgroep huisdieren
Behoefte aan territorium, voedsel of een partner kan ertoe leiden dat zoogdieren met elkaar gaan vechten. Schermutselingen over voedsel of om een plaats in de zon komen geregeld voor bij zoogdieren die in groepen leven. En meestal krijgt het sterkste dier zijn zin. Maar als twee aan elkaar gewaagde dieren elkaar tegenkomen, tellen omvang, kracht en ervaring. Met soms fatale gevolgen voor de verliezer.
Dat niet elke vissoort in onze siervijver thuishoort weet wellicht iedereen. Goudwindes zijn de meest bekende siervissen maar daarnaast zijn er nog een aantal bekende en minder bekende vissen die we in een siervijver kunnen uitzetten. Het zijn niet bodemwoelende en planten etende vissen die een siervijver kunnen bevolken.
