De ezel is lid van de familie van paardachtigen en heeft als kenmerken lange oren, een pluim aan het eind van de staart, en een groot uithoudingsvermogen.
Domesticatie
Gedomesticeerde ezels zijn goed bruikbaar als lastdier , voor rijtuigen en als rijdier. Mitochondriaal DNA-onderzoek heeft in 2004 laten zien dat er twee populaties gedomesticeerde ezels bestaan, waarvan een duidelijk afstamt van de ondersoort Equus asinus africanus. Van de andere is de afstamming nog onduidelijk [1] .
Het voordeel van gedomesticeerde ezels ten opzichte van paarden is dat zij kleiner zijn, beter bestand zijn tegen extreme omstandigheden, en makkelijker te hanteren en te voeden zijn.
De reputatie van ezels dat zij eigenzinnige dieren zijn, heeft vooral te maken met hun intelligentie en voorzichtigheid. Ze zijn moeilijk te porren als men ze bijvoorbeeld met gevaar voor hun leven iets wil laten doen. Heb je eenmaal hun vertrouwen gewonnen, dan heb je er een dankbaar en prettig gezelschap aan.
Een kruising tussen ezelhengst en paardenmerrie wordt muildier genoemd, die tussen ezelin en paardenhengst heet een muilezel . Alle mannelijke nakomelingen tussen deze kruisingen zijn onvruchtbaar.
Mannelijke ezels heten ezelhengsten. Vrouwelijke ezels ezelinnen.
Wilde ezel
Vrije ezels komen nog voor in Noord- en Oost-Afrika . Er bestaan de volgende ondersoorten:
Een gecastreerde ezel wordt oen of kluns of ook wel regionaal "vent" genoemd.
Verwijzingen naar de ezel
Giotto di Bondone (1267-1337), Christus' Intocht in Jeruzalem
Don Quichot en Sancho Panza met zijn ezel Rucio (Gustave Doré, 1863)
Ezels in de iconografie
Een stevig verankerd symbool van domheid, maar traditioneel met een bredere betekenis. Een ezel werd door Christus gekozen als rijdier voor zijn intocht in Jeruzalem waarmee een profetie uitkwam: hij doelde op de deugd van de bescheidenheid en in het christelijk denken staat de ezel dan ook voor deemoed, geduld en armoede. In China rijden de onsterfelijken op ezels. In tegenstelling hiermee spelen ezels in zowel Egyptische als in Indische mythen en in Grieks-Romeinse sagen worden ze in verband gebracht door lust en met stupiditeit. Midas kreeg ezelsoren als symbool van zijn verstandelijke tekortkomingen omdat hij zo stom was geweest om tijdens een muzikale wedstrijd voor Pan te kiezen in plaats van Apollo . Ezelsoren maken onderdeel uit van de narrenkap; de figuur Bottom in Shakespeares Een Midzomernachtsdroom (ca. 1595) draagt een ezelskop in een satirisch intermezzo over de liefde. Andere met de ezel verband houdende eigenschappen zijn vadsigheid en halsstarrigheid
Een (knielende) ezel en een monstrans zijn attributen van de H. Antonius van Padua .
Ezels in verhalen
Ezels in de Bijbel
In het Oude Midden-Oosten was de ezel een belangrijk lastdier. Het komt daarom voor in verschillende Bijbelgedeelten. Zo wordt in Numeri de profeet Bileam gered door zijn ezelin, die in tegenstelling tot hem wel de engel op zijn weg ontwaart.
In de Evangeliën vindt de intocht in Jeruzalem van Jezus plaats op een jonge ezel.
Spreekwoord
- Een ezel stoot zich geen twee maal aan dezelfde steen.
(De oorsprong van dit spreekwoord komt vermoedelijk voort uit een merkwaardige eigenschap van dit dier: een ezel die over een rotsachtige weg loopt en met zijn voorpoot een steen aanstoot, zal nooit met zijn achterpoot dezelfde steen aanstoten. Andere paardachtigen zullen veeleer wel deze fout maken.)
[Ezelsrug
Een ezelsrug is een boog waarvan de bolle vorm beneden, de holle boven is en daar eindigt in een spits bij de ontmoeting van de helften van de boog. Men ziet het wel bij laatgotische raamtraceringen. (zie ook: bouwkunde , gotiek )
mailgroep huisdieren
