Honden zijn betere huisdieren dan katten

Dierenliefhebbers vallen ofwel voor honden, ofwel voor katten. Slechts zelden voor allebei. Het wetenschap- pelijke tijdschrift ‘New Scientist' heeft nu, aan de hand van 11 proeven, beslist wie van de twee het beste huisdier is. De hond wint, met een snuitlengte voorsprong. Frans De Smet

De hersenen van een doorsneehond wegen 64 gram, die van een gemiddelde kat 25 gram. Maar honden zijn doorgaans groter en zwaarder. In verhouding tot hun gewicht winnen katten deze vergelijking met een snorhaar voorsprong. Maar ze winnen overtuigend als je het aantal neuronen – hersencellen – vergelijkt. Die neuronen zijn een betere graadmeter voor de rekenkracht van hersenen. Een kat telt 300miljoen neuronen in haar cortex, het actieve deel van de hersenen, tegenover maar 160miljoen bij honden. Ter vergelijking: een doorsnee mens beschikt over zo'n 100miljard neuronen.

Test 2: huisvrienden

Hoe lang delen katten en honden ons dak? Bij de oude Egyptenaren waren katten populaire huisdieren vanaf 3.000 voor Christus. Maar waarschijnlijk zijn tamme katten even oud als de landbouw: zodra boeren graan begonnen op te slaan in schuren, ergens in een ver verleden in Mesopotamië, trokken die schuren allerlei ongedierte aan, en dus ook wilde katten. Wanneer die katten van de schuur verhuisden naar een plekje bij het haardvuur, valt niet exact te achterhalen. Het oudste graf van een mens met daarin ook een kat is 9.500 jaar oud, en ligt op Cyprus. Toen waren honden al veel langer getemd. De allerlaatste DNA-vergelijkingen met wolven maken gewag van oerhonden in China – waar ze niet als trekbeest werden gekweekt maar als keurvlees voor op tafel.

Test 3: verknochtheid

Dat honden zich sterker aan hun baasje hechten dan katten is duidelijk. Honden leven in roedels, katten zijn onafhankelijker eenzaten. Het temmen van honden had een opmerkelijk neveneffect: puppy's van viermaanden verkiezen hun baasje boven het gezelschap van andere honden. De band tussen een hond en zijn baasje wordt door wetenschappers vergeleken met de band tussen moeder en kind. Honden demonstreren dezelfde verlatingsangst als een kind zodra het baasje/de moeder uit het gezichtsveld verdwijnt. Iets gelijkaardigs valt niet te verwachten van katten.

Test 4: populariteit

Hoeveel katten en honden houden we er op na? Het antwoord zou meteen met zekerheid leren aan wie we de voorkeur geven. Er zijn geen wereldwijde cijfers beschikbaar, maar als je alleen de top tien van de ‘kattenlanden' in aanmerking neemt, komt je uit bij zowat 204 miljoen katers en kattinnen. Doe dezelfde oefening in de top tien van ‘hondenlanden' en je haalt geen 173 miljoen stuks.

Test 5: verstand

De ‘slimste hond ter wereld', de bordercollie Rico, ‘verstaat' meer dan 200 woorden. Alle honden begrijpen veel van onze gebaren. Wijs voedsel aan met een uitgestoken vinger of een hoofdknik, en Bobbie vindt zijn kluif. Het klinkt eenvoudig, maar een chimpansee kan het niet. Honden onderhouden oogcontact – wat wolven niet doen – om uit onze gelaatsuitdrukkingen aanwijzingen af te leiden. En zelf wijzen ze met hun blik dingen aan.

Adam Miklosi van de universiteit van Boedapest veronderstelt dat katten ook ‘verstand' hebben, alleen zijn ze veel te eigenwijs en koppig om hun kunstjes te demonstreren. Bobbie wint: als voedsel verstopt zit, zal hij meteen komen bedelen.

Test 6: probleemoplosser

Noch honden noch katten blinken hierin uit. Maar volgens de wetenschappers winnen honden ook deze test – hoewel ze volgens sommigen onhandiger zijn dan hun voorouders, de wolven, die een derde meer hersenen hebben. Wolven kunnen bijvoorbeeld leren een deur te openen als ze gezien hebben hoe een andere wolf dat doet – iets wat honden niet kunnen. Wat hier de doorslag geeft, is de handigheid van de blindenhond: daar kan een kat niet aan tippen.

Test 7: spreken

Dieren spreken niet meer sinds de val van Adam en Eva. Maar vrijwel alle zoogdieren maken geluiden met een betekenis. Honden en katten trekken onze aandacht met geluidssignalen. Katten hebben een beperkter repertoire dan honden die blaffen, grommen en piepen en daarmee meer ‘gevoelens' kenbaar kunnen maken. Maar het miauwen en spinnen van katten werkt harder in op gemoed.

Test 8: speurneus

Een makkie voor honden. Ze laten zich bijzonder goed africhten door middel van beloningen. Katten doen dat hoegenaamd niet.

Test 9: zintuigen

Zowel katten als honden hebben uitstekende zintuigen. In het zien van kleuren doen ze het slechter dan wij, maar als oude jagers zien ze veel beter bewegingen. De doorsneekat ruikt beter dan de doorsneehond, met uitzondering van de bloedhond. Ze ziet veel beter in het donker. En ze hoort nog beter hoge tonen.

Test 10: milieubewustheid

De ecologische ‘pootafdruk' van katten is veel kleiner dan die van een hond. Vooral omdat honden veel meer consumeren dan katten. Een doorsneehond heeft een ‘pootafdruk' van 0,84 hectare, een kat komt toe met 0,15 hectare.

Test 11: nut

Honden jagen, hoeden en waken. Ze ruiken drugs, lijken en bommen. Ze leiden doven en blinden. Ze trekken sleeën, of redden mensen vanonder een sneeuwlawine. Ze voorspellen soms aardbevingen. Katten beperken zich vooral tot het vangen van muizen. Op gevaar af alle kattenliefhebbers te schofferen, fluit New Scientist dit kat-en-hondenspel af in het voordeel van de hond.