Van alle dierenmummies uit de collectie van het Rijksmuseum van Oudheden zijn in de jaren 1999 tot en met 2003 röntgenfotos gemaakt. Een paar van die fotos riepen vragen op. In 2008 zijn daarom van zeven mummies CT-scans gemaakt in het Academisch Medisch Centrum (Amsterdam).

Mummie van (twee) krokodil(len), datering onbekend. Deze meer dan drie meter lange mummie lijkt van een volwassen krokodil te zijn. Op röntgenfotos is echter te zien dat de mummie niet één grote, maar twee kleine krokodillen bevat, waarvan de voorste zijn staart en de achterpoten mist.

Een CT-scan (CT=computertomografie) is een onderzoek waarbij met röntgenstraling doorsnedenfotos van het lichaam worden gemaakt. Hierna bouwt een computer van die doorsneden een driedimensionale weergave van het onderzochte lichaamsdeel op. Behalve botten zijn ook (resten van) organen te zien. Eventuele voorwerpen op of in mummies zijn ook goed te zien op de scans. Omdat CT-scanbeelden driedimensionaal zijn, geven ze meer informatie dan de tweedimensionale röntgenfotos.

Mummie van een kat, datering onbekend. Deze kattenmummie was bestemd om verkocht te worden aan een bezoeker van een tempel, en vervolgens geofferd te worden aan de godheid van dat heiligdom. Om de mummie een levendige aanblik te geven is hij opgevuld en zijn op de kop namaakoortjes genaaid. Röntgenfoto's en CT-scans laten zien dat de botten van de kat op vele plaatsen zijn gebroken.

kattenmummie in CT-scanner

Aan de hand van de fotos en de scans kan de binnenkant van de mummies onderzocht worden, zonder de mummies te beschadigen. Onder andere diersoort en leeftijd kunnen zo vastgesteld worden. Ook is op de scans vaak te zien hoe het dier gestorven en gemummificeerd is. Bij het onderzoek komen soms verrassingen aan het licht. Zo bevatten enkele mummies alleen een onderdeel van een dier en zijn anderen slechts gevuld met zand. En de mummie die er uit ziet als een van een ibis, blijkt een hondenkop te bevatten.

Mummie van een baviaan, 30ste dynastie (380-343 v.Chr.) of Ptolemaeische Periode (332-30 v.Chr.) Een heilige baviaan werd gehouden en gekoesterd in een heiligdom, en na zijn dood bijgezet in een speciale begraafplaats. Op de CT-scans is duidelijk te zien dat deze baviaan zorgvuldig gemummificeerd is: zijn schedel en zijn buikholte zijn leeg.

De resultaten van het jarenlange onderzoek naar de dierenmummies uit de museumcollectie worden voor het eerst aan het brede publiek getoond in de tentoonstelling Dierenmummies. Deze is van 24 april 2008 tot en met 1 maart 2009 te zien in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. Zie de website www.dierenmummies.nl