Hallo bezoeker,
welkom op het blog van de Mailgroep Huisdieren, een hechte groep Dierenvrienden-SeniorenNetters, die er zijn voor, door en met elkaar.
Op dit blog kunnen jullie kennismaken met onze dieren, tips vinden over de verzorging en de gezondheid van de dieren, dierengedichten en dierenartikels lezen, werkjes in verband met dieren bekijken, enz.
Veel kijk- en leesplezier!
15-02-2007
Hoe weet een mier wat ze moet doen? (Cis-ka)
Hoe weet een mier wat ze moet doen?
Mieren staan bekend als ijverige werkers. Of liever: werksters, want mannetjes zijn maar korte tijd aanwezig in de kolonie.
De krioelende massa ziet er misschien chaotisch uit, toch doet iedere mier wat het best is voor het collectieve huishouden. Maar hoe weet zo'n mier wat ze moet doen? De natuur heeft haar eigen methoden om de taken te verdelen. ,,Ook bij andere sociale insectensoorten zoals bijen en wespen'', zegt Johan Billen, onderzoeker aan de KU Leuven.
Bij veel mierensoorten is duidelijk te zien dat niet iedereen dezelfde rol heeft. Struis uitgevallen exemplaren met grote kaken zijn de 'soldaten'. Zij zijn vooral buiten in de weer en verdedigen het nest. Gewone werksters zijn een stuk kleiner, en kunnen onderling ook nog van afmetingen verschillen. ,,Bij parasolmieren bijvoorbeeld, die boomblaadjes naar hun nest voeren, knippen de mediums de blaadjes. Binnen in het nest knippen nog kleinere werksters, de minima, de blaadjes verder in stukjes en voegen ze toe aan een schimmelkweek in de mierenhoop, die voedsel oplevert voor de mieren en hun larven.''
De mieren die gespecialiseerd zijn door hun afmetingen, doen hun hele leven dezelfde taak. ,,Of een mier een kleine werkster of een grote soldaat wordt, hangt louter af van de voeding die ze krijgt als larf.''
Bij sommige mierensoorten is de taakverdeling tussen de werksters niet door de lichaamsgrootte bepaald. Naargelang hun leeftijd doen ze ander werk. Jonge werksters voeden de larven of poetsen het nest. Pas later gaan ze in 'buitendienst' om voedsel te zoeken of water te halen. De meest ervaren mieren doen de gevaarlijkste taak, de verdediging. ,,Een mier die sneuvelt tijdens haar eerste dag in buitendienst, heeft dan toch al een periode nuttig werk geleverd binnen.''
,,Welke taak een mier vervult, is tenminste deels afhankelijk van uitwendige omstandigheden.'' Als onderzoekers bij experimenten een groep buitenwerksters 'ontvoeren', worden de scheve verhoudingen in de kolonie snel hersteld. ,,Binnenwerksters scholen zich om en worden sneller buitenwerksters. De mieren weten deels instinctief wat ze moeten doen, maar ze volgen ook een leerproces. Bosmieren die aan hun nest bouwen, leggen de dennennaalden precies zó neer dat regendruppels van de hoop rollen en niet in het nest binnendringen. Als een jonge werkster de naald verkeerd legt, wordt ze gecorrigeerd door een oudere.'' (kidr) (NB)