Dat concluderen Amerikaanse ecologen na een grootschalig vergelijkend onderzoek op de Aleoeten. De vraatzucht van ratten werkt door in de hele voedselketen ( Proceedings of the National Academy of Sciences , 25 februari).
Dat ratten op grote schaal eieren en kuikens roven en soms ook volwassen grondbroedende vogels vangen, was bekend. Ratloze eilanden huisvesten vaak vogelkolonies met schouder aan schouder broedende dieren. Als er ratten zijn, is het vaak vreemd stil. Op de Aleoeten, een eilandenarchipel in de Beringstraat tussen Siberië en Alaska, zijn de meeuwenkolonies op ratteneilanden zowat gehalveerd zijn in vergelijking met ratvrije eilanden.
Deze reductie van het aantal zeevogels werkt indirect door in het ecosysteem van de eilanden, zo schrijven de onderzoekers onder leiding van Donald Croll en Bernie Tershy van de University of California in Santa Cruz. Ze telden de aantallen beringmeeuwen (Larus glaucescens) en Noord-Amerikaanse zwarte scholeksters (Haematopus bachmani) op acht rathoudende en op ruim tachtig ratvrije eilanden.
De onderzoekers legden de veranderingen in het zeeleven vast door bij eb op regelmatige afstanden fotos te maken van kustlijn. Lange zeewieren knipten ze weg om de overige bodemflora en -fauna in beeld te krijgen. Zo konden zij tellen hoeveel soorten er van welke dier- of plantengroepen aanwezig waren.
Met name zeeslakken profiteren flink van de door ratten gedecimeerde meeuwen- en scholeksterpopulaties. Zij vormen de belangrijkste prooi van deze vogels. Er waren zoveel slakken dat zij de algen en wieren op de rateilanden flink kort hielden, tot bijna de helft van de oorspronkelijke begroeiing. Op de vrijgekomen plekken zagen andere ongewervelde dieren hun kans. De dichtheden van mosselen en zeesterren namen dertig en vijftig keer toe. Er waren zes keer zoveel zeepokken te zien dan op ratvrije eilanden. Het aantal zeeanemonen en sponzen verdriedubbelde.
Niet eerder is er zon groot ecosysteemeffect vastgesteld van een exoot. Ratten horen van nature niet thuis op de Aleoeten. Ze zijn er waarschijnlijk beland toen een Japans schip rond 1750 op de kust strandde van een eiland dat toepasselijk Rat Island is genoemd. Natuurbeschermers proberen de ratten er weer uit te roeien omdat zij zoveel schade aanrichten aan de vogelstand (nrc.nl)