Beroemde paarden

Bucephalus
Hier volgt het verhaal van Bucephalus. Een beroemd paard, of laat ik beter zeggen een berucht paard, waarover verschillende verhalen in allerlei versies de ronde doen. Dus neem het me niet kwalijk als je andere verhalen zou lezen met een iets wat andere inhoud over dit paard.

Bucephalus was het lievelings paard van Alexander de Grote. De vader van Alexander, Philip (Philippos ), koning van Macedonia kocht het paard van de paardenhandelaar Philonicus voor dertien talenten. Het was een wild paard dat niemand kon berijden. In sommige versies wordt Bucephalus beschreven als een paard dat zo agressief was dat het stukken uit mensen beet en opat.

Tijdens de pogingen van anderen om het paard te temmen, viel het de twaalfjarige Alexander op dat Bucephalus bang was voor schaduwen. Op een keer nam hij de teugels van de begeleider van het paard over, draaide het paard in de richting van de zon en galoppeerde weg zonder enige druk uit te oefenen. Hij stelde het paard gerust met zijn stem.

Volgens de verhalen stuurde de koning zijn beste ruiter achterna die tevergeefs moeite deed om hen bij te houden. Toen het paard moe werd en vertrouwen kreeg in zijn berijder keerde Alexander terug naar zijn vader. Hierna kreeg hij het paard.

Alexander noemde het paard Bucephalus, wat ossehoofd betekent, omdat het hoofd van het paard zo breed was als het hoofd van een os. Bucephalus werd alleen door Alexander gereden in de vele veldslagen die ze leverden van Griekenland tot Egypte en India.

Bucephalus overleed naar verluid op dertig jarige leeftijd tijdens een veldslag bij de Hydaspis rivier tussen Alexander de Grote en de koning van India (Poros). Bij de begrafenis huilde

---

Comanche was een oorlogspaard dat in 1868 gekocht werd door het Amerikaanse leger. Het was een paard met Morgan- en Mustangbloed. Captain Miles Keogh vond het een mooi paard en kocht het van het leger voor $90,00.

De naam van het paard was eerst Paddy maar veranderde later in Comanche omdat na een gevecht bleek dat het paard geraakt was door een pijl van de Comanche-stammen.

In latere gevechten met de Comanche-indianen werd het paard verwond aan de benen en was tijdelijk verlamd. Later werd hij nog eens tweemaal verwond in de schouder.

De cavalerie was heel trots op hun paard dat, ondanks zijn verwondingen, steeds moedig terug de slagvelden in ging.

In 1876 vocht het leger tegen de Soux- en Cheyenne-indianen in de vallei van Little Big Horn. Comanche was het enige levende wezen dat na twee dagen ernstig gewond werd teruggevonden.

Opnieuw herstelde Comanche van zijn verwondingen en mocht op pensioen.

Men kreeg de orders dat niemand nog op hem mocht rijden. Comanche werd 29 jaar oud en was letterlijk het paradepaardje in militaire parades.

---

Lipizzaners

Tijdens W.O.II waren er maar tien Lipizzaners op de spaanse rijschool. Sommigen waren in beslag genomen door de duitse bezetters, anderen werden verstopt.
Kolonel Alois Podhajsky wist een Duitse officier te overtuigen de paarden met de trein uit het gebied te verplaatsen omdat hij bang was voor de bombardementen. Het duurde een hele week voor de tien hengsten een veilige plaats bereikten, dit vanwege beschadigde treinsporen. De kolonel wist dat er achter de vijandelijke linie nog een hele kudde Lipizzaners met veulens was. Hij sprak erover met de Amerikaanse generaal Patton. Omdat deze generaal zelf een echte paardenliefhebber was, stuurde hij kolonel Charles H.Reed om de paarden te gaan halen. De kolonel brak door de vijandelijke linies heen en verzamelde de kudde en bracht ze hierna in veiligheid.
Omdat de spaanse rijschool zo beschadigd was door de bombardementen konden de paarden pas in 1955 terugkomen. Vanaf de terugkeer is de schoonheid van deze paarden weer te zien in de prachtige voorstellingen met muziek.

Kijk ook eens bij de rasomschrijving voor meer info over de Lipizzaner

(Het verhaal werd later verfilmd en is te zien in de Walt Disney-film "The Miracle of the White Stallions".)

---

De witte Mustang

Dit verhaal begint lang geleden ergens in de woestijn van zuid-west Amerika, toen wilde paarden nog vrij rond konden lopen en de cowboys het vee hoedden op de rug van hun paarden.

De plaats waar ik het over wil hebben, had drie schone bronnen. Om van de ene bron naar de andere te gaan, moest je 32 km reizen. Er was zeker geen overvloed aan gras en door de rotsige, droge bodem waren er zelden mensen of vee in deze streek. Er leefden herten, vossen, coyotes, wolven, poema's en ... wilde paarden

.
Natuurlijk wil ik het nu over deze paarden hebben. Er was in dit gebied maar een kudde die het woeste leven aankon. De paarden hadden een hard bestaan. Ze moesten steeds op hun hoede zijn voor de wolven en de coyotes die in de zomer hun veulens probeerden te grijpen of voor de poema's, die zelfs een volwassen dier konden doden. Door de voedsel- schaarste, weinig gras en de bast van jonge boompjes, waren het kleine paardjes.

De leider van de kudde was een mooie, witte hengst. Hij was zwart geboren en langzaam werd hij witter. Toen hij vijf was, was hij spierwit. Als 's nachts de maan weerkaatst werd op zijn witte vacht leek hij soms zelfs blauw. Het was mooi de paarden als kudde te zien draven, alleen de witte hengst viel op omdat hij in telgang ging. Nooit zag je hem draven. Toen de hengst zes was, kwam hij voor het eerst in contact met de mens. Hij verzamelde snel zijn kudde en dreef ze weg van deze, voor hem angstaanjagende, wezens.

Een cowboy zag tussen de kudde de hengst in telgang wegvluchten terwijl de rest galoppeerde. Dit was het begin van de legende van het beroemde in telgang gaande paard. De witte Mustang van het westen. Omdat de mens vaker zijn territorium binnendrong, werd hij steeds vaker opgemerkt en hij werd steeds bewonderd. Het was namelijk een goed gebouwd paard, heel snel en heel slim. De hengst kende zijn territorium heel goed en werd zelden lang gezien want hij wist zijn kudde steeds heel snel te verbergen voor elke nieuwsgierige.

Uiteindelijk begon de hengst merries te stelen van de ranches die steeds meer in zijn buurt werden gezet. Hierdoor loofde men een beloning uit van 5000 dollar aan diegene die de hengst kon vangen en naar de ranch kon brengen om hem te temmen. Cowboys reden uit om de witte Mustang te vangen. Een van de beste cowboys en paardentrainers reed op zijn beste merrie die hengstig was. Dit in de hoop dat de hengst hierdoor naar hem toe zou komen.

Bij de achtervolging merkte de hengst dat het alleen om hem te doen was en verliet daarom zijn kudde. In telgang legde hij 24 km af, terwijl de merrie in volle galop achter hem aan zat. Toen de merrie in een gat stapte, viel ze samen met de cowboy. Deze had spijt dat hij ooit aan dit avontuur begonnen was, omdat hij nu heel de weg terug te voet moest doen met zijn kreupele merrie aan de hand. Hierna vertelde hij aan iedereen dat het gewoon verloren tijd was als er nog iemand zou proberen de hengst te vangen. Sommigen wilden het paard toch nog vangen en probeerden het te verwonden. Ze wilden hem neerschieten en dan vangen. Maar elke kogel miste zijn doel.

De beloning van 5000 dollar bleef lokken. Een cowboy verzamelde een groep van zes vrienden met twaalf paarden. Ze zetten de achtervolging in en wisselden de paarden om als ze te moe werden. Ze reden twee dagen en twee nachten achter de hengst aan en in de morgen na de derde nacht verloren ze hem uit het oog. Vol bewondering over de moed, snelheid en intelligentie van de witte Mustang gingen ze terug naar huis. Na deze uitputtende rit ging de hengst terug naar zijn kudde, verzamelde ze en ging naar het noorden om nooit meer gezien te worden. Ten minste...

Nog vele jaren erna vertelden mensen dat ze hem gezien hadden. Meestal liet de hengst zich bij het maanlicht zien. Zijn spookachtige verschijning bleef steeds ver buiten het bereik van kogels en mensen. Vandaag de dag worden er wel eens Mustangs geboren die in telgang gaan. Wie weet zijn zij wel de afstammelingen van de witte Mustang. 

---

Veel paardenliefhebbers zullen het beamen dat paarden slimmer zijn dan vaak verwacht. Het volgende verhaal gaat over een paard dat inderdaad slim was, maar op een heel andere manier dan zijn eigenaar verwachtte.

Een man, Von Osten genaamd, beweerde dat dieren minder slim waren dan mensen omdat ze niet dezelfde basis meekregen in hun opvoeding. Hij zou dit bewijzen door zijn hengst Hans te gaan onderwijzen op precies dezelfde manier als hij kinderen les gaf. Met schoolbord en alles er op en er aan begon hij aan het leggen van deze basis. Telkens als het paard een goed antwoord gaf, via het tikken met de hoef, werd het beloond met een wortel.

Na twee jaar intensief onderwijs behaalde hij al ongelooflijke resultaten. Het verhaal van het slimme paard deed snel de ronde en veel nieuwsgierigen kwamen kijken hoe het paard wiskunde-oefeningen zonder probleem kon oplossen. Geleerden vertrouwden de zaak niet helemaal en dachten dat Von Osten via een geheim teken ofzo aan het paard doorgaf wat het moest antwoorden. Dus moest hij de vragen opnieuw stellen maar pas wanneer het paard hem niet kon zien. Nog steeds gaf Slimme Hans het juiste antwoord.

Men kwam erachter dat het paard niet kon antwoorden als diegene die de vraag stelde zelf het antwoord niet kende. Het paard was zo slim dat hij had gemerkt aan de houding van de mensen (wenkbrauwen die begonnen te bewegen of bewegingen van de neusvleugels e.d.) wanneer hij moest stoppen met het tikken van de hoeven. Hierdoor was het op een heel andere manier wijs dan Von Osten had verwacht.

De man is deze teleurstelling nooit te boven gekomen, verkocht het paard aan handelaars en stierf later als een ongelukkig man.

---

El Morzillo

Als je over Indianen spreekt dan hebben de meeste van ons een beeld in gedachte van een krijger, opgesmukt met oorlogskleuren en een paar veren in het haar, die joelend op de rug van zijn paard op oorlogspad trekt. Maar wist je dat het beeld van Indianen samen met paarden eigenlijk niet zo vanzelfsprekend is als je zou verwachten?

De Indianen zagen pas voor het eerst een paard toen de eerste blanken begonnen met het veroveren/vernietigen van het Azteekse rijk. In 1519 komt Cortés in Mexico aan met zeshonderd soldaten en zestien paarden die de zware zeereis hebben overleeft. Het waren vijf merries en elf hengsten. Drie ervan waren gevlekt en één helemaal zwart. Deze paarden zijn de voorouders van veel Amerikaanse paarden (o.a. de Appaloosa's).

Het zwarte paard, het paard van Cortés, had de naam El Morzillo. El Morzillo raakte op een gegeven moment zwaar gewond aan een been en werd door Cortés achter gelaten bij Indianen. Hij beloofde hun het paard zo snel mogelijk op te komen halen. De Indianen hadden nog nooit een paard gezien, laat staan verzorgd. Omdat ze bang zijn het vertrouwen van Cortés te beschamen, met de gevolgen die daar bij horen (Cortés vernietigde namelijk in drie jaar het hele Azteekse rijk), namen ze de opdracht aan.

De Indianen probeerden El Morzillo gunstig te stemmen door hem offers te brengen in een tempel waar ze hem vereerden als een afgod. Het fruit en de kip die ze brachten als offer kwamen hun 'god' jammer genoeg niet ten goede en het mooie zwarte paard stierf.

Omdat de Indianen bang waren voor Cortés, die trouwens nooit is terug gekomen voor zijn paard, maakten ze een beeld van het paard en bleven dit vereren om zo elke rampspoed van zich af te kunnen wenden.

In 1697 viel er opnieuw een Spaans leger binnen die het werk van Cortés letterlijk en figuurlijk kwamen afmaken. Het beeld werd vernietigd maar zelfs als het er nog zou staan was er niemand meer om het te aanbidden.

De overgebleven paarden van Cortés bleken later de echte veroveraars van het 'nieuwe' continent en hebben de Indianen van Noord Amerika een paar mooie bladzijdes in de geschiedenis gegeven.

---

Lisette

Het volgende verhaal gaat over een paard met een heel apart karakter. De eigenaar van paard Lissette was een generaal in het Franse leger. Jean-Babtiste Marbot, zoals hij heette, had meerdere keren oog in oog gestaan met de dood maar was telkens gered door zijn mooie Mecklenburgermerrie.

Haar mooie uiterlijk was waarschijnlijk om haar karakter te compenseren want tijdens een gevecht leek ze meer op een pitbull dan op een elegante schone. Zodra er nog maar iemand in haar buurt kwam, beet ze met haar krachtige kaken waar ze maar bijten kon. Jean-Babtiste was er in geslaagd een van de enige te zijn die in haar buurt mocht komen. De methode die hij daarvoor had gebruikt was zeer apart te noemen. Toen Lisette een keer een poging deed hem te bijten, stopte hij haar een gloeiend hete lamsbout toe. Natuurlijk was dit geen aangename ervaring voor haar en hield ze er een paar blaren aan over.

Jean-Babtistes methode bleek te werken want daarna heeft ze hem niet meer gebeten. Met de nadruk op hem want tijdens een veldslag met de kozakken kon Marbot niets zien doordat hij tijdens de strijd verblind werd door de sneeuw. Lisette liet zich echter niet beperken door de situatie en beet het gezicht van een aanvallende kozak aan stukken en liet ook een Russische officier naar huis gaan met een paar extra 'ere'tekens.

Het grappige is dat deze woesteling op latere leeftijd zo mak werd dat ze, toen ze eenmaal op pensioen was, het knuffelpaard werd van een meisje en haar moeder die haar liefkoosden tot het laatst van haar dagen.

---

  Equus quagga quagga

Quagga komt van het Afrikaans kwagga en betekent zebra. De quagga was een van de meest voorkomende zebra's in Zuid-Afrika. Het dier leek gedeeltelijk op een een ezel en gedeeltelijk op een Zebra (achterkant ezel en voorkant zebra). Hij was ongeveer even groot als de huidige zebra's en had dezelfde bouw.



De Quagga had donkerbruine strepen aan het hoofd en de hals, een bruin lichaam,een witte buik en benen. Het geluid dat de Quagga maakte is het best te vergelijken met een schril geblaf. Elke poging het dier te temmen mislukte. Toch las ik ergens dat er in 1860 een span Quagga's de voederkar trok in een Londense dierentuin. De Quagga had in de ogen van de Afrikaanse boeren weinig nut. Om ze van de weidegronden te houden, werden ze in grote getalen afgeschoten. Hun vlees werd gegeten en hun huiden verwerkt. Het gevolg hiervan was dat vrijwel zeker het laatste wilde exemplaar in Afrika in 1861 werd doodgeschoten.

Je kon de enige levende Quagga's alleen nog maar bekijken in dierentuinen. Op 12 augustus 1883 stierf in het Amsterdamse Artis de laatste Quagga. Het vreemde is dat deze dieren die het zo goed deden in gevangenschap nooit verder gefokt zijn en toen iemand op het idee kwam het te laat was.

Via genetisch onderzoek startte men in Zuid-Afrika een fokprogramma om te proberen de Quagga terug te krijgen. Of het resultaat uiteindelijk zal zijn wat men ervan hoopt zal moeilijk worden want van de 23 Quagga's die men in verschillende musea nog kan gaan bekijken lijken er maar weinig op elkaar.

Tja, de uitspraak voorkomen is makkelijker dan genezen is ook hier weer erg toepasselijk