donderdag 27 november 2008
Schildpadschild groeide uit ribben en wervels
Fossielen van de veertig centimeter grote schildpad Odontochelys semitestacea tonen dat het schild ontstaan is uit ruggenwervels en ribben. rr
BRUSSEL - Een 220 miljoen jaar oude fossiele schildpad toont eindelijk hoe het reptiel aan zijn enorme harnas komt.
PALEONTOLOGIE Het enorme harnas dat schildpadden meetorsen, stelt paleontologen al jaren voor een mysterie. Hoe is dat schild ontstaan? De oudste fossielen die tot voor kort bekend waren, tonen dat voorouders ruim 200 miljoen jaar geleden ook al een geheel gesloten rugschild hadden. Nergens in het fossiele archief van schildpadden waren tussenstadia te vinden; dieren met een gedeeltelijk gesloten schild die aantonen hoe de bescherming was ontstaan.
Een van de 'missing links' is onlangs ontdekt in het zuidwesten van China.
Odontochelys semitestacea (of 'half bepantserde schildpad met tanden') zoals de 220 miljoen jaar oude Chinese schildpad is gedoopt, zou het bewijs leveren dat het schild is ontstaan uit vergroeiingen van de ruggengraat en de ribben. Een artikel hierover van Chinese, Canadese en Amerikaanse paleontologen staat deze week in
Nature .
In embryo's van huidige schildpadden is ook te zien dat het schild zich vormt doordat de ruggenwervels en ribben naar buiten toe expanderen. Paleontologen wogen deze kennis mee. Maar het was onvoldoende om uitsluitsel te geven over de ontstaansgeschiedenis van het schild. Maar nu is er dus fossiel bewijs.
Nature schrijft in een redactioneel commentaar dat de hele ontstaansgeschiedenis van de schildpad moet worden herzien.
De ontdekking maakt volgens de onderzoekers korte metten met een concurrerende theorie die stelt dat het schild is ontstaan uit de vergroeiing van harde plaatjes van been, zogenaamde osteodermen, die in veel fossiele dinosauriërs gevonden zijn en die krokodillen nu ook nog gebruiken als bepantsering.
Odontochelys semitestacea had helemaal geen osteodermen. Vanuit zijn ruggengraat vormde zich een schild dat zijn rug gedeeltelijk afschermde. Het buikschild, of plastron, was wel al helemaal ontwikkeld. De onderzoekers denken dat het dier, dat zo'n veertig centimeter lang was, in het water leefde en dat hij daarom vooral zijn onderkant moest beschermen tegen roofdieren. (tvd)
(tvd)
mailgroep huisdieren
