Het Verken als Kluizenaarxml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Door Felix Timmermans

Een verken heeft maar een sieraad, een ornament en dat is zijn staart.

     Boer Tist dreef zijn verken, dat hij Kozze noemde, naar de wekelijkse varkens-, bloemen-, haring- en andere dingenmarkt met al de moeite en de last, die zo een verken bij had. Hij moest er aan stoten en trekken, duwen en sleuren; zodat hij er eerst aankwam als de verkensmarkt was afgelopen. Maar voor zulke schone Kozze, zou er zeker nog wel een verkensslachter te vinden zijn, die het tegen een goede prijs opkocht, en die het dan vandaag of ten laatste morgen, het mes in de keel wroette, om er dan spek, ribbeken, hespen, kip-kap, zoete lies en worsten van te maken, alles zo nieuw en anders dat men bij het zien van die dingen aan geen verken meer dacht. 't Is goed dat men alles niet op voorhand weet, anders ware het leven nog ongelukkiger dan het is, ook voor de verkens. Want de schaduw van de dood viel over zijn roze lijf, maar het sliep rond en gelukkig en bekommerde zich om niets.

     Daar waren wel een paar verkensbeenhouwers, die het mals beest prijsden en bewonderden, doch die de hoge prijs niet konden besteden, die boer Tist voor zijne malsen dikzak vroeg.

Dan eindelijk kwam de geschikte man, die na veel loven en bieden, handgeklets en gefluister het verken kocht. Kozze sliep maar voort. Boer Tist had de beurs met zilveren geld reeds in zijn hand, de verkensslachter smoorde eerst nog zijn pijp aan, alvorens het zeeltje vast te nemen, waaraan het verken gebonden was, toen er ineens iets vreemds en geweldigs gebeurde, waar de gazetten van die dagen, weken lang vol van geletterd stonden.

Er was daar juist een manneken van zes à zeven jaar, Gomeerken genaamd, dat met nog andere mensen, zoals dit meer gebeurt, die verkoop had nagezien en beluisterd.

     Gómmeerken zag om zo te zeggen de gedachten van die verkensbeenhouwer, en het jongesken kreeg zulk medelijden met de dikke snorker, dat de tranen over zijn gezicht liepen. En al at Gomeerken nog zo gaarne worst, kip-kap en hesp, toch deed het hem zeer aan 't hart dat het verken daarvoor eerst moest sterven. Liever daar nooit meer van smullen of smeren, als hij daardoor het beestje redden kon!

     En door een ingeving, die slechts aan dichters en kinderen geschonken wordt, ging Gomeerken, juist toen de slachter zijn pijp aansmoorde, naar Kozze, hief die zijn dikdooraderde oorlap op, en zei hem als in een brievenbus : « Loop weg! Loop weg! Ze gaan u dood doen, fricadellen van u maken, leverworst, soep... » De rest hoorde het verken niet meer. Met de rapte van een bliksem was het van die woorden overtuigd, zag zijn vreselijk eind, en raffel! het stormde er akelig-krijsend van onder, wierp boer en slachter om, duwde een boerin in haren korf met eieren, zodat ze te spartelen lag in een grote eierstruif.

     Het angstige dier rende de schraagskens van een koek- en muntebollenkraam omver, dat dozen en flessen en zeil op verkoper en koper terecht kwam, en waar de straatjong natuurlijk hun voordeel uit trokken met in die zoete dingen te grabbelen en te scharrelen.

     Kozze botste op een pekelharing- en Hollandse-kaas-tent, kegelde alles omver met de verkoper er bij.

Ineens stond heel de markt overhoop. Het was alsof een storm de kramen en zeilen weg en weder schudde, een wild geschreeuw en angstig hulpgeroep galmde tegen de gevels der huizen, er kraakte gevloek en gesidder, er was gebreek van flessen en glazen en gerammel van potten en pannen; een spookachtig weg en weer geloop uit schrik of om te redden wat nog te redden was. De een viel over de ander, er wierd gevochten, kramen en tafels omvergestoten. Een lawaai lijk bij 't einde van de wereld.

Het angstige dier ritste onder de kramen door.

     Enige sterke kerels wouën het verken pakken, ook politie-mannen met blanken sabel namen er aan deel. Maar het angstige dier ritste onder de ramen door, omverbonkend wat het in de weg stond, zodat die sterke kerels en gesabelde politiemannen op en over het uitstallingsblad van de kramen moesten springen, of er onder door kruipen, waardoor er nog meer vernield en verwoest wierd.

Doch er moest een einde aan komen. De burgemeester wou het, en de commissaris wou het ook.

     De burgemeester kwam met zijn jachtgeweer het huis uitgelopen. « Het is niet geladen! » riep zijn verstandige vrouw. « Ik schiet toch immer er nevens, 't is maar om het verken bang te maken, lieveling », zei hij, en hij liep naar de pui van het Gemeentehuis waar hij met het jachtgeweer zwierde en zwaaide.

De commissaris, een soldaat met een houten been, dat hij van de oorlog had meegekregen, en waar hij fierder op was dan op zijn vroeger been dat hij in den oorlog gelaten had, droeg een snor als een zeehond, waar dieven en kinderen bang van waren, en had ook een pistool, geladen !

     Hij ging het woeste dier tegenhouden met zijn snor en zijn pistool, als het maar naar hem kwam gelopen! Doch hij stond steeds aan die kant, waar de minste kans was dat het verken zou komen.

Ondertussen vlogen kramen en uitstallingen ondersteboven, was er gehuil en getier. De markt was een zee van ingezakte zeilen, waaronder de mensen wroetten en vochten om er van  onder  uit te komen.

     Eindelijk toen dan bij verrassing het verken, dat er maar niet aan dacht van worst te worden, toch naar den commissaris kwam toegebonst, was hij op een vloek en een zucht de stadhuistrappen op, zogezegd om van daar uit beter te kunnen mikken.

En Kozze hem van achterna, sloeg hem neer, rende de andere kant der trappen, maar toen ging per abuis het pistool toch af, en lap! De kogel schoot nog juist het schoongekrulde staartje van het verken af!

     En terwijl Kozze het verken nu nog razender van de brandende pijn aan zijn achterste, en vol schaamte om het kostelijk verlies verder galoppeerde, in de Kanaalstraat terecht kwam, van honderden mensen achtervolgd, om het lijk een neger in Amerika te lynchen, doch het redde zich met over te zwemmen en in bossen te verdwijnen, terwijl stond de burgemeester op de pui van het stadhuis met het bloedend staartje te zegevieren, en sprak tot de bevolking, die van onder de zeilen en van uit de huizen weer te voorschijn kwam : Wij hebben reeds het einde van het rampzalig ondier in handen, het voorste gedeelte dat nog onderwegen is zal weldra ook in onze handen zijn, en zal uitgedeeld worden aan de arme.

Betrouw op ons, en wees kalm'

     De commissaris bonkte van nijd haast zijn houten been in splinters, daar een ander met de pluimen ging lopen. Doch het volk in plaats van kalm te zijn stormde het gemeentehuis op om schadevergoeding te bekomen. Door verbauwereerdheid liet de burgemeester het staartje vallen, juist voor de voeten van Gomeerken, die mee van hier naar ginder was gelopen.

Snel raapte de kleine het verkenskrulleken op, en ritste er mee weg zo rap hij kon. De mensen drongen zich plat op het gemeentehuis dat hunnen buik tegen hunnen rug kwam en huilden en riepen om schadevergoeding. En weer stelde de burgemeester daar een einde aan :

« Men zal de oorzaak opsporen en schuldigen zullen de straffen der gerechtigheid niet ontlopen. » Boer Tist moest boven komen, ook de verkensslachter.

« 't Is mijn schuld niet », zei Boer Tist, « het was mijn verken niet meer, want ik had reeds het geld ».

« En 't was mijn verken nog niet », zei de verkensslachter, « want ik had het zeeltje nog niet vastgenomen ».

En 't was iedereen ontgaan dat Gomeerken wat in t oor van Kozze had gefluisterd, en 't jongsken zelf zweeg als een paddestoel.

     Daar stond nu Gomeerken met het staartje van het verken. Wat moest hij er mee aanvangen?

Hij heeft het als alle brave kinderen het met dode vogeltjes doen, ergens op een stille plaats, achter het begijnhof, begraven, en heeft er als teder aandenken een paterblad op geplant, in de hoop en in 't geloof, dat er zoals in de sprookjes rozen zouden komen aanbloeien.

Doch die trotse bloemen hielden aan hun hoogmoedige kenspreuk : « Geen rozen voor de verkens ». En 't patersblad bleef een patersblad dat 's anderendaags gemeenweg verslenste.

Iedereen lachte het verken uit.

     Een verken heeft maar één sieraad, één ornament, en dat is zijn gekruld staartje, en hoeveel moeite heeft het niet gekost, toen O. L. Heer de dieren kleedde en versierde, om zo een sieraad te bekomen. En als dit een sieraad weg is, is alles weg. O Dood wees welkom !

Kozze doolde en dwaalde wanhopig en verdrietig door veld en bos, langs weide en rivieren, zonder moed en zonder lust.

De Ekster in haar avondtoilet gichelde : « Zeg Dikzak waar is uw franje, »

De Ezel in de wei begon te lachen, en lelijk te luchen : « Hé Kozze, beste vriend, ik hoor wel uw schone orgelklanken, maar ik zie den draaier van de orgel niet! »

Zelfs de koe, die nochtans zo weinig opmerkt zei met een helderstem : « Zijt gij niet beschaamd? » En de deftige, sierlijke zwaluw die gewoon was lijk de chic, de winters in Italië door te brengen, en daar veel rond de standbeelden had gevlogen, sjilpte : « maar plukt dan toch een druivenbladl »

ledereen lachte het verken uit.

     Het arme dier zou voor eeuwig in een mollenpijp willen kruipen hebben van schaamte, maar geen was breed genoeg. Wat gedaan ! Wat gedaan! Het kon niet meer slapen noch eten, niets dan wenen en treuren.

     « Ik geen verken meer zijn! » sakkerde het ineens, en 't liep naar een moeras, rolde zich in 't zwarte slijk, en kwam zwart als de duivel te voorschijn, onkennelijk. En zie de boeren op het veld namen hun benen onder hun armen, al roepend : « Een everzwijn! Een everzwijn! »

Doch de dieren zijn zo bang niet als de mensen. De vos riep van achter een knotwilg : « Héla Kozze! 't Is in lang nog geen vastenavond, weet ge! »

     Het Eekhoorntje viel lachend van de eene boom in de andere « Spekbuikske, waarom speelt gij spook bij dag? »

Het verken was razend, en het riep zo hard het roepen kon ! « Nooit! nooit kom ik nog in de wereld. Ik trek mij terug in het diepste der bossen, waar mens, noch dier ooit een voet heeft gezet, waar ik noch zon, noch mane zie, en ik wil me daar voeden met wortelen en zwarte paddestoelen, tot de lieve dood mij komt halen! Salut, slechte wereld, ik spuw op U! »

En 't is alzo dat het staartloze verken zich voor immer in de Begijnenbossen terug trok.

« Ha, ha! » lachte de oude kluizenaar.

     Juist in die dagen leefde er op een zeer eenzame plek dezer Begijnenbossen een oude, vrome kluizenaar, met name Antonius.

Die woonde daar in een rieten hutteken, waarop een torentje stak met een kloksken in. Driemaal per dag, 's morgens, 's noens en als de zonne zonk, luidde hij het kloksken om aan de schone natuur en de dieren de lof van God te verkonden.

     Hij bracht er zijn leven door in bidden, boeten, vasten en mediteren. En hij had juist het noenekloksken geluid, als hij ginder het verken verbaasd naar de hut zag staren. Het had ondertussen geregend, het slijk was er af en Kozze had weer zijn natuurlijke roze kleur bekomen. Het dier en de Heilige man bezagen elkander enige ogenblikken. Antonius meende eerst dat het weer een afgezant van de Duivel was, die hem toch zo dikwijls kwam judassen en bekoren, doch steeds zonder Antonius tot het kwaad te kunnen overhalen.

     Antonius zag seffens dat dit verken een braaf verken was, met veel verdriet en wanhoop in zijn hartje. En 't verken werd ook seffens gewaar dat Antonius geen soort van slachter of commissaris was.

«Kom sus, zei Antonius, wees niet bang ik zal u niets misdoen, ik ben slechts een arme kluizenaar die zijn leven in stilte en eenzaamheid doorbrengt om dichter bij O. L. Heer te zijn». Het verken knorde, maar in dit geknor verstond Antonius, die trouwens alle dieren verstond, dat het verken al wenend zei « Ik zie wel dat gij een goed man zijt, maar toch kom ik niet, ik durf niet, ik ben zo beschaamd, hi, hi. hi, ik heb mijn staartje, mijn enigste ornament verloren! Zie!! » en het toonde zijn achterste.

     « Ha, ha! » lachte de oude kluizenaar. « Waar gij iets mee inzit. Met een staartje. Het ornament is juist datgene waar de mensen steeds mee in de klemmen van de bozen geest gevangen worden. Ik heb alle ornament weg geworpen, om alleen en zuiver tegenover O. L. Heer te staan. Ik heb alles afgestaan, geld en goed, naam en eer. Ik was rijk, edel, bezat een kasteel, knechten en soldaten. Maar op een dag voelde ik scherp en klaar dat zulke dingen ons tegenhouden om zuiver God te dienen. Ik ben in het woud gevlucht, en nu heb ik niets meer bij en aan dan een grove pij om mij tegen de koude en de regen te beschutten, en ik ben gelukkig! »

Een verken zonder staartje is geen verken meer.

     « Goed en wel! » zei het verken, « maar gij blijft die gij zijt, als gij morgen terug naar uw kasteel keert zal men u met open armen ontvangen, als een verloren zoon, en u terug met goud bekleden. Maar ik ben mijn staartje voor immer kwijt, en een verken zonder staartje is geen verken meer, en daarom ben ik besloten mij levenslang in de bossen terug te trekken, zoals gij! »

     « Dat valt mee », zei Antonius, « ge kunt bij mij wonen, zo'n beetje gezelschap is niet kwaad... Treur  dus niet meer om uw  staartje en denk: Als de  ziel mooi schoon is... »

« Gij zijt goed! » riep het verken, « maar een verken heeft geen ziel, gij wel! Denkt ge dat ik anders mij om zo onnietigheid van een staartje zou in 't geschreeuw zetten? »

Dit was iets waar de Eremijt geen letter kon op antwoorden. Hij was wel heilig, maar niet geleerd in de boeken.

     Maar hij vond er iets anders op. Hij vouwde zijn magere handen saam en begon stil te bidden : « O Heer, is het toegelaten dat uw nederige dienaar, U durft te bidden en te vragen, om aan dit arme dier weer terug te geven wat het verloren heeft ? O gij almachtige God, die Hemel en aarde geschapen heeft, vuurbergen doet spuwen, d'aarde doet beven, geef a. U.belieft aan dit verken een nieuw staartje. Het is voor U slechts een gebaar van Uwen pink, een open en toe gaan van uw mond!... Doch ineens vroeg hij tot Kozze, die hem verwonderd aankeek, « maar als ge nu eens een nieuw staartje zoudt krijgen, zoudt ge dan nog bij mij willen blijven wonen?... »

« Ja 't! » zei Kozze verblijd, « hebt gij daar een zalf voor? Ik zal zeker blijven! » Maar toch dacht het in zijn eigen, in een donker hoeksken van zijn gedachten : « dan doe ik nog wat ik wil, en de man is oud, hij kan rap sterven », enz. Zo van die gedachten die de mensen ook soms hebben, als ze moeilijke beloften doen.

     Toen bad Vader Antonius voort, maar anders zou hij het ook gedaan hebben, en nog meer, alleen om een schepsel Gods blij te maken, en om te laten zien hoe goed O. L. Heer tegenover elk wezen was.

En terwijl het verken de oude man bezag met zijn mager ivoren gezicht en zijn lange witte baard, begon het daar ineens van achter te kittelen en te jeuken. Hai! wat een plesante pijn ineens! 't Zag om. Het staartje, stevig in de krul! Het sprong op van geluk, schoot in een lange bibberlach en rolde en danste over den grond.

« Ik heb het terug! Ik heb het terug! Zie, zie !» en 't toonde zijn achterlijf fier aan Vader Antonius.

     « O. L. Heer heeft mijn gebed verhoord! » juichte de oude man, en 't verken wist niet wat te doen van dank, en 't beloofde van immer bij hem te blijven, en hem te helpen daar waar het mogelijk wat. En dat was echt gemeend. « En vertel me nu eens » vroeg Antonius, « hoe gij uw duurbaar staartje zijt kwijt geraakt? » en als het verken dit verteld had tot zijn groot jolijt, zei de Eremijt : « Nu moet ik u voor twee dingen verwittigen. Ten eerste durf ik geen tweede keer O. L. Heer en de Hemel in rep en roer zetten, indien ge bij toeval nog eens uw staartje moest verliezen, en ten tweede moet ik u zeggen dat ik dikwijls door de helse geesten word gejudast en bekoord, om mij van mijn levensregel af te trekken, en nu ge mijn vriend zijt, zullen ze u ook niet sparen, wees er zeker van! »

     « Ah! Ah! » lachte Kozze, « laat ze maar komen. Wij verkens kennen ze! Mijn grootvader bij boer Tist, zei ons altijd als we 's avonds en van de wind bang wierden, want dan komt de boze los : « Niet bang zijn keukels. De verkens zijn eens eenmaal van de Duvel bezeten geweest, en de geschiedenis herhaalt zich niet, zo iets komt gen tweede keer terug, evenmin als de mazelen bij de mensen. Ge kunt met hem lachen ! »

     Vader Antonius was verwonderd dat Kozze zo goed zijn gewijde geschiedenis kon, en nam hem aan om als goede kameraad met hem in de hut de dood af te wachten.

Antonius noemde hem Sus, dat is verken in 't latijn. 't Verken wierd de koster van Antonius. En Sus woonde daar geerne, en leerde er het karige huishouden doen als hout aanhalen, de zachtste en sappigste wortelen zoeken, roeren in de soep, en het klokske luiden.

Maar de boze geest, die de schittering van Antonius' zuivere ziel niet kon verdragen, smeedde nieuwe plannen om het donker van vertwijfeling in de Eremijt zijn harte te maken, hem in zonde te brengen, en hem terug in de ijdele wereld te verlokken. De boze probeerde zelfs door bemiddeling van het verken de oude man in het kwaad te doen vallen.

     Zo op een schone zomerse dag kwam Sus permitterend afgelopend : « nonkel Toon! Nonkel Toonl » zo noemde het verken Antonius, « nonkel Toon! ginder diep in 't bos ligt een prinses, die op jacht zijnde, van haar paard is gevallen. Zij ligt gekwetst, verzoekt uw hulp. Laten wij haar gaan halen! Dan kan zij hier rustig genezen. Zo'n schoon prinses, schoner vrouwenmem zag ik nooit. Kom nonkel, neemt uw pot met zalf mee. Ik zal u wijzen waar ze te bloeden en te lijden ligt! » Doch Vader Antonius lachte, deed zijn werk voort, (stokjes rijshout doorbreken) en zei « Sus, manneken, laat ze liggen waar ze ligt, ik ken die prinsessen, of als ge naar geen moeite ziet, ga dan maar eens terug en zeg haar dat ik zal komen in den pruimentijd als de uilen uit de bomen vallen, en weet ge wat ge dan eens moet doen, manneken? » en Vader Antonius fluisterde Sus iets in zijn oor.

     Met een lach op zijn roze, lange snuit, holde Sus naar de gekwetste prinses, en terwijl het de woorden van Vader Antonius overbracht, hief hij van achter voorzichtig haar met goud bestikt fluwelen kleed op, en inderdaad, hij zag het, zij had een staart, een ezelstaart ! Sus kon zich niet tegenhouden van er eens aan te trekken, maar ohlala! Toen veranderde die schone prinses in een rode slang, die van woede in haar staart beet, zichzelf opfrette en toen in de vorm van een vlam in de grond verdween. En lachen dat het verken deed, lachen, lachen :

« Ja, nonkel heeft gelijk, nonkel heeft gelijk ».

                  

     Op een andere keer toen er honger was in de hut, moest het nog al ver het bos in, om zwarte paddestoelen uit de grond te wroeten, en al met zijn snuit in d'aarde woelende, stootte het ineens tegen een ijzere kofferke, onder de wortels van een beukenboom. Het deksel viel open en zie, honderden stukken gouden geld rolden vol schoon geluid over elkander !

Sus met een goudstuk in de lap van zijn oor gewikkeld, in één asem naar de Eremijt :

« Nonkel! Nonkel! We zijn gered tra-la-la! Geen honger meerl Geen nood! Brood is troef! Een oorlogsschat gevonden! En nu naar de stad... »

     « Neen Sus, mijn manneke, vermaande hem Antonius, « Ik kan met geld niets doen. Ik leef zoals de mensen uit de stad van O. L. Heer. Geeft hij mij niets dan is 't teken dat ik niets verdien. Draag dit geld terug bij de hoop, die de boze daar gelegd heeft om mij mijn vroegeren rijkdom te doen benauwen! En zie Sus, hoe hij u en mij wil bedriegen ».

Vader Antonius maakte een kruiske over 't geld, en 't gouden stuk verandere in een klad lood! En 't verken weer aan 't lachen dat het zijn buik moest vasthouden. Ja het lachte elke keer als de zaak ontdekt wierd, maar 't liet zich toch telkens beet nemen. Doch het nam affronten voor complimenten.

     Zo kwam er eens toen Antonius kruiden voor zijn zalf was gaan zoeken, een man voorbij die een bezaadze vol brood droeg. Het brood gaf zo een aangename geur, dan men er de ogen moest van sluiten, eieren en melk wierd men gewaar!

— Waar gaat gij naar toe met dit goed brood? vroeg Sus.

— Naar de feest van de koning, in de stad, zei de bakker.

— Mag ik er eens aan rieken? vroeg Sus.

— Ge krijgt er zelf een brood van, als ge mij de rechte weg naar de stad wijst.

Sus wees de rechte weg, en kreeg een rond korentenbrood dat geurde en walmde als een hof van goedheid.

— Ha, lachte Sus, dat is nu toch niets van de duivel, het smaakte naar hemelse honing! Hij speelde er de helft van binnen. De andere helft behield hij voor nonkel. Wat zal  die blij zijn!

Maar « nonkel Toon » wou er niet in bijten al rommelde zijn maag als een ledige pompbak. Dit is weer van de Duvel! zei hij, die wil mij gulzig maken! Moest ik er in bijten Sus, in dit brood, dat u zo lekker smaakt, dan zouden er mijn tanden op kapot springen, als op een steen, want voor u is het brood, en voor mij is het steen! Zie! En Vader Antonius sloeg het halve brood op een ijzer dat daar lag, en de vonken kartetsten in het rond... Weg ermee! Hij wou het brood door het vensterke slingeren, maar Sus pakte het af.

— Wacht nonkel! Als 't voor mij brood is, laat het dan maar voor mij, en Sus speelde eerst de goede korst naar binnen, en begon dan weer te lachen, omdat de duvel weer zo goed beetgenomen was.

't Wierd Winter

     De dagen gingen nu open en toe. 't Wierd winter, en toen er de sneeuw lag zaten ze allebei op een avond in de vlammen te staren. Vader Antonius bad aan zijn paternoster.

Sus deed niets.

Er wierd geklopt.

— Wie mag dit komen te wezen, wie mag dit  komen te zijn? zei Sus.

— Mischien een pelgrim of een verdoold kind, dat koekebakken naar zijn grootmoeder is gaan dragen, zei Vader Antonius. Doe maar open. Sus, 't Verken ging open doen, en kwam fier en trots terug.

— Een dame! nonkel! Een schone, rijke dame, ditmaal ene die haar luister van kant en gouden pasement wil verbergen onder een mantel. Dus wees gerust, niets boos of kwaad, maar deftig volk. Zij wil niet binnen komen.

— Ik zal eens gaan, zei de Eremijt, en Sus nieuwsgierig als immer, ging mee.

— Schone dame, wie zijt gij? vroeg Antonius, die mij op dit late uur, in dit slechte getijde komt bezoeken? Komt gij gebeden voor een stervende vragen? een potteken met zalf voor een zweragie of kwade brand? Kom binnen, edele dame...

— Neen, binnen kom ik niet, Vader Antonius, zie slechts wie ik ben. Ik ben Venus in eigen persoon! Haren mantel viel af, en haar schone verschijning was als een licht in den donkeren.

— Hoe schoon! knorde het verken.

— Ik ben Venus, zei ze zingend, en als ge met mij naar de Venusberg gaat wonen waar het immer lente en feest is, dan zal ik u minister maken over al de duivelen, zodat zij u nooit meer zullen sarren of plagen, maar  u dienen in alle uwe bevelen!...

— Doen! Doen, nonkel! riep het verken, aannemen! Maar Vader Antonius schoot in een grote woede tot dit schoon creatuur.

— O gij valse spin der Hel, riep hij. Ga weg en verdwijn of ik zal u met wijwater besprenkelen, zo, dat gij een vel krijgt als van pepernoten en gedroogde pruimen, zodat de lelijkste duivel vol misprijzen u vluchte! Verstaat gij dat! Misbaksel der vrouwenmensen! Weg!

–– Hai, Hai! gilde ze, gij wilt niet met zoetheid bij mij komen, dan zal ik u met geweld dwingen. Ik zal al de duvelen zenden, ze zullen u afrossen, en sleuren, schudden lijk een apothekersflesken...

— Doe wat ge niet laten kunt, kaal madame!

— Kom Sus, jongen, kom! en hij sloeg de deur voor haar neus dicht.

En weer het verken aan 't lachen!

— Lach niet! zei de grijsaard zeer bekommerd, want het zal er gaan stuiven! Maar ik betrouw op O. L. Heer. Hei daar begint het al! en Antonius knielde aan zijn bidbank en bgon vóór het kruis te bidden, meteen begon er ern scherpe wind rond de hut te fluiten, en uit potten en pannen, uit de strozak, uit het omgekeerd vat, dat als tafel diende, van overal kropen vlammekens te voorschijn, die uitdoofden met een knal en tot allerlei lelijke mannrkes wierden veranderd. En zo een twintig à dertig sleurden de heilige man vast, sleepten hem buiten, gevolgd van honderd anderen, die een gehuil en getier maakten dat er het trommelvlies van kapot kreunde, en die mannekens die zo goed in de lucht liepen als op de grond, hieven de arme man de lucht in, tot boven de bomen, en lieten hem dan vallen, sleurden hem over de grond, hieven hem terug op, wierpen hem van hier naar ginder, deden er balleken-pak mee, rukten hem mee in een rondedans, al zingend « Dansen is onze regel wel, begijnen en paterkens dansen wel? »

     En boven het getier en gejoel en gewoel van die losgebroken monsters stond, schitterend als de maan, het lachend hoofd van Venus boven de bomen te blinken. Maar boven het lawaai van die gedrochten klonk de stem van Vader Antonius  : Vie van O. L. Heer; Vie van O. L. Heer!

En 't verken, och arme, als het zag, hoe de duvelen zijn goede meester zo martelden en pijnigden, liep, onvermogend om te helpen, van hier naar ginder, pakte naar zijn borst, naar zijn staartje, naar zijn hoofd om een gedacht te vinden, een goed gedacht, dat hulp en staking bracht tegen al dit lijden.