Leven als GoT in Lier
Uit Zie-magazine van 1973.
Hij noemt zich GoT en zijn schepping is de wereld
van Fideel en Bombazijn, van de tweehoofdige
gevlekte Filodendron en van Weber, van Iambo-ree
en de neushoorn die in de spinazie staat.
Wie is GOT ?
GOT is Gommaar Timmermans.
Waar is GOT ?
GOT is in Lier, in een huis aan de Werf, een wit huis
zonder nummer maar het moet tien zijn.
Een huis dat vroeger deel uitmaakte van een brouwerij
en een muur heeft met een « knik » in.
Is GOT de zoon van Felix Timmermans ?
Ja GOT is de zoon van Felix Timmermans, de enige,
het jongste kind.
Zijn zusters heten Lia, Klara en Tonet.
Hoe oud is GOT ?
GOT is bijna 43.
Genoeg katechismus. We treden binnen in het huis van GommaarTimmermans. Je kan toch niet eeuwig Got blijven zeggen. We worden weerhouden door een prekonciliaire schuchterheid. Trouwens Got ziet er niet erg goddelijk uit. Iedere gedachte aan God de Vader is ver als je hem ziet : enorme borstelsnor, twee luie bruine ogen die in vuur en vlam schieten als het hem begint te interesseren, een sympatieke, trage glimlach.
Bent u tevreden met uw naam ? Gommaar is op zijn minst gezegd een ongewone.
Gommaar is een heel mooie naam. Ik ben er tevreden mee. Het is een plaatsgebonden naam en dat vind ik juist zo plezierig. Wie Gommaar zegt, zegt Lier. Och, nu geven ze zo'n namen niet meer, dat is nog iets van voor de oorlog.
Woont u graag in Lier ?
Het is altijd plezierig om te wonen in de stad waar je geboren bent. Het is ook veel gemakkelijker, iedereen kent je. Wie zou hier trouwens niet willen wonen, het is niet lelijk hier.
Waarom is de Tweehoofdige Gevlekte Filodendron verdwenen ?Dat was een van onze favorieten.
Ja, die Filodendron. Die vonden ze bij de kinderkrant Pats een beetje te moeilijk worden. Hoe begint een mens eraan, he ? Eerst had hij twee hoofden en zes poten, maar die poten zijn geleidelijk weggevallen en ik heb ook eens een hoofd vergeten. Niemand heeft het gezien. Nu is de Filodendron er niet meer, maar zijn vriendjes, je weet wel, Weber en Co, verschijnen nog in Knack-Magazine.
Ik werk graag voor kinderen, echt, maar een verhaal is voor mij pas geslaagd als volwassenen het kunnen lezen. Dat zijn echte goede kinderboeken, dingen als Winnie The Pooh en Schatteneiland.
Stripverhalen?
Het spijt me hoor, maar ik lees ze haast nooit. Er zit zoveel aktie in, zoveel tekst. Ik word er moe van. Trouwens, ik geloof niet in ingewikkelde tekenverhalen voor kinderen. Het moet simpel blijven. Nu is mijn Fideel ook soms erg moeilijk voor kinderen. Ik vergeet altijd dat ik voor een kinderkrant werk. Maar klachten heb ik nog niet gekregen. Jongens van zo'n twaalf of dertien jaar begrijpen het wel. Ik probeer veel aan de verbeelding over te laten en het ideale voor mij is het « getekend vertelsel ». Dat is iets anders dan een beeldverhaal of een strip. Bij een getekend vertelsel staat de tekst onderaan en zijn er geen praatballonnetjes.
Ik heb zo een paar verhalen gemaakt voor een damesblad. Over een boer die met zijn kip naar Moskou trekt tijdens de veldtocht van Napoleon. Het is uitgegeven in boekvorm. We zijn nu aan het proberen een boek in elkaar te krijgen over Fideel. Ik kan er nog niet veel over vertellen want 't is allemaal nog in het beginstadium.
Fideel de Fluwelen Ridder is begonnen als een verhaaltje over twee kasteelheren die het altijd met elkaar aan de stok hadden. Je had Heer Bombazijn en zijn tovenaar die van alles moest uitvinden om de vijand te verslaan. Fideel liep daar zo een beetje tussen.
Is hij het gezonde verstand ?
Och nee, verstand zou ik het niet noemen. Hij kijkt naar de esbattementen van de anderen en hij verwondert zich konstant over de dwaasheden die er gebeuren. Ja, en dat boek... ik wil het niet als een album en ik wil er ook geen specifiek kinderboek van maken. Als het een image van kinderboek krijgt dan is het fout.
Hoe moet het dan wél worden ?
Nu vraag je veel ! Iets met tekeningen en bladzijden tekst tussen... iets nieuws enfin.
Als het er tenminste van komt. We hebben goeie hoop en ik ben nog heel entoesiast.
Iets nieuws doen is altijd plezant.
Dat is als vakantie. Maar daarna moet het uitgewerkt worden, en dat is een ander probleem. Het echt tekenen is werken, het uitdenken van iets nieuws, het vinden van personages en situaties, is puur plezier.
Je hebt van die mannen die een heel jaar aan een beeld werken ! Voor mij is zoiets ondenkbaar. Bij mij mag niets duren. Mijn werk moet groeien als... als paddestoelen !
Anders hangt het me de keel uit.
Voelt u zich een tekenaar ?
Nu wel, omdat ik zie hoe mijn werk evolueert, maar als het altijd hetzelfde bleef zou ik er vlug gedaan mee maken. Ik ben er tot mijn grote verwondering in verzeild, zonder plan, zonder opzet. Ik heb een heel andere opleiding gehad ; ik volgde aan de Antwerpse akademie binnenhuisarchitektuur, publiciteitstekenen en ceramiek. En ik heb er nooit iets mee aangevangen. Ik werkte eerst bij Esso. Ik moest tekenen voor het personeelsblad en statistieken aanschouwelijk voorstellen. Ik ben er niet lang gebleven en toen ik wegging, was er toevallig een feestje voor iemand die er al veertig jaar werkte. Dat was meteen mijn afscheid. Ik vond dat wel lollig. Dan heb ik een tijdje boeken verkocht bij Desclée in Brugge en na drie jaar ben ik dan zelfstandig gaan werken. Ik was toen getrouwd en we woonden in Oostende, maar we verhuisden naar Lier om dat waagstuk aan te pakken.
Is alles gegaan zoals u het verwachtte ?
Het gaat altijd anders dan je denkt. Ik vertrok met de idee beeldverhalen en cartoons te maken en nu ontdek ik dat ik « schilderijen » maak. De konstante verwondering dat je zoiets doet... Dat is eeuwig evolueren. Het is goed zo. Als je vertrekt met de bedoeling er iets korts van te maken, als je niets wil verlengen, dan sta je meer open. Dan kan je veel meer andere dingen doen. Zeventig jaar geleden maakten ze hun kunstwerken, hun gebouwen voor de eeuwigheid. Nu niet meer.
Na Hiroshima zijn ze gaan inzien dat niets blijft duren. Dat is geen fatalisme. Ik geloof vast dat de mens genoeg veerkracht heeft om bijvoorbeeld tegen de milieuvervuiling op te kunnen. Ik heb eens gelezen dat de mens het beest is dat zich het best kan aanpassen. Je moet je voortdurend aanpassen. Zoals mijn tekenfiguurtje de Eendagsvlieg die steno moet kunnen om zijn curriculum vitae te schrijven. Als je daar eens dieper over nadenkt : één dag. Dat is formidabel, dat verandert heel ons tijdsbeeld.
Is geld belangrijk voor u ?
Belangrijk in zover het een mens veilig stelt. Ik geloof dat in Denemarken de staat je in bescherming neemt als je in nood bent, iets wat je bij ons niet kan zeggen. Een mens moet leven. Daarvoor dient geld. Wat daarnaast komt zijn speledingen. Luxe.
U hebt een mooi huis. Prachtige antieke meubelen. Zou u het niet erg vinden ze te moeten missen ?
Nee, alleen de veiligheid is belangrijk. Al wat niet noodzakelijk is voor het leven is plezierig maar een mens kan makkelijk zonder.
Ik geloof wel dat mijn vrouw en ik met een minimum aan geld kunnen leven als dat moet... Maar waarom moet je daarover piekeren ? Moeilijkheden komen misschien nooit, het heeft geen zin je op voorhand al zorgen te maken. Als het zover is. zien we wel verder.
Het zijn erg mooie meubelen. Heeft dat bureautje geheime vakjes ?
Ik ben ook gek op geheime vakjes maar daarin zijn er geen, nee. Er moet in dit huis nog heel veel veranderen. Als het lente wordt, krijg ik altijd de kriebels en dan wil ik alles verhuizen. Maar dan is het zomer en dat is de tijd om te spelen. Mijn atelier is altijd rommelig, maar geen magnifieke rommel, geen artistieke wanorde, gewone, alledaagse rommel.
Eenmaal per jaar krijgt het een grondige beurt, de voorbereidingen worden nu gemaakt, je hebt het gezien. (Wij zagen de vrouw des huizes met de poetsvrouw konkelfoezen. Het atelier was overigens, naar onze begrippen, niet wat je noemt « vuil ».Red.)
Ik werk graag in een proper atelier. Je wordt dan niet afgeleid. Dit huis was vroeger een mouterij-brouwerij, samen met dat van de buren. Wist je dat er in Lier zestien brouwerijen waren ? Daarom zijn er zoveel schone huizen in de stad, met mooie namen als De Eenhoorn en De Ketel. De balken van hiernaast lopen bij mij binnen. Op de overloop zie je er zo een.
In de zijmuur hier is trouwens ook een «knik». Kijk maar en waar ze tegenwoordig zoiets zouden verdoezelen. Eens respekteerden de mensen dat en ze hebben de moulure van het plafond zelfs zo gelegd dat daar ook een knik in is.
U was de enige zoon van Felix Timmermans. U was zestien toen hij stierf. Hoe zijn uw herinneringen aan hem ?
Het was een goeie vader. Iemand om bij te zijn. Een heel rustig man. De manier waarop hij ons verhalen vertelde...
Hield hij van kinderen ?
Van mij toch in ieder geval. Hij ging veel met mij wandelen, niet dat hij dan zoveel praatte... Ik heb de beste herinnering aan hem.
Het was geen strenge vader. Alles kon. Behalve bepaalde dingen waarover hij zelf ongerust was. We moesten bijvoorbeeld altijd voor het donker thuis zijn, want hij maakte zich zorgen over wat ons overkomen kon. En hij leerde ons de natuur te respekteren. We moesten goed zijn voor de dieren en geen takken van de bomen trekken en zo. Daar kon hij heel kwaad om worden.
Gek, maar ik heb altijd met de zee en met schepen in mijn hoofd gezeten en dat heb ik zeker niet van hem. We gingen ieder jaar naar de zee met de vakantie en ik heb een heel levendig beeld van mijn vader hoe hij op een hoge duintop ging zitten en met zijn rug naar de zee naar Brugge zat te staren ! Toen ik zo'n acht, negen jaar was droomde ik van de zee.
Als we in Antwerpen waren qing ik tien keer achter elkaar met de veerboot over en weer naar Sint-Anneke. Die liefde voor de zee heb ik nog maar zuiver beschouwend, want ik doe er niets aan.
Wat zou u uw slechtste eigenschap kunnen noemen ?
(Got moet hier lang over nadenken.)
Wel... ik ben kampioen in het uitstellen. Mijn vader was ook zo'n uitsteller en hij zei dat hij er altijd goed bij gevaren is.
U ook ?
Daar kan ik nog geen bescheid over geven. Ik heb nog niet zoveel ondervinding !
Waar zoekt u uw inspiratie voor uw tekenverhalen ?
Ik zit nogal veel thuis dus het komt alvast niet van buiten... Ik haal veel uit de aktualiteit, wat ik in kranten lees of op tv zie. Iets wat me bijvoorbeeld geweldig inspireert is het boteroverschot maar je kan er natuurlijk niet over blijven schrijven. Ik vind het geweldig plezant, die manier waarop ze met de boter van hier naar ginder sleuren. Ze vinden van alles uit waarom boter slecht voor de gezondheid zou zijn en er kan geen ziekte gevonden worden of de boter heeft het gedaan !
Ik laat me wel meeslepen door zulke dingen, vrees ik. Als ik me ergens voor interesseer is het kort maar hevig en verschrikkelijk grondig. Zo ben ik weken lang in de weer geweest om alles over Japanse tuinen te weten te komen. Ik was erdoor gefascineerd en ik wilde over niets anders spreken. Ik zat in biblioteken naar boeken te snuffelen en ik zocht specialisten op die me meer konden vertellen. En dan is het onderwerp uitgeput en alles valt in duigen.
Maar je hebt het gehad. Het gaat nooit meer verloren. Zo ben ik nu Jack Kerouac aan het lezen en ik wil absoluut naar de bergen. Ik ga helemaal op in zo'n onderwerp.
Met schepen is dat ook zo. En mijn vrouw doet dapper mee.
Hebt u alles van uw vader gelezen?
Ja. En ik geloof dat de boeken van mijn vader terug erg in trek komen. We gaan terug naar de romantiek. Ik zie het als de bekende slinger van de klok. We komen van het harde cynisme en de seksliteratuur en we glijden weer naar de romantiek. Kijk maar naar Mulisch, die begint ook terug romantisch te doen.
Hebt u zelf niet geschreven ?
Nee, en met opzet. Ik wilde niet « de zoon van mijn vader » zijn.
Maar nu zou ik het wel kunnen. Ik heb naam gemaakt op een heel ander vlak en als ik nu aan het schrijven ging, zou niemand kunnen zeggen dat ik op de naam van mijn vader teerde.
Hier hangen verscheidene schilderijen van uw vader. Schildert u ook ?
Ja, maar mijn hoofdbezigheid is toch tekenen. Kijk, ik ben niet gewend in het groot te tekenen en daarom maak ik allemaal kleine plaatjes en ik kleef ze op een groot blad zodat ze een geheel vormen. Een soort surrealistische strips. Ik ben nu ook bezig aan een nieuwe figuur : een neushoorn die altijd in een tuintje met spinazie staat en niemand weet hoe hij daar komt.
De mensen zoeken een naam voor hem, want iets wat een naam heeft, is altijd minder gevaarliik. Ik zie de neushoorn als « het gevaar » dat de mensen altijd bedreigt en waar ze eeuwig op wachten. In het verhaal komt ook een soort Olympische Spelen voor en een vrouwelijke atlete die alles wil winnen.
Het kogelstoten doen ze daar niet met een gewone gladde bal maar met een dodekaëder, een bal met twaalf vlakken. Op twaalf vlakjes kan je immers meer reklame zetten dan op een rond vlak !
En de man van het spinazietuintje ziet iedere dag de dodekaëder overvliegen en altijd op hetzelfde uur en na een paar dagen zegt hij :
« Daar is de dodekaëder van vier uur», want je went aan alles...
*******
|