De wandeling.
We stapten eerder dit jaar al van Virton tot Bellefontaine langs wat circuit 4 heet van wat ondertussen Patrimoine et paysages de la Lorraine Gaumaise heet. Dat circuit 4 is een 57 km lange lus van Virton naar Virton en wij stappen vandaag van Bellefontaine naar Buzenol. Die tocht is 16 km lang, amper voor 24% over onverharde wegen, maar wat nog veel erger is: je loopt ook nog eens meer dan 5 km langs de drukke N83 en even ook langs de N895. Dat is er echt te veel aan: de charme van enkele interessante stukjes gaat hier bijna aan ten onder. Bovendien ontbreekt de bewegwijzering in de ruime omgeving van Sainte-Marie. Als voorbereide stapper denk je dan dat men het haast ondoenbare deel vervangen heeft door een interessanter traject maar dat blijkt dan alvast niet uit de kaart op de website. Met dit kaartje raak je ook niet verdwaald. Meer foto’s, o.a. van het station van Sainte-Marie, vind je hier.

De kasteelhoeve in Sainte-Marie.

Lijn 289 ligt er troosteloos bij.

Het weer.
Aangenaam warm, met geleidelijk meer bewolking. Zo goed als windstil.

De stafkaarten.
68/5-6 Étalle (2017) - 71/1-2 Virton (2017)

Hoe we er geraakten.
Er zit niet veel lijn in de bediening van al die dorpen in de Gaume: voor Bellefontaine komen varianten van lijnen 22 (Arlon - Florenville) en 155b (Marbehan - Virton) in aanmerking. Uiteindelijk kiezen we voor een bus uit Arlon met relatief grote kans dat de overstap ook nog lukt. Florenville mijden we tegenwoordig als de pest, omdat de NMBS nu eenmaal geen werk lijkt te willen maken van een betrouwbare overstap in Libramont. Meldingen als de aansluiting zal worden verzekerd als de vertraging kleiner is dan 1 minuut wekken nu niet meteen veel vertrouwen bij de reiziger.
Voor de terugreis uit Buzenol hebben we keuze tussen een reisweg naar Marbehan en een naar Arlon. Deze keer kiezen we voor Marbehan, al maakt het weinig uit: in beide gevallen zou IC 2140 de trein van de terugreis moeten worden.

Een beetje geschiedenis.
Buzenol kreeg een reizigersdienst op 28.05.1873. Het station (of de halte) lag echt in het hol van Pluto: tussen centrum en station (aan lijn 155 Marbehan - Virton-Saint-Mard en verder) lagen meer dan 3 km. Opvallend: anders dan op veel andere plaatsen is hier geen stationswijk ontstaan en evenmin is men begonnen met het uitdunnen van de reizigersdienst voor de volledige schrapping ervan. In Wikipedia lees ik wel dat de halte gesloten zou zijn geweest vanaf 1938, maar ik vond dienstregelingen, zelfs door WO II heen, tot 1951. Ik voeg de dienstregeling van 15.03.1940 toe.

Na de afschaffing van de volledige reizigersdienst wordt blijkbaar niet meteen in een vervangingsbus voorzien. Ik vind voor Buzenol alleen een tabel 1507. Zo een hoog nummer verwijst hoogstwaarschijnlijk naar een private buslijn. Maar in het spoorboekje van 05.10.1952 verschijnt dan toch een bus 155 Marbehan - Virton-Saint-Mard. Eigenlijk verandert er nadien lange tijd niets. In het spoorboekje van 28.05.1967 verschijnt Buzenol wel in de NMVB-tabel 1026 Florenville - Arlon: het gaat om bussen die in Buzenol hun begin- of eindpunt hebben, beperkt in aantal. Later wordt Buzenol toch beter bediend: op 01.06.1975 verschijnt tabel 1004 (mogelijk vroeger) met lijn 22, die tussen Sainte-Marie en Chantemelle ook Buzenol bedient.
Meteen is de basis voor de huidige bediening bekend: lijnen 155b en 22. Later kwamen daar nog 3 schoollijnen bij: 54/1, 54/2 en 54/3, met eindpunten in Habay, Virton (54/1 en 54/2) of in Étalle en Jamoigne of Saint-Vincent (54/3).

De verbinding.

En wat we beleefden.
Over de heenreis kunnen we vrij kort zijn: behalve de treinen is er niets denderends aan. Alleen voorbij Marloie gaat het wat minder vlot. Voeg daar een niet geplande stilstand van 6 minuten in Libramont aan toe, maar met 18 minuten overstap in Arlon ziet het er rooskleurig uit. De busrit begint met een omleiding in Arlon, maar uiteindelijk loopt ook die zoals het hoort. Er is markt in Arlon, maar dat merk je nauwelijks aan het aantal reizigers. Wel opvallend: de halteborden onderweg hebben nog wel de naam van de halte en de verwijzing naar de schooldiensten, maar geen aanduiding meer van de eindbestemming van de passerende lijnen. Hopelijk is dat tijdelijk, misschien wel in afwachting van een reorganisatie.

Voor de terugrit nemen we de 155b naar Marbehan. Er zijn nogal wat scholieren mee, maar we vinden toch nog 2 plaatsjes naast elkaar. Voor de rest verbindt deze bus dorpen als Étalle, Sainte-Marie, Poncelle, Tintigny, Ansart en Harinsart en de langzame leegloop van de bus is typisch voor dit soort schoolritten.
In Marbehan hebben we veel tijd. Het Café de la Gare zorgt voor soelaas. Met de 2140 lijkt alles eerst probleemloos te zullen verlopen. Maar dan loopt het geleidelijk aan verkeerd: ondanks een stipt vertrek in Rochefort-Jemelle staan we stil voor Marloie (+4). In Namur vertrekken we met 5 minuten, maar dan zitten we blijkbaar achter een L-trein in vertraging: de 6287 heeft mogelijk vertraging opgelopen tijdens een voorgaande rit: in Ottignies is er eerder een tussenkomst van de ordediensten geweest, het probleem is nu weliswaar opgelost, maar toch de mogelijke oorzaak van de vertraging. Onze IC schuift van stationnetje naar stationnetje: in Gembloux noteren we +11. Dat is ook de vertraging bij vertrek in Ottignies, maar dan blijkt al snel dat we tot Brussel-Luxemburg achter een S-trein zullen zitten: S3991, die “gelukkig” wat stops overslaat, maar ook nu rijden we veelal aan een slakkengangetje richting Brussel. Brussel-Luxemburg bereiken we met 20 minuten vertraging. Je stelt je daar toch wel wat vragen bij. Hoe lang zal het GEN-concept optimaal moeten functioneren voor alle hinder van de aanleg (vertragingen, sluitingen van lijnen en dus inleg van bussen e.d.) volledig gecompenseerd zal zijn, m.a.w. is het sop de kool wel waard? En ook: neemt men niet te veel risico en vertrouwt men niet te veel op de goede afloop als je nergens tussen Ottignies en Etterbeek de mogelijkheid voorziet om een (S-)trein even opzij te zetten zodat de IC’s minder gehinderd worden?

Voor ons ziet het ernaar uit dat 2 aansluitende treinen in Brussel-Noord vertrokken zijn. En als coup de théatre rijdt de volgende aansluitende niet tussen Schaarbeek en Brussel-Zuid. Dat heb ik gelukkig gemerkt toen we Brussel-Noord naderden: als treingebruiker moet je fulltime met de zaak bezig blijven. Over de nu wel erg korte rit naar Halle valt weinig te vertellen, al rijdt ook deze trein nog 2 minuten vertraging bij elkaar…

De treinlectuur.
Guillaume MUSSO, La vie secrète des écrivains.
Roy JACOBSEN, De onzichtbaren.

In het station van Enghien/Edingenheeft de brandweer een nest van Aziatische hoornaars verwijderd. De beestjes dachten dat ze konden terugvallen op faciliteiten in deze gemeente.

Uitgedrukt…
Onnozel geboren en zot gewiegd… Het omgekeerde kan ook…

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.