Trein en bus, wandelen en weer, en van die hobby's meer
22-02-2007
22 februari 2007
Met 27.770 km zag het ernaar uit dat dit de langste wandeling van het jaar zou worden: Poppel - Ravels, langs GR-Kempen. Allerlei problemen onderweg, en een supplementje naar het centrum van Ravels maakten dat we uiteindelijk 33.630 km aflegden, en dat was vele jaren geleden. Kranige vijftigers mogen we onszelf wel noemen, want we kwamen thuis zonder noemenswaardige problemen. De Vastenavondvakantie was goed voor 76 km in drie dagen... Probleempjes? De streek is gewoonweg schitterend: heide, bossen, vaak alleen en van geen mens gestoord: wat eens een ideaal smokkelgebied moet zijn geweest, is nu een vertederend natuurgebied geworden, en daar kan zelfs de Kempische varkensboer niet tegenop. Vandaar waarschijnlijk dat hier duchtig bewegwijzerd wordt, en dan wil het wel eens mislopen. De GR-Kempen is een streek-GR, en die worden geel-rood bewegwijzerd, in plaats van wit-rood. Het Grenslandpad (rood-wit) loopt hier een eind samen met de GR-Kempen, en zolang ze elkaar verstaan is er geen probleem. Maar onverwachte trajectwijzigingen en sabotage of vandalisme kwamen net iets te vaak roet in het eten strooien om van een zorgeloze uitstap te kunnen spreken. De sisyphus die lang geleden het traject heeft bewegwijzerd met in bomen en afsluitingen geschroefde (!) plastic plaatjes verdient ongetwijfeld een medaille voor moed en zelfopoffering, maar daar hebben vandalen het niet zo op begrepen. De tekens zijn over lange afstand verwijderd, en vandaar dat het vandaag wel even zoeken werd. Maar we bereikten Ravels binnen het ons opgelegde schema. Dat heb je met treinen en bussen, maar na meer dan 1100 uitstappen is dat nog nauwelijks een bezwaar. Wie de wandeling eens wil volgen, moet zeker de topogids bij de hand houden en kan maar best de topografische kaarten aanschaffen. Ik vrees dat het anders een fiasco wordt. Ik heb de GR-Paden van de problemen op de hoogte gebracht; hopelijk komt er snel verbetering, want het wandelpad is te waardevol om het genieten door praktische beslommeringen te laten verknoeien. De verplaatsing dan. Om 6:44 namen we in Halle de IR naar de Luchthaven, uiteraard maar tot Brussel-Zuid: dat is de 3705, en sinds december bestaat die uit 3 ms 96 i.p.v. 2 breaks, een capaciteitsinjectie die welkom was. We zitten vooraan in ms 473. Bij het begin van de ochtendspits zijn er zelden problemen, en dat is ook vandaag het geval. We kunnen rustig overstappen op de 3407 (ms 303) naar Turnhout. Die zou met 3 minuten vertraging aankomen; vooral het deel tussen Brussel-Noord en Mechelen heeft voor wat oponthoud gezorgd. Bovendien is men In Tielen is volop bezig met grondwerken om het destijds uitgebroken wijkspoor opnieuw aan te leggen. Zo haal je kleine vertragingen natuurlijk niet in. In Turnhout wordt een stel aangekoppeld, en de TB vergeet de deuren te "lossen". Gelukkig is er niemand van de plaatselijke werkgroep of er was een nieuwe volksopstand uitgebroken. Turnhout is een bijna ideaal overstapstation en bus 450 naar Tilburg staat al klaar: ab 1010-58 van B&C. De chauffeur heeft een rustige rijstijl, en toch loopt hij op een bepaald moment 8 minuten uit op de dienstregeling. Die is hier wel met een bijzonder dik potlood opgesteld. De Lijn-Antwerpen lijkt daar trouwens een specialiteit van te maken, want het is niet de eerste keer dat ik hier een bus tot 10 minuten te vroeg weet rijden. Hoe anders is het in Vlaams-Brabant! We stappen uit bij de halte Poppel (Grens) en dan is het nog 1.750 km langs de N12, die tussen Goirle en Poppel de GR-Kempen kruist. Gelukkig loopt hier een fietspad langs dat breder is dan onze straat, waar dagelijks tientallen wagens, tractoren en vrachtwagens langs moeten. Voor de terugrit is het opnieuw ab1010-58, deze keer zijn zo goed als alle zitjes bezet; een aantal reizigers verkiest trouwens staand te reizen. Onmiskenbaar is de geur van mensen, een kwade domper, na een dag met neusstrelende harsaroma's. Om krek 18:18 komt de bus aan, precies op tijd. Ms 324 zal als 3439 om 18:34 naar Brussel-Zuid vertrekken. Met 2 minuten vertraging zal het aankomen in Brussel-Noord. Op een bepaald moment zitten 5 treinbegeleiders in de kleine eersteklascoupé: twee die de dienst uitmaken op onze trein - en die trouwens hun job doen - en drie andere, vermoedelijk van P- en andere treinen, nu op weg naar huis. Er zou een formuliertje moeten bestaan waarmee je het prijsverschil tweede - eerste op zo'n moment terug kunt vorderen, want rustig verloopt zo een reis niet echt. In Brussel-Noord nemen we de 3740 naar Quévy, 1 ms 96 (442), en de reis naar Halle verloopt probleemloos. We komen zelfs nog twee minuten te vroeg in Halle aan. We kunnen terugkijken op een bijzonder goed en aangenaam gevulde dag.
Een van de eerste instanties die destijds begon met het uitgeven van specifieke wandelfolders was de provincie Oost-Vlaanderen. De wandelingen waren gerangschikt per landstreek, genummerd en bewegwijzerd met zeshoekige borden. De reeks droeg de naam "Op stap door Oost-Vlaanderen"; het boekje dat ik nu opdiepte beschreef wandeling nr. 3 in het Meetjesland-Houtland. Wat poëtischer klonk alvast de naam "Abelen- en dennenpad" in Lembeke. De huidige versie draagt de naam "Lembeekse bossen". De 21 kilometer lange versie uit de vorige eeuw is nu opgesplitst in 3 lussen, waarvan we onderweg regelmatig de recentere bewegwijzering tegenkwamen. Zoals wel meer het geval is, worden delen van zo'n pad na een tijdje minder interessant; bij heruitgaven worden die delen dan weggeknipt. Dat hebben we vandaag aan den lijve ondervonden. Als geheel is het oude pad zeer onevenwichtig geworden: bepaalde delen zijn zonder meer erg waardevol: Aveschoot en zijn kasteel, de Bakkersbossen en de Kwadebossen, het paadje langs het Vaardeken (foto), een waterloop die ooit nog voor de binnenvaart gebruikt is, maar nu meer weg heeft van een schuchter afwateringsgrachtje. Het zal wel geen toeval zijn dat de moderne lussen zich lustig door deze gebieden slingeren. Maar het oude pad sleept zich ook over al te veel asfalt en beton, vaak veel te lang door weinig interessante "landbouwparadijzen". Toch biedt Lembeke en omgeving ongetwijfeld voldoende wandelvoer voor de stapper die wat meer wil dan een toertje rond de kerktoren op de zondagse schoentjes.
Lembeke had ooit een echt station aan lijn 55 Gent-Zelzate-Eeklo, maar de herinneringen aan dit spoorwegverleden zijn in dit vlakke landschap nog nauwelijks te bespeuren, tenzij het om een van de typische overweghuisjes gaat, waarvan er hier nog heel wat in goede en gemakkelijk herkenbare toestand terug te vinden zijn. Vandaag zijn we aangewezen op Eeklo als eindstation van onze treintrip; De Lijn biedt hier sinds enkele jaren een redelijk uitgebreid busnet aan. Erg veel zoekwerk is er dan ook niet geweest. Lijnen 96 en 97 zorgen zelfs voor meer dan een zuivere uurdienst, en desnoods is er zelfs nog een belbus.
Voor de heenreis kozen we voor IR 3907 (Halle 8:09 - Brussel-Zuid 8:19 - ms 812). We vertrokken met 2 minuten in Halle, maar in Brussel-Zuid was de vertraging al opgelopen tot 7 minuten. Ik hoop dat het niet waar is, maar de toestand deed me wat denken aan de tijd voor IC-IR - voor 1984 - dus. Een omnibus die wat vertraging gemaakt heeft, een directe P-trein ertussen, en dan nog even de IR. Een file aan treinen op weg naar Brussel, en met elke trage CR-dienst erbij stijgt het risico op dergelijke kaduke ochtendspitsen. Wie zei alweer dat het GEN niet echt een taak voor de NMBS was? In Brussel-Zuid stappen we over op IC 1529 naar Knokke en Blankenberge - stel van dienst is 541, naast 3 andere, uiteraard. De rit tot Gent verloopt probleemloos, al komen we daar niet op het gewone spoor 12 aan, maar wel op spoor 2. Dat heeft te maken met de werken op lijn 50 A voorbij Gent. Nog even met mw 4195 (L759) naar Eeklo. Deze trein moet vooral proberen om niet te vroeg te rijden. Het wordt een slentergangetje van halte naar halte, en zelfs dan komen we nog wat te vroeg in Eeklo aan, één minuutje maar, weliswaar, so who cares? In Eeklo nemen we nog de bus van lijn 96 naar Zelzate: ab 2201-43 van Ferry Cars uit Eeklo, een handige Mercedes Conecto. Comfortabele zitjes, die bovendien maximaal gebruik maken van de aanwezige ruimte, en toch met een handig platform aan de uitgang, waar buggy's en rolstoelen geplaatst kunnen worden. De families Van Hool, Jonckheere en misschien ook Lieten zouden deze bus eens grondig moeten bestuderen. In de bus ontspint zich trouwens nog een gesprek met een medereiziger die de wandel- en treinpassie deelt. Hij is vandaag van plan om lijn 55 af te stappen, en voor over 14 dagen staat lijn 23 Sint-Truiden - Tongeren op zijn programma. Als ik me niet vergis, is die laatste bedding wel volledig ingenomen door een nieuwe weg, of vergis ik me? Ook voor de terugrit hebben we een Conecto: lijn 97 van 16:46 wordt uitgevoerd met ab 2201-45. Alhoewel de routeplanner van De Lijn beweert dat deze bus langs het station van Eeklo rijdt, moeten we er aan de halte Eeklo Overweg al uit. Niet dat dit zo veel verschil maakt, maar wie deze lijn niet kent, en erop rekent dat de bus langs het busstation rijdt, staat voor hij het weet op de Markt van Eeklo.
L787 (Eeklo 17:05 - Gent-Sint-Pieters 17:40) bestaat uit 2 motorwagens: we stappen in de laatste (4172), wat achteraf bekeken een stommiteit is. De deur van onze afdeling bevindt zich nl. rechtover de deur van de wachtzaal: 15 reizigers, in deze barre tijden betekent dat minstens 10 keer recht staan om de tussendeuren achter de rug van de nonchalante medereizigers dicht te doen. Een automatische sluiting zou hier zeker op haar plaats zijn. In Gent-Sint-Pieters stappen we over in IC 1517 (ms 565) naar Tongeren, die meer dan behoorlijk gevuld is op de eerste, nochtans grijze dag van de Vastenavondvakantie. Laat mensen zich in de komende Vasten maar eens goed bezinnen of ze met al hun goedkope biljetten niet eens naar een andere bestemming dan de zee kunnen reizen. De dag eindigt verder zoals hij begonnen is: met een vertraging tussen 5 en 10 minuten. De Amsterdammer heeft onze IR 3288 (ms 397) blijkbaar een vertraging aangesmeerd die tot 8 minuten is opgelopen. Het afschaffen van de Benelux over enkele jaren zal alvast al die mensen gelukkig maken die nu elke dag met uit Nederland geïmporteerde vertragingen te maken krijgen. Al zal er wel snel een ander knelpunt ontstaan, weet ik...
Iets meer dan 13 kilometer scheiden Landen van Hannut, tenminste als je de GR 564 volgt. De GR lijdt wat aan de Vlaamse ziekte, die in de jaren 60 van de vorige eeuw leidde tot grootschalige verharding van zowat alle denkbare wegen, gekoppeld aan het verdwijnen van de buurt- en voetwegen, die vandaag voor een welkom alternatief voor de wandelaar zouden kunnen zorgen. Het is duidelijk dat dit deel van Haspengouw bijzonder zwaar getroffen is door deze fatale ziekte. Een waardeloos stuk GR, dus? Nee, zeker niet. Je loopt door schattige dorpskernen met prachtige - spijtig genoeg gesloten kerkjes - en je wordt ook getrakteerd op vergezichten zonder al te veel ruis van menselijke activiteit. En de taalgrens oversteken zonder maagkrampen, jeuk of verkiezingsuitslag, het doet deugd je Belg-zijn op die manier bevestigd te zien. Hannut is dan misschien niet meteen het gezelligst plekje in het Walenland, en maar in de hegemonie van de auto in het centrum verschilt het niet zo veel van doorsnee Vlaamse stadjes.
Wat tot voor kort een verplaatsing zonder zorgen zou geweest zijn, is dat sinds december wel geworden: twee keer 50 minuten overstaptijd in een Brussels station is echt wel van het goede teveel. Ik vrees dat we er zullen moeten leren mee leven, want de weekenddiensten hebben niet de neiging om snel te veranderen, en de ochtend- en avondspits ziijn voor pers en politiek nu eenmaal veel dankbaarder onderwerpen dan de zondagse bediening van een onogglijk provinciegat als Halle. Om 8:26 nemen we de IC naar Schaarbeek (1907 - loc 2118 duwt M4's; we zitten vooraan in een half volle AD 58038). Om 8:37 komen we stipt aan in Brussel-Zuid, en eerlijk gezgd, het komt echt niet op een minuutje aan. Sam's Café zal er wel bij varen. De allochtone dienster is perfect tweetalig, en spreekt beter Nederlands dan de doorsnee Vlaamse politicus. Om 9:30 nemen we de 1508, die perfect op tijd rijdt, ondanks de sluiting van lijn 50 A tussen Gent en Brugge. De uitgedokterde dienstregeling met de omweg via Lichtervelde klopt dus als een bus. We zitten in ms 442, en dat is verwonderlijk, want normaal gezien zitten hier stellen van Hasselt met een nummer tussen 525 en 570. Het kan bijna geen toeval zijn want de drie stellen behoren tot de tweestromige reeks van Oostende. Misschien veroorzaken de werken toch wat wijzigingen in de omloop van het materieel. Om 10:21 landen we in Landen, en daar kan onze tocht meteen beginnen. De eerste GR-tekens voeren ons door de gore voetgangerstunnel onder de sporen. Aan de overkant staan we plots dicht bij een stel niet gemoderniseerde M4, dat hier het weekend doorbrengt in afwachting van de maandagochtendspits.
Voor de terugkeer uit Hannut hebben we een ongekende keuze aan verbindingen: lijn 83a kan ons naar Waremme brengen, lijn 127a naar Landen of zelfs Hoei! De planner van de TEC stelt zelfs een verbinding via Hoei voor, met overstap in Hoei op de IC naar Lille-Flandres, en een overstap op de IR naar Brussel-Noord in La Louvière-Sud. Maar we gebruiken de meest voor de hand liggende verbinding: lijn 339 naar Tienen, waar we overstappen op de IC naar Knokke en Blankenberge. We stappen zelfs nog even door naar het vroegere station van Hannut, waar een gebouwtje met email bord "Hannut" naar een ver verleden verwijst, maar waar voor de rest nog nauwelijks iets van een heerlijk spoorwegverleden te bespeuren valt. De bus is de 9071-19 van Peeters, een Van Hool New A600. Zou de ontwerper van deze bus eigenlijk zelf ooit al eens de bus genomen hebben? In het voorste deel van de bus is een massa staanplaatsen voorzien, door zowel rechts als links zitjes van één in te bouwen. Hoe de reizigers die daar middenin staan zich staande moeten houden, is mij een raadsel. De bus rijdt zowat de hele weg met een vijftal minuten vertraging, wat mij het ergste doet vrezen, maar in het laatste deel van het dienstregeling is zoveel reserve gepompt dat we Tienen Station met slecht 2 minuten vertraging bereiken. IC 1537 is alweer stipt: we zitten in ms 541 (net erachter zit 509, dat we normaal gezien op de lijn Brussel - Luxemburg kunnen vinden). In Brussel-Noord wacht ons opnieuw een aansluiting van 52 minuten. We nemen de IC naar Moeskroen van 17:13, dezelfde samenstelling als onze trein van vanmorgen. Dat is een goede keuze, want de IR naar Binche horen we in Brussel-Zuid aankondigen met 5 à 10 minuten vertraging. Eigenaardig, want het vierledig stel stond bijna een half uur te wachten op spoor 3 in Brussel-Noord en er leek niets mis mee.
Met 27.770 km zag het ernaar uit dat dit de langste wandeling van het jaar zou worden: Poppel - Ravels, langs GR-Kempen. Allerlei problemen onderweg, en een supplementje naar het centrum van Ravels maakten dat we uiteindelijk 33.630 km aflegden, en dat was vele jaren geleden. Kranige vijftigers mogen we onszelf wel noemen, want we kwamen thuis zonder noemenswaardige problemen. De Vastenavondvakantie was goed voor 76 km in drie dagen...
Een van de eerste instanties die destijds begon met het uitgeven van specifieke wandelfolders was de provincie Oost-Vlaanderen. De wandelingen waren gerangschikt per landstreek, genummerd en bewegwijzerd met zeshoekige borden. De reeks droeg de naam "Op stap door Oost-Vlaanderen"; het boekje dat ik nu opdiepte beschreef wandeling nr. 3 in het Meetjesland-Houtland. Wat poëtischer klonk alvast de naam "Abelen- en dennenpad" in Lembeke. De huidige versie draagt de naam "Lembeekse bossen". De 21 kilometer lange versie uit de vorige eeuw is nu opgesplitst in 3 lussen, waarvan we onderweg regelmatig de recentere bewegwijzering tegenkwamen. Zoals wel meer het geval is, worden delen van zo'n pad na een tijdje minder interessant; bij heruitgaven worden die delen dan weggeknipt. Dat hebben we vandaag aan den lijve ondervonden. Als geheel is het oude pad zeer onevenwichtig geworden: bepaalde delen zijn zonder meer erg waardevol: Aveschoot en zijn kasteel, de Bakkersbossen en de Kwadebossen, het paadje langs het Vaardeken (foto), een waterloop die ooit nog voor de binnenvaart gebruikt is, maar nu meer weg heeft van een schuchter afwateringsgrachtje. Het zal wel geen toeval zijn dat de moderne lussen zich lustig door deze gebieden slingeren. Maar het oude pad sleept zich ook over al te veel asfalt en beton, vaak veel te lang door weinig interessante "landbouwparadijzen".
Iets meer dan 13 kilometer scheiden Landen van Hannut, tenminste als je de GR 564 volgt. De GR lijdt wat aan de Vlaamse ziekte, die in de jaren 60 van de vorige eeuw leidde tot grootschalige verharding van zowat alle denkbare wegen, gekoppeld aan het verdwijnen van de buurt- en voetwegen, die vandaag voor een welkom alternatief voor de wandelaar zouden kunnen zorgen. Het is duidelijk dat dit deel van Haspengouw bijzonder zwaar getroffen is door deze fatale ziekte.
