Trein en bus, wandelen en weer, en van die hobby's meer
30-07-2013
30 juli 2013 Malmedy
We lijken even naar een van die zomers te evolueren waarin niet de regen maar de hitte als spelbreker kan optreden, en dus maken we gretig gebruik van deze frisse dag, ook al moeten we erop rekenen dat de aangekondigde regenzone haar tijd neemt op de tocht van zee naar Oostkantons. Op een kwartiertje na klopt onze berekening perfect, en onze pas uitgeplante prei zal al met volle teugen aan het genieten zijn van het kostbare hemelvocht.
We stappen vandaag in Malmedy: de wandelkaart Aan de rand van de Venen (van het NGI) suggereert enkele tientallen bewegwijzerde tochten in een van de mooiste wandelgebieden van het land. Wij hebben de wandeling van de Ferme Libert uitgekozen, ongeveer 13 km lang met een TWQ van 67 %. Vooral de eerste twee derden van de tocht voeren ons langs blijkbaar druk betreden wandelwegen, soms over knoestige boomwortels, en een hele tijd langs de toch wel erg mooie Ruisseau du Trô Maret. Het pad naast het snelle beekje is een absolute topper. We komen ook langs het Monument Apollinaire. Als ik het goed onthouden heb, heeft de dichter Guillaume Apollinaire nog eenrekening open staan in een hotel bij het station van La Gleize, want hij wilde ook graag langs de Amblève kuieren. Apollinaire, het hotel en het station: ze zijn allemaal voltooid verleden tijd. Alleen de eerste heeft hier een monument gekregen.
Enig storend element: het lawaai van vermoedelijk - ik wil me in deze materie niet verdiepen - oefenritten op het circuit van Francorchamps. Wat heeft de hedendaagse mens toch met lawaai? Het belachelijkste boerengat moet tegenwoordig een festival organiseren, media en toeschouwers uiten zich in niet aflatende elegieën à la Top Gear over het gebrul van motoren, terwijl precies de wetenschapper die erin zou slagen om die bolides zo goed als geluidloos te laten rijden de medaille verdient. De aanbidding van de oerknal, het collectieve geheugen dat het zonder Alzheimer nooit opgeeft
Malmedy lag destijds aan de nog lang in zieltogende toestand in stand gehouden spoorlijn 45. Het stadje verloor zijn reizigersbediening eind jaren 1950. In de plaats kwam een vrij goede busbediening uit Trois-Ponts; de al eerder ingevoerde buslijn 395 Verviers - Reuland stond dan weer in voor een erg zinvolle noord-zuidverbinding. Ook vandaag kunnen we kiezen tussen een lange busrit uit Verviers of een kortere uit Trois-Ponts. Die laatste houdt wel een overstap meer in, en sinds het enkelsporig maken van lange baanvakken op lijn 42 heb ik mijn vertrouwen in de overstappen trein/bus in Trois-Ponts wat verloren, al heeft men door een verschuiving van de IR's de soms zenuwslopende oponthouden in Stoumont (waar kruising mogelijk is) zeker overdag flink kunnen beperken. Nog maar eens lijn 395 uit Verviers dus, heen én terug.
ab7531-12 = Jonckheere Transit 2000 van LIM Collard-Lambert
ab7531-19 = Mercedes Benz Citaro LE van dezelfde firma
En wat beleefden we?
Eigenlijk wilden we de IR van 7:19 nemen, maar met 2 breaks vertoont die zelfs in deze vakantieperiode een duidelijk capaciteitsgebrek, ook in eerste klasse - rarara, hoe zou dat komen? En dus besluiten we maar de L naar Dendermonde te nemen - op die vier minuten verschil zal het (hopelijk) niet aankomen. Twee desiro's - ook niet meteen overdaad - brengen ons vrij vlot naar Brussel-Zuid.
Je ziet het niet zo vaak op dit uur van de dag, maar er is geen spoor van vertragingen te bespeuren op de aankondigingsborden. Minder treinen, minder reizigers, het zou een beproefd recept kunnen zijn om de stiptheidscijfers op te krikken, maar het lijkt me niet meteen de aangewezen weg
Alleen de IC naar Eupen krijgt even 6 minuten vertraging aangemeten. Een erg brutale stop in Nossegem zorgt voor 3 extra minuten vertraging in Leuven. Die zullen er in Liège, door de lange voorziene stilstand daar, weer afgaan. We staan namelijk ook even stil op het hellend vlak, in de buurt van het vroegere Liège-Haut-Pré en daardoor gaat er geen minuut af tussen Leuven en Liège.
Het publiek op deze trein heeft al meer weg van het vakantievolkje dan we de laatste jaren gewend zijn geraakt. Een gezin van vier verhuist om een of andere reden naar onze kant van het rijtuig, en dat scheelt wel wat. Zolang het bij de gewone familiale conversatie blijft en bij het eten met slecht gesloten mond (zij ), kan het er nog mee door, maar dan begint het voorlezen. Dat is van zo een verregaande onbeschoftheid en gebrek aan respect voor de medereizigers (zeker als die zelf aan het lezen zijn!), dat ik even de neiging moet onderdrukken om zelf hardop voor te lezen. Al zou dat met de twee snotapen erbij waarschijnlijk geen goed idee zijn geweest. Ik lees namelijk net Wij van Elvis Peeters. Dat is buiten categorie een ongemeen scabreus en wreed werkstuk (allen naar de boekhandel!), en ik denk niet dat ik langer dan een minuut zou kunnen voorlezen voor ik ergens in elkaar geslagen onder de bank van de I11 zou belanden. Dat zou trouwens perfect aansluiten bij de geest van het boek, zeker als ik ook nog in mijn geslachtsdelen geraakt zou worden. Wij heet het ding, het verhaal van een achttal jongeren - wie wie is doet er niet echt toe, ze doen het toch allemaal met elkaar en met de rest van de wereld - die de macht en de kracht van het lichaam ontdekken en exploiteren. Ik vrees dat Elvis Peeters nooit in mijn vroegere literatuurlijst terechtgekomen zou zijn Tussendoor horen we wel dat het gezin naar Plopsaland trekt en dus zal de rust na Liège weerkeren.
De bus van lijn 395 staat al mooi klaar voor het station - ongelooflijk hoeveel bussen je op deze kleine ruimte kunt samenpersen - en dat is een stuk handiger dan de stadsbussen van Verviers, die wat verder uit de buurt in gespreide slagorde stoppen. Een computernerd moet mee tot aan de MacManiack, maar noch onze chauffeur noch die van de lijn 390 ernaast kent deze zaak. Blijkt dat hij in de buurt van de halte Mangombroux Casino ligt. Voor de rest valt het ook vandaag weer op hoe succesrijk ook in Wallonië een interstedelijke busverbinding kan zijn. Een dertigtal reizigers tel ik, uiteraard niet allemaal over het hele traject. Een dame probeert met een kaart Next een Horizon te versieren, maar dat lukt niet, hoewel ze knop 9 indrukt. Deze Next-kaarten, goed voor korte trajecten van 1 of 2 zones en 60 minuten geldig, worden immers automatisch ontwaard voor een dergelijke korte rit. Ze mag haar kaart van de chauffeur 2 keer ontwaarden, zodat ze toch de verschuldigde 2.20 betaalt. De bedoeling van de TEC was vereenvoudiging: die zou nog beter geslaagd geweest zijn mocht men gewoon één type kaart ingevoerd hebben (de Multiflex) die je voor de 3 resterende tarieven kunt laten ontwaarden. Maar mogelijk wilde de SRWT toch een soort stadskaart behouden. Overigens sparen we vandaag heen en terug en met ons beiden 5.20 uit in vergelijking met de oude tarieven. Hoe dat te rijmen valt met de precaire financiële toestand van de Waalse bussen blijft maar de vraag.
Voor de terugrit stappen we naar het vroegere station van Malmedy, nu overstapstation voor de verschillende buslijnen die hier toekomen. Van de wachthuisjes zijn er twee volledig weggenomen, de twee overblijvende missen enkele ruiten en het onze zelfs een zitbankje. De vandalen overspoelen het hele land. Twee oudjes vertellen aan de chauffeur dat ze tevergeefs gewacht hebben op de bus van 2 uur voordien aan de Carrefour, verderop in de richting Reuland. Blijkt dat ze verkeerd gekeken hebben: de bus van 14:20 komt niet uit Reuland maar vertrekt aan het station, waar ze waarschijnlijk naartoe gesloft zijn. Twee uur wachten in een beschadigd bushokje: niet direct een aantrekkelijke optie.
De IC naar Oostende bestaat uit dezelfde trein als vanmorgen. We stappen nu in het andere eersteklasrijtuig in. Het publiek is te vergelijken met dat van de heenrit: drie dames die veel te luid praten, maar gelukkig ver van ons af zitten, een zwarte met van die knoerten van koptelefoons die veel lawaai doorlaten - zie eerder, en ja hoor, vanaf Liège het gezin van vanmorgen. Tot Brussel zullen de dames veruit de kroon spannen in het produceren van overtollig lawaai. Laat de vakantie maar snel ten einde lopen Hoewel, de stiptheid van de treinen ligt duidelijk hoger, als het niet te fel onweert.
Ondanks de 4 directe treinen naar Halle, wordt het toch opnieuw de omnibus. Weer zijn het Desiro's - ze verspreiden zich als de builenpest - en in ons coupé zit een oud-leerling van twintig jaar geleden. Ik voeg hem terloops toe dat ik niet weet of ik vandaag de dag nog treinliefhebber zou zijn, en hij weet meteen dat ik het over het materieel heb. Zelf reist hij in eerste klasse omdat zijn werkgever zo vriendelijk is om dat abonnement voor hem te betalen, maar mocht hij het zelf moeten betalen, dan zou hij er niet aan denken om voor deze denkbeeldige eerste klasse extra te betalen. Of hoe de NMBS de kip met de gouden eieren slacht
Van kippen gesproken: thuis lijkt onze Mechelse Koekoek, nee, dat is niet Bart Somers, aan de beterhand. Het arme beest heeft enkele dagen geleden op klaarlichte dag een aanslag overleefd van Reintje de Vos, die denkelijk al enkele dagen op de loer had gelegen. Eten en drinken lukken nog niet echt, en ze slaapt op de onderste stok, maar langzaam maar zeker lijkt ze te bekomen.
Noem het een niemendalletje. Anderen zullen opperen: zo lang onderweg voor zo een flutwandeling. En zelf moet ik elke winter weer, wanneer ik onze planning opstel de neiging onderdrukken om dergelijke korte wandelingen in de prullenmand te gooien. Maar als de zomer toeslaat komen ze wel eens van pas, die korte toertjes in een of ander dorp, en dan zijn we telkens weer letterlijk en figuurlijk opgelucht dat we zo een korte wandeling in de pijplijn zitten hebben.
Vandaag is het de wandeling van de Ermitage in Sart-lez-Spa, volgens de toeristische kaart 7 km lang - nog een van de redenen om ze toch maar niet te combineren - maar in werkelijkheid nog geen 5 km lang. De TWQ bedraagt 27 %: we lopen te lang en te veel tussen de huizen, maar dat net geen derde van de tocht is topklasse: een op- en neergaand bospad, met mooie doorkijkjes op het in bepaalde richtingen indrukwekkende landschap. Sart zelf mag er ook zijn, trouwens. De robuuste kerk staat spijtig genoeg in de steigers, maar het pleintje met zijn pomp, enkele karakteristieke gebouwen en wat verderop een erg struis uitgevallen kasteelhoeve stelen de show.
In de buurt van Arbespine vonden we dit eigenaardige kruisbeeld.
Veruit het mooiste wegje dat we volgden. Helaas duren mooie dingen ook hier niet lang.
Af en toe heeft iemand bij de TEC toch een reeks goede invallen, en dat opmerkelijke fenomeen deed zich hier enkele jaren geleden voor toen enkele buslijnen gecombineerd werden tot een tamelijk bruikbaar net, zonder in excessen te vervallen. De combinatie van lijn 395 (een aloude aanvullende lijn van de NMBS, die tot Reuland doordringt, maar vooral belangrijk is als verbinding van Verviers met Malmedy en Sankt-Vith) en de nieuwe lijn 294 (naar Trois-Ponts) zorgt voor een echte uurdienst op het grootste deel van het traject tot Malmedy, ook al omdat net buiten Malmedy - in een niemandsland vlakbij een oprit van de autoweg - nog aansluitingen voorzien zijn, die voor een feitelijke uurlijkse verbinding tussen Verviers en Malmedy zorgen. Zelf moeten we maar mee tot Sart Monument, de halte die vlak bij de dorpskern ligt, en dus hoeven we ons niet al te veel zorgen te maken over verkeerd lopende aansluitingen: meer dan een uur kunnen we op die manier niet verliezen.
M5-rijtuigen, en zeker de bovenverdieping, kun je maar beter vermijden op zomerse dagen, maar 's morgens valt het nog mee, en dus kiezen we voor P7515 om ons naar Brussel-Zuid te brengen. We vertrekken met 2 minuten vertraging in Halle, maar staan een tijdje stil voor het binnenrijden in Brussel-Zuid: 6 minuten is het verdict, het komt dit jaar niet meer goed met mijn vertragingsstatistieken. Maar voor de rest vallen er nauwelijks vertragingen te noteren - hoe minder volk er komt opdagen, hoe stipter de treinen rijden. Of nog: de huidige dienstregelingen kunnen die toevloed aan reizigers van de voorbije jaren niet meer aan.
Ook over de rit met de IC naar Eupen valt niet zo veel te vertellen: we zien een typische vertragingscurve ontstaan: Zuid +5, Centraal +7, Noord +8, Leuven +10, Liège-Guillemins +5 (nog 8 bij aankomst), Verviers-Central +3. Die groeiende vertraging tussen Brussel-Noord en Leuven (waar we ook de volle 3 minuten stilstaan) is wel eerder uitzonderlijk; de rit door de NZV verloopt volgens een schema dat alleszins realistischer is dan de huidige 11 minuten tussen aankomst in Brussel-Zuid en Brussel-Noord. Spijtig genoeg is meer rijtijd geen optie, want dan verminder je de capaciteit van de NZV nog meer. De display in het rijtuig is nukkig: het blijft tot Verviers de reizigers eentalig in het Nederlands welkom heten in de trein naar Eupen met stilstanden te etc.
Voor het station staan de bussen in hun gewone opstelling. We mogen deze keer wat vroeger dan anders instappen. Hoe slagen de pachters er toch in om hun bussen zo kraaknet te houden? Deze bus lijkt wel splinternieuw en toch is hij alweer een vijftal jaren in dienst. Nu, je maakt het hier nog wel eens mee dat een chauffeur een opmerking maakt als een reiziger zijn boekje te buiten gaat.
Voor de terugrit hebben we net wat minder comfort, maar ook deze bus is proper. Ik heb nog 0.92 op onze allerlaatste Carte Inter staan, en dat is net 1.41 te weinig voor de rit van 4 zones tot Verviers. Ik ontwaard dus voor de eerste keer een Multiflex, en steek dan voor de allerlaatste keer mijn oude Carte Inter in het Prodata-toestel. Zoals vanouds floept het rode 2ième carte aan, en de chauffeur lijkt even in paniek te slaan. Maar vrij snel komt een manueel biljet voor 1.41 te voorschijn. De man uit een dankbaar :"C'est parfait, Monsieur," als ik de 1.41 gepast in het schaaltje leg. Dat hoofdstuk is dus ook afgesloten: dankzij de vooruitziendheid van de SRWT word ik niet bestraft voor mijn vooruitziendheid, en heb ik mijn niet onaanzienlijke voorraad oude kaarten kunnen opgebruiken. Vanaf nu zullen we meestal goedkoper reizen. Hoe dat te rijmen valt met de acute geldnood van de Waalse busmaatschappij is een raadsel, al zorgt de afschaffing van de goedkopere stadstarieven waarschijnlijk wel voor een ruime compensatie. Opvallend: op mijn kaartje wordt afgedrukt dat we 9 zones afleggen. Dat is inderdaad de toets die moet worden ingedrukt voor alle trajecten van meer dan 2 zones, behalve voor de expresbussen: dan moet je 10 indrukken.
In Verviers, maar vooral vanaf Liège, is het duidelijk dat we vandaag een wat ongewoon publiek op onze trein zullen krijgen. Nu ja, ongewoon, toen we nog gedoemd waren om voornamelijk tijdens de vakanties te stappen, was dit voor ons de normale toestand, maar nu is het toch weer even wennen aan de toeristen, van wie een aantal ook in eerste klasse plaatsneemt, meestal gewapend met vrijbiljetten. De rit verloopt onberispelijk, ook al staan we even compleet stil voor Leuven.
In Brussel-Noord is het even wachten op de L-trein naar Braine-le-Comte. Die was nog niet ver genoeg gevorderd om op tijd te zijn, toen we hem onderweg zagen, en hij zal inderdaad met 4 minuten vertraging vertrekken in Brussel-Noord. In Brussel-Zuid loopt de vertraging zelfs alweer op tot 6 minuten.
Het is een van die treinen die tb's en tbg's naar Vorst brengen: daar zullen ze enige tijd later vertrekken met P-treinen naar alle hoeken van het land. Terloops pikken we nog een grapje mee: als de tbg van onze trein zijn controle begint, krijgt hij van zijn collega's te horen dat er net twee reizigers zijn ingestapt, waarschijnlijk zonder biljet, gewapend, en met een kogelvrij vest aan. Twee politieagenten, je raadt het al. Ze vinden ook nog dat het moment daar is om eens grote kuis te houden in zijn trein, maar hij dankt daar feestelijk voor: over enkele dagen komt hij hier misschien weer, zonder escorte
Wij raken ook zonder escorte in Halle, nog 4 minuten later dan voorzien. Het is niet eens uitzonderlijk warm, maar toch moet je telkens weer wennen aan die treinen zonder airco. Als we de trappen opklimmen, zien we ook al de L naar Geraardsbergen aankomen, 1 Desiro, met airco. Eén van de weinige positieve dingen aan dit soort treinen.
16 juli 2013 Gérouville - Orval (Gaume Buissonnière)
We zijn al enkele dagtrajecten ver geraakt op de Gaume Buissonnière en vandaag komt het wat kortere deel Gérouville - Orval aan de beurt. Dat is nog geen 12 km, maar het openbaar vervoer in de streek laat eigenlijk niet echt een langere tocht toe, en we moeten ook toegeven dat er minder aantrekkelijke eindpunten dan Orval bestaan. Het is een onvervalste Gaumetocht die ons tegen onze gewoonte in ook even over de Frans-Belgische grens brengt - niet dat je daar nog erg veel van merkt; op een wel erg herkenbaar oud douanekantoor in Fagny na, schuiven beide landen mooi in elkaar. De TWQ bedraagt niet meer dan 36 %, en dat is eigenlijk typisch voor veel wandelroutes in de Gaume: echt veel onverharde wegen zijn hier niet meer beschikbaar, maar dat neemt niet weg dat we deze tocht toch echt wel erg geapprecieerd hebben. Het karakteristieke landschap krijg je niet stuk met asfalt of beton, en we beleven weer een zomerdag waarop de vergezichten zich onafgebroken aan onze ogen ontrollen, niet gehinderd door nevel of heïigheid.
Onderweg kregen we nog een erg originele politieke visie op het Belgenland te horen, toen een wat oudere fietser op een van de Franse veldwegen ons bezorgd vroeg of we toch niet verdwaald waren. Hij wilde weten uit welke streek we kwamen, kon Halle maar moeilijk op de kaart situeren, maar bleek wel een ingeweken Luxemburger te zijn, die ons naast zijn goed verstaanbare Frans ook nog even op wat Letzebuergs vergastte. De man had zowaar wortels in Tremelo, vader had nog in Schwarzberg gewerkt, was in de oorlog verkeerd geweest, en had zelf in België, Frankrijk en Luxemburg gewerkt. Zijn visie op het België van vandaag kwam er in het kort op neer dat het voor het zuidelijke deel van België veel beter zou zijn om maar meteen bij dat prachtige land dat Frankrijk is, aan te sluiten. Niet om verlost te zijn van de Vlamingen, maar van de Walen, voor wie zijn vriendelijkste scheldwoord nog fainéants was. Hij begreep niet dat de Vlamingen nog wilden samenwerken met de Walen en hij zou zonder twijfel op De Wever gestemd hebben, die in zijn ogen op zowat alle vlakken gelijk had. Maar stemmen deed hij niet meer, want hij wilde niks meer te maken hebben met dat rotland, bestuurd door een homo uit Mons, dat onlangs nog een hold-up van 6000 gepleegd had op zijn pensioen. Wallonnië was bovendien vuil en lelijk, en voor die mooie provincie Luxemburg kon het alleen maar verbeteren door los te komen van de maffia-invloed van Charleroi en Liège. Ik voelde zowaar de neiging opborrelen om mijn Waalse landgenoten te verdedigen tegen hun gouwgenoot, maar ik moet eerlijk bekennen dat ik weet dat mijn Frans in dergelijke debatten tekortschiet, temeer omdat we hier met een echte spraakwaterval te maken hadden.
Zo ziet de niet onaardige Place du Tilleul in Gérouville er uit.
En we konden op de belangstelling rekenen van de plaatselijke populatie.
Gérouville lag lang geleden aan een tramlijntje dat Marbehan met Villers-devant-Orval verbond. Maar dat verleden heeft de NMVB en de TEC er nooit van weerhouden om de vervangingsbussen met dezelfde botte bijl te verminken als later ontstane buslijnen. Vandaag blijft er dan ook een vrij magere bediening over, met buslijn 24 Florenville - Virton. Het is een buslijn die gekenmerkt door enkele eigenaardigheden: zo zijn er de bediening heen-en-terug van het dorpje Villers-devant-Orval (misschien toch nog een relict van de tramlijn?), de opsplitsing van enkele ritten met als aansluitingspunt Gérouville, en de verdeling van de ritten over de dag. Wat vind je van de vakantiedienst: uit Florenville vertrekken bussen om 6:34, 12:30, 12:57 en 16:04. Op vrijdag rijdt er ook nog een bus om 8:51. De weekenddiensten zijn al lang opgedoekt, en waren op het einde toch al beperkt tot het traject Florenville - Orval. De buslijn legt inderdaad veel kilometers af door bebost en onbewoond gebied, en dat maakt ze ongetwijfeld relatief duur. Maar de complete desinteresse voor een toeristische en religieuze trekpleister als Orval - het volle terras van de Hostellerie d'Orval bewijst het belang - is eigenlijk typisch voor de manier waarop het busnet hier beheerd wordt. Ik wil het niet eens hebben over al die toeristen die hier na het nuttigen van enkele Orvals met hun zatte kop achter het stuur van hun auto kruipen
De IR naar de Luchthaven staat al aan het perron als we de trap naar het perron afdalen, maar tenslotte komen we niet voor deze trein maar voor de L van 8:57. Welke ingeving ons toch doet besluiten om in te stappen, weet ik niet, maar even later zitten we in het eerste van de 3 ms 96, die ons stipt naar Brussel-Zuid brengen. Daar zullen we vrij snel te horen krijgen dat de L-trein naar Leuven afgeschaft is, wegens problemen tijdens de voorgaande rit. Vreemd, want van al de L-treinen naar Braine-le-Comte is er geen enkele die met meer dan 5 minuten vertraging gereden heeft. Het maakt ons allemaal niet zo heel veel uit: we hebben tijd zat voor onze aansluiting en het is geruststellend om te zien dat ook de IR naar Louvain-la-Neuve, die voor ons het alternatief voor de L-trein zou geweest zijn, stipt rijdt.
Vorige week namen we hier dezelfde 18109 en misschien weet je het nog: toen moesten we het zonder eersteklasrijtuig stellen. Dat is vandaag meer dan rechtgezet: er hangen zelfs 2 A-rijtuigen in dit stel van 5 M6-rijtuigen. We opteren voor het laatste en dat is goed voor quasi complete rust tot Libramont. Nu ja, complete rust, we zien hier nogal wat mensen de revue passeren. Eerst is het een niet-geüniformeerde dame met aantekenblok, die blijkbaar de netheid van de trein (wc, bagagerekken, achtergelaten kranten, vuilnisbakjes) inspecteert. Dan verschijnt een baardige man die boeken vent: comics door studenten - 10.00 het paar. Hij kan ons niet verleiden, zelfs niet met Nederlandstalige versies. Dan verschijnt een tweekoppig Ticket Control Team, en voorbij Namur zelfs nog even de tbg himself. De hele rit verloopt uitstekend: stipt en rsutig.
In Ottignies zien we hoe een tb, gewapend met ruitenreiniger, de voorruit van stel 833 aanpakt. Je ziet het zelden; ik heb me althans al vaker afgevraagd hoe die insectenpuree verwijderd kan worden. Het spuitbusje lijkt wel een bijzonder slap wapen tegen de platgedrukte lichaampjes van honderdtallen zomerpestjes.
In Libramont is de aansluiting nu wat ruimer dan enige tijd geleden. Samen met ons en de gewone reizigers hebben blijkbaar ook twee niet zo grote jeugdgroepen de reis meegemaakt. Ze moeten ook mee tot Florenville. Gelukkig zitten ze relatief ver van wat men hier eerste klasse noemt, maar als een groepje van 4 zich wat afzondert, kunnen we toch moeiteloos hun gesprek volgen, ook al praten ze niet eens zo luid.
In Florenville zijn we de enige overstappers van trein naar bus. Ik hoor vanmorgen dat de Europese campagne om het vrachtvervoer per trein en schip te promoten een grandioze flop is geweest. Wat zou je willen, als men er niet eens in slaagt om de combinatie trein - bus als een bruikbaar alternatief voor het wegverkeer verkocht te krijgen? Neem nu deze twee jeugdgroepen: ze worden opgewacht door begeleiders per auto, die hun zwaarste bagage meenemen, en dan kan de tocht te voet naar de kampplaats beginnen. Misschien ligt die toevallig dichtbij (maar waarom dan die auto's?) maar de TEC duikt in het hele verhaal niet op. Ik vrees dat hier meer dan een frisse wind nodig voor zal zijn
Zelf maken we ons weinig zorgen: als we de bus van 12:30 missen is er alweer een om 12:57. Begrijpe wie kan, als je weet dat op andere lijnen geen bruikbaar openbaar vervoer meer rest. Ik krijg hier constant de indruk dat het inzetten van materieel en personeel vooral in functie van die laatsten gebeurt. De schaarse reizigers spelen een secundaire rol.
Voor de terugkeer kiezen we de laatste bus uit Orval naar Florenville. Voordeel van dat rondje via Villers-devant-Orval is dat je niet erg vroeg aan de halte moet gaan staan. Als je de bus ziet passeren weet je dat die over een minuut of 8 terugkeert. Het doet me wat denken aan mijn kinderjaren toen het aanfloepen van het NMVB-sein naast de tramlijn voor de talrijke cafégangers ook het sein was om de pint (nog geen pils, en ook nog geen sterk bier) te ledigen. Alhoewel, Ginder Ale, dat is sterk bier! Ik vraag me af welke lezer zich deze slogan nog herinnert.
De chauffeur vlamt aardig door, maar echt uitlopen op zijn dienstregeling doet hij niet. Samen met het meisje dat ook aan de halte Orval Carrefour is ingestapt, stappen we uit voor het station van Florenville, dat er voorlopig nog erg gaaf bij ligt. Voorlopig, want sinds maart zijn de loketten hier ook dicht. Onze medereizigster illustreert het alternatief: ze haalt een biljet uit de automaat. Eigenlijk vind ik het sluiten van de loketten in een station als Florenville nog erger dan de sluiting van een loket in pakweg Merchtem of Galmaarden. In een wat afgelegen station als Florenville is die loketbediende het enige NMBS-aanspreekpunt over enkele tientallen kilometer afstand, of je nu richting Bertrix of Virton gaat. Het zou me trouwens niet verbazen mocht ook Virton voor de bijl gaan.
We verliezen wat tijd bij het binnenrijden van Bertrix, en komen daardoor net niet op tijd in Libramont aan.
De IC naar Brussel bestaat uit die eigenaardige combinatie die ondertussen - in varianten - al meer dan een jaar rondrijdt. We tellen 2 M6-rijtuigen, 3 I10-rijtuigen en een I6-rijtuig eerste klas achter de loc van reeks 13. Het Eurofimarijtuig is de 11619, destijds speciaal uitgerust voor de EC Memling. De Memling is al vele jaren wijlen, en dat merk je ook aan dit rijtuig waarvan de zetelbekleding haar beste tijd gehad heeft. Eurofima's zijn zalige rijtuigen, zeker als je een coupé voor jezelf hebt, maar vandaag hebben we pech. Dat zal ook die dame wel gedacht hebben bij wie we binnensluipen, al groet ze vriendelijk. Nu ja, snel zal blijken dat wij geluk hebben met haar, zoals zij geluk heeft met ons: wij verdiepen ons in onze kranten, zij slaapt de slaap der rechtvaardigen. Zo betrouwbaar lijken wij toch niet te zijn, want zowat de hele reis blijft de draaglus van de handtas rond de arm van de voorzichtige vrouw zitten. Als ze in Schuman uitstapt, krijgen we nog een vriendelijk Au revoir.
Net als vanmorgen heeft de IC de hele rit ongeveer stipt afgelegd, wat ons een aardige aansluiting in Brussel-Noord oplevert. We hoeven ons niet eens te haasten voor de IR naar Geraardsbergen, die met een tweetal minuten vertraging rijdt. Aan de zetel naast mij is op kuithoogte kauwgom geplakt en de wc is te vuil om te gebruiken. Zou die dame van vanochtend met haar notitieblad al thuis zijn?
Als we Brussel-Zuid buitenrijden met dezelfde 2 minuten vertraging als waarmee we in het Noord vertrokken zijn, hebben we uitzicht op een vlekkeloze treindag. Maar als ik de 1592 ongeveer gelijktijdig met onze IR het Zuidstation zie buitenrijden, weet ik wel. Opnieuw zullen we een tijdje in Vorst-Zuid worden opgehouden, lang genoeg deze keer om de 5 minutengrens van de aanvaardbare (?) vertraging te overschrijden. Wij brengen op onze beurt de IC naar Saint-Ghislain in verlegenheid, maar als we net uitgestapt zijn in Halle raast die al in volle vaart voorbij. Ik teken zes minuten vertraging op, mijn vertragingsstatistieken blijven chronisch ziek, zelfs op deze doodrustige warme zomerdagen
Tot slot nog de gewone treinen en bussen:
ab 4460 (die ons eerder naar Gérouville gebracht heeft) rijdt nu terug naar Florenville - wij zijn al tot in Limes gestapt.
ab4456 keert net terug uit Villers-devant-Orval, en zal nu koers naar Gérouville zetten.
Desiro 08513 als E5967 - Libramont - Arlon via Virton
Soms denk je nog een oude schat uit de la te halen, maar achteraf blijkt dat je gewoon een nog goed onderhouden wandeling hebt opgediept: Op wandel langs de Moervaart is het Oost-Vlaamse Liniepad, weliswaar met een aantal aanpassingen. De tekst uit Info-Vakantiegenoegens dateert immers al van april 1982, en de tand des tijds kauwt ook in Eksaarde. Bepaalde (kortere) stukjes die meer dan dertig jaar geleden nog doenbaar leken, zijn dat vandaag eigenlijk niet meer, tenzij met erg veel moeite. De tocht is een kleine 11 km lang, met een TWQ van 88 %! Als je weet dat de kilometers over de oude spoorbedding van lijn 57 dan nog de vervelendste zijn, dan kun je je mogelijk een beeld vormen van het schitterende snoer van veld- en voetwegen dat we vandaag gevolgd hebben. Onderweg krijg je als toemaatje nog de Kruiskapel, die je onmogelijk onachtzaam voorbij kunt lopen en de tocht langs de oevers van de Moervaart behoort tot het beste wat Vlaanderen nog te bieden heeft. En nu hier en daar schuchtere stemmen opklinken om misschien niet alles te verharden - kwestie van de wielerterroristen af te schrikken - is er misschien nog een toekomst voor dit slingerende, smalle paadje in het groen. Oh ja, we hadden maar even bijna een conflictje met een fietser op de spoorbedding. De sukkel was blijkbaar erg arm, want een fietsbel bleek duidelijk niet in zijn budget te passen; of anders voelde hij zich gewoon wat slapjes en was de extra fysieke inspanning van de fietsbel (25 gram?) en de belbeweging er te veel aan.
De Moervaart op haar best.
Nadat we lange tijd de Moervaart gevolgd hadden, werd het tijd om ter hoogte van de spoorwegbrug de spoorbedding op te zoeken.
Eksaarde had vroeger een station op lijn 57 Aalst - Zelzate, waarvan alleen het deel tussen Dendermonde en Lokeren de grote inkrimpingsgolf van de jaren 1950 heeft overleefd. De huidige buslijn 49 loopt ongeveer samen met de vroegere vervangingslijn 57b, die trouwens enkele jaren tegelijk met de spoorlijn geëxploiteerd werd. Echt in het dorp of aan het station komt ze niet, maar de afstand tussen Eksaarde Brug en onze wandeling van vandaag is makkelijk overbrugbaar en bespaart ons wat ingewikkelder toestanden met de belbus of met bussen uit Sint-Niklaas.
Halle - Brussel-Zuid371011:45 11:55+31859 - 61042
Brussel-Zuid - Lokeren231012:21 13:16+1422
Lokeren - Eksaarde[49]13:35 13:48+1ab2215-16, Jonckheere Transit 2000, Van de Voorde
Waar zo een trein als 3710 ruim na de ochtendspits nog 3 minuten vertraging oploopt is een raadsel dat bij oplossing waarschijnlijk ook een hele resem andere vertragingen zou kunnen vermijden, maar ze zijn er toch maar weer. De tbg kondigt bij nadering van Brussel keurig in beide talen de reeks Brusselse stations aan. Ik vermoed dat iemand haar gezegd heeft dat ze zoveel mogelijk lettergrepen moet overslaan, en dat dit de indruk zal wekken dat ze de Nederlandse taal vlot beheerst. Zoals wel vaker moet je wel vooraf weten wat ze precies zal aankondigen.
Die kleine symptoomvertraging brengt natuurlijk onze aansluiting niet in gevaar. En het ziet er ook naar uit dat IC2310 zijn traject zonder noemenswaardige vertraging zal afleggen. Even zien we onderweg hoe iemand van Infrabel meteen na onze trein ow 11bis oversteekt. De kans dat meteen na onze trein een andere trein volgt op hetzelfde spoor is klein, en vermoedelijk heeft de man een klare kijk op het andere spoor, maar zou hij niet best het goede voorbeeld geven en wachten tot het licht wit kleurt?
In Dendermonde zien we voor de tweede keer in twee dagen een tbg die haar uniform heeft gecompleteerd met oranje schoenen. Met de huidige variatie aan schoenkleuren kan dat nauwelijks een probleem zijn - charmant zijn ze bepaald!
Deze 2310 is zowat de enige IC die overdag doorrijdt naar Sint-Niklaas. Dat bespaart ons de overstap in Dendermonde.
In Lokeren probeer ik onze centen van de gemiste eersteklasreis van eergisteren te recupereren. Ik word erg vriendelijk geholpen aan het loket, maar van terugbetaling kan hier geen sprake zijn. Dat moet via de klantendienst gebeuren; dat is niet wat de tbg twee dagen geleden gezegd heeft. De loketbediende tovert een klachtenformulier te voorschijn en neemt zelfs een kopie van mijn Railpass. Ik krijg de raad om alles naar de klantendienst te sturen; als ik dat via een station doe, hoef ik niet eens een postzegel te kleven. (Dit is een van de situaties waarover ik altijd met enige schroom schrijf: er valt niets, maar dan ook werkelijk niets op deze lokettist aan te merken, maar het zou me niet verwonderen dat ze toch net iets te behulpzaam geweest is. Ik zal nooit vergeten dat ik vele jaren geleden een klacht indiende, ondertekend door alle leden van de groepsreis die compleet in het honderd gelopen was door treinen op lijn 96 die met aanzienlijke vertraging reden als gevolg van werken. Het enige positieve dat ik in mijn brief had gemeld was dat de omnibus in Braine-le-Comte toch 25 minuten gewacht had op de semi-direct in vertraging. In het antwoord kreeg ik een uitvoerig overzicht van wat allemaal verkeerd gegaan was en de mededeling dat een bediende zwaar in de fout was gegaan door de stoptrein zo lang te laten wachten. M.a.w., het enige van de hele dag dat min of meer in ons voordeel was uitgedraaid, eindigde in een berisping van een of andere weldenkende lijnregelaar!) De kopie van het klachtenformulier ziet er niet uit - veel te sterk contrast en zwart-wit - maar blijkbaar kun je alleen een contactformulier via elektronische weg versturen en is het betrokken formulier niet als pdf-bestand op de NMBS-website beschikbaar. Spijtig, ik hou van nette dingen.
Lokeren heeft een eerder klein maar overzichtelijk busstation. Het ligt er al vele jaren; samen met Hoei mocht Lokeren destijds de primeur beleven van een systeem dat bij treinvertraging de bussen even kon ophouden. Het huidige Aribus is er de rechtstreekse opvolger van. Onze bus staat al klaar, maar de chauffeur komt pas op het laatste nippertje opdagen, zodat we toch met een tweetal minuten vertraging vertrekken. Het wordt een rustige en voor ons doen korte busrit zonder veel geschiedenis.
Voor de terugrit komen dezelfde chauffeur en bus opdagen. We rijden met 5 minuten vertraging - in Vlaanderen hebben we stilaan een 24 urenspits, 365 dagen per jaar. Kan ook moeilijk anders als je decennialang probeert om mensen in trein, tram en bus te krijgen, en dan telkens weer bij elke crisis in de eerste plaats op openbaar vervoer bespaart.
Deze keer wordt het wel overstappen in Dendermonde. Het L-treintje Sint-Niklaas - Dendermonde bestaat uit een bordeaux stel, dat net Abraham heeft gezien. Het blijft een aangenaam treintje. In Zele gaat zoals bijna altijd wat meer tijd verloren dan voorzien - al staat de tegenligger al binnen - en dat verklaart het minuutje vertraging bij aankomst in Dendermonde.
Daar staan 3 gemoderniseerde stellen klaar als IC naar Poperinge. We komen in Brussel-Noord 3 minuten vroeger dan voorzien aan, en dat geeft uitzicht op een vroegere aansluiting, met de IR naar Binche. Zoals alle voorbije keren van de laatste maanden dat we deze trein namen, rijdt hij met een drietal minuten vertraging. Ik vrees voor het stilaan bekende scenario waarbij men de stoptrein naar Braine-le-Comte als eerste de pijp in stuurt, zodat de vertraging van de IR groeit naar een kleine 10 minuten. Vandaag vertrekken we eerst. Misschien is het een nukkige deur die voor een valse start zorgt. In Brussel-Zuid zie ik dat zowel de IR als de stoptrein ondertussen met 5 minuten vertraging rijden. Het staaft me in mijn overtuiging dat je de stoptrein nooit voor de IR moet steken: nu heb je 2 treinen met een kleine vertraging, anders rijdt minstens één trein met een aanzienlijker aantal minuten. In Halle is er van vertraging voor de L-trein trouwens al geen sprake meer. En zo recupereren we al een tiental minuten door de onverwachte aansluiting in het Noordstation, tien van het half uur dat we twee dagen vroeger door gemiste overstappen in Brussel verloren. De Heer neemt, en de Heer geeft En de NMBS is bijbelser dan je denkt
En voor de liefhebbers:
Ab 2215-16 is uit Zelzate aangekomen, en wacht nu zijn vertrektijd af, terug naar Zelzate. De film is nog niet aangepast.
Ab 2212-34 in Lokeren
Zicht op het busstation vanop spoor 1: de bussen zijn ab2223-23 en onze bus 2215-16
Stel 456 is het tweede, nog erg propere stel in trein 738 Lille-Flandres - Antwerpen-Centraal.
Losse loc 2808; het sein voor onze trein richting Dendermonde staat al open.
Zoals wel meer Waalse (en ook enkele Vlaamse) gemeenten, heeft ook Wellin het NGI onder de arm genomen om een tiental bewegwijzerde wandelingen op de kaart te zetten. Wij stappen vandaag in Halma, meteen beide wandelingen die uit het dorpshart vertrekken: die van Molinchamps en die van het Croix Denis. Zelfs samen halen ze niet eens 9 km, maar de ontwerpers zijn er in geslaagd de regio rond Halma op een attractieve en interessante manier te ontsluiten. We ontdekken de minuscule dorpskern en worden daarna getrakteerd op enkele prachtige vergezichten, alles met een TWQ van 41 %. Vooral de wandeling van Molinchamps is een asfaltwandeling, maar de lange stijging en dito afdaling die erop volgt, mogen er zijn, met of zonder asfalt. Bij de tweede wandeling ligt de nadruk meer op onverharde, maar perfect bruikbare wegen.
Deze beide foto's sluiten aan bij de benamingen van de twee tochten:
Molinchamps
Croix-Denis
Hoe geraakten we er?
Als je er oude spoorboekjes op naslaat, dan ontdek je dat dit onooglijke dorp bediend werd door twee tramlijnen, wat zeker niet zo vaak voortkwam in deze schaars bevolkte regio's. Er was zelfs een echte vertakking in de buurt van de Lesse, en dus al een eind buiten het dorp, van de lijnen Rochefort - Wellin - Graide en Grupont - Wellin. Wij gebruiken vandaag een busdienst die je kunt beschouwen als de vervanging van die laatste lijn, de eerste bediende o.a. Han-sur-Lesse, en sloot daar aan op de laatste overlever: de lijn van de grotten.
Tegenwoordig vormen de lijnen Jemelle - Wellin en Wellin - Grupont samen de lijn 29, die vooral tussen Wellin en Jemelle redelijk goed bediend wordt - de Grotten van Han zijn daar niet vreemd aan. Maar voorbij Wellin is er van de oorspronkelijke bediening (met weekenddiensten) niet zo heel veel overgebleven. Vandaar dat we vandaag aangewezen zijn op een bus die om een of andere duistere reden alleen op woensdag rijdt. Gelukkig is terugkeren iets gemakkelijker, al is er geen bruikbare aansluiting tussen bus en trein in Grupont. Precies omdat we niet willen smossen met die ene woensdagrit zorgen we voor een ruime reserve bij de heenrit.
We hebben veiligheidshalve geopteerd voor de L trein van 8:57 en niet voor de IR van 9:09, maar het treinverkeer verloopt vrij regelmatig en dus rijden we op de minuut nauwkeurig naar Brussel-Zuid. De vrouwelijke tbg heeft met oranje schoentjes voor een flitsende aanvulling van het NMBS-uniform gezorgd.
In Brussel-Zuid staat ons de eerste ontgoocheling van de dag te wachten. In plaats van het stel M4 dat we hier al enkele keren op deze trein gezien hebben, sleept een 13 een zestal M6-rijtuigen naar perron 10. Op zich zou dat alleen maar een kleine ontgoocheling moeten zijn, maar de NMBS haalt stevig uit: we zullen het tot Jemelle zonder eerste klasse moeten doen, en we zoeken dan maar ons heil helemaal achteraan in het laatste rijtuig. Zo kunnen we nog eens constateren hoe weinig de NMBS nog over heeft voor haar eersteklasreizigers, ook als we deze tweede klasse vergelijken met eerste. We zitten allen wat dichter bij elkaar.
De rit verloopt rustig, en als de tbg haar ronde doet blijkt hoeveel eersteklassererizigers net zoals wij zijn afgezakt naar het laatste rijtuig. We vragen en krijgen een C6 Justification concernant des billets utilisés waarmee we ons aan een loket moeten aanbieden. Achter ons zit een abonnee; ik vraag me af of die wel recht heeft op terugbetaling, en hoe die dan wel berekend wordt. Zoals met de compensaties voor vertragingen is het ons niet in de eerste plaats om de centen te doen, wel om de gebrekkige dienstverlening.
Meteen na de doortocht van de tbg zien we 2 Oost-Europeanen de afdeling binnensluipen. Op hun voorhoofd staat te lezen dat ze zwart rijden.
Maar de trein blijft min of meer op tijd: meer dan 4 minuten vertraging (Ottignies en Gembloux) maakt hij niet, en in Jemelle zullen we helemaal stipt aankomen. Net als de IC van het volgende uur trouwens. Je zult dat altijd zien: als je wat voorzichtiger bent bij het uitstippelen van je traject, blijkt dat achteraf niet nodig. Het stationsbuffet van Jemelle kan er maar wel bij varen.
Sinds 1 juli is de busdienst in het ruime gebied tussen Jemelle en Beauraing grondig uitgedund, en van de vroegere vervangingslijn 166a Houyet - Jemelle blijven nu 3 lijnstukken (a-b-c) over waarvan de bediening enig toeristisch gebruik zo goed als onmogelijk maakt. In het volle besef dat zo iets toch niets uithaalt, heb ik de TEC-NL daarover geïnterpelleerd, maar meer dan een doorslagje van wat ook al op hun website te lezen viel, konden ze niet antwoorden: we moeten besparen, en hebben alles ingezet op het schoolvervoer en op enkele ritten die boodschappen in de stad mogelijk maken. Ik hou er alleen een brief aan over die ik toevoeg aan mijn stilaan 20 cm hoge reeks antwoorden van NMBS, NMVB, De Lijn en TEC.
Aan de halte hangt inderdaad de nieuwe dienstregeling; de bus van lijn 166a rijdt nog met de oude film rond, die nog het hele traject Jemelle - Houyet afficheert. Hoe moeilijk kan het zijn om zo een digitale film aan te passen? De bus staat trouwens ook aan het perron van lijn 29 en ruimt maar net op tijd plaats.
De toekomst van lijn 29 lijkt nog wel een tijdje verzekerd; een overrompeling is het zeker niet, maar er zijn duidelijk nog voldoende plaatselijke reizigers om deze buslijn te verantwoorden. Misschien illustreert dit wel goed dat een aanvaardbare frequentie ook reizigers aantrekt. We merken trouwens dat we onderwerp van gesprek zijn tussen de chauffeur en een habituee: mogelijk zijn de reizigers voor het traject Wellin - Grupont zo zeldzaam geworden dat die meteen over de tongen rollen. We moeten deze keer overstappen aan het oude depot van Wellin. We hebben het ooit al meegemaakt dat we er aan de halte Wellin Place uit moeten en dat dezelfde bus met dezelfde chauffeur enkele minuten later opnieuw doodleuk de reizigers van daarnet komt oppikken. Een dametje wacht trouwens ook op de bus naar Grupont; eigenaardig toch dat mensen bereid zijn hun verplaatsingen af te stemmen op een knotsgekke regeling die alleen op woensdag een bus voorziet.
Door de onbestaande aansluitingen in Grupont zijn we wel verplicht om via Jemelle terug te reizen, maar de horeca in Halma draait op een bijzonder laag pitje, en daarom beslissen we om naar Wellin te stappen, waar we meer degustatieve mogelijkheden vermoeden. Zo kunnen we zonder veel wachten toch de voorziene bus terug nemen; het dametje van daarstraks is ook weer present; ze heeft er ondertussen een kind bij gekregen. In Han stapt nog een handvol toeristen in; onder hen een Scandinavische familie met B-Dagtrips, die blijkbaar van geen avontuurtje vervaard zijn.
Helemaal op tijd vertrekt onze 18140 niet: we hebben een minuut of zeven, maar gelukkig hangt er deze keer wel een eersteklasrijtuig in de trein, die nu uit M4's bestaat, zoals we die ook vanmorgen verwacht hadden. Er zijn trouwens nogal wat eersteklasreizigers; vaak ontstaat de indruk dat de ms96 een te ruim bemeten eersteklasfadeling hebben, maar nu blijkt dat een enkel AD-rijtuig M4 eigenlijk weinig reserve biedt.
De rit verloopt alles behalve regelmatig: tot Ciney vermindert de vertraging wel, maar in Namur is ze al opnieuw aangegroeid tot 8 minuten, en dan weerklinkt het bericht dat we tussen Namur en Gembloux als omnibus zullen ingezet worden. Vanaf Gembloux zullen we dan ook met een dik kwartier vertraging rijden; meteen kunnen we twee, zelfs drie aansluitingen vergeten.
Anders dan onze gewoonte is, stappen we vandaag over in Brussel-Zuid. Dat heeft alles te maken met de aanwezigheid van een eminent treinforumlid.
Het wordt dus uiteindelijk de IR naar Quévy (en niet de IR naar Geraardsbergen, noch de IR naar Binche of de L naar Braine-le-Comte): we komen in het ondertussen sterk afgekoelde Halle aan met ruim een half uur vertraging. Een onverdeeld succes voor de NMBS kun je deze dag niet noemen, al zijn er andere elementen die van deze dag toch een uitermate geslaagde en aangename dag gemaakt hebben. Maar dat is ons geheimpje.
Aan het verkeerde perron en met de verkeerde film: en dan zijn er chauffeurs die je een snauw durven verkopen als je naar hun bestemming vraagt. Maar niet deze, die al zijn hartelijkheid achter de voorruit etaleert.
Op een godvergeten plek in Wellin vonden we deze bus; nog maar eens een mooie illustratie van mijn standpunt: het materieel van de TEC staat veel te veel stil. Een wat betere service - en die hoeft echt niet op Vlaamse leest geschoeid te zijn - is waarschijnlijk zonder een explosie van de kosten mogelijk
Heerlijk! Zo kun je deze dag wel omschrijven. Een prachtige tocht langs de GR 56 van de Oostkantons, tussen Botrange en Monschau; tegen de 19 km aan, met een TWQ van 93 % - al heeft men zich ook hier laten verleiden tot het asfalteren van verkeersvrije boswegen. Uitgestrekte stukken langs de Fagne wallonne en het aansluitende bosgebied, een schitterend pad langs de Rur tussen de spijtig genoeg verdwenen Vennbahn en het altijd attractieve stadje Monschau, prachtig en verteerbaar zomerweer. En als orgelpunt nog een harmonieconcertje op de markt van Monschau. Treinen en bussen deden het goed, al liet de NMBS bij de terugrit een steekje vallen, maar als een ervaren breister wist ze dat weer op te nemen.
De Schwarzbach ziet er alles behalve zwart uit: het is een 100 % propere beek, met wat late brem.
De Rur is zonder meer een prachtig riviertje.
Hoe geraakten we er?
Het was voor ons al een hele tijd geleden dat we er nog eens op een zaterdag op uit getrokken waren, maar je gelooft het of niet: er zijn TEC-buslijnen die alleen maar op zaterdag en zondag rijden. (Onnodig te zeggen dat er nog veel meer lijnen zijn die helemaal niet op zaterdag en zondag rijden.) Maar als je vanuit Monschau zonder dure omweg via Aachen opnieuw naar België wil, dan kun je maar beter gebruiken maken van de relatief recente lijn 385 naar Eupen.
Veel ouder is de lijn 390 Verviers - Rocherath, lang geleden een aanvullende buslijn van de NMBS. Je vindt ze voor het eerst terug na WO II, en dan als verbinding Verviers - Elsenborn, het kamp ongetwijfeld op dat moment de voornaamste bestaansreden voor de verbinding zijnde. Vandaag zou daar de bediening van belangrijke toeristische halten in de Hoge Venen moeten bijkomen, maar er wordt geen enkele, maar dan ook geen enkele poging ondernomen om het bestaan van deze lijn buiten de regio Verviers - en zelfs daar! - bekend te maken. Hoeveel Vlamingen (en Walen van buiten de regio) zouden eigenlijk weten dat je uit Verviers (en uit Eupen met lijn 394) vlot in de Hoge Venen geraakt? Nu ja, vlot: lijn 390 lijdt onder een acuut gebrek aan frequentie.
Een IC-trein Schaarbeek - Moeskroen wordt in deze periode doorgetrokken naar de kust, en dat is blijkbaar de reden waarom een vrij lang stel M5-rijtuigen ingezet werd. En wij genieten mee van deze ruime capaciteit met de 1906 die straks de 1929 naar Oostende zal worden (via Tournai, Kortrijk en Brugge). Ik kan me eigenlijk niet herinneren dat we ooit tijdens het weekend een trein met M5'en genomen zouden hebben, maar je ziet het, vroeg of laat gebeurt dat toch. Wat meteen opvalt: het publiek van het weekend verschilt toch wel grondig van dat van de week: gezinnen met kinderen, oudere koppels (we zien ze straks ook op de 506), je ziet ze zelden tijdens de week, maar vandaag duiken ze overal op. We rijden met een kleine vertraging Brusselwaarts, maar echt zorgen hoeven we ons niet te maken.
Ook de 506 rijdt trouwens redelijk op tijd, maar zelfs op zaterdagochtend krijgen we in Brussel-Zuid 2 minuten vertraging aangesmeerd en die groeit aan tot 4 minuten bij vertrek in Brussel-Noord. Anders dan in de week gaan we nu meteen op lijn 36N, en dat scheelt toch wel wat: we komen stipt in Leuven aan. Enkele fietsers zorgen er wel voor dat we ook in Leuven een minuut te laat vertrekken, maar voor de rest wordt dit een rit zonder geschiedenis. Zelfs tussen Liège en Verviers liggen alle werven stil - of zijn ze eindelijk helemaal verleden tijd? - en dan volstaat de voorziene rittijd ruimschoots.
Lijn 390 kent - zie eerder - eigenlijk maar een matig succes: met meer dan 10 zijn we op geen enkel moment. Je zou niet zeggen dat deze MAN-bus alweer 5 jaar oud is. Hij is kraaknet, zoals we dat van de bussen van Blaise gewoon zijn, en ook de chauffeur is er nog een van de oude stempel: hij straalt rustige, zelfbewuste autoriteit uit. De bus heeft zelfs airco, een magere compensatie dan wel voor de keiharde zitjes. Een keer voorbij Jalhay volgen de Venenhalten elkaar snel op: Baraque Michel, Mont-Rigi, Botrange.
We hebben bewust voor de zaterdag gekozen en niet voor de zondag: dat geeft ons meteen twee uur extra, die we moeiteloos zullen kunnen invullen in het aangename Monschau. Op zondag houdt lijn 385 het immers maar tot 15:30 uit. Het haltebord Duitse stijl aan de halte Schmiede vermeldt lijn 385, maar de bus - die op zaterdag uit Kalterherberg komt - posteert zich koppig aan de overzijde, waar de halte Parkhaus heet. We zien eerst nog een volle bus van lijn 66 naar Aachen vertrekken, lijn 385 moet het met minder reizigers stellen. Zelfs in het Verenigde Europa moet je hier nog altijd je reis in 2 delen opsplitsen en betalen: we betalen eerst tot de grens (1.50 per persoon, wat onverwacht goedkoop is) en dan kunnen we gebruik maken van onze Carte Inter oud tariefsysteem, de laatste die we nog hadden. Twee besjes zitten aan de verkeerde halte, maar de chauffeur stopt toch, niet zonder dat ze te horen krijgen dat hij al 10 minuten wat hogerop staat te wachten. Nog even uitkijken naar de halte Monschau Bahnhof, maar veel is ook hier niet meer van de Vennbahn te bespeuren. Onderweg merken we nog hoe slecht bepaalde wegen er in ons land bij kunnen liggen. Gelukkig wordt er (hier) aan gewerkt.
In Eupen wordt al snel duidelijk dat de IC uit Oostende nog niet aangekomen is. In zijn plaats rijdt een gemoderniseerde break binnen; het is weer zover: we lijken dit op zich niet zo dramatische scenario als magneten aan te trekken. De ingeblazen ongekoelde lucht maakt een hels lawaai. Controle leert ons dat de IC met 58 minuten vertraging in Verviers is aangekomen, en dus heeft de L-trein Spa-Géronstère - Welkenraedt zijn taak overgenomen. Voor ons maakt het allemaal niet zo veel uit, maar de gewone reizigers van de L-trein komen wel 12 minuten later dan voorzien in Verviers aan. Wij kunnen onmiddellijk overstappen op de IC die klaar staat voor Brussel en Oostende, eigenaardig genoeg op spoor 1, wij zijn op spoor 2 ontvangen, zoals dat heet.
We vertrekken met 4 minuten vertraging uit Verviers. Verder opzoekingswerk leert dat het niet deze trein is die het onderweg begaf, maar dat het de voorgaande IC (513) is die de pijp aan Maarten gegeven heeft. Hij staat doodleuk met 5 u 43 aangekondigd bij aankomst in Liège-Guillemins. Waarom de tbg ook op onze trein nog wat flesjes water uitdeelt, is me niet duidelijk. Dat zal wel overschot zijn van de heenrit. Het is Everyday van Colruyt. Ik onderdruk de stoute neiging om een verband te leggen tussen dat Everyday en de regelmatige defecten bij de NMBS. Binnenkort wordt dit trouwens (weer) Boni, en dat klinkt toch al wat beter.
In Liège gaat er niet zo veel van onze vertraging af: er zijn behoorlijk wat reizigers onderweg die van de koopjes, hopelijk niet van een kale markt, thuiskomen. En in Leuven is er waarschijnlijk een tussenkomst van Securail geweest, want we vergroten onze vertraging van 3 naar 5 minuten.
We zijn dus met drie minuten vertraging in Liège vertrokken; normaal gezien kom je dan op tijd in Leuven aan, maar niet deze keer. In Ans lijkt het er even op dat we over de oude lijn 36 zullen rijden, maar we wachten de doorrit van de ICE op tegenspoor af. Pas dan gaan we op lijn 2, waar we in de buurt van Pousset de defecte trein Oostende - Eupen voorbijrijden. Achteraan hangt de 1864, onze loc van vanmorgen. Wat een geluk dat het defect zich pas later gemanifesteerd heeft. In Leuven zien we reddertjes in nood 6227 en 6324, waarschijnlijk op weg om de defecte trein te evacueren.
IC1941 bestaat wel uit M4-rijtuigen, die hier al vele, vele jaren de dienst uitmaken. Het is een behoorlijk lang trek-en-duwstel, maar zelfs dan zakken reizigers tweede klasse nog af naar het laatste rijtuig, het stuurstandrijtuig. Eerst komen vier jonge Afrikanen die blijkbaar stelselmatig in eerste klasse komen zitten: we hebben ze ook al eerder in een van onze treinen gezien. Dan volgen nog 2 meisjes, die de Afrikanen trouwens lijken te kennen. Eén aarzelt nog, de andere is resoluut: het is hier veel beter. De tbg zal zich niet vertonen voor Halle. Afgaand op een antwoord van de NMBS op een uitvoerige brief n.a.v. deze problematiek is er geen probleem. Ik blijf erbij dat dit nooit opgelost raakt als men niet systematisch laat bijbetalen (klasverhoging, maakloon, boete). Misschien zou zelfs het aanleggen van een dossier al kunnen volstaan, zodat het niet de tbg is die de volle lading krijgt. En Ticket Control Teams, laat ze maar komen. Voorlopig blijft het een doorn in het oog van veel eersteklasreizigers: meer betalen om uiteindelijk hetzelfde te krijgen. Geen enkele firma zou zich iets gelijkaardigs kunnen veroorloven. Bij de NMBS is het spijtig genoeg dagelijkse kost. En ja, het zou me niet eens verbazen mochten deze jongeren bij controle gewoon van krommenaas gebaren. Aan de binnenzijde van het rijtuig is nergens iets wat ook maar op een 1 lijkt te bespeuren. Niet dat dat laatste veel verschil zou maken
Tot voor enkele jaren kwamen de breaks nooit in Eupen. Nu zie je er al gemoderniseerde.
En tot slot nog dit curiosum: ongetwijfeld een restant van de Vennbahn: een rail gegoten bij de firma Krupp in 1884, nu gebruikt als afsluitingspaal!
In 1994 verscheen bij Lannoo het boekje Kruidenwandelingen door Vlaanderen, 15 wandelingen met de nadruk op wat je onderweg zoal aan eet- en drinkbaars vindt. Nu, dat laatste is overdreven, zeker als je weet dat Zuster Odilia, die ons had moeten vergasten op lekkere vlaai in de Abdij Mariënlof, ondertussen geniet van de eeuwigheid omdat ze zich zo gewijd heeft aan dat werk van barmhartigheid dat wil dat we de hongerigen spijzen. Scheepjes verwelken, bloempjes vergaan Maar de wandeling zelf - de laatste uit het boekje, in Colen, wat eigenlijk Kerniel en dus eigenlijk Borgloon is - viel best mee, al waren we te laat voor de bloesems en te vroeg voor het fruit. We stapten net iets meer dan 9 km, 57 % van die afstand over onverharde wegen, wat best meevalt. Het had nog meer kunnen zijn, maar sommige wegen die op de nochtans niet zo oude stafkaart nog als onverhard staan aangeduid, hebben ondertussen de gehate laag beton gekregen. Op onze tocht kwamen we langs twee opvallende referentiepunten: het erg mooie Kasteel van Rullingen en de even mooie, maar minder wereldlijke Abdij Mariënlof. We vertoefden bij het begin en het einde ook op of in de buurt van de spoorwegbedding van de sinds lang verdwenen lijn 23. Ook dit had een mooie interstedelijke verbinding kunnen zijn, als men in de jaren 1950 kortzichtig als altijd niet deze lijn had afgestoten: Tienen - Sint-Truiden -Borgloon - Tongeren.
Het Kasteel van Rullingen: mooi en goed geconserveerd.
De klaproos is terug, al enkele jaren. Deze boer heeft haar wel een getto langs de rand van het veld voorbehouden. Nu nog de korenbloem en we herbeleven een stukje van onze jeugdjaren.
Mariënlof - oase van rust, al is de omgeving zelf ook rustig
Hoe geraakten we er?
Typisch voor Borgloon is dat het altijd al bediend is geweest door een west-oostverbinding (de treinlijn 23) en een noord-zuidverbinding (de tramlijn Hasselt - Oreye), die elkaar net buiten de stadskern - ter hoogte van het station - kruisten, en dat de huidige busverbindingen dat kruispatroon eigenlijk grotendeels hebben overgenomen. Buslijn 23a verbindt nog altijd Sint-Truiden met Tongeren, en buslijn 38 loopt van Hasselt naar Heers, al vinden ze mekaar nu dichter bij het centrum dan ten tijde van het station, dat nog altijd zijn naam geeft aan de halte die wij vandaag als bestemming hebben: Borgloon Stationsplein. Dat is ook de reden waarom we via Hasselt komen, want onze tocht blijft volledig buiten het nochtans mooie centrum, waar lijn 23a zeker even aangewezen zou zijn geweest.
Wat ook opvalt: vandaag betekent de buslijn 3 nog nauwelijks wat, want het is buslijn 38 die nu met een uurdienst rijdt, terwijl lijn 3 zich beperkt tot enkele ritten per dag. Ooit is het net omgekeerd geweest.
Veel reserve hebben we vandaag niet ingebouwd: bus 38 rijdt om het uur, en er mag al eens wat mis lopen. De IR die ons naar Brussel brengt, rijdt met 5 minuten vertraging - hoe ontstaat zo iets toch? - en het loopt tamelijk vlot, zodat we rustig naar perron 9 kunnen stappen. Op de display verschijnt hardnekkig het bericht dat de volgende halte Braine-le-Comte is. Als dit je eerste treinreis is Recent vermeldt Hafas ook de sporen voor de Belgische treinen - al maken ze er soms een soepje van, met twee aanduidingen, afhankelijk van de datum. En het is niet altijd duidelijk wanneer wat geldig is.
Het is nog maar de eerste dag dat de IC naar Genk weer via Wetteren rijdt, en veel last lijkt hij daar niet van te ondervinden. In het rijtuig hangt een geur die zweemt naar champignons en oude pantoffels. Niks zo goed als een goed functionerende airco om alle reukjes te verspreiden. Tussen Brussel-Noord en Leuven gaat het verre van vlot: ondanks de ruime dienstregeling maken we 2 minuten vertraging bovenop de 3 waarmee we in Brussel vertrokken zijn. We komen zelfs volledig stil te staan voor Leuven. En de rest van de rit verloopt klassiek: geleidelijk aan verkleint de vertraging, in Hasselt komen we nog 1 minuut te laat aan.
Eigenaardigheidje, lees slordigheidje: volgens de website van De Lijn lijken er op lijn 38 twee bussen met nauwelijks drie minuten verschil te rijden. Dat komt ervan als je de dienstregelingen wijzigt, en vergeet de oude te verwijderen. In de jaren 1960 leefden we onder de voortdurende dreiging van een kernoorlog, maar eigenlijk waren we er vrij gerust in dat er nooit op het verkeerde knopje gedrukt zou worden. Ik weet niet of we daar anno 2013 nog altijd zo gerust mogen in zijn, het onderwijs is sindsdien namelijk veel beter geworden, en er staan nog hervormingen op stapel die nog betere leerlingen moeten afleveren
Op het busstation van Hasselt (dank u, Della Bossiers) is het druk en als je het mij vraagt toch ook tamelijk onoverzichtelijk, al is de perronaanduiding goed. Onze bus komt met film geen dienst aan rijden, en dat verrast zelfs de habitués. Het is een heel nette bus van de firma Dony. De minuut vertraging waarmee we vertrekken zullen we ook in Borgloon nog optekenen. Verkeerslichten bij een werf onderweg zijn daar niet vreemd aan. We rijden langs halten als Kortessem Oud Tramstation en Wellen Oud Tramstation: de tram volgde hier inderdaad zowat overal de steenweg.
De halte Borgloon Stationsplein wordt ontsierd door werken, het haltebord en mogelijk ook het schuilhuisje richting Hasselt zijn blijkbaar in de grond verzwonden: ook hier zijn grootscheepse rioleringswerken aan de gang; tegenwoordig moet al het water de grond in door altijd weer te klein berekende buizen, zowat we bezig kunnen blijven. En boven wordt alles onder beton gegoten, ter meerdere eer en glorie van de properheid en van het wegvervoer. Misschien komt er ooit een tijd dat men het water weer bovenaan zijn gang laat gaan, en het wegverkeer in de grond stopt. Maar dan moeten er opnieuw haltepalen annex schuilhuisjes verdwijnen
We stappen sneller dan voorzien, en vermits het schuilhuisje en de haltepalen verdwenen zijn, blijft het haltenummer een grote onbekende, en dat is te veel algebra voor de realtime-informatie van De Lijn. Eigenlijk hebben we de bus al opgegeven, maar uiteindelijk komt hij toch, met een kwartier vertraging. Uit de reacties onderweg kun je afleiden dat dit eerder uitzondering is dan regel: sommige reizigers waren al opnieuw op weg naar huis, anderen hebben vraagtekens zo groot als kippeneieren op hun voorhoofd geprent. We komen 18 minuten te laat in Hasselt aan.
Eigenlijk zouden we nu opnieuw via Landen terug kunnen, maar we opteren voor de IC via Diest en Aarschot. Dat gaat vlot tot net voor Leuven. Ik heb de indruk dat daar geleidelijk een onontwarbaar kluwen van kruisingen is ontstaan, en dat deze IC Tongeren - Knokke daar een niet te onderschatten rol in speelt. Misschien is het niet meer de moeite waard, maar hem Leuven voorbij laten rijden via lijn 35/2, zou misschien een bescheiden bijdrage aan de verbetering van de stiptheid kunnen leveren. We verlaten Leuven uiteindelijk met 2 minuten vertraging, maar daar komen er onderweg nog 2 bij, genoeg om de aansluiting met de IR naar Kortrijk in gevaar te brengen.
Maar als ik net voor Schaarbeek enkele breaks voor een rood sein op lijn 25 zie staan, denk ik dat we het toch nog halen. Wees maar gerust: die 2 breaks zijn de IC Turnhout - Brussel-Zuid, en voor de rest is alles op lijn 25 in vertraging. Onze IR 3140 houdt het bij 14 minuten bij vertrek uit het Noordstation en 15 in Brussel-Zuid. We zullen Halle uiteindelijk met 14 minuten vertraging bereiken, niet zonder onderweg een blik te kunnen werpen op een splinternieuwe Eurostar: de zitjes zitten nog in plastic hoezen. Niet dat het stel voor zijn eigen tractie instaat: vooraan hangt CrossRail DE6311, gevolgd door een mij onbekend wagonnetje. Als wc voor de tb is het duidelijk wat groot uitgevallen, dus zal het wel ingezet worden als meetrijtuig, want dat is waar deze Eurostar naartoe gebracht wordt: testritten met als uitvalsbasis het illustere Ath aan de Dender.
Als onze IR geen vertraging gehad had, had ik de trein rustig en in betere omstandigheden kunnen fotograferen in Halle, nu is het behelpen met toevalstreffers uit een even opgehouden IR. Genoeg alleszins om vast te stellen dat men heel af en toe ook in de 21ste eeuw nog wel eens een trein op de tekenplank kan gooien die meer is dan wat functionele lijnen
Slechte foto's van een mooie trein: de nieuwe Eurostar. Hier wordt hij nog naar Ath gesleept, uitvalsbasis voor testritten.
