De wandeling.
Soms denk je dat je veilig zit met een wandelnetwerk, maar in deze moessontijden mag je er niet altijd gerust op zijn. We stappen vandaag langs het wandelnetwerk Westhoek (46 45 32 33 35 34 28 29 21 20 12 13 14 15 6 5 1 2 16 17) van Sint-Idesbald Ster der Zee naar De Panne, handig gebruik makend van de kusttram. Tegen het einde aan, bij punt 5 liep het echter verkeerd: de weg naar punt 1 was afgesloten wegens wateroverlast. We probeerden slim deze hindernis te omzeilen in een redelijk wijde boog, maar wat verder werden we er een tweede keer op gewezen dat er geen doorkomen aan was: even leek het nog mee te vallen maar na een honderdtal meter stonden we inderdaad voor een enorme plas die de vennen links en rechts van de weg met elkaar verbond. En dus zat er niets anders op dan op onze stappen terug te keren en zo snel mogelijk de betonweg Groene-Biezenlaan op te zoeken om na een tijdje opnieuw aan te sluiten op het geplande traject. Spijtig, want vermoedelijk ging een van de mooiste stukjes op die manier het regenwater in. Het kaartje geeft de vooraf uitgetekende wandeling mee, langs Geushoek, Artiestenpad, Calmeynbos en Westhoek. Die is 10.6km lang met een TWQ van 64%. Zonder de ontgoocheling op het einde zou dit een mooie tocht geweest zijn; we probeerden die ontgoocheling niet mee te laten spelen in de quotering en kwamen uit bij 14.5/20, nochtans in een poging om de wateroverlast te neutraliseren.

Nog enkele foto's hier.

Het weer.
Zacht en rustig, maar niet de beloofde zonnige dag.

De stafkaarten.
11/7-8 Koksijde 2018

Hoe we er geraakten.
Het snelst ging het via Oostende en dan verder met de kusttram. Even speelden we ook met de idee om via De Panne te reizen.

Bij de tramhalte Koksijde Ster der Zee.

Een beetje geschiedenis.
Een zeer volledige pagina over de kusttram vind je hier.

De verbinding.

En wat we beleefden.
Als IC 3408 eens met twee vierledige stellen rijdt, dan nemen we die trein graag, al waren we eigenlijk voor IC 1708 gekomen die 6 minuten later rijdt. Zelfs een groep van 79 veroorzaakt geen overbezetting. We zijn ruim op tijd in Brussel-Zuid en dan hebben we altijd tijd om naar de onregelmatigheden van het moment te luisteren: S 1980 heeft een aardige vertraging bij elkaar gereden en vertrekt in Brussel-Zuid met 22 minuten; geen nood echter, deze "stoptrein" zal zijn naam oneer aandoen door rechtstreeks naar Nivelles te rijden. Vertraging bij aankomst aldaar: 2 minuten! Alweer een trein op tijd in de statistieken. De volgende S-trein (S 1780) zal bijkomend stoppen in secundaire stopplaatsen als Ukkel-Stalle, Holleken en De Hoek. IC 508 naar Eupen bestaat dan weer uit alles behalve M7-rijtuigen: we zien een amalgaam van I11, I10 en I6 aan het perron komen.
IC 531 is eigenlijk vrij behoorlijk bezet. Na Gent horen we twee dames plots verbaasd zeggen dat ze in eerste klas zitten. Ze verhuizen alsnog. Het valt trouwens op hoeveel reizigers in de bovenverdieping belanden na het instappen en dan doorstappen naar een ander rijtuig. Blijkbaar is de klasaanduiding buiten toch niet zo duidelijk.
De trein bereikt met een kleine vertraging Oostende, waar we nog maar eens vaststellen hoe druk dit station wel is. Dat kan trouwens ook gezegd worden van de kusttram. We slagen er nog net in om op 2 laterale zitjes plaats te nemen, maar de bezetting neemt gaandeweg toe. De tram stopt aan veruit de meeste halten en dat is debet aan de 8 minuten vertraging bij aankomst aan de halte Ster der Zee. Ooit was de Kusttram het pronkstuk aan de kroon van De Lijn, maar dit kun je geen goed of aangenaam openbaar vervoer noemen.

Op de terugreis lijkt het aanvankelijk beter mee te zullen vallen, maar ook deze tram raakt geleidelijk vol, overvol, zo vol dat de staande reizigers niet eens kunnen vallen, omdat er geen plaats is om te vallen. Het was al jaren geleden dat we de kusttram nog eens genomen hadden, maar uiteindelijk besluiten we dat we beter via De Panne gereisd hadden. Berouw komt na de zonde.

Ons rijtuig in de IC naar Eupen zal in vergelijking met vanmorgen maar matig bezet zijn. En we krijgen controle. Een dame in de buurt heeft opgevangen dat er binnenkort veel minder treinen zullen rijden tussen Brussel en Halle, maar de tbg weet nergens van. En zo wordt de dame onterecht gerustgesteld. In een afgeluisterd telefoongesprek horen we hoe hoog ze oploopt met de treinen naar en van de kust én met de kusttram. Ze moet meer geluk gehad hebben dan wij.

Voor de rest volgt er een terugreis zonder verrassingen. We komen op het voorziene uur in Halle aan; na de wateroverlast is dit eigenlijk een onverwacht meevallertje.

De treinlectuur.
John IRVING, The Hotel New Hampshire.
Charles DICKENS, Onze wederzijdse vriend.

Zeg niet "ik heb me vergist" maar zeg "dit is voortschrijdend inzicht".

Uitgedrukt…
ze zullen zich ervan beloven: ze weten nog niet wat hen te wachten staat

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

14-03-2024 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
We stapten deze keer in Veerle en combineerden twee op de wandelkaart van Laakdal beschikbare paden : Roost- en Veerlepad, al zijn die ondertussen opgenomen in het wandelnetwerk De Merode. Voor het Roostpad betekent dat een verlenging die je in staat stelt door te dringen in het reservaat Roost. In totaal is de wandeling 14.8 km lang: door de combinatie van de 2 wandelingen moet je 1.4 km twee keer afleggen; daardoor lijkt de wandeling op het kaartje maar 13.4 km lang te zijn, maar je moet die 1.4 km er wel degelijk bijtellen. De TWQ bedraagt 39%. Dat we uit een lange neerslagperiode komen, kon het enthousiasme wel enigszins drukken: beide reservaten (Roost ten noorden, en Werft ten zuiden) liggen er bepaald modderig en zelfs ronduit nat bij: onze wandelbottines konden onze voeten net droog houden, ook al omdat de knuppelpaden soms abrupt eindigden op plaatsen waar ze echt nog wel nuttig konden zijn. Het Roostpad is nu trouwens langer dan op de wandelkaart van weleer. Wij gingen braaf van wandelpunt naar wandelpunt: 222 179 220 172 179 222 77 253 124 126 125 150 151 188 172 179 222. Dat bepaalde nummers 2 keer voorkomen is door de combinatie dus normaal. Al bij al is het een typisch Vlaamse toestand: de echt interessante punten mogen er zijn maar ze worden met elkaar verbonden door allerlei wandelonvriendelijke straten en wegen. We quoteerden dan ook niet meer dan 13/20.

De Grote Laak heeft blijkbaar een stuk hoger gestaan in het voorbije regenseizoen.

Knuppelpaden moeten ons door een doornat en moerassig Voort leiden, maar voor hetzelfde geld moet je door plassen en modder.

Meer foto's.

Het weer.
Eerst was het zwaar bewolkt, maar de bewolking verdween uiteindelijk zo goed als volledig. De wind was toch vrij guur.

De stafkaarten.
24/3-4 Herselt (2020)

Hoe we er geraakten.
Plan A behelsde aanvankelijk een verbinding naar Diest met reserve en met een rechtstreekse trein Brussel-Diest. Dat gaf uitzicht op een ruime aansluiting en op een koffie in Wim's Clubs, een stationsbuffet (annex broodjeszaak) oude stijl, zoals er tegenwoordig veel te weinig zijn in de NMBS-stations. We hadden wel een plan B dat uiteindelijk goed van pas kwam, zie verder. Veerle wordt o.a. bediend door lijn 19 Diest - Geel.
Voor de terugrit deden we de ochtendverbinding van plan A in omgekeerde richting: Geel - Diest met bus 19, Diest - Brussel-Noord en Brussel-Noord - Halle. En dat lukte ook nog!

Een beetje geschiedenis.
Na palaveren kreeg Veerle zijn tramverbinding op 15 april 1900, 5 jaar na Turnhout - Meerhout en 4 jaar na Meerhout -Westerlo. Veerle lag op het sluitstuk van de tramlijn Turnhout - Zichem. Minder dan een halve eeuw later, op 4 april 1949, werd de reizigersdienst alweer afgestoten.
De nieuwe busdienst werd opgenomen in tabel 645, nu ja opgenomen: in het tweede spoorboekje van 1949 kreeg je de raad de affiches te raadplegen, want een dienstregeling kon je nog niet aantreffen in het spoorboekje. Een jaar later was dat wel het geval. Meteen werden 2 buslijnen geïntroduceerd die het vele jaren zouden uithouden: Tessenderlo - Zichem en Geel - Zichem. Tot Zichem: vermoedelijk werd het eindpunt van de tramlijn destijds gekozen om een overstap op het treinnet mogelijk te maken en het maakte inderdaad niet veel uit of dat gebeurde in Zichem of het meer voor de hand liggende Diest. Het duurde nog tot 1955 voor de buslijn een verlenging kreeg tussen Zichem en Diest. (In tabel 1199, het hoogste tabelnummer ooit door de NMVB toegepast, als je de privélijnen buiten beschouwing laat.) In het spoorboekje van 1960 vond ik voor het eerst het lijnnummer 19 terug. Zoals wel vaker stond dat lijnnummer voor 2 varianten uit Geel, een naar Tessenderlo en een naar Diest. Die toestand zou blijven bestaan tot het moment van de grote schok van januari 2024. Lijn 19 werd nu alleen nog toegepast voor de lijn tussen Geel en Diest. Een nieuwe lijn 54 staat nu in voor de verbinding Herentals - Westerlo - Tessenderlo.

Meer info over de tramlijn vind je hier en hier.

De verbinding.

En wat we beleefden.
Geloof het of niet, maar er is een tijd geweest dat we 's morgens gerust en rustig opstonden als we een uitstap gepland hadden. Het gebeurde maar zelden dat het echt fout liep en binnen ruime perken werd er op aansluiting gewacht, van trein naar trein toch. Tegenwoordig zijn we meestal voor de wekker wakker en bekruipt ons een vaag vermoeden dat het ook vandaag wel niet zal lopen zoals voorzien. En zal het alternatief dat als reserve moet dienen het wel doen? Het eerste dat we doen is dan ook nakijken of er nergens een storing is en of er geen staking is bij trein of bus. Vandaag lijkt het mee te zullen vallen. Alleen in Zichem (op onze reisweg naar Diest) is er een storing aan de seinen, waarvan men verwacht dat ze rond 9:00 zal opgelost zijn.
We zijn goed op tijd aan het station en zoals gevreesd zal de geplande IC 3408 op halve kracht rijden. Dat gebeurt wel vaker en dan is dit geen aangename trein; vandaag zal het wel wat te maken hebben met die vrachtwagen die in de buurt van Turnhout onder een trein (inderdaad een vierledig stel) is gereden. En dus kiezen we om met de S naar Leuven mee te rijden. Die bestaat uit één desiro en al snel blijkt dat ook deze samenstelling te beperkt is, al zullen die reizigers die zonder verpinken de schaarse plaatsen in eerste klas innemen daar vermoedelijk anders over denken.
Gelukkig heb ik onderweg in die S-trein het goede idee om IC 2208 op te zoeken; die moet ons nl. naar Diest brengen. Gelukkig, schrijf ik, want het probleem in Zichem is niet opgelost, want nu blijkt er schade aan de sporen te zijn en de IC's naar Tongeren worden omgeleid via Landen. (Die seinstoring zal dus wel verband gehouden hebben met de vermoedelijke railbreuk.) En dus wordt plan B bovengehaald: we nemen IC 1708 (die we dus al in Halle hadden kunnen nemen) in de hoop dat die op tijd rijdt zodat we in Leuven een aansluiting van 6 minuten halen. Overigens bestaat deze trein uit 4 rijtuigen i.p.v. 6 (nooit problemen met modern materieel!) en moet er ook nog een groep kleuters mee. (Tussen haakjes: de trein is afgeschaft geweest tussen Quiévrain en Mons…) Maar we bereiken Leuven toch op tijd en daar staat L 2460 te wachten. Als die nu ook nog met niet te veel vertraging in Diest aankomt, kunnen we toch nog de geplande bus nemen. In Zichem heeft men inderdaad de overweg over korte afstand opgebroken en de defecte rail ligt al in de berm. Het is opvallend hoeveel treinen (zelfs goederentreinen) er toch nog rijden en wij komen zelfs stipt aan, op het tijdelijke spoor 4. Station Diest is één grote werf en het is even klimmen (langs een trapje of een werfweg) om de voetbrug over de sporen te bereiken.

De bus is een Van Hool A12: wat een prachtig ding is dit. Nu het doek dreigt te vallen over Van Hool, is het des te spijtiger dat er wellicht nooit meer een bestelling van De Lijn naar Van Hool gaat, al kondigt Peeters aan dat er nog voor het zomerreces elektrische bussen besteld worden. Te laat komen is een constante bij De Lijn en de Vlaamse regering. Het valt trouwens op dat de bus onderweg wat vertraging maakt, hoewel het niet bijzonder druk is. Snelle verbindingen wil men met de basisbereikbaarheid, maar de dienstregelingen moeten natuurlijk haalbaar zijn!

Dat valt nog meer op bij de terugrit: de bus rijdt met een stelselmatig groeiende vertraging: als we de eerste keer controleren heeft hij 5 minuten, in Veerle zijn dat er al 11. Aan de haltepaal ontbreekt trouwens de dienstregeling van lijn19…

Zoals enkele dagen geleden verloopt ook de terugrit nu opvallend goed. We nemen de erg lange IC 2238 die ons naar Brussel-Noord moet brengen en daar kunnen we overstappen op IC 1738, beide treinen rijden met 4 minuten vertraging, maar we halen de bus van lijn R55 in Halle toch. In theorie vertrekt die om 17:40, maar sinds de Bospoortbrug is afgesloten, lopen ALLE bussen (behalve R70 en R71) hier 2 à 3 minuten vertraging op en die komen goed van pas. De dienstregeling is niet aangepast aan de nieuwe toestand…

En nog dit: IC 1738 rijdt niet verder dan Mons. Geen wonder dat de burgemeesters van o.a. Quiévrain van zich laten horen: deze treinen worden met de regelmaat van een klok afgeschaft tussen Mons (of Saint-Ghislain) en Quiévrain. De uurdienst wordt op die manier niet zelden een twee-uurdienst. En de bus van de TEC van Quiévrain naar Mons is een tijdrovend alternatief. Leve de M7: ze blijven met kinderlijke halsstarrigheid voor problemen zorgen…

De treinlectuur.
John IRVING, The Hotel New Hampshire.
Charles Dickens, Onze wederzijdse vriend.

De belbus kwam er destijds omdat het organiseren van een reguliere buslijn te veel zou hebben gekost. Het was dus eigenlijk een besparingsmaatregel. Plots brak de klomp van enkele rechtse politici, toen bleek dat die belbus wel erg duur was. Met de komst van de basisonbereikbaarheid moest de belbus verdwijnen, maar er kwam een flexbus in de plaats. De toelage voor die flexbussen kwam prompt dubbel zo hoog te liggen als die voor de belbus… Volg je nog?

Uitgedrukt…
overkropt: als het voedsel maar moeizaam zijn weg vindt door de slokdarm, bijvoorbeeld door te snel te eten. Ik heb me een beetje overkropt.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

07-03-2024 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
Het lijkt stilaan een ongeschreven regel geworden te zijn dat de GR-trajecten om de zoveel jaar omgegooid worden, zeker als te dier gelegenheid ook nog een nieuwe topogids verschijnt. Nog niet zo heel lang geleden landden we uit Huldenberg in Leuven, maar in de nieuwe topogids (2020) is de looprichting indien gewenst omgedraaid. En dus kunnen we zonder al te veel bezwaar opnieuw in Leuven vertrekken naar Sint-Joris-Weert, dat in de vorige editie niet eens aan bod kwam. Toch is een groot deel van het parcours onveranderd gebleven. De Dijle en de Doode Bemde (dat veelal met de e uit gek uitgesproken wordt, maar dat vermoedelijk een doffe e heeft, want zo wordt een beemd in het Brabants genoemd) vormen de hoofdbrok en je kunt het moeilijk over de Dijle hebben zonder daar ook Leuven bij te betrekken. De ontwerpers hebben hun best gedaan om van de doortocht van Leuven geen saaie bedoening te maken met een oninteressant maar snel traject. Dat merk je ongetwijfeld op het kaartje. De tocht is 16 à 17km lang, met een TWQ van 75% behoort hij tot de betere soort.

Rustig stappen langs de mooiste hoekjes van Leuven.

Langs de Dijle.

Meer foto's hier.

Het weer.
Licht bewolkt en rustig: uiterst aangenaam wandelweer.

De stafkaarten.

32/1-2 Leuven (2019) - 32/5-6 Huldenberg (2019)

Hoe we er geraakten.
Het zou eigenlijk allemaal vrij eenvoudig geweest moeten zijn, met een rechtstreekse IC Halle - Leuven, een halfuurdienst tussen Sint-Joris-Weert en Leuven en opnieuw uitzicht op een overstapvrije rit naar Halle, maar het is nu al duidelijk dat 2024 niet beter wordt dan 2023. Parole, parole…

Een beetje geschiedenis.
Uit de topogids: Tussen 1905 en 1957 reed tussen Brussel en Tienen een stoomtram. Tussen Vossem en Hamme-Mille had hij zelfs zijn eigen bedding met enkelspoor. Omwille van het sterk golvende landschap tussen de valleien van Voer en IJse, liep het tramspoor in vele bochten rond de meest scherpe hellingen, slingerend tussen velden en weiden. De tram vervoerde zowel personen als goederen. Zijn naam van "Zwette Jean" zou hij danken aan de met kolenstof en roet bedekte stokers van de stoomtram. In 1957 was het uit met Zwette Jean, hij kon niet op tegen de sterke opkomst van de auto, vrachtwagen en bus. De tramsporen werden opgebroken en de oude rijtuigen zijn verspreid geraakt. Maar in het landschap kan je nog steeds sporen terugvinden: verhoogde bermen, delen van bruggen of voormalige haltes.

In de details klopt het niet helemaal: de stoomtram verdween bijvoorbeeld lang voor 1957, maar wie wat wijzer wil worden kan hier terecht.

En wie zijn honger hiermee nog niet kan stillen: op deze plaats is een sterk uitgewerkte versie over Zwette Jean te vinden. Ga er eens op bezoek, je zult het je niet beklagen!

De bedding van Zwette Jean, de vroeger tram Vossem - Hamme-Mille, hier met brugje over de Leigracht.

De verbinding.

En wat we beleefden.
Je denkt dat de verplaatsingen vandaag een fluitje van een cent zullen worden, maar dat is zonder de grillen van de strompelende NMBS gerekend.
Voor een keer vermeld ik ook de bus die ons naar het station van Halle bracht: dat is de 5488 die hier al enkele weken het mooie weer maakt vanuit de stelplaats Het Rad, waarvan ik gehoord heb dat niet het tekort aan chauffeurs maar het tekort aan rijvaardige bussen de oorzaak is van de regelmatige uitval van busritten. Er rijden hier enkele Van Hools rond en dat zijn best nog aangename bussen. Zelfs met de 5 minuten vertraging zijn we nog ruimschoots op tijd om IC 1708 van 9:26 te halen.
Maar met die trein lijkt iets aan de hand te zijn: als je zo goed als tussen elk station extra vertraging maakt, lijkt het erop dat het nog verkeerd kan aflopen en we kiezen het zekere voor het onzekere. We nemen dus IC 3408 en zien dan wel hoe het in Brussel-Zuid verder moet. Met 17 minuten vertraging lijkt IC 508 een goed alternatief te zijn voor de 1708 die ondertussen 17 minuten vertraging heeft opgespaard. Althans dat dachten we: om 9:55 gaan de deuren van IC 508 stipt toe, maar van vertrekken is er geen sprake: uiteindelijk zullen we met 9 minuten vertraging vertrekken; na 8 minuten roept de tbg om dat we met 10 minuten vertraging zullen vertrekken door een kruisende trein. Als alle kruisingen zoveel tijd in beslag nemen, is het niet verwonderlijk dat de stiptheid gekelderd is. En uiteindelijk blijkt onze gok dus verkeerd uitgevallen, want we zouden nog net enkele minuten vroeger met IC 1708 in Leuven zijn aangekomen.

Maar dat is nog niets in vergelijking met wat ons op de terugweg te wachten staat: terwijl we rustig "In de Rapte" (en dat is geen contradictie) van onze welverdiende pint genieten, lezen we dat er een storing is aan meerdere overwegen tussen Wavre en Basse-Wavre. Over een afstand van 1.5 km liggen daar inderdaad 4 overwegen. De ravage in de dienstregeling mag er zijn: de halfuurdienst sneuvelt door de schrapping van één van de treinreeksen en de overblijvende treinen rijden met fikse vertragingen. Kortom, S 6464 rijdt niet en die van een half uur later (S 3065) vertrekt met 14 minuten vertraging in Ottignies. We improviseren een alternatief met bus 79. Die staat tot overmaat van ramp nog 5 minuten voor de overweg omdat een goederentrein richting Ottignies door moet. Als we in Leuven aankomen, zit er niets anders op dan IC 1538 naar Blankenberge te nemen en op dat moment begint alles onverhoopt vlot te lopen. We halen zelfs een overstap van 3 minuten in Brussel-Noord en bereiken Halle om 17:02, weliswaar 28 minuten later dan voorzien. Maar doordat de bussen R55 uiteraard al vertrokken waren, waren we aangewezen op een gedeeltelijke rit tot Essenbeek, zoals de bevriende chauffeur laconiek vaststelde: de wandeling is nog niet gedaan, Victor… Uiteindelijk waren we nog maar eens een volledig uur later dan voorzien thuis. 2024 begint aardig op 2023 te lijken, niet dat iemand dat zal betwijfelen…

De treinlectuur.
John IRVING, The Hotel New Hampshire.
Charles DICKENS, Onze wederzijdse vriend.

1970: zeg niet "zwarte" maar zeg "neger"
2020: zeg niet "neger" maar zeg "zwarte"

En hoe zit dat met dan kinderliedje dat we dringend moeten cancelen:
Moriaantje zo zwart als roet,
Ging eens wand'len zonder hoed,
en het zonnetje scheen op zijn bolleke,
want hij had geen parasolleke.

Dus: zo zwart als roet; dus: roetpiet en zwartepiet zijn eigenlijk identiek…

Uitgedrukt…
verkort hebben aan, geen verkort hebben: van iets te weinig hebben, vaak zonder vermelding van waarvan dan wel te weinig is.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

04-03-2024 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
Ja hoor, we leven nog. Enkele maanden regelrecht herfstweer en een technisch mankement aan een spatader hebben ons een ongezien lange rustperiode opgelegd, maar gisteren konden we voor het eerst in twee maanden opnieuw op pad. (Al hebben we wel enkele Thuis-afleveringen van eigen makelij op routeyou.com nog maar eens afgestapt in die tussentijd…) Bij Lannoo verscheen in 2001 Nieuw groot wandelboek Vlaanderen, een samenwerking tussen Vakantiegenoegens en Margit Sarbogardi. Wandeling 36 doet Weerde aan en heeft als titel Waar Pieter-Paul Rubens heer was. Dat is een verwijzing naar het Steen of Rubenskasteel. PP zou er de vijf laatste jaren van zijn leven gesleten hebben. Gemakshalve beginnen en eindigen we de 7 à 8 km lange tocht in Eppegem, waar hij in de onmiddellijke buurt van het station komt. De tekst en het kaartje in het wandelboek hebben voor veel inspiratie gezorgd maar toch hebben we twee verbeteringen aangebracht die de wandeling naar een hoger niveau tilden: enkele goed onderhouden voetwegen brachten ons in bij de Sint-Martinuskerk in Weerde en van de Zenne naar Eppegem Station sparen we een lastig stuk langs de N270 uit. Je vindt het op het kaartje. De TWQ bedraagt 50%, al is het deel tussen Eppegem en Weerde langs de ingesnoerde Zenne niet veel soeps.

De ruïnes van de middeleeuwse sluistoren.

De Zenne, hier ongebonden en vrij…

Meer foto's.

Het weer.
Meteen opklarend en dan licht bewolkt, aangenaam fris want niet overdreven winderig.

De stafkaarten.
23/7-8 Vilvoorde (2021)

Hoe we er geraakten.
Met twee stoptreinen per uur tussen Brussel en Eppegem en goed aansluitende treinen tussen Halle en Brussel kon er weinig misgaan.

Een beetje geschiedenis.
Eppegem kreeg een voor die tijd riante halfuurdienst vanaf 1939, eigenaardig genoeg zo een 4 jaar nadat de directe treinen hun intrede hadden gedaan op de in 1935 geëlektrificeerde lijn 25. Zoals nadien wel vaker, was de elektrificatie meteen ook de kans om de bediening op de gerenoveerde lijn grondig te verbeteren. Die halfuurdienst zou standhouden tot de komst van IC-IR in 1984: Eppegem viel terug op een uurdienst, althans wat de verbinding Mechelen - Brussel-Noord betrof. Wel kwam er een nieuwe trein naar of van Mechelen in het verlengde van lijn 26. Het zou tot 2008 duren voor de halfuurdienst terugkwam op de verbinding Antwerpen - Brussel-NZV. De uitbreiding van de diensten op lijn 26 leidde tot een stevige bediening met op dit ogenblik om het half uur een S-trein Antwerpen-Centraal - Nivelles, S-treinen Aalst - lijn 26 - Mechelen en Edingen - lijn 26 - Mechelen, die laatste om het half uur.

Wie echt veel over het stationsgebouw wil weten kan terecht op de site van het onroerend erfgoed.Tot slot nog dit: zoals veel stations op de lijn 25 ligt het stationsgebouw laag ten opzichte van de sporen. Dat heeft alles te maken met de modernisering van deze spoorlijnen in de jaren 1930. Op lijn 25 werden zo goed als alle overwegen afgeschaft en dat kon men realiseren door de sporen over zowat de hele lengte hoger te leggen.

De telegrafische afkorting is FPH. Die H vindt haar oorsprong in de oorspronkelijke schrijfwijze Eppeghem. (FPH, niet te verwarren met FPP, Poperinge.)

De verbinding.

En wat we beleefden.
De stoptrein naar Brussel rijdt met een lichte vertraging; de ervaring leert ons dat die vrijwel nooit ingelopen wordt. Dat is vandaag niet anders. De aansluitende S-trein 1959 rijdt zo goed als volledig volgens het boekje. (IC2110 naar Luxemburg vergaat het minder goed: een desiro moet het ontbrekende rijtuigenstel met I11 vervangen…)
Voor de terugrit herhaalt zich het desiro-scenario, met S 1784 tot Brussel-Noord en S 3784 naar Halle. Al onze treinen bestonden vandaag uit 2 desiro's, behalve de laatste die het met 1 stel moest stellen. We horen hoe een medereizigsters zich verbaast over de S in S-treinen: ze krijgt een perfecte uitleg van een jongeman in uniform, vermoedelijk een onderstationschef op weg naar de namiddagshift. In Brussel-Zuid staat een reiziger ongeduldig te trappelen op het platform, vermoedelijk uitkijkend naar de treinwachter, die zich achteraan de trein bevindt. Wij en die reiziger reizen vooraan mee. Ik lijk wel een speciaal zintuig ontwikkeld te hebben voor grijs- en zwartrijders, want ik ben er wel bijna zeker van dat deze geen biljet heeft. Ik vraag me nog maar eens af waarom die dan in eerste klas komt zitten, want met de onverbiddelijke controles heeft hij wel 0 % meer kans op controle dan in tweede klas. In Ruisbroek eindigt zijn rit. En wat die controles betreft: we hebben er vandaag alweer 4 ritten op zitten zonder controle…

De treinlectuur.
Arthur JAPIN, De man van je leven.
Charles DICKENS, Onze wederzijdse vriend.

Zeg niet "excuus" maar zeg "geen draagvlak".

Uitgedrukt…
echteg en techteg: echt waar, wis en waarachtig. De t in techteg zou een restant zijn van echtig ende echtig, leer ik in het Woordenboek van het Asses.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

27-02-2024 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
Ik heb het hier al eerder vermeld: wandelnetwerken mogen er natuurlijk zijn, maar voor echte documentatie gaat er niets boven een degelijk wandelboek of een wandelfiche, met zo mogelijk geologische, historische, culturele informatie. Soms worden beide zelfs gecombineerd: bij Lannoo verscheen in 2012 De mooiste natuurwandelingen, blijkbaar gebaseerd op de programmareeks Vlaanderen vakantieland van de VRT. En hier vonden we voor Wezemaal de Wijngaardbergroute, eerder bewegwijzerd met de bekende rode zeshoeken, maar nu dus gewoon opgenomen in het Hagelandse wandelnetwerk. Eerdere ervaringen hadden ons geleerd dat je eigenlijk altijd wel terechtkomt op de Wijngaardberg, maar dat het vaak moeilijk is om op het voorziene, dus door de wandelbeschrijving aangegeven route te blijven. De paaltjes van het wandelnetwerk waren dan ook een Godsgeschenk: 6 - 604 - 62 - 63 - 65 - 74 - 64 - 61 - 605 - 6. Punt 6 ligt bij het bezoekerscentrum van de Hagelandse wijn, op het Wezemaalplein. Als je het kaartje bekijkt zie je dat dit voor ons niet het beginpunt was, want wij begonnen aan de kerk of eigenlijk aan de bushalte Vleugtweg. Als je daar uitstapt (en weer instapt), stap je 7.83 km. (Maar wij verkozen een busloze reis en dus moesten we nog twee keer 900 m van en naar de treinhalte Wezemaal toevoegen. Overigens zijn er in 2024 en 2025 omvangrijke werken voorzien, in het kader van de ondertunneling van de spoorweg ter hoogte van de overweg.)
De wandeling zelf is een juweeltje: kort, pittig en grillig. Je loopt voor 72% over echte trage wegen, al kom je af en toe nog wel eens een auto tegen, wat meteen verklaart waarom de modderige wegen er nog wat slechter bij liggen dan nodig, al blijft het allemaal best doenbaar. Het wandelnetwerk is vrij goed bewegwijzerd, al bij al moesten we maar één keer twijfelen en gokten we meteen ook juist. Het kaartje en de gpx kunnen ongetwijfeld voor ondersteuning zorgen. Wie denkt om hier een rustige, vlakke tocht te vinden, is er aan voor de moeite: de ontwerpers hebben gekozen voor een traject met een vijftal afdalingen of klimpartijen, zelfs met trappen. Wij quoteerden 17/20.

Met trappen overwonnen we meest uitgesproken hoogteverschillen.

Een mooie holle weg bracht ons dan weer naar een lager niveau.

Alle foto's vind je hier.

Het weer.
In vergelijking met de vorige dagen mooi, al waren er altijd wel wat (middelhoge, hoge) wolken in de buurt. Winderig.

De stafkaarten.
24/5-6 Haacht (2020) - 24/7-8 Aarschot (2020) - bij het verschijnen van deze kaartreeks werd naar vereenvoudiging gestreefd en dat gaat duidelijk ten koste van volledigheid en duidelijkheid, zeker waar vele voet- en veldwegen elkaar kruisen zoals hier op de Wijngaardberg.

Hoe we er geraakten.
Zoals eerder geschreven is de aangewezen halte Wezemaal Vleugtweg van buslijn 335 Leuven - Aarschot. Uit Leuven ben je dan al snel een half uur onderweg, met de trein duurt het 7 minuten. We kwamen en gingen dus met de trein, ondanks de extra stapafstand. Wezemaal wordt met 3 treinen per uur wonderlijk goed bediend en dus is er altijd wel een aansluiting in Leuven, dat we met de IC Quiévrain - Liège-Guillemins rechtstreeks uit Halle konden bereiken.

Een beetje geschiedenis.
Toen we op de trein terug stonden te wachten, verbaasden we ons over het aantal medereizigers in Wezemaal (LWZ): een 15-tal, veelal gezinnen met kinderen. Dat hoefde eigenlijk niet te verbazen: tijdens de Kerstvakantie is Leuven ongetwijfeld een attractiepool voor dergelijke gelegenheidsreizigers. Met 3 treinen per uur kan Wezemaal overigens moeilijk klagen over de bediening.
Dat is ooit wel anders geweest.
Aan de vooravond van IC-IR 1984 was die bediening op zijn minst merkwaardig: richting Aarschot stopten de treinen om 12:59 - 16:49 - 17:22 - 17:29 - 17:54 - 18:02 - 18:16 - 18:43 - 19:11 - 23:13. Richting Leuven was het nog poverder gesteld: 6:52 en 7:25, met ook nog treinen om 6:36 en 6:59 die Leuven links lieten liggen en via lijnen 53 en 27 naar Brussel reden.

Met de komst van IC-IR op 03.06.1984 ging de bediening nog achteruit: P-treinen naar Aarschot waren er om 5:36 en 6:35, naar Leuven om 5:36, 6:35 en 7:35.

Op 24.05.1998 werd IC-IR 98 ingevoerd: Wezemaal kreeg meteen een uurdienst, met de L-treinen Leuven - Antwerpen-Centraal, aangevuld met enkele P-treinen. naar Leuven kon je van 4:52 tot 23:38, naar Aarschot van 4:28 tot 22:22.

De volgende verbetering kwam er op 11.12.2005, toen ook de L-treinen Leuven - Hasselt in Aarschot stopten. Met een 20/40 verdeling was de toestand wel niet ideaal.

Op 14.06.2015 werd het aantal treinen op 3 per uur gebracht, toen ook de IC-treinen Leuven - Antwerpen-Centraal stopten.

Het is dus niet te verwonderen dat Wezemaal succes heeft: volgens de laatste tellingen zijn er per weekdag 616 instappende reizigers.

De verbinding.

En wat we beleefden.
Zal het verbazen als ik zeg, dat er nauwelijks iets te melden is? In eerste klas hebben we nauwelijks medereizigers en alle treinen rijden stipt of met een kleine vertraging. De samenstelling van IC 1735 is weer wat overschat, maar omdat er niets over omgeroepen wordt, vermoed ik dat de fout bij het inbrengen van de samenstelling zit, niet bij het vormen van de trein.

De treinlectuur.
Marnix PEETERS, Oogje, Het kleine meisje uit de Lange Tafelstraat.
Lionel SHRIVER, We moeten het even over Kevin hebben.

Acht van de twaalf juryleden van het terroristenproces zoeken (gratis) psychologische bijstand. Als men de volgende keer de jury nu eens samenstelde met horrorfilmfanaten, die zouden tegen een stootje moeten kunnen. Eventjes een bezoekje aan een gespecialiseerde filmzaal en het dozijn is zo gevonden.

Uitgedrukt…
'ne kaljn, mv. kaljes: onnozelaar.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

26-12-2023 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
Niet langer dan van 2005 geleden verscheen Op stap in Vlaams-Brabant Noord-Dijleland. Twintig wandelingen moesten de toerist lokken naar een gebied ten oosten van Brussel dat nog tot de Groene Gordel behoorde. Wij kozen de Dijlevalleiwandeling in Haacht. Ondertussen is een uitgebreid wandelnetwerk uitgerold en de zeshoekige bordjes zijn weggehaald met een grondigheid die de ernst bij het plaatsen en vooral het onderhouden van de bewegwijzering destijds overstijgt. We doen het dus zonder bewegwijzering, maar met de bijkomende informatie die je in het boekje aantreft en op de wandelnetwerken moet missen: over de Sint-Adriaanskapel, de Schonenberghoeve, het natuurreservaat Hooiberg, de Valvekenshoeve, de Dijle en de Oude Hansbrug.

Deze brug is zo recent dat ze zelfs niet voorkomt op de kaart van het NGI. Ik heb het gesignaleerd en het moet gezegd: veelal wordt daar gevolg aan gegeven.

De Sint-Adriaanskapel.

Meer foto's.

Het weer.
Somber, betrokken, grijs en fris, ook door de matige wind.

De stafkaarten.
24/5-6 Haacht (2020)

Hoe we er geraakten.
Zoals altijd hadden we de dagen voor de tocht een strak plannetje uitgewerkt met een reisweg via Mechelen. Een brand besliste er anders over. De vroege ochtendpaniek sloeg al snel om, want we konden evengoed via Leuven reizen, veel verschil maakte het allemaal niet. Heimelijk hoopten we er ook op dat we snel na de trein zouden kunnen overstappen op een bus die ons naar de halte Haacht Don Bosco zou brengen, maar dat was ijdele hoop. We konden net zo goed het beginpunt van de wandeling (de Sint-Adriaanskapel) te voet opzoeken, wat wel twee keer een half uur extra stappen inhield langs weinig aangename drukke wegen. Het gebeurt niet zo vaak dat we zo veel extra moeten stappen, maar de enkele schoolbussen die Sint-Adriaans bedienen, brachten geen oplossing. Voor een keer heb ik de lange, onaangename aanlooproute niet op het kaartje aangebracht. Wie opziet tegen extra kilometers, is het best af met de halte Haacht Don Bosco. De wandeling zelf is 9 à 10 km lang, de TWQ bedraagt 46%: het pad langs de Dijle zorgt voor de hoofdmoot aan trage wegen.
Om het verhaal af te ronden: we reisden via Leuven (niet met de rechtstreekse 1708, want die was afgeschaft), stapten over in Brussel-Zuid en namen in Leuven de L-trein naar Sint-Niklaas.

Een beetje geschiedenis.
Haacht is altijd een soort knooppunt geweest van OV (tegenwoordig zou men van een hoppinpunt spreken, haha) met een spoorlijn en enkele tramlijnen. Ongetwijfeld was Brussel - Haacht de belangrijkste tramlijn: in stapjes geopend bereikte de tram Haacht station in 1890, Haacht Dorp in 1901. Ze werd ook nog verlengd tot Keerbergen in 1949. Haacht station werd in 1924 uit Brussel al elektrisch bereikt. De gedeelten station - dorp en dorp - Keerbergen zouden pas na WO II geëlektrificeerd worden. In 1960 (grotendeels al in 1958, eigenlijk) werd de reizigersdienst verbust. Een tweede tramlijn verbond Haacht met Aarschot en Tienen vanaf 1901. In 1953 hield men het ook hier voor bekeken.
Alle informatie over de spoorlijn 53 vind je hier. Een van de opmerkelijkste treinen die ooit Haacht bedienden, was Z 2216 met de volgende dienstregling: Brussel Zuid 15:51 - Brussel-Centraal 15:54/15:55 - Brussel-Noord 15:58/16:02 - Schaarbeek 16:05/16:07 - Haren (Noord) 16:13 - Vilvoorde 16:16 - Hever (Hofstade) 16:25 - Boortmeerbeek 16:29 - Haacht 16:33 - Wespelaar-Tildonk 16:36 - Wijgmaal 16:42 - Leuven 16:46/16:53 en verder als stoptrein naar Hasselt (weliswaar zonder stop in Wezemaal), waar hij aankwam om 17:52. Het is een van die treinen die een trouw publiek aantrekken (denk nu aan de Dampoort-Express), van pendelaars en treinliefhebbers die de kans kregen om baanvakken te verkennen die anders niet bereikbaar waren. Toen de trein geschrapt werd, stuitte dat dan ook op veel woede en onbegrip, maar het mocht niet baten.

De verbinding.

En wat we beleefden.
Het was dus echt schrikken vanmorgen en in de gauwte werden alternatieven opgezocht; ik stak voor alle veiligheid mijn afgedrukte versie van het spoorboekje in mijn rugzak, dat van vorig jaar wel te verstaan, want dat van 10 december 2023 is pas beschikbaar half januari 2024.
Zoals altijd hoopten we nog mee te mogen met S 1557 van 8:57, maar treinen zijn altijd stipt als ze dat niet moeten zijn en dus is het wachten op IC 3207 van 9:02. De beperkingen van het seniorenbiljet, nietwaar, al wegen deze niet op tegen het voordelige tarief. Niet dat die enkele minuten het verschil zullen uitmaken, maar de S-trein is nu eenmaal wat minder druk dan de IC, die uit 4 M7 bestaat. Die zitten inderdaad goed vol, ook in eerste klas. Vroeger bestond deze IC uit 2 breaks en het valt me altijd weer op dat 4 M7 eigenlijk geen extra capaciteit bieden. De trein vertrekt met 1 minuut vertraging in Halle, maar nog voor Vorst-Zuid rijden we trager dan normaal en voor Brussel-Zuid staan we zelfs helemaal stil. Vroeger grapte ik dat dit de halte Zennebrug was, want het gebeurde/gebeurt zelden dat een trein die over lijn 96A komt zonder problemen in Brussel-Zuid geraakt. We komen aan met 8 minuten.
IC 408 lijkt wel op tijd te rijden: deze trein bestaat uit een mengeling van I11- en M6-rijtuigen; ergens moeten er beslissers zitten bij de NMBS die niet gespeend zijn van enige fantasie. Hoe het zit met de aerodynamica als je M6-rijtuigen in het midden van de trein achter een veel lager I11-rijtuig spant, is een open vraag. Ook met deze trein loopt het trouwens mis: we vertrekken met 7 minuten vertraging, ook al verschijnt de mededeling dat het instappen afgelopen is ongeveer op tijd. Dat wordt weer een spannend ritje, met 10 minuten overstap tijd in Leuven. Het blijft bij 7 minuten. Twee jongeren (studenten gezien hun bestemming?) hebben al dan niet verkeerd plaatsgenomen in eerste klas en het wordt ook een vervelende reis naar Leuven, met gasten die zichzelf de hele tijd uitlachen. Ik weet trouwens niet of dit een geijkte uitdrukking is, maar bij ons betekent het: lachen om te lachen, ook als er niet te lachen valt. Als we uitstappen geef ik toch maar een sneer: als u in eerste klas wil reizen, moet u het ook wat rustiger doen. Beleefd, hé, die u?
Maar kom, we halen de aansluiting naar Haacht nog nipt. Zo komen we eigenlijk vroeger aan dan in onze oorspronkelijke planning.

De terugreis zou zo pal in de namiddag vlot moeten verlopen, maar dat is buiten de waard gerekend. De L-trein 2783 heeft al 3 minuten vertraging bij vertrek in Haacht (- en dat is niet het gevolg van de moeite die mijn vrouw heeft om in te stappen, "dankzij" de lage perrons en het gebrek aan houvast in het vierledig stel -), maar staat erg lang stil voor Leuven. We kunnen moeiteloos een gesprek afluisteren tussen 2 NMBS'ers: het woord controle komt minstens 10 keer voor in het gesprek. Ik vermoed dat controle een van die woorden is met een betekenisuitbreiding, zoals taalkundigen het noemen: het woord moet niet langer letterlijk genomen worden, maar heeft een uitgebreide betekenis gekregen, in dit geval "in de trein meereizen". Ik vermoed dat we hebben gewacht tot een soort locomotieventrein (met een I11 in het midden) gepasseerd is. Voor ons betekent dat 10 minuten vertraging én een gemiste aansluiting met IC 435. Het wordt dus IC 3637 via de Luchthaven. En zoals ik de vorige keer al schreef: ze bestaan nog vriendelijke, actieve tbg's. Ook in de aansluitende trein (S 1586). Twee dames proberen het met de tbg op een akkoordje te gooien: één heeft een eersteklasabonnement, de andere niet. Ze hebben elkaar zogezegd al jaren niet meer gezien, maar dat zal wel de smoes van de dag zijn. Ze mag voor één keer blijven zitten. Ik kan het niet laten: als ik gewoon het hele jaar tweedeklasbiljetten zou kopen en toch in eerste ga zitten, zou ik honderden euro's per jaar besparen. De tbg is verstandig genoeg om hier niet op in te gaan. Die met het tweedeklasbiljet wel: ze vindt dat we een dik pensioen moeten hebben om eerste klas te betalen. Tja, we hebben alle twee ons leven lang fulltime gewerkt en dat we ook al ons hele leven een tweede auto uitsparen helpt ook. Maar waar moeit ze zich eigenlijk mee? De vertraging beperkt zich tot 2 minuten bij aankomst in Halle, tegenwoordig is dat een succes. Overigens zal er kort nadien iemand onder een trein sukkelen in de NZV. Het kan weer niet op. En ongetwijfeld ook de volgende dagen voor de gebruikers van lijn 25…

De treinlectuur.
Marnix PEETERS, Oogje, Het kleine meisje uit de Lange Tafelstraat.
Lionel SHRIVER, We moeten het even over Kevin hebben.

Vandaag start een campagne om geweld tegen leden van hulpdiensten als brandweerlui en ambulanciers aan de kaak te stellen. Is het niet godgeklaagd dat er hominiden rondlopen met de hersenen van een amoebe waarvoor geld aan een campagne moet gespendeerd worden? De campagne zou trouwens gerust uitgebreid mogen worden tot uniformdragers als politie, trein- en buspersoneel.

Uitgedrukt…
Die moet je niet in je karre hebben: die kun je maar beter vermijden, niet meevragen, je kunt maar beter niet met hem/haar te maken hebben.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

18-12-2023 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
Toegegeven, als je een Via Compostela volgt kom je als rechtgeaard wandelaar (hopelijk niet als overtuigd pelgrim) in de helft van de gevallen bedrogen uit. Vandaag staat er eigenlijk een soort stadswandeling op het programma, langs de Via Brabantica, van Luchtbal tot Borsbeek. Dit is echt niet ons ding en het stukje Rivierenhof kan enkele kilometers langs de Turnhoutsebaan echt niet doen vergeten. De wandeling is 14.3 km lang, de TWQ bedraagt 13%, veel te weinig dus. Voor de rest vertoont dit deeltraject alle kwalen van veel Compostelaroutes in Vlaanderen: veel asfalt of beton, ontbrekende bewegwijzering en op de koop toe ook nog varianten in de stad en tegenspraak tussen kaartje en tekst. Nee, we werden echt niet bekoord en quoteerden dan ook 4/20. De enige reden waarom we toch koppig dergelijke trajecten blijven stappen is de volledigheid en de hoop dat het de volgende keer (veel) beter wordt. Samengevat: ondanks bewegwijzering (?) en topogids met kaartjes moet je dit niet opvatten als een wandelroute, wel als een deeltje van de lange weg naar Compostela voor de bedevaarder, die wel voor een gesloten Sint-Jacobskerk komt te staan… Kaart en foto's.

Het Groot Schijn aan de grens van stad en Rivierenhof.

In afwachting van Kerstmis. (Borsbeek)

Het weer.
Erg somber (zie de foto's), maar het begon pas te (mot)regenen toen we op de bus stonden te wachten.

De stafkaarten.
15/3-4 Antwerpen (2018)

Hoe we er geraakten.
De heenreis was makkelijk, met een overstap op een rechtstreekse IC naar Luchtbal, de terugreis was nauwelijks moeilijker, met een bus die om de twintig minuten rijdt tussen Borsbeek en Berchem en dan opnieuw 2 treinen naar Halle.

Een beetje geschiedenis.
Het centrum van Borsbeek werd oorspronkelijk niet bediend: de tramlijn Antwerpen - Broechem reed ten noorden van de dorpskern. In de dienstregeling van de jaren 1930 wordt voor Borsbeek de halte Fort 2 vermeld: de tram volgde inderdaad de huidige N116. De tram reed van 1889 tot 1958; het gedeelte Antwerpen - Broechem - Lier werd geëlektrificeerd in 1930. Volgens Wikipedia zou het lijnnumer 42 al in die periode ingevoerd zijn. Feit is dat de latere buslijn ook dit nummer droeg. In de gekende stijl van de Antwerpse NMVB-groep werd een ingewikkelde tabel ingevoerd: Antwerpen - Wommelgem - Broechem - Emblem - Lier en Zandhoven - Herentals. In feite had de bus eindbestemmingen in Wommelgem, Broechem, Lier en Zandhoven.

De verbinding.

En wat we beleefden.
IC3408 rijdt vandaag zoals voorzien met 2 vierledige stellen. Bijna één keer per week valt een stel uit en dan is dit geen aangename trein meer. Voor Brussel-Zuid lopen we drie minuten vertraging op. De IC naar Essen lijkt stipt te zullen rijden en dat lukt ook… tot Mechelen, waar we 5 minuten vertraging oplopen. En ja, ze bestaan nog, de joviale, vriendelijke, plichtbewuste treinbegeleiders die je ticket controleren. Ze ging zelfs twee keer door haar trein, één keer na Mechelen en één keer na Antwerpen-Centraal.

De bus van lijn 20 rijdt lange tijd stipt maar met zicht op het station van Antwerpen-Berchem lopen we toch 3 minuten vertraging op. Ontwaarden of iets tonen lijkt beneden de waardigheid van zo goed als alle Antwerpenaars. Ik vraag me af of je nog van een aansluiting bus/trein kunt spreken als je ziet hoe ver de ingang van het station van de halte aan busperron 15 ligt. Maar we halen de trein zonder problemen. Het is een zogenaamd trage IC, bestaande uit 2 desiro's. Dat hij traag is, heeft duidelijk minder te maken met enkele bijkomende stilstanden (t.o.v. de "snelle" IC's) dan wel met de ruime rijtijden. Nog even de IC naar Tournai nemen en we komen aan in Halle, voor een keer tevreden over de treinreis, maar een stuk minder over de wandeltocht.

De treinlectuur.
Dorothy L. SAYERS, Murder must advertise. Sayers is ondertussen voor de overgrote meerderheid een illustere onbekende geworden en toch mag ze zonder problemen plaats nemen naast o.a. een grote naam als Agatha Christie. Ze is ook de meest literaire van alle grote detectiveschrijvers van de 20^ste eeuw, lang voor het begrip literaire thriller een waardeloos cliché werd.
Lionel SHRIVER, We moeten het even over Kevin hebben.

In Rough diamonds hebben ze het probleem van de Nederlandsonkundige Vlaamse acteurs op een drastische maar efficiënte manier opgelost: ze laten ze gewoon Jiddisch praten, dan hoor je de onderliggende West-Vlaamse, Brabantse en andere Kempische accenten niet (zo erg) meer.

Uitgedrukt…
Op den boef: zonder veel nadenken, zonder rekening te houden met het uiteindelijke resultaat. Iets op den boef doen.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

14-12-2023 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
De gemeente Lasne gaf in samenwerking met het NGI een wandelkaart uit met 210 km bewegwijzerde wandelingen. Dat is een erg handige aanvulling op de herwaardering van de voetwegen met wegwijzers over het hele grondgebied van de gemeente. Ons oog viel op wandeling 2 uit Ohain Moulin d'Ohain, al is van die molen niet zo heel veel te merken als je trouw de soms ontbrekende bewegwijzering volgt. Je kunt maar beter goed uit je doppen kijken en dit kaartje zal daarbij voor de nodige steun zorgen.
Het werd een korte (7.2km) maar erg pittige wandeling, die voor 33% over goed begaanbare voetwegen loopt; die voetwegen zijn dikwijls steile overbruggingen tussen andere wegen: sterk dalen en stijgen zijn dan ook nooit ver weg. Voeg aan die voetwegen nog enkele kilometers kasseiwegen (niet meegeteld in het TWQ) toe en je kunt veronderstellen dat dit een rustige wandeling werd zonder al te veel hinder van het wegverkeer.

Halte-uitrusting.

De Lasne, bijrivier van de Dijle. In het Nederlands heet hij de Laan.

Meer foto's vind je hier.

Het weer.
Zwaar en later volledig bewolkt: de voorspelde regenzone nadert inderdaad, maar we konden het tot thuis droog houden. Wel fris!

De stafkaarten.
39/3-4 Waterloo (2021)

Hoe we er geraakten.
Buslijn 39 Waterloo - Louvain-la-Neuve is de enige die het centrum van Ohain bedient. De NMBS staakt vandaag en dat we uitsluitend gebruik maken van bussen van de TEC mag je gerust beschouwen als een opgestoken middelvinger ter attentie van de vakbonden. Vroeger, toen ik nog de illusie had dat het OV de oplossing was voor de verkeersproblemen, kon ik me daar nog stevig over opwinden, omdat elke actie weer tot reizigersverlies leidde. Tegenwoordig laat het me eerder koud, omdat we de vakbonden allang niet meer nodig hebben om de boel in het honderd te laten lopen.
Van Halle naar Braine-l'Alleud rijdt er op weekdagen elk uur een bus van lijn 114, maar lijn 39 wordt kariger bediend. Dat er een gat zit van meer dan 3 uur in de voormiddag, beperkt onze mogelijkheden aanzienlijk. We kunnen in deze periode van het jaar moeilijk anders dan op de middag vertrekken. Terugkeren schept trouwens minder problemen.

Een beetje geschiedenis.
Ohain is een van die dorpen die nooit heeft kunnen genieten van een trein- of tramverbinding, al betekende dat meestal wel dat die gemeenten vanaf de jaren 1930 een busverbinding kregen. Voor Ohain is dat niet anders, alhoewel het een hele tijd zal duren voor het centrum (met de huidige halte Place Communale) bediend zal worden. Ten noorden van het centrum kwamen de bussen wel bij een kruispunt (Messager) dat ook vandaag nog bediend wordt door lijn 558, die we al herkennen in 1934 (tabel 280) en 1938 en 1948 (tabel 39). In de loop van de jaren 1950 verandert er niet zo veel: dat is wel het moment waarop tabel 558 opduikt, nummer dat tot nog niet zo lang geleden ook als lijnnummer gebruikt werd. In 1957 verschijnt ook een schooldienst, een circulaire lijn van Braine-l’Alleud via Ohain, Genval (of Rixensart) terug naar Ohain en Braine-l’Alleud.
in de jaren 1960 brengt men alle varianten samen in één tabel: 558-559-560, maar het centrum krijgt niet meer dan een marktdienst naar Wavre, op woensdagvoormiddag. Dat bleef vele jaren een zo goed als onveranderde toestand, tot net voor de eeuwwisseling de TEC begon te experimenteren met de zogenaamde Rapidobussen, de voorlopers van de huidige expressbussen. Ohain kwam op het traject van de Rapidobus 3 die Waterloo met Ottignies verbond via Braine-l’Alleud. Het was een Rapidobus en het hele traject telde maar 13 halten. Meer dan een functionele lijn was het eigenlijk niet: ochtend- en avondspits en een rit op woensdagmiddag, daar moesten we het mee stellen. Louvain-la-Neuve werd niet eens aangedaan.
Toch (of misschien zoals te verwachten was) bleek deze rapidobus geen succes: hij werd vervangen door een lijn 39 (zie de jaren 1940 en 1950, maar dat zal wel toeval zijn…). De buslijn werd verlengd tot Louvain-la-Neuve en het aantal halten werd net niet verdrievoudigd. Uiteraard had dat ook invloed op de rittijd: tussen Waterloo en Ottignies ging die van 46 naar 61 minuten. En van een functionele bediening stapte men over op een toch wat beter gestoffeerde dienstregeling die het ons nu mogelijk maakt om deze buslijn te gebruiken voor een van onze kortere wandelingen.

De verbinding.

En wat we beleefden.
De ruime omgeving van Halle ligt al maanden in het vizier van Fibernet, zoals de rest van Vlaanderen, en omleidingen van buslijnen zijn hier dan ook de regel geworden. Tot voor kort moest lijn 114 een omleiding volgen in de richting Braine-l'Alleud, nu is de situatie al een tijdje omgekeerd. Er zit wat meer volk op dan gewoonlijk, want donderdag is marktdag in Halle. Wij nemen de bus trouwens niet aan het station van Halle, maar na een wandeling van een klein half uur, kunnen we de bus nemen aan de halte Van de Velde. Prachtige naam die dateert uit de oerhistorie, toen hier nog een herberg lag met die naam. De rit verloopt vlot en dus hebben we wel erg veel aansluitingstijd in Braine-l'Alleud. Dat geeft ons ruimschoots de tijd om de boterhammetjes aan te spreken en op verkenning te gaan, want de haltes van de TEC liggen hier aan beide zijden van de spoorlijn. Perron 1 tot 9 aan de zijde waar de bussen al langer vertrekken, enkele bijkomende perrons aan de andere zijde, bereikbaar via de doorgang onder de sporen. Perron 4 is goed voor bussen uit en naar Waterloo. Een jongedame wil weten of ze de W moet nemen om in Waterloo te geraken; vermoedelijk neemt ze op niet-stakingsdagen de trein en is ze nu wat onwennig op zoek naar een alternatief. Eenmaal in de bus probeer ik de rit te volgen op de dienstregeling die ik thuis heb afgedrukt, maar de TEC-BW heeft de gewoonte om de haltenamen in het grijs te zetten op de halteborden. Dus schakel ik voor de zekerheid de app van de TEC in, maar na een tijdje raakt die geblokkeerd: leve het digitalisme! Papier brengt dus eens te meer de redding. Aan de halte Place Communale zien we dat de halte hier ook op een erg duidelijke manier wordt aangeduid: ik heb er foto's van gemaakt. Het systeem met de aanduiding van de wachttijd is wel buiten dienst.

Voor de terugrit zijn we nog net op tijd voor de bus van 14.43. Het is een gelede bus met halteaanduiding binnenin maar die hebben we nu niet echt nodig: we rijden immers mee tot het station van Braine-l'Alleud. We hebben opnieuw 38 minuten overstaptijd. Voor de bierliefhebbers: de Nord-Expres rechtover het station heeft een ongelooflijke bierkaart.
Maar we kunnen dus mee met de 114 van 15.38 die toch ook weer aardig bezet is. Deze keer moeten we wel een omleiding volgen en samen met wat files onderweg leidt dat toch tot 10 minuten vertraging. We zouden opnieuw te voet naar huis kunnen trekken - dus nog een half uurtje stappen - maar we maken er een specialleke van door over te stappen op lijn 155, aan de halte Nijvelsesteenweg. Die rijdt gelukkig want de laatste tijd vallen de bussen hier vanaf de namiddag als vliegen. Gisteren nog waren er zo een zevental bussen van lijn 155 geschrapt: de Lijn kan zich nog altijd verstoppen achter een gebrek aan chauffeurs, maar van een chauffeur weet ik dat vooral het gebrek aan bruikbare bussen aan de basis ligt van de wel erg onbetrouwbare dienst.

De treinlectuur.
Dorothy L. SAYERS, Murder must advertise. Uit 1933 al, ik kocht het boekje voor 60 BEF. Hoofdfiguur is Lord Peter Wimsey, die als hobby misdaden oplost. In die tijd was de hoofdcommissaris nog een man van enige leeftijd, geen vrouw zoals later (in de jaren 2000) of zwarte vrouw (zoals nu).

Goed nieuws uit het onderwijs: de jongste resultaten van PISA zijn zo slecht, dat het bijna niet meer slechter kan worden, zeggen sommige experten. Ook goed nieuws voor wie helemaal blut is: de bankrekening staat zo laag dat het alleen maar beter kan worden. Of: het gaat zo slecht met de betrouwbaarheid van NMBS en De Lijn, dat het alleen maar opwaarts kan gaan…

Uitgedrukt…
Van tijd te zot, van tijd te bot. Of hoe je wisselende stemmingen ook zonder psychiatrische geheimtaal kunt vatten. (Van tijd betekent soms.)

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

07-12-2023 om 00:00 geschreven door overweg13