Trein en bus, wandelen en weer, en van die hobby's meer
03-02-2008
3 februari 2008
Alhoewel de Vastenvakantie voor ons een uitgelezen periode is om ook eens tijdens de week te stappen, verkiezen we deze keer op zaterdag én zondag te stappen, want de weersvooruitzichten zijn eerder somber voor de komende vakantieweek. Nummer 1201 wordt een tocht langs de GR Kempen, alweer een vervolg op een wandeling uit 2007, namelijk tussen Arendonk en Dessel. Ten westen van Arendonk bleek de vorige keer een gebied te liggen dat niet bepaald een schitterend wandelgebied genoemd kon worden, maar ten oosten ligt een aantrekkelijk watergebied, met de Wamp in de hoofdrol. Die loopt nog in een keurslijf door het gemeenteparkje, maar eenmaal in de vrije natuur is het een rustig riviertje, dat zijn overschotten deponeert in min of meer grote moerassen of vijvers. Die waren meteen een eerste markant punt op deze 17 km lange tocht. Later volgden we een tijdje het kanaal Dessel - Schoten, geprangd tussen fantastische bomenrijen, die in de winter nog extra fotogeniek worden. En ten slotte was er nog een rustig en aangenaam traject langs De Gracht, een artificieel afleidingskanaal, dat zich wondergoed heeft weten te vermommen als een natuurlijke waterloop. Alleen op het einde werden we even ontgoocheld door een trajectwijziging. Een ongetwijfeld interessante trage weg langs de Voorste Nete is afgesloten, en een rechtzaak brengt voorlopig geen soelaas. Toch scoort deze GR met een TWQ van 62 % niet echt slecht, als is elk bijkomend stukje (onverharde) trage weg meegenomen. Alles samen werd het een wandeling die best te doen was: zwakke punten zijn nu eenmaal zo goed als onvermijdelijk, maar als hij af en toe echt interessant stukjes gepresenteerd krijgt, is een mens al snel tevreden.
Het ontbreken van een rechtstreekse Brussel - Turnhout tijdens het weekend maakt de verplaatsing natuurlijk wel wat complexer. Maar voor een keer is de aansluiting in Brussel geen werk van lange adem door de zondagsdienst tussen Halle en Zuid. We nemen de IC 1906 (met loc 2139 vooraan - verrassend, want deze IC's reden tot in december allemaal met de loc achteraan naar Brussel - en rijtuig 51036 en nog een stuurstandrijtuig achteraan) en komen zo goed als op tijd (+1) in Brussel-Zuid aan. Tussen Brussel-Zuid en Antwerpen-Berchem willen we de 3258 (ms413) nemen, een semi-direct van vroeger pur sang, dachten wij, maar vanaf Mechelen begint hij plots ook als stoptrein te rijden, net als tussen Brussel en Mechelen. Papieren spoorboekje, aankondigingsbord in Brussel-Zuid en ARI waren nochtans unaniem: rechtstreeks van Nekkerspoel naar Berchem, met voorziene aankomst om 9:00. Blijkt dat deze trein o.a. vandaag als stoptrein rijdt. Gelukkig is er een bereidwillige treinbegeleider die Berchem van onze komst op de hoogte stelt, want de aansluiting met de IR naar Turnhout zou anders ongetwijfeld vertrokken zijn. Op spoor 9 (op hetzelfde perron dus) staat de IR 4929 (ms 373) mooi op ons te wachten. Tijd om beide treinbegeleiders en onderstationschef te danken voor deze service is er nauwelijks, maar we slagen er toch nog net in, en willen onze dank graag nog eens langs deze weg bevestigen. Vier minuten vertraging kost dit, maar vanaf Herentals is die vertraging geheel ingelopen. Achteraf bleek dat ik de werfinfo had moeten raadplegen: dan had ik geweten dat er werken waren op lijn 25 en dat de treinen tussen Mechelen en Antwerpen volgens een bijzondere dienstregeling reden. Binnenkort moet ik een dag vakantie nemen om uit te pluizen waar de dienstregelingen gewijzigd zijn, en waar de GR's verlegd zijn. Maar kom, dankzij de goede wil van het NMBS-personeel komen we op tijd in Turnhout aan, waar we de bus van lijn 480 naar Arendonk (Reusel) nemen. Het is een gelede Van Hool van stelplaats Turnhout (ab 4798) op dit vroege zondaguur in die richting wel erg ruim bemeten. Dat is ook de dienstregeling van deze lijn, blijkbaar, want we komen 6 minuten vroeger dan voorzien in Arendonk aan.
De terugkeer uit Dessel wordt wel getroffen door de gekke weekenddienstregeling tussen Brussel en Halle. Het begint nochtans goed (?) met een bus van lijn 470 die 3 minuten te vroeg in Dessel aankomt, en in Mol al 6 minuten voor zit op zijn schema. Het is een standaard Van Hool deze keer: ab3590 van stelplaats Mol. In Mol hebben we nu eindelijk de tijd om het nieuwe station te keuren. In vergelijking met dat van La Louvière de dag voordien lijkt dit luxueus. De rit naar Antwerpen-Berchem verloopt rustig met drie mw41: wij zitten in de middelste, de 4140. Het vierkant wiel krijgen we er gratis bij. (15:57 - 16:39; de trein rijdt probleemloos op tijd.) In Antwerpen-Berchem hebben we 5 minuten overstaptijd naar de IC naar Brussel-Zuid. Tot mijn verbazing, ontroering en blijdschap komen drie bordeaux stelletjes aangereden. Doorsnee reizigers zullen wel anders reageren wanneer ze dit zien, maar ik wil best nog wel eens tussen Antwerpen en Brussel sporen zoals vele jaren geleden. Ms 667 komt daar uitstekend voor in aanmerking. Ondanks 2 werven (Kontich en Vilvoorde) blijft de vertraging beperkt tot 3 minuten in Brussel-Noord.
Geen nood want we hebben er 51 minuten aansluitingstijd. De Hermes is op zondag gesloten, en de schaarse etablissementen in de middengang dito of sowieso te goor, dus wordt het wachten op een harde bank in de grote stationshal. Twee sudoku's en een interview met Stevaert later stappen we in stel 812 dat vandaag de IR naar Binche doet: 18:08 - 18:28. Een minuutje later dan 18:28 stappen we in Halle uit, heimelijk hopend dat we in de komende week nog eens op uitstap kunnen.
De laatste wandeling is echt wel al een tijdje geleden nu, maar vandaag trekken we voor de 1200ste keer onze wandelschoenen aan. Ik heb er eerlijk gezegd geen idee meer van hoeveel paren Meindl, Lowa en dies meer we al versleten hebben, sinds we in 1976 begonnen met stappen door het hele Belgenland. Nummer 1200 ligt in Wallonië op ons te wachten. Het is een deel van de GR 12 (Amsterdam - Parijs) tussen Seneffe en Mariemont. Dat is net geen 16 km. Op ons parcours worden we getrakteerd op een kasteel (Seneffe), een oud kanaal mét tunnel (een Kanaaltunnel, dus), een schitterend stuk langs de Ruisseau de Scailmont en een fraai kasteelpark annex museum in Mariemont. Dat het pad langs de Ruisseau de Scailmont ons verrast, heeft een dubbele reden: niet alleen is het van een onverwachte schoonheid, het komt ook niet voor in de topogids, want het is een wijziging na het verschijnen ervan. Eigenlijk zou je dat altijd eerst eens moeten nakijken, en de trajectwijziging in Godarville had ik wel gevonden op de website van de SGR, die in de buurt van La Hestre niet. Natuurlijk moet je in deze streek ook rekening houden met minder fraaie stukjes, maar de ontwerpers zijn er erg in geslaagd om die tot een minimum te beperken. Het TWQ bedraagt 70 %.
Eigenlijk ligt de bestemming bij de deur, maar met het openbaar vervoer wil dat niet altijd zeggen dat je er ook snel komt. Toch gaat het vandaag vlot: De planners suggereren een verbinding via Manage, met een overstap aldaar tussen 2 bussen, maar de verbinding met een treinoverstap meer, en maar één bus, duurt nauwelijks langer, en zo vermijden we ook nog een half uur overstap aan het station van Manage. Het wordt het volgende: - van Halle (8:16) naar Brussel-Zuid (8:34) nemen we de L naar Leuven (3657 - vandaag ms 978, een gemoderniseerd klassiek stel, dat nu pronkt in de GEN-kleuren); - in Brussel-Zuid (8:45) nemen we de IC naar Charleroi-Sud (2029) tot Nivelles (9:11) - vierledig stel 833 kwijt zich keurig van haar taak als manusje-van-alles - de treinbegeleider begint een babbeltje over wandelen langs oude spoorlijnen en over de oude lijn 141 die in Nivelles zwaar toegetakeld is in het kader van het GEN; het enige wat op dat vlak voor vandaag op het programma staat is een kort stukje langs de vroegere lijn 113 Manage - Piéton, waar ik destijds nog over tufte in L-rijtuigen, M1's en autorails van de reeksen 45 en 46. Ik zal pas vandaag ontdekken door welk schitterend strookje bos deze lijn liep tussen Manage en Bellecourt. Ik betrap er me zelf trouwens op dat ik al even moet nadenken over de haltes van deze lijn; het is dan ook weldra 25 jaar geleden; - in Nivelles nemen we de bus van de TEC-Brabant-Wallon van lijn 72 naar Manage. Het is ab 6683, een Irisbus Agora S, van stelplaats Nivelles, voor ons een eerste kennismaking met dit type bus. De bus zit aardig vol, want het is markt in Nivelles, en de lijn loopt in een wijde boog rond dit stadje, zodat eerste nogal wat reizigers kunnen opgepikt worden. Het gros stapt uit in de buurt van de markt, en ze worden natuurlijk afgelost door marktbezoekers op de terugweg. Ondanks de drukte slaagt de chauffeur erin ons stipt op tijd (9:52) aan de halte Seneffe Centre te deponeren.
De terugreis verloopt redelijk eenvoudig, al had het nog eenvoudiger gekund, mocht de treinhalte Mariemont nog bediend worden, maar die is net als lijn 113 gesneuveld onder het bewind van een baardige smurf die zichzelf expert in alles waant/waande. Nu wordt het dus de bus van lijn 82. We staan met drie te wachten, wij twee en een dame met een schattig accent dat met het mijne mag wedijveren. De bus komt eraan met nauwelijks 3 minuten vertraging en volgens onze medereizigster mogen we van geluk spreken, want deze bussen hebben vaak veel vertraging. Ik bedenk dat wat vertraging me eigenlijk niet echt kan schelen: de week voordien is er nog een bus van deze lijn gewapenderhand afgeleid naar Gosselies, wat uiteraard een staking tot gevolg had in de voorbije week. Het is ab3605 (een Van Hool A500, van stelplaats La Louvière) en deze keer is het staan geblazen, want we zijn niet de enigen die naar La Louvière willen. Morlanwelz (Saint-Arthur) 15:14 - La Louvière 15:32. Aan de halte Carrefour du Gazomètre (lekker verwarrend want vlakbij het station) is de vertraging al opgelopen tot 8 minuten, maar geen nood: onze trein vertrekt pas om 15:59; de IR 3915 (ms 825) brengt ons rechtstreeks naar Halle, waar we zoals voorzien om 16:31 aankomen. Het wordt een ritje zonder geschiedenis, maar met een vriendelijke treinbegeleidster.
Sneller dan voorzien binden we vandaag al opnieuw onze wandelschoenen aan. "Ze" voorspellen dan ook een mooie zondag, en zo aan het eind van een vakantie is er wel wat tijd op overschot. In De Wandelvogel van januari 1997 verscheen een taalgrenswandeling met de naam Rond d'Hoppe en Bos-te-Rijst. Ze is net geen 11 km lang, en brengt de wandelaar langs enkele pareltjes: het Bos-Terrijst (zo spelt het NGI het), het golvende landschap, de lange onverharde weg naar de Caplette met de imposante zandstenen in de holle weg. Eigenlijk zou daar ook nog een deel van Pottelbergbos moeten bij zitten. Maar het bos is sinds 2001 privé geworden, en bron van conflict tussen natuurbeschermers en de snode eigenaar die de uitgegraven zandgroeven liefst van al met afval vol zou willen storten. Van deze toestand zijn vooral de liefhebbers van prachtig beukenbos, de GR-wandelaars en een VRT-cameraman de dupe. De beschreven weg is langs beide zijden met poorten afgesloten. Met een TWQ van 48% scoort deze wandeling niet eens erg hoog op dit vlak, maar wees gerust: het is een pareltje, en het beton en asfalt worden ruimschoots goedgemaakt door de vele vergezichten op o.a. het Muziekbos en Ronse.
In Halle rijden de treinen tijdens het weekend nog altijd gegroepeerd over enkele minuten (3 treinen in een tiental minuten en toch bijna geen enkele goede aansluiting in Brussel) en dat ondervinden we vandaag ook weer aan den lijve. We vertrekken in Halle om 8:27 (8:32 was onze doeltrein, maar we waren ruim op tijd) met IC 1907. Dat zal nog wel gebeuren, want als je kunt kiezen, kies je natuurlijk voor de M4's van deze IC, liever dan de nochtans ook knusse vierledige stellen van de IR uit Binche. Loc 2128 duwt o.a. het stuurstandrijtuig 58038. Ik merk dat deze IC's nu via lijn 96A rijden, wat in het spoorwegjargon uit de streek de "ceintuur" heet, omdat deze lijn zich zo mooi rond de spoorweginstallaties van Vorst legt. Door deze trein te nemen is de overstaptijd in Brussel-Zuid nu al 57 minuten lang, in plaats van de voorziene 52. Het is toch wat van het goede te veel. Om 9:35 komt IC 2331 aangereden (ms 409). Die zal ons probleemloos op tijd afleveren in Zottegem, waar we 7 minuten overstaptijd hebben naar bus 21 Zottegem - Ronse. Het is (alweer) een Jonckheere Transit 2000 (ab2290-54), van de firma Geenens, die haar garage pal bij onze afstaphalte heeft liggen.
De terugreis zou analoog moeten verlopen, opnieuw met een reuzeoverstap in Brussel-Zuid. Dezelfde bus met dezelfde chauffeur brengt ons stipt naar Zottegem (15:13 - 15:40). Daar stappen we over op de even stipte IC 2314 (1 break, nl. de allereerste: 301). Tussen Denderleeuw en Brussel-Zuid zijn 4 minuten extratijd in de dienstregeling geïnjecteerd, want weldra moeten ook daar de werken voor het GEN beginnen. Zolang er geen hinder is, zijn die minuten eigenlijk overtollig, en dat blijkt ook: we komen om 16:21 aan in Brussel-Zuid i.p.v. om 16:25. Zo halen we zelfs nog de IC naar Moeskroen van 16:21, die nu aan de kant van de perrons met de lage nummers komt, op weg naar lijn 96 A. Met loc 2107 en rijtuig 51043 komen we 55 minuten vroeger dan voorzien in Halle aan. Ik geloof niet dat we ooit nog eens zo veel geluk hebben met deze verbinding.
Het is even wennen, dat 2008, maar kom... ons nieuwe wandelseizoen begint vandaag, in een soort adempauze tussen 2 neerslagzones. Frank belooft droog weer, al laat hij de deur op een kier: even zullen we dan ook wat gedruppel krijgen. Het wordt het vervolg op een tocht van vorig jaar langs GR 12, die ons vandaag van Onze-Lieve-Vrouw-Waver naar Mechelen zal voeren. Net geen 17 km, een ideale afstand om het eindejaar uit de spieren te weken, al is dat niet zo echt nodig. Het duurt een tijdje voor het echt aangenaam en interessant wordt. Je hebt - zeker in de eerste helft van de wandeling - het gevoel dat er wat fout gelopen is met de verhouding tussen GR en zondagse wandeling met het hondje na het middagmaal, maar gelukkig wordt het tegen het einde aan allemaal een stuk sterker, zeker met de doortocht van het Mechels Broek, waar we ook nog getrakteerd worden op het verweiden van de Gallowaystiertjes. Hoedje af voor die dappere mannen van Natuurreservaten die zich gewapend met wat hooi tussen de duchtig grazende dieren wagen. Voeg daar nog wat Peultenbos en wat Zellaar aan toe, en je hebt een traject dat met een TWQ van 48 % toch nog doenbaar is. Helemaal op het einde wordt de GR zelfs even een extraatje voor de treinliefhebber: je loopt immers vlak in de buurt van het vormingsstation van Muizen (al zie je alleen de immense lichtmasten), en met de Dijle loop je onder een reeks spoorwegbruggen (lijnen 27B, 25, 27) door. De markantste is die van lijn 25 Brussel-Noord - vertakking Luchtbal (zeg maar Antwerpen). Bij de modernisering van deze lijn in de jaren 1930 werd ze verhoogd aangelegd. Het probleem van de Dijlebrug werd opgelost door op de bestaande brug een nieuwe brug op te bouwen.
De verplaatsing gebeurde probleemloos: 's morgens kozen we voor een rechtstreekse Halle (9:15) - Mechelen (9:57), met trein 3258 (ms 397). We konden ons een krappe aansluiting van 5 minuten veroorloven, omdat de lijn toch voor een halfuurdienst zorgt naar Onze-Lieve-Vrouw-Waver met haar lijn 510. De bus was de 4015 (een Jonckheere van stelplaats Heist), die op het korte traject toch 3 minuten vertraging bij elkaar kon rijden.
Voor de terugrit uit Mechelen hadden we keuze zat, al beweren de gebruikers van lijn 25 het omgekeerde. Het werd uiteindelijk de Amsterdammer van 15:20 (loc 1188 - NS-rijtuig 50 84 1070 487), die 1 minuutje later dan voorzien (om 15:37 dus) Brussel-Noord binnenreed. Het is altijd leuk om eens in een rustige Beneluxtrein te zitten. P-trein 8510 (2 breaks - wij in de 371) bracht ons naar Halle, dat we om 16:14 - 4 minuten later dan voorzien - bereikten. Alles OK dus met het openbaar vervoer op deze vrijdag in de koopjesperiode, al vraag ik me af of de treinbegeleiders nu nog altijd staken: 75 minuten in de trein gezeten, en geen garde gezien, laat staan dat er een gecontroleerd zou hebben... Ik moet toegeven dat ik er af en toe wel eens een gehoord heb.