Door Euclides is al het hieronder volgende getaltheoretische bewijs dat wortel 2 irrationaal is gegeven in Boek X van De Elementen. In algemenere vorm was een dergelijk bewijs al eerder bekend, evenals meetkundige bewijzen. De stelling met dit bewijs staat op de eerste plaats in de in 1999 gepubliceerde lijst van de 100 belangrijkste wiskundige stellingen.
De stelling dat een irrationaal getal is, betekende de ontdekking van getallen die niet rationaal waren, dus niet de verhouding van natuurlijke getallen waren. Daarmee werd het wereldbeeld van de Pythagoreërs die de natuurlijke getallen als de maat van alle dingen beschouwden, overhoop gegooid.
Het door Euclides gegeven bewijs is een voorbeeld van een zogenaamd 'bewijs uit het ongerijmde': Neem aan dat de wortel uit 2 een rationaal getal is, dus te schrijven als het quotiënt van twee gehele getallen. Vervolgens leidt een logische redenering tot een tegenspraak. Bijgevolg is de veronderstelling verkeerd en is bewezen dat de wortel uit 2 geen rationaal getal is.
Veronderstel dat een rationaal getal is en dus te schrijven als het quotiënt van twee gehele getallen.
Van die twee gehele getallen zoeken we alle gemeenschappelijke delers, en vervolgens delen we zowel teller als noemer door die delers. Het resultaat is dat de wortel uit 2 geschreven kan worden als a/b, waarbij a en b gehele getallen zijn zonder gemeenschappelijke delers. De grootste gemene deler van a en b is bijgevolg 1; anders geformuleerd: er is geen gemeenschappelijke deler groter dan 1.
Uit volgt
Kwadrateren links en rechts van het gelijkteken levert:
Daaruit volgt dat een even getal is.
Omdat het kwadraat van een oneven geheel getal altijd oneven is, kan a niet oneven zijn en dus is a zelf even. Zeg a = 2 p, met p een geheel getal. Daaruit volgt weer:
, dus . We zien dat b2 even is, en op dezelfde manier als hierboven bij a, trekken we de conclusie dat b ook even is.
Zowel a als b zijn dus even en bijgevolg deelbaar door 2; hieruit volgt: de grootste gemeenschappelijke deler van a en b is groter dan 1 (minstens 2)! Dit is echter in tegenspraak met onze keuze van a en b, die geen gemeenschappelijke deler hebben.
Onze veronderstelling was bijgevolg verkeerd en daarmee is bewezen dat de wortel uit 2 een irrationaal getal is.
De beugelfels met rubberen sluitring en een porseleinen dop werd in de 19de eeuw uitgevonden.
De Grolsch bierbrouwerij (toen heette het nog de klok) kocht in 1897 de eerste beugelfles in. Sinds die tijd is het altijd dezelfde beugelfles gebleven. Nu nog steeds heeft Gorlsch een beugelfles. Deze nieuwe flesverpakking maakte het bottelen van bier mogelijk, waardoor de verkoop makkelijker werd dan als men hele tonnen verkocht. Op den duur kochten en verkochten alle Nederlandse bierbrouwerijen bier in flessen.
beugelfles speciaalbier
De bruine kleur heeft de voorkeur omdat een bruine fles de beste bescherming biedt tegen de zon en andere invloeden van licht.
In de jaren 50 stapte de concurrentie massaal over naar het pijpje van 30 cl met de kroondop. Daarmee kon de thuiswinkelier nog makkelijker bedienen.
Grolsch hield tegen de heersende stroom vast aan de kloekende halve literfles. De fles kreeg wel een iets andere vormgeving door de grafische ontwerper en reclame man Koen van Os. Hij hield de karakteristieke waarde in stand en beperkte zijn bemoeienis tot het embossement (de glazen stempel) op de hals. Deze bescheiden restyling werd in 1975 nog gevolgd door kleine technische aanpassingen van glasontwerpen Floris Meydam.
detail van een beugelsluiting
De beugelfles geldt nog steeds als een eerlijke verpakking. De fles heeft vrijwel geen etiketten en wordt slechts opgesierd met een embleem van gedestilleerde hop en gerst in reliëf. Het vasthouden aan de beugel hield aanvankelijk een zeer risico in. Maar het bleek een goede keuze, omdat het merk Grolsch door de consument vooral dankzij deze verpakking als duurzaam en tijdloos wordt ervaren.
De Grolsch brouwerij is wereldwijd bekend vanwege de unieke beugelfles. Grolsch is een biermerk dat van oorsprong volgens het etiket sinds 1615 gebrouwen werd in Groenlo. Grolsch is het bijvoeglijk naamwoord van Grolle (Groenlo). De Grolsch bierbrouwerijen is een fusie tussen de Achterhoekse bierbrouwerij de klok(Groenlo) en de Twentse Enschedesche stoonbierbrouwerij. Later werd het bier ook in Enschede gemaakt. Een beugelfles is de benaming voor een fles met een speciale afsluiting, in de vorm van een beugeldop. De Grolsch bierbrouwerij is beroemd geworden door zijn porseleinen beugelsdop die uit 1897 dateert. Er worden er meer dan 200 miljoen per jaar gemaakt. In de 20ste eeuw hebben ook verschillende frisdrankfabrikanten de beugeldop toegepast. Tegenwoordig wordt deze beugeldop bij Grolsch gefabriceerd van een soort kunststof, dit om het kenmerkende *PLOP* geluid extra te benadrukken.
Elf bekende nederlanders hebben op initiatief van bierbrouwerij Grolsch een beugelfles beschilderd tot kunstwerk. De bekende Nederlanders, waaronder Rodrigo Otazu, Huub Stapel en Wendy van Dijk, veilden eind januari 2006 op ebay hun kunstwerken voor een zelfgekozen doel. De bekende beugelfles is wereldwijd het symbool geworden voor de onderscheidende en eersteklas Grolsch-kwaliteit
Het oranje rubbertje op de fles wordt soms door muzikanten gebruikt als extra stevige ring ter bevestiging van de schouderband aan een gitaar of basgitaar.
Beugelen is het baggeren van zand op vanaf een binnenscheepje door middel van een schepnet, dat werd opengehouden door een beugel op het eind van een lange stok van ongeveer tien meter. Het systeem werd aangevuld met een touw, dat over een grote schijf (soms een fietswiel) liep. Die schijf hing aan een giek boven het schip. De oorspronkelijke handbeugel had een diameter van pakweg 90 cm. Er kon rond de zeventig kilo zand mee opgehaald worden.
Het uitstekend bruikbare zand sedimenteert in het benedenrivierengebied. Op de Waal en de Merwede, van Varik tot Sliedrecht, werd het gezocht met een steekboom, een stok met een stalen punt. Door daarmee te voelen en te luisteren werd de rivierbodem afgetast naar grof of fijn zand, dat gebruikt kon worden als metsel-, beton- of grintzand. Als het gezochte zand gevonden was werd het schip op boeg-, achter- en dwarsankers gelegd en mast en giek opgedraaid. Het was gebruikelijk dat de luiken gestapeld bleven en het ruim dus open lag. De beugel werd door het zand gehaald en met het touw opgetrokken en de zak werd boven het schip leeggestort.
Later werden er motor aangedreven lieren bij gebruikt en kon er met grotere beugels met een omvang van zeg 120 cm worden gewerkt. Dit lichamelijk zware werk werd weer overgenomen door een kraan met een grijper, een grijperkraanbaggerschip. Men spreekt in plaats van grijpers ook wel van zandknijpers. Uit die tijd stamt ook de zelflosinstallatie. Tegenwoordig gebruikt men voor het winnen van zand meestal schepen die het zand opzuigen, sleephopperzuigers.
De zelfstandige zandhandelaren, die zich in 1949 verenigden in de Nederlandse Vereniging van Beugelschippers, hadden tot halverwege de jaren tachtig allemaal een vergunning van Rijkswaterstaat, daarna moesten de schippers dat zand kopen en werden ze de enige groep aannemers waar Rijkswaterstaat geld aan overhoudt. In november 2001 werd besloten de beugelbond op te heffen.
Het vak van beugelschipper is in Nederland en België uitgestorven.
Spijtig genoeg kreeg ik geen toelating voor het plaatsen van foto's.
Betonning is het met behulp van markeringen aangeven van vaarwegen in relatief ondiep water. Dit gebeurt door het plaatsen van tonnen, boeien en bakens. De wijze waarop dit gebeurt, is internationaal vastgelegd door de IALA in het IALA Maritiem Betonningsstelsel en binnen Europa door de SIGNI voor binnenwateren.
Engels : Sea mark Duits : Schifffahrtszeichen Frans : balisage
boei P1 op de Waddenzee bij Harlingen auteur : Caseman CC 2.5
Bakens worden vooral gebruikt voor de markering van kleine ondiepe vaarwaters. Drijfbakens kunnen stomp of spits zijn. Kopbakens zijn in de grond gestoken, net als steekbakens, wat gewoon takken zijn.
Tonnen zijn er spitsvormig, bolvormig en stomp, mogelijk met een topteken. Ze zijn er in zes verschillende groottes. Daarnaast zijn er de sparboei en de pilaarboei.
Voor bijzondere omstandigheden, zoals 's nachts en met mist, kunnen tonnen voorzien zijn van lichten (lichtboei), sirenes (brulboei) of een bel (belboei). Bovendien is op veel tonnen een radarreflector aangebracht zodat ze op de radar beter zichtbaar zijn.
Voor de verlichting worden tegenwoordig vaak zonnecellen toegepast. In het verleden werden tonnen gevuld met vloeibaar propaangas, waarop de verlichting tot wel een jaar kon branden. Daarna werd de ton opgehaald om aan de wal opnieuw te worden gevuld. Net als bij vuurtorens hebben de lichten op de boeien een verschillend knipperpatroon (karakter) om ze in het donker van elkaar te kunnen onderscheiden.
Betalaïnen zijn een klasse van rode (betacyaninen) of gele pigmenten (betaxanthinen) te vinden bij planten.
Het zijn net als anthocyanen wateroplosbare pigmenten, gevonden in de vacuoles van plantencellen, maar in tegenstelling tot de anthocyanen zijn het indool-afgeleide componenten, gesynthetiseerd uit tyrosine.
De avonturen van Bessy is een stripreeks gecreëerd door WIREL, een pseudoniem dat staat voor het samenwerkingsverband tussen WIlly Vandersteen en KaREL Verschuere. De reeks speelt zich af in het Wilde Westen waar de langharige collie Bessy en haar baasje Andy Cayoon allerlei avonturen beleven.
In 1952 besloten Willy en Karel een strip te maken geïnspireerd op de toen populaire televisiehond Lassie. De eerste stroken van de strip verschenen in 1952 in de Franstalige krant La Libre Belgique en in 1953 voor het eerst in het Nederlands, in De Standaard.
Kort hierna verschenen de eerste albums.
Bessy auteur : Willy Vandersteen
De reeks raakte ook in Duitsland bekend, en werd daar een enorm succes. De vraag op de Duitse markt werd zelfs zo groot, dat men een apart team Bessy-strips liet tekenen voor Duitsland.
Uiteindelijk verschenen er 992 Bessy-albums in Duitsland, heruitgaven inbegrepen, een absoluut record voor Studio Vandersteen.
In 1967 echter besloot Karel Verschuere om op te stappen, alhoewel hij nog enkele albums op freelancebasis maakte. Uiteindelijk verschenen er 164 Nederlandstalige strips en 151 Franstalige afleveringen.
Ook in Zweden kwam de reeks uit, maar dan onder de naam Bessie. Er verschenen 92 albums in het Zweeds. Door de massaproductie en de hieruit volgende steeds verslechterende kwaliteit van de reeks kwam in 1985 een eind aan de Duitse uitgaven, en hield het Bessy-team op te bestaan.
Na het stilvallen van de Duitse uitgaven, besloot toenmalig tekenaar Jeff Broeckx de reeks een nieuwe impuls te geven door ze grondig te herzien, dit met scenario's van Marck Meul. De setting veranderde naar de hedendaagse maatschappij, en een nieuw hoofdpersonage kwam opduiken. Dit keer werd veel aandacht besteed aan het thema natuurbescherming. Uiteindelijk verschenen tussen 1985 en 1992 in deze reeks 23 albums en een kortverhaal, De bedreigde diersoort.
Nadat de reeks Bessy Natuurkommando was gestopt werd nogmaals een nieuwe strategie aangewend. Jeff Broeckx hertekende de eerste zeven verhalen en het twaalfde verhaal uit de eerste reeks, met een herschreven scenario van Marck Meul. Deze reeks werd uitgegeven tussen 1991 en 1997.
Het Bessemerprocedé is een productiewijze voor het in een converter verkrijgen van staal uit ijzererts komende uit de hoogoven.
In het jaar 1855, slaagde de Engelsman Bessmer er voor het eerst in om vloeiijzer in grote hoeveelheden te verkrijgen. Volgens zijn methode, de Bessemer-methode genaamd, wordt het meestal reeds gesmolten ruwijzer gebracht in grote peervormige smeltkroezen (converter), deze is vanbinnen met vuurvaste klei bekleed. Door de gloeiende massa wordt een sterke luchtstroom geblazen, de koostof en het in het ijzer aanwezige mangaan en silicium verbranden, hierdoor ontstaat een zo hoge temperatuur, dat de massa in de smeltkroes vloeibaar wordt.
Op deze wijze verkregen smeedijzer wordt daarom steeds vloeiijzer genoemd.
schematische voorstelling van een Bessemerinstallatie
De vloeibare massa, welke vrij van slakken is, wordt uit de smeltkroezen in vormen gegoten. Hierdoor verkrijgt men blokken vloeiijzer, waaruit middel van walsen in gloeiende toestand, de verschillende soorten staaf-, plaat- en profielijzer verkregen worden.
De Bessemer methode wordt ook wel de zure methode genoemd, omdat de smeltkroezen van binnen met vuurvaste klei (kiezelzure kleiaarde) bekleed zijn. Uit ruwijzer, dat een hoog gehalte van phosphorus bezit, kan volgens deze methode geen bruikbaar vloeiijzer verkregen worden, daar de phosphorus in het ijzer blijft zitten. Het smeedbare ijzer wordt door een groot gehalte aan phosphorus broos, het kan, zoals men dat noemt, koud gebroken worden, het is dan in de techniek onbruikbaar. Vele Duitse ijzerertsen bevatten tamelijk veel phosphorus.
In het jaar 1879 lukte het ene Thomas om een methode te vinden, waardoor uit het phosphorus houdende ruwijzer een bruikbaar vloeiijzer te verkrijgen. Volgens deze methode vermengt men het ruwijzer met gebrande kalk en bekleedt men de smeltkroezen (converter) met gebrandde dolomiet in plaats van met vuurvaste klei, zoals bij de Bessemer methode.
Bessemer converter in het Kelham Island Museum (in het centrum van Sheffield - Engeland) auteur : Wikityke CC 3.0
Het Bessemerprocedé (ontwikkeld door Henry Bessemer (1813-1898), naar de uitvinding van een failliete staalfabrikant uit Kentucky, William Kelly) was dat het teveel aan koolstof werd geoxideerd door lucht door de gesmolten ruwijzer te blazen. Bovendien verbrandde de koolstof tot koolzuurgas in de luchtstroom, zodat de koolstof als brandstof voor het proces fungeerde.
Als het proces eenmaal op gang was, onderhield het zichzelf, zonder verdere toevoeging van extra brandstof. Het was dus een bijzonder economisch proces.
Besloten hofje (hortus conclusus) is de naam van een type kunstwerk dat bestaat uit een ondiepe houten bak met daarin een aantal uit hout gesneden figuurtjes, die een religieuze voorstelling weergeven. Deze figuurtjes zijn vaak gepolychromeerd.
Dergelijke werken waren vooral populair omstreeks de 16e eeuw.
besloten hofje
Meestal wordt aan de voorkant van de bak een lage afscheiding weergegeven met een hekje erin. Het hofje kan worden afgesloten met luikjes, waarop religieuze voorstellingen zijn geschilderd. Het bakje is van binnen bekleed. Zo werkten kunstenaars van verschillende disciplines samen om iets moois te maken.
De naam van dit type kunstwerk verwijst naar de Besloten Tuin uit het Hooglied, maar de voorstellingen die worden weergegeven kunnen ook op andere religeuze gebeurtenissen betrekking hebben.
De Beskiden (ook: Woudkarpaten) vormen het centrale gedeelte van de Karpaten. Het gebergte behoort grotendeels tot Oekraïne (Transkarpatië) maar ook tot Polen, Slowakije en Roemenië.
Engels : The Beskids Duits : Die Beskiden Frans : Les Beskides
kaart van de Beskiden (Poolse benamingen) auteur : Meichs CC 3.0
De Beskiden zijn onder te verdelen in de Westelijke Beskiden met als hoogste top de Babia Góra (1725 m) in Polen en de Oostelijke Beskiden met als hoogste top de Hoverla (2060 m) in Oekraïne, tevens de hoogste berg in dat land.
Verschillende wintersportcentra bieden de vakantiegangers een aangename sfeer en genoeg ontspanning. Hier beleven sneeuwfanaten veel skiplezier op de pisten. Een gebied voor een gezellige familievakantie.
Hoverla de hoogste top van de Beskiden auteur : Marek Krzysztof Misztal CC 3.0
In de Beskiden ontspringen grote rivieren als de Weichsel, de Tisza, de Dnjestr en de Prut.
Het gebergte vormt aldus de waterscheiding tussen de Oostzee en de Zwarte Zee.
Beschuit met muisjes wordt in Nederland speciaal gegeten wanneer er een baby is geboren.
Beschuiten zijn tweemaal gebakken ronde, platte broodjes die daardoor krokant en enigszins breekbaar zijn geworden. Hierop smeert men boter of margarine en daarop doet men vervolgens de muisjes. Door de beschuit te 'stempelen' in een schaal met muisjes worden deze gelijkmatig verdeeld. Deze 'muisjes' zijn versuikerde anijszaadjes. Tot medio 1990 waren muisjes altijd roze met wit.
Daarna werden muisjes in twee verschillende kleuren op de markt gebracht: blauw met witte muisjes worden gebruikt wanneer er een jongetje is geboren, en roze met witte wanneer het een meisje betreft.
beschuit met witte en roze muisjes
Al in de middeleeuwen was het gebruikelijk dat de moeder en de kraamvisite getrakteerd werden op iets lekkers. De geboorte van een kind werd flink gevierd en daarbij werd de hele buurt betrokken. Het krijgen van een kind kon in die tijd gevaarlijk zijn. Gezien de medische omstandigheden van toen bestond het risico dat zowel moeder als kind het kraambed niet overleefden. Een voorspoedig verlopen geboorte moest dan ook goed gevierd worden (o.a. met het kraameten, het kraamschudden en het doopfeest).
Vrij snel na de geboorte stroomde het kraambezoek binnen. De kinderen uit de buurt werden getrakteerd op lekkernijen die het nieuwe kindje zogenaamd had meegebracht. De kinderen kregen een suikerbol of een boterham met suiker, het kindermanstik.
Het is niet te achterhalen hoe beschuit met muisjes nu precies zijn ontstaan. Vroeger werd beschuit alleen als lekkernij bij feestelijke gelegenheden gegeten. Het was een echte luxe en alleen voor de rijken weggelegd. Een dik besuikerde beschuit werd als een echte traktatie ter viering van de geboorte gegeten. Voor de gewone mensen was er besuikerd wittebrood.
beschuit met muisjes
De basis van de muisjes is de combinatie van anijszaadjes en suiker. Van oudsher wordt aan de anijszaadjes en de anijsolie geneeskrachtige eigenschappen toegeschreven. Ook werd anijs gebruikt bij de bereiding van voedsel, drank en geneesmiddelen. Zo vertelde de baker de kraamvrouw dat ze anijs moest eten omdat dat goed zou zijn voor de productie van moedermelk. Rond de 17e eeuw werd direct na de bevalling kraamanijs, ook bekend als anisette, aan de kraamvrouw geschonken. Anijs had indertijd de reputatie dat het de baarmoeder na de geboorte snel tot de oorspronkelijke grootte kon terugbrengen, bovendien zou het de boze geesten bezweren.
Over de oorsprong van de naam 'muisje' zijn niet alle historici het eens. Sommigen zeggen dat de vorm van het in suiker gehulde anijszaadje, met zijn staartje, tot de naam heeft geleid. Ook kan de naam zijn oorsprong vinden in het zinnebeeld van vruchtbaarheid dat de muis vertegenwoordigt (de muis plant zich namelijk snel voort).
Een ander oud gebruik is het geven van kraamflesjes aan de kinderen. In een flesje met smalle hals zaten anijsmuisjes en de kinderen moesten die muisjes eruit peuteren. Dat was symbolisch voor de manier waarop het kindje geboren werd.
beschuit met koninklijke muisjes
De beschuit met muisjes die inmiddels bekend is in heel Nederland, is afkomstig uit de Zaanstreek. In enkele delen van het land, voornamelijk in Gelderland, Zuid-Holland en Noord-Brabant, werden de beschuiten bij de geboorte bestrooid met anijszaadjes, omgeven door een laagje suikerglazuur. In Nederland zijn de muisjes van De Ruijter bekend. De grondslag hiervoor werd al in 1860 gelegd toen Cornelis de Ruijter zijn eigen banketbakkerszaak begon, nadat hij het vak had geleerd bij een banketbakker in Utrecht.
De firma De Ruyter zorgde in 1938 voor een grote publiciteitsstunt door bij de geboorte van prinses Beatrix een groot blik oranje muisjes op Paleis Soestdijk te brengen. Het werd destijds in alle filmjournaals vertoond.
Het aanbieden van oranje muisjes bij de geboorte van een prins of prinses van Oranje is sedertdien een traditie. De oranje muisjes worden dan tijdelijk in de supermarkt verkocht.
beschuit met pauselijke muisjes
De Rooms-katholieke Kerk in Nederland zette de geboorte van de nieuwe paus Benedictus XVI luister bij door te trakteren op beschuit met geel/witte muisjes.
De muisjes in de pauselijke kleuren werden op 23 april 2005 aangeboden op diverse plekken in het land, bijvoorbeeld aan de bezoekers van de Kerkendag in Zwolle en aan het winkelend publiek op het Vredenburg in Utrecht.
De berkemeyer is een type drinkglas dat bestaat uit een brede, cilindervormige holle stam en een trechtervormige kelk.
De berkemeyer is verwant aan de roemer, maar de laatste heeft een bolle kelk.
Berkemeyer (1646) Anna Visscher
De vorm is afgeleid van een houten drinkbeker, die gemaakt werd van een dikke berkentak of berkemei, en ook de noppen op de stam van het glas verwijzen naar de knoestige zijtakken. Anderen menen dat de noppen een middel zijn om de grip op het glas te verstevigen, dit was van belang omdat toentertijd vorken nog geen gemeen goed waren, en de handen van de eter zodoende vaak vet en gliberig waren.
berkemeyer eerste helft 16e eeuw
Berkemeyerglazen werden oorspronkelijk in Duitsland vervaardigd, en wel sedert de 15e eeuw. Ook tegenwoordig worden ze nog gefabriceerd. Het oorspronkelijke materiaal noemde men bosglas, daar de glasovens in bosrijke gebieden lagen waar voldoende houtskool voorhanden was. Dit glas was groenig van kleur door verontreinigingen met ijzerverbindingen.
Beriberi is een aandoening die wordt veroorzaakt door een tekort aan vitamine B1 (thiamine), waarbij één vorm het hart- en vaatstelsel aantast en een andere vorm zich manifesteert met neurologische symptomen. De naam beriberi is afkomstig uit het Singalees (de belangrijkste taal van Sri Lanka) en betekent "zwakte, zwakte".
De basis voor het onderzoek naar beriberi werd in de jaren 1890 gelegd door de Nederlandse arts en latere Nobelprijswinnaar Christiaan Eijkman in Nederlands Indië, die ontdekte dat vogels die met gepelde rijst gevoed werden vergelijkbare symptomen vertoonden als zijn beriberipatiënten en dat ze genezen konden worden als ze ook de rijstpellen te eten kregen. In 1912 isoleerde de Poolse biochemistCasimir Funk de anti-beriberifactor van rijst en noemde het vitamine - een voor het leven (Latijn: vita) essentiële amine. In de jaren 1930 publiceerde Robert R. Williams de chemische formule van vitamine B1.
Christiaan Eijkman
Beriberi komt vooral voor waar de voeding hoofdzakelijk bestaat uit geslepen rijst, een product dat arm is aan thiamine. De ziekte wordt het meest aangetroffen in Azië en kwam daar met name tot de 19e eeuw zeer veel voor. In de westerse wereld komt beriberi vooral voor bij chronische alcoholisten door een combinatie van deficiënte voeding, een gestoorde resorptie en een gestoorde opslag van thiamine. Ook een inadequate intake bij westerse personen kan leiden tot beriberi. Verder is het ziektebeeld beschreven bij patiënten die een gastric bypass surgery (Roux-Y) hebben ondergaan, bij nierdialyse, bij patiënten met totale parenterale voeding, bij verschillende malabsorptiesyndromen waaronder HIV-enteropathie, en bij hypermetabole condities zoals lymfomen. Verder zorgen antacida voor een verminderde resorptie van thiamine en verhogen lisdiuretica de thiamine-excretie. Tenslotte bevatten rauwe vis en schaaldieren veel thiaminase, een enzym dat thiamine afbreekt.
De ziekte heeft twee verschijningsvormen: natte beriberi (cardiovasculaire systeem) en droge beriberi (neurologische systeem). Patiënten kunnen zich met één of met beide vormen presenteren. Thiamine-deficiëntie resulteert in beschadiging van het autonome en andere zenuwsystemen door een tekort aan energie in de vorm van ATP en een tekort aan acetylcholine en myeline, die gevormd worden uit acetyl-CoA. Bovendien treedt er een lactaatacidose op door toename van lactaat en pyruvaat in het bloed en worden er door het gestoorde metabolisme meer vrije radicalen gevormd. Het exacte biochemische defect dat de cardiovasculaire vorm veroorzaakt is nog niet volledig opgehelderd. Cardiovasculaire disfunctie is mogelijk het gevolg van energiedepletie en oedeemvormig in het hartspierweefsel en uitval van de spierwand rondom de bloedvaten.
Beriberi wordt behandeld met thiaminehydrochloride, toegediend door middel van een injectie of in tabletvorm. Naast substitutie is het aanpakken van de oorzaak van de thiaminedeficiëntie van belang om herhaling van beriberi te voorkomen.
Patiënten met natte beriberi kunnen binnen enkele uren na behandeling al een sterke verbetering vertonen. Binnen enkele uren stijgen de bloeddruk en de perifere weerstand, verbetert de perifere circulatie en daalt de lactaatconcentratie. Volledig herstel volgt binnen twee weken. Het effect van behandeling van natte beriberi met alleen conventionele therapie voor hartfalen is gering. Conventionele therapie voor hartfalen in combinatie met thiaminesuppletie is wel van belangrijke waarde, waarbij vooral plasmedicatie een voorname rol spelen. Droge beriberi reageert minder snel op thiaminesuppletie en herstel is niet altijd volledig.
De Bergensbanen is de spoorlijn tussen Bergen en Oslo in Noorwegen. Het is de hoogste hoofdspoorlijn in Europa.
De treindiensten op het traject worden verzorgd door de Norges Statsbaner (NSB).
Hij gaat over de Hardangervidda-hoogvlakte tot meer dan 1200 meter boven zeeniveau.
In 1993 werd het hoogste punt van het traject, bij Taugevatn op 1300 meter boven zeeniveau, vervangen door een 10,3 kilometer lange tunnel. Het hoogste station van het traject is nu Finse op 1222,2 meter boven zeeniveau.
Engels : Bergen Line, ook the Bergen Railway genoemd Duits : Bergenbahn
Bergensbanen traject
Oorspronkelijk zou met de Bergenbanen de belangrijkste steden Bergen en Stockholm in het verenigde koninkrijk van Noorwegen en Zweden met elkaar worden verbonden. Reeds in 1870 waren er plannen om Bergen met een spoorlijn met de hoofdstad Oslo te verbinden. Er waren verschillende plannen ingediend voor een besluit in het Storting, het Noorse parlement. Het eerste deel van het oorspronkelijke traject, van Voss tot het hoogste punt bij Finse, werd in 1894 goedgekeurd. Voor de rest van het traject volgde goedkeuring in 1898.
Het deeltraject van Voss naar Myrdal werd in 1906 geopend. Het gehele traject werd op 27 november 1909 vrijgegeven voor personenvervoer. Koning Haakon VII zei tijdens de opening dat de Bergensbanen een meesterwerk van die tijd was.
Station Haugastøl 1912 auteur : Anders Beer Wilse
De bouw van het traject was zonder meer indrukwekkend te noemen. Zo moest er op hoogtes ver boven de zeeniveau aangelegd worden in een regio zonder de aanwezigheid van straten met een temperatuur onder het vriespunt. De aanleg van de tunnels gebeurde hoofdzakelijk door handarbeid waarbij door een massief gesteente geboord moest worden. Voor de aanleg van bijvoorbeeld de tunnel bij Gravhals had men zes jaar nodig.
Het traject heeft een totale lengte van circa 493 km met 182 tunnels over 73 km. De langste tunnel is circa 10,6 km lang. Op het traject zijn circa 300 bruggen over enkele rivieren en stromen. Het hoogste station is in Finse, 1222,2 meter boven zeeniveau. Het hoogste punt is Taugevatn dichtbij Finse op 1300 meter. De totale reistijd van het traject is circa 6-7 uren.
In de loop van 1996 werd het tracé van het Ringeriksbanen voorstel van de NSB door de Minister van Vervoer goedgekeurd. Dit wordt een nieuwe verbinding van Oslo via Sandvika naar Hønefoss, om de treindienst naar Bergen die nog via Dramen en Hokksund wordt gereden, te versnellen.
Bij Myrdal kan er worden overgestapt op de spectaculaire Flåmsbana naar Flåm.
Het traject is een populaire toeristische attractie. De toeristische fietsroute Rallarvegen loopt langs de lijn.
Op het traject werden de treinen tot 1957 gereden met stoomlocomotieven. Na de Tweede Wereldoorlog werden de stoomtreinen geleidelijk vervangen door diesellocomotieven. Vanaf 1964 rijden de treinen met elektrische locomotieven.
Het traject werd in 1964 geëlektrificeerd met een spanning van 15.000 volt 16 2/3 Hz wisselstroom.
De Berge Stahl, roepnaam LATO2, is de grootste bulkcarrier ter wereld dit schip werd in de vaart gebracht op 6dec.1986. Het schip is eigendom van rederij Bergesen d.y. ASA uit Noorwegen, vaart onder Noorse vlag en heeft als thuishaven Stavanger. Het schip is in 1986 gebouwd op de werf van Hyundai Heavy Industries in Zuid-Korea.
De Berge Stahl vaart sinds januari 1987 elk jaar 9 of 10 keer heen en weer tussen Ponta da Madeira, Noord-Brazilië, en de Ertsoverslagbedrijf Europoort (EECV). In die tijd vervoerde het 73 miljoen ton ijzererts voor de Duitse staalindustrie. Deze twee landen hebben de enige havens ter wereld die groot (en vooral diep) genoeg zijn om dit schip(volledig geladen) te kunnen ontvangen.
de Berge Stahl in de haven van Ponta da Madeira(Brazilië) auteur : Ctbolt
De Berge Stahl is 343 meter lang en 63,5 meter breed. Het schip heeft een laadvermogen van 364.768 ton. Vanwege de diepte van de Eurogeul in de Noordzee (voor de haven van Rotterdam) kan de Berge Stahl 'slechts' 354.000 ton meenemen. Dit is genoeg om 500.000 auto's van te maken. De diepte van de Eurogeul is ongeveer 24 meter. Voor aankomst van de Berge Stahl wordt, voor de zekerheid, de vaargeul door baggerschepen nog wat extra uitgediept. De Berge Stahl heeft, bij volle belading, een diepgang van ongeveer 23 meter. 24 meter lijkt dus voldoende, maar als het schip 3 graden overhelt, neemt de diepgang met 1,65 meter toe, waardoor het de bodem zou kunnen raken.
Berge Stahl op zee foto : wivonet.nl
In Brazilië wordt de Berge Stahl geladen in de Terminal Marítimo de Ponta da Madeira. Een 900 km lange spoorlijn verbindt de mijnen met de haven. Het hele jaar door brengen dagelijks 7 treinen de lading naar de haven. Elke trein van 204 wagons wordt getrokken door 4 locomotieven. Eén enkele trein vervoert 21.000 ton erts en doet 29 uur over een enkele reis. Er zijn ruim 17 treinen nodig om de Berge Stahl te vullen.
de Berge Stahl in het dok bij de scheepsreparatie werf Keppel Verolme foto : home.versatel.nl/john-r/
Na het lossen van elke lading in Rotterdam worden schilders/alpinisten aan boord genomen om de ruimen opnieuw te schilderen. Dit om slijtage te voorkomen. Vanwege dit goede onderhoud wordt verwacht dat het schip 5 jaar langer meegaat dan de 25 jaar die berekend was bij de bouw.
In september 2006 is het schip voor een dokbeurt naar China (Quindao) gevaren. Daar kreeg het schip onder andere de kleurstelling van de nieuwe eigenaar van het schip, Bergesen World Wide. De bekende en zeer herkenbare groene opbouw werd wit en ook het Bergesen-logo op de schoorsteen maakte plaats voor het Bergesen World Wide logo.
In het droogdok voor werken aan de schroef foto : home.versatel.nl/john-r/
De hoofdmotor van de Berge Stahl is een (diesel) Hyundai - B&W 7L90MCE van 27.610 pk, deze motor is 3 verdiepingen hoog (9 meter).
Er zijn twee Wartsila dieselmotoren aan boord van elk 800 kilowatt. Deze zorgen samen met een generator van 900 kilowatt voor de elektriciteit aan boord.
De drinkwater-installatie aan boord kan elke dag 30 ton zeewater omzetten in drinkwater.
Het schip heeft 'slechts' een 24-koppige bemanning aan boord (vrijwel allemaal de Indiase nationaliteit)
Het schip heeft 10 ruimen, de luiken schuiven horizontaal open, op één van de luiken is de landingsplaats voor de helikopter die de loodsen brengt en haalt.
De geprofileerde schroef heeft een diameter van 9 meter en weegt 60 ton.
Het schip verbruikt per dag zo'n 80 ton stookolie.
Het roer is 9 meter hoog.
Kruissnelheid is 12 knopen (22km/u), topsnelheid is 13,5 knopen (25km/u).
De bergamotplant (Monarda Didyma) werd pas kortgeleden in Europa ontdekt.
De bergamoplant is inheems in noord-oost Amerika van Maine tot Ohio. De naam is afkomstig van de de geur die doet denken aan de bergamot vrucht.
De wetenschappelijke naam is afkomstig van Nicolas Monardes die de plant beschreef in 1569.
Engels : Monarda Didyma ook Scarlet Beebalm, Scarlet Monarda, Oswego Tea, of Crimson Beebalm Duits : Goldmelisse ook Indianernessel, Scharlach-Monarde genoemd Frans : monarde, thé d'Oswego, bergamote, mélisse d'or
bergamot bloem auteur : Joe Schneid, Louisville, Kentucky CC 3.0
De plant was reeds lang gekend bij de Oswego-indianen die hem dronken als thee vandaar de benaming Oswego-thee.
De bergamotplant is een mooie ouderwetse bloeiende vaste plant die een hoogte van 45-90 cm bereikt met ovale, lancetvormige, gezaagde bladeren en rode bloemen die in trossen aan de top van een vierkante stengel staan. De bloemkleur kan scharlaken, felrood, bloedrood, lavendel, Wit of roze zijn, maar voor de thee worden de scharlakenrode bloemen gebruikt.
De bergamotplant houdt van rijke, vochtige grond. In tegenstelling tot de muntsoorten, waar hij nauw aan verwant is, kan hij niet goed gedijen op droge grond in de volle zon. Hij kan door scheuring vermeerderd worden en de planten moeten op een afstand van ongeveer 60cm uit elkaar worden geplant.
Het verdient aanbeveling elk jaar te scheuren. De planten moeten beslist onkruidvrij worden gehouden. Twee jaar is de langste periode om planten op één plaats te laten staan. Vermeerdering kan gebeuren door uitgelopen stekken, zoals bij melisse, en dit kan in de nazomer op elk tijdstip gebeuren. Ze kunnen ook in het voorjaar geplant worden.
1 theelepel gedroogde bloemen of bladeren per kop plus 1 theelepel extra ca. 5 minuten laten trekken. Heet gedronken werkt deze thee slaapverwekkend en ontspannend. De bladeren, vers of groen-gedroogd, verlenen wijn, cocktails een bijzondere smaak.
Berestologie is de wetenschap die zich bezighoudt met berkenbastteksten: teksten geschreven op bast van berkenbomen, gewoonlijk op de binnenzijde. Beresta is het Russische woord voor berkenbast. In de omgeving van de Russische stad Novgorod vond in de middeleeuwen een levendige correspondentie plaats op stukjes berkenbast. Met een stilus kan zonder inkt in vochtig berkenbast worden geschreven.
inscriptie op berkenbast nr.43 "Van Boris aan Nostas'ja. Zodra je deze brief krijgt, stuur me een man op een paard, want ik heb hier veel te doen. En stuur een hemd ik ben een hemd vergeten."
Het eerste beschreven stukje berkenbast werd gevonden op 26 juli 1951 en sindsdien zijn er al meer dan duizend opgegraven. Elke zomer wordt verder gegraven naar nieuwe. De stukjes zijn gemiddeld niet groter dan 15 tot 40 centimeter lang en 2 tot 8 centimeter breed. Op maar een kwart staat een volledige tekst, de rest is min of meer fragmentarisch overgeleverd. De volledig bewaarde teksten zijn meestal niet langer dan twintig woorden. Een paar hebben meer dan vijftig woorden en de langste tekst telt 176 woorden. De schrijfcultuur op berkenbast ontstond in het tweede kwart van de elfde eeuw en duurde tot iets na het midden van de vijftiende eeuw. Dit heeft te maken met allerlei historische ontwikkelingen en met de archeologische gesteldheid, waardoor berkenbast niet meer in het bodemarchief kon worden opgenomen.
prof. dr. Jos Schaeken : ' Het wil niet per se zeggen dat het er niet meer was, maar het is niet overgeleverd.'
inscriptie op berkenbast nr.49 "Groet van Nostas'ja aan mijn meesters, mijn broers. Mijn Boris is niet [meer] in leven. Hoe, meesters, gaan jullie zorgen voor mij en mijn kinderen?"
Verreweg de meeste berkenbastteksten zijn afkomstig uit Novgorod, maar ze zijn ook op andere plekken gevonden, met name in Staraja Russa (aan de zuidkant van het Il'men'-meer), Torok, Smolensk en Pskov. Dat juist in Novgorod zo veel documenten te voorschijn zijn gekomen heeft verscheidene oorzaken. Ten eerste is er in Novgorod veel intensiever en systematischer gegraven dan elders. Ten tweede is organisch materiaal, waaronder dus berkenbast, vanwege de vochtige bodemgesteldheid in Novgorod uitzonderlijk goed bewaard gebleven. Ten derde was Novgorod simpelweg een van de grootste steden van middeleeuws Rusland, met zeer veel bedrijvigheid.
Een bepalend woord (Engels: modifier of soms quantifier) is een bepaling die uit slechts één woord bestaat. De functie komt nagenoeg volledig overeen met die van de bijvoeglijke en de bijwoordelijke bepaling, namelijk het verschaffen van meer informatie met betrekking tot een ander element (woord of zinsdeel) in dezelfde zin. De term "bepalend woord" wordt echter over het algemeen niet gebruikt voor een woordgroep, maar voor een enkel woord.
Een bepalend woord doet lang niet altijd dienst als onafhankelijk zinsdeel en is vrijwel altijd een dependens bij een hoofd.
In talen als het Engels en Nederlands doen vooral de bijvoeglijke naamwoorden, determinatoren en bijwoorden dienst als bepalende woorden. De eerste lexicale categorie verschaft nadere informatie met betrekking tot zelfstandige naamwoorden en zelfstandig gebruikte voornaamwoorden, de tweede verschaft nadere informate met betrekking tot werkwoorden.
Een bepalend woord doet weliswaar dienst als dependens, maar kan ook zelf weer nader bepaald worden. Een voorbeeld in het Nederlands is het zinsdeel:
- een mij zeer goed dunkend voornemen.
Hierin is het syntactische hoofd voornemen, waarvan het bepalend woord dunkend de dependent is. Het woord goed is daarnaast bepalend bij dunkend, en tenslotte is zeer weer bepalend bij goed.
De Bentvueghels (ook Bentvuegels of Bentvogels) was de naam van een soort broederschap van voornamelijk uit Noord- en Zuid-Nederlandse kunstenaars in Rome. Zij heeft ongeveer van 1620 tot 1720 bestaan.
Bij de Bentvueghels waren kunstschilders, tekenaars, graveurs, beeldhouwers, edelsmeden en ook dichters aangesloten. Zij waren na hun leertijd in het noorden naar Rome getrokken om hun studie af te ronden met het bestuderen van de daar aanwezige meesterwerken.
tekening van de Bentvueghels V.l.n.r.Joost uit Den Haag alias Schotsen trommel, Cornelis (Poelenburgh) van Utrecht alias Satier, Wouter (Crabeth) van der Gou alias Almanack, Tyman (Cracht) van den Emster alias Botterkul en Peter van Leiden alias Ram. Prentenkabinet Museum Boymans-van Beuningen, Rotterdam.
In Rome verbleven ze meestal enkele jaren, veelal in de omgeving van parochies als Santa Maria del Popolo en San Lorenzo in Lucina in het noorden van de stad. De kunstenaarsvereniging had een puur sociale functie.
Om lid te kunnen worden van de Bentvueghels moest men een inwijdingsritueel ondergaan, waarbij de wijn rijkelijk vloeide - op kosten van het nieuwe lid. Als slot van het ritueel liepen de Bentvueghels gezamenlijk de stad uit om op het zogenaamde graf van Bacchus bij de Santa Constanza een wijnoffer te brengen. In één van de zijkapellen van de Santa Constanza zijn nog ingekraste namen van leden van de Bentvueghels te zien.
Leden van de Bentvueghels en hun aliassen
Willem van Aelst Vogelverschrikker Dirck van Baburen Biervlieg Jacobus de Baen Gladiator Jan Boeckhorst Lange Jan Paulus Bor Orlando Leonard Bramer Nestelghat Bartholomeus Breenbergh Het Fret Cornelis de Bruijn Adonis Joost Campen Stokkade Tyman Arentsz Cracht Botterkul Wouter (Crabeth) van der Gou Almanack Karel Dujardin Bokkebaard Wybrand de Geest De Friesche Adelaar Pieter Groenewegen Leeuw Reynier van Heuckelom Wolf Samuel van Hoogstraten Batavier Adriaen van der Kabel Geestigheid Pieter van Laer Il Bamboccio en Snuffelaer Jan Linsen Hermafrodiet Reinier van Persijn Narcissis Cornelis van Poelenburgh Satyr één van de oprichters Johann Heinrich Schönfeld Triangel Otto Marseus van Schrieck Snuffelaer Herman van Swanevelt Heremiet Robert du Val La Fortune Jan Baptist Weenix Ratel Matthias Withoos Calzetta bianca
Andere leden waren onder meer Jan Asseleyn, Jan van Bijlert (één van de oprichters), Gottlieb en Johan Glauber, Jacob Jordaens, Willem Molijn (één van de oprichters) en Isaac de Moucheron.
Op een anonieme tekening in het Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam is een aantal van de Bentvueghels met hun bijnaam vastgelegd. De gewoonte om gezamenlijk de wijn aan te spreken komt op deze tekeningen duidelijk naar voren.
Tijdens de inwijdingsplechtigheid kreeg het nieuwe lid ook een bijnaam toegewezen, de bentnaam. Deze naam verwijst vaak naar een opvallende eigenschap of karaktertrek van het lid.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 9 april 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 9 april
193
Septimius Severus door zijn legioenen uitgeroepen tot keizer van Rome.
715
Overleden : Paus Constantinus I , paus van 708-715.
1024
Overleden : Paus Benedictus VIII , paus van 1012-1024.
1217
Peter II van Courtenay wordt door Paus Honorius III gekroond tot keizer van het Latijnse Keizerrijk van Constantinopel.
1555
Marcello Cervini wordt gekozen tot Paus Marcellus II.
1609
Begin van het Twaalfjarig Bestand tussen Spanje en de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden tijdens de Tachtigjarige oorlog.
1770
James Cook ontdekt Botany Bay, Australië.
1940
Tweede Wereldoorlog: Duitsland valt Denemarken en Noorwegen binnen.
1989
Sovjettroepen maken een bloedig einde aan een demonstratie in de Georgische hoofdstad Tbilisi.
1991
Georgië roept de onafhankelijkheid uit.
2003
De kerncentrale in Dodewaard is definitief gesloten.
2005
Prins Charles van Groot-Brittannië treedt in het huwelijk met Camilla Parker Bowles, een dag later dan de bedoeling was vanwege de uitvaart van Paus Johannes Paulus II in Vaticaanstad.
2007
Apple maakt bekend dat er wereldwijd 100 miljoen iPod's verkocht zijn.
Benigne Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht. Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.
Benigne is een medische term, afgeleid van het Latijnse woord benignus, dat goedaardig betekent.
Dit is een medische term die met name gebruikt wordt bij gezwellen. Door de term benigne wordt onderscheid gemaakt met een maligne of kwaadaardige gezwel, oftewel kanker. Wanneer een gezwel benigne wordt genoemd, betekent het dat een gezwel niet de neiging heeft om in te groeien in andere weefsel (invasieve groei) of uit te zaaien (metastaseren). Het onderscheid tussen een goedaardige of kwaadaardige tumor, wordt meestal bepaald door de patholoog die weefsel van het gezwel onder de microscoop onderzoekt.
Soms kan een goedaardig gezwel toch grote problemen opleveren. Sommige goedaardige gezwellen leveren door hun grootte en locatie in het lichaam problemen op voor het omliggende weefsel of de omliggende organen, wat hinderlijk of pijnlijk kan zijn. Als door de groei van een gezwel belangrijke organen als hersenen, longen of hart verdrukt worden, kan het zelfs dodelijk zijn.
Sommige benigne gezwellen hebben een grote kans om maligne te worden. Dit soort goedaardige gezwellen wordt ook wel aangeduid met premaligne, omdat zij een voorstadium van een kwaadaardig gezwel zijn. Dit geldt bijvoorbeeld voor sommige darmpoliepen. Hierbij is het dus van essentieel belang dat de poliep verwijderd wordt, voordat hij kwaadaardig geworden is.
Bij de meeste gezwellen die goedaardig bevonden zijn, kan de patiënt echter opgelucht ademhalen. Vaak is een dergelijk gezwel dan al in zijn geheel verwijderd, en de uitslag "benigne" betekent dan, dat er geen verdere problemen meer te verwachten zijn.
een irrationaal getal is, betekende de ontdekking van getallen die niet rationaal waren, dus niet de verhouding van natuurlijke getallen waren.
volgt 
een even getal is.
, dus 
. 
(0) 
Beriberi
auteur : Anders Beer Wilse
auteur : Ctbolt
Prentenkabinet Museum Boymans-van Beuningen, Rotterdam.
Benigne 
