| B b B b 5 r(7) |
| Berestologie |
Berestologie is de wetenschap die zich bezighoudt met berkenbastteksten: teksten geschreven op bast van berkenbomen, gewoonlijk op de binnenzijde.
Beresta is het Russische woord voor berkenbast.
In de omgeving van de Russische stad Novgorod vond in de middeleeuwen een levendige correspondentie plaats op stukjes berkenbast.
Met een stilus kan zonder inkt in vochtig berkenbast worden geschreven. |
inscriptie op berkenbast nr.43
"Van Boris aan Nostas'ja. Zodra je deze brief krijgt, stuur me een man op een paard, want ik heb hier veel te doen. En stuur een hemd ik ben een hemd vergeten." |
Het eerste beschreven stukje berkenbast werd gevonden op 26 juli 1951 en sindsdien zijn er al meer dan duizend opgegraven. Elke zomer wordt verder gegraven naar nieuwe. De stukjes zijn gemiddeld niet groter dan 15 tot 40 centimeter lang en 2 tot 8 centimeter breed. Op maar een kwart staat een volledige tekst, de rest is min of meer fragmentarisch overgeleverd. De volledig bewaarde teksten zijn meestal niet langer dan twintig woorden. Een paar hebben meer dan vijftig woorden en de langste tekst telt 176 woorden. De schrijfcultuur op berkenbast ontstond in het tweede kwart van de elfde eeuw en duurde tot iets na het midden van de vijftiende eeuw. Dit heeft te maken met allerlei historische ontwikkelingen en met de archeologische gesteldheid, waardoor berkenbast niet meer in het bodemarchief kon worden opgenomen.
prof. dr. Jos Schaeken : ' Het wil niet per se zeggen dat het er niet meer was, maar het is niet overgeleverd.' |
inscriptie op berkenbast nr.49
"Groet van Nostas'ja aan mijn meesters, mijn broers. Mijn Boris is niet [meer] in leven. Hoe, meesters, gaan jullie zorgen voor mij en mijn kinderen?" |
Verreweg de meeste berkenbastteksten zijn afkomstig uit Novgorod, maar ze zijn ook op andere plekken gevonden, met name in Staraja Russa (aan de zuidkant van het Il'men'-meer), Torok, Smolensk en Pskov.
Dat juist in Novgorod zo veel documenten te voorschijn zijn gekomen heeft verscheidene oorzaken.
Ten eerste is er in Novgorod veel intensiever en systematischer gegraven dan elders.
Ten tweede is organisch materiaal, waaronder dus berkenbast, vanwege de vochtige bodemgesteldheid in Novgorod uitzonderlijk goed bewaard gebleven.
Ten derde was Novgorod simpelweg een van de grootste steden van middeleeuws Rusland, met zeer veel bedrijvigheid. prof. dr. Jos Schaeken |
Bron : Wikipedia CC 3.0
prof. dr. Jos Schaeken |
|
