De heteluchtballon werd op 4 juni 1783 door Joseph en Jacques Montgolfier uitgevonden.
Hun ballon was van doek gemaakt en gevoerd met wit papier.
Het papier was bestreken met aluin als brandwerende laag en het werd bijeengehouden met ongeveer 2000 knopen.
De ballon was onbemand en overbrugde een afstand van 2 km.

Op 19 september 1783 lieten de broers de eerste ballon met passagiers opstijgen.
De vaart van een schaap, een haan en een eend vertrok vanuit Versailles en duurde 8 minuten.
De ballon, beplakt met behang, bereikte een maximale hoogte van 500 meter en vloog 3,5 km ver.
Het voorstel om een koe op te laten stijgen, zodat er nog vlees zou zijn als de "machine" te pletter viel, haalde het niet.

Op 21 november 1783 maakten voor het eerst in de geschiedenis twee mensen een luchtreis, namelijk Jean-François Pilâtre de Rozier en François Laurent d'Arlandes (de markies van Arlandes).
Het vaartuig bereikte een hoogte van 90 meter.
Na 25 minuten landde de ballon veilig 8 km verderop.
Op 1 december 1783 steeg de eerste waterstofballon op.
Jacques Charles was de uitvinder en een van de passagiers.
Twee jaar later, op 7 januari 1785 staken de Fransman Jean-Pierre Blanchard en de Amerikaan John Jeffries het Kanaal over.
Nicolas-Jacques Conté stelde voor de ballons aan te wenden voor oorlogsdoeleinden en kreeg in 1793 toestemming een instituut op te richten in Meudon.

Op 19 maart 1784 berichtte de Groninger Courant dat Jan Modderman samen met Gerrit van Olst in Groningen een ballonvaart georganiseerd had.
Vanaf een van de scheepswerven van de gebroeders Modderman werd een zelfgemaakte papieren heteluchtballon met daaraan een vogel in een kooi opgelaten om 15 kilometer verderop in het Drentse Bunne weer te landen.
Jan Modderman was daarmee de eerste Nederlander die met succes een heteluchtballon liet opstijgen.

Daarna volgde een geslaagde ballonvaart in Amsterdam op 25 maart 1784 langs de Amstel.
De ballon was rood-wit-blauw gekleurd.
De experimenten zijn herhaald in Leiden en op 14 mei in Leeuwarden.
De ballon werd door een troep jongens met stokken aangevallen en geheel gesloopt en vernield.
Een mislukte ballonvaart op 20 juli 1785 bij de Utrechtse poort leidde tot een rel.
De menigte begon met stenen en dakpannen te gooien naar de initiatiefnemer, die in een kroeg een goed heenkomen zocht.

De eerste bemande ballonvaart in Den Haag vond plaats op 12 juli 1785, uitgevoerd door Blanchard vanuit paleis Noordeinde.
Bij de landing nabij Zevenhuizen werd de ballon door woedende boeren kapot geprikt.
De eerste ballonvaart in Nederland door een Nederlander vond plaats op 29 september 1804 door de Haarlemse fabrikant en instrumentmaker Abraham Hopman.
Zijn aanvankelijke mislukte poging leverde hem de bijnaam Abraham Fopman op.

Op 11 augustus 1978 werd de Atlantische Oceaan in 6 dagen per heteluchtballon overgestoken.
Gedurende deze tijd werd een afstand van 5000 km afgelegd.

In 1870 kwam, per ongeluk, de eerste ballon postvlucht aan in Nederland, nabij het plaatsje Castelré landde de Franse ballon l'Archimedes met post uit het omsingelde Parijs (De Frans-Duitse oorlog).
Dit feit wordt herdacht met een monument in Castelré en een gevelsteen in het stadhuis van Baarle-Nassau.