De bittere boleet (Tylopilus felleus) is een schimmel uit de familie Boletaceae.
Deze boleet is niet eetbaar , heeft een onaangename geur en dankt haar naam aan de zeer bittere smaak van het roomkleurig vlees.
Engels : Bitter Bolete Duits : Gallenröhrling of Bitterling Frans : Bolet de fiel
Bittere boleet doorgesneden auteur : Eric Steinert CC 3.0
De bittere boleet groeit het liefst op zure zandgrond en leemgrond in naaldbossen, maar ook in loofbossen. Ze wordt vaak met gewoon eekhoorntjesbrood (Boletus edulis) verward.
De bittere boleet is echter zeer zeldzaam en zelfs bedreigd.
In Midden-Europa is hij echter op bepaalde plaatsen talrijk aanwezig (bijvoorbeeld in het Bohemer Woud).
Als uniek kenmerk heeft de bittere boleet een duidelijk, donkerbruine nettekening over het hele oppervlak van de buikige verdikte, lichtbruine steel.
De bittere boleet is ongeveer 8- 15 cm hoog. De bovenkant of de hoed is 5-15 cm in doorsnede en is geelachtig tot lichtbruin.
De hoed is eerst gewelfd, maar zet later uit en wordt vlakker met een onregelmatig golvende rand. De hoed heeft een kastanjebruine tot roodachtig bruine kleur. De poriën zijn koraalrood maar worden donkerbruin bij kneuzing.
Herdenkingen - Gebeurtenissen
VANDAAG - 17 oktober 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 17 oktober
1604
Johannes Kepler ziet in het sterrenbeeld Slangendrager de tot nu laatste supernova in ons melkwegstelsel.
1662
Karel II van Engeland verkoopt Duinkerken voor 40.000 pond aan Frankrijk.
1814
In de Meux and Company Brewery barst een enorm vat met 610.000 l bier, door een domino effect barsten andere vaten en een enorme vloed van 1.470.00 l bier overspoeld de straten, hierbij vallen 9 doden.
1849
Overleden : Frédéric Chopin (39), Pools componist en pianist.
1923
In Nijmegen wordt de Katholieke Universiteit Nijmegen opgericht.
1933
De Duitse natuurkundige Albert Einstein vestigt zich in de Verenigde Staten, op de vlucht voor het Duitse nationaalsocialisme.
1957
De dijk tussen het eiland Marken en het vasteland wordt gesloten.
1967
Overleden : Xuantong (61), de laatste keizer van China en tevens de laatste keizer van de Qing-dynastie.
1973
Een aantal OPEC-landen kondigt een olie-embargo af tegen een aantal Westerse landen, wat leidt tot een oliecrisis.
Bitter is een Duitse, later Oostenrijkse autofabrikant, welke in de jaren zeventig furore maakte met sportwagens voorzien van Opeltechniek. Geldproblemen zorgden ervoor dat deze mini-fabrikant in 1986 de deuren moest sluiten.
In 1974 startte de productie van de 'Bitter Diplomat CD', een reiswagen, welke tot en met 1980 in productie zou blijven. De aankoopprijs in Nederland van dit koetswerk was eind jaren 70 ca. 101.000,00 gulden. Toenmalig importeur was de firma Te Riet te Winterswijk. In totaal werden er 395 stuks van dit model verkocht. Het model deed sterk aan de Maserati Ghibli denken, waardoor het koetswerk Italiaans aandeed. Opvallend detail was de grote glazen achteruit. De wagen werd aangedreven door een 5.1 liter V8 die ook terug te vinden was in de Opel Diplomat en de Chevrolet Corvette uit die tijd. De opgegeven topsnelheid van dit model was ca. 210 km/h.
Triviale bijzonderheid, een aantal spelers van Bayern München reed met dit model Bitter in die tijd.
Bitter CD
Zijn opvolger de 'SC coupé' werd in 1979 gepresenteerd, maar het duurde tot december 1980 voordat een eerste exemplaar werd afgeleverd aan de klant. In Nederland kostte dit voertuig in 1980 128.000,00 gulden, vergelijkbaar met de aankoopprijs van een Ferrari 308.
Het ontwerp van de SC kwam van de hand van Giovanni Michelotti. Ook bij dit model kwam de inspiratie van een Italiaanse exoot. Hier betrof het de Ferrari 400/412 waar de grove lijnen min of meer overgenomen werden. Het onderstel leende de SC van de Opel Senator. Ook de sterke 6-cilinder motor werd geleend van deze Duitse alleskunner.
Later, in 1984, verscheen er nog een krachtige 3,9 liter variant met aangepaste nokkenas. Totale productie van de SC kwam op zo'n 485 stuks, 451 coupe modellen waarvan 239 voorzien waren met de 3.0 liter motor, 4 sedans plus een dertigtal cabriolet uitvoeringen van dit model.
Triviale bijzonderheid, in 1980 werd de Bitter SC als pacecar gebruikt bij de Formule 1 Grand Prix van Monaco.
Bitter SC / rechts een Bitter convertible auteur : Brett Weinstein CC 3.0
Pas in 2005 wist de oorspronkelijke oprichter Erich Bitter weer voldoende financiële middelen te vergaren om een doorstart te maken. Eind 2005 worden de eerste en enige voertuig van het model Bitter CD II afgeleverd.
In 2007 werd een nieuw model, de Vero, gepresenteerd, ditmaal op basis van Holden. Dit is echter een vierdeurs model waarvan geen coupe verkrijgbaar is.
De prijsstelling in Duitsland is 121.000,00 euro, geschatte prijs in Nederland ca. 180.000,00 euro.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 16 oktober 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 16 oktober
1591
Overleden : Paus Gregorius XIV (56), geboren als Niccolò Sfondrati was paus van 1590 tot aan zijn dood.
1830
De Nederlandse kroonprins Willem van Oranje proclameert de onafhankelijkheid van België.
1919
Inwijding van de Sacré-Coeur-basiliek in Parijs door kardinaal Léon-Adolphe Amette.
1923
The Walt Disney Company wordt opgericht door Walt Disney en zijn broer Roy Oliver Disney als de Disney Brothers Cartoon Studio en heeft de meeste jaren van zijn bestaan Walt Disney Productions geheten. Pas op 6 februari 1986 kreeg het bedrijf de huidige bedrijfsnaam, die een neutraler beeld van het concern moest geven.
1946
De doodvonnissen van het Proces van Neurenberg worden voltrokken
1977
De Amsterdamse metro wordt in gebruik genomen. De lijn verbindt het centrum met de nieuwbouwwijken in Amsterdam Zuid-Oost (Bijlmermeer).
1978
Kardinaal Karol Wojtyla wordt tot Paus Johannes Paulus II gekozen.
1981
Overleden : Moshe Dayan (66), Israëlisch generaal en politicus.
1986
Reinhold Messner heeft als eerste alle 14 bergen hoger dan 8000 meter beklommen.
2007
Overleden : Deborah Kerr (86), Brits actrice.
2007
Overleden : Barbara West (96), overlevende van de Titanic.
Bitri (BI-TRIumph) is een historisch Nederlands merk van scooters, gemaakt bij de Nederlandse Scooterfabriek N.V. te Dokkum (1955-1964).
Bitri ontstond in de jaren vijftig toen twee motorliefhebbers (Wim van der Gang en een Delftse student) een auto bouwden door twee Triumph-blokken (vandaar bi-Triumph) in één frame te bouwen. Voor dit volgens Corry van de Gang mooie mobiel was echter geen commerciële belangstelling. Uiteindelijk heeft dit geleid tot het ontwikkelen van een scooter met alweer de naam Bitri.
Bitri ging 150- en 200 cc scooters met ILO- en Rotax-blokjes bouwen. In 1956 zijn Minne Smits en Corry van der Gang met een Bitri scooter naar Italië gereden, vooral de tocht over de Gross-Glockner wordt door hen als een groot avontuur gezien.
Later is Wim van der Gang met zijn broer Jacob snoep- en sigarettenautomaten gaan bouwen. Het concept van deze automaten was buitengewoon interessant. Bitri zorgde ervoor dat de automaten altijd gevuld waren. De eigenaar van de zaak waar de automaat stond kon bij een geldlade waarin een deel van het geld viel. Bitri had een eigen mechanische munt-herkenner gebouwd die ook nog eens het geld over twee laden verdeelde. Toen in de zeventiger/tachtiger jaren er duidelijk minder werd gerookt is het bedrijf gestopt met sigarettenautomaten.
Bitri scooter 150cc (1964)
De fabriek maakt op dit moment onder de naam Hiatus matrijzen door middel van hoogwaardige technieken. Het bedrijf is nu in handen van de zoons van de bedenker van de Bitri scooter (Wim van der Gang).
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 15 oktober 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 15 oktober
1520
Koning Henry VIII van Engeland geeft opdracht bowlingbanen in de regeringsgebouwen te maken.
1564
Overleden : Andreas Vesalius (Andries van Wesel) (49), één van de grondleggers van de anatomie.
1815
Napoleon Bonaparte begint zijn verbanning op Sint-Helena in de Atlantische oceaan.
1889
Opening van het Centraal Station te Amsterdam, gebouwd naar een ontwerp van Pierre Cuypers.
1917
Overleden : Mata Hari (41), Nederlands danseres en spionne.
1917
In Vincennes vlak buiten Parijs wordt Mata Hari geëxecuteerd door een vuurpeleton op grond van spionage voor Duitsland.
1946
Overleden : Hermann Göring (53), Duits legerofficier en nazi-politicus.
1962
Cubacrisis: Tussen de VS en de Sovjet-Unie ontstaat een crisis omtrent Russische nucleaire wapens in Cuba. Hierdoor komt de hele wereld onder een dreiging van een nucleaire oorlog. De crisis duurt 13 dagen.
1971
Hans Breukhoven opent de eerste Free Record Shop aan het Broersveld te Schiedam.
1990
Saoedi-Arabië meldt dat er nieuwe olievelden zijn ontdekt. De reserves van het land verhogen zo met 20 %.
1997
De Thrust SSC verbreekt het snelheidsrecord op land en breekt als eerste voertuig op land officieel door de geluidsbarrière.
2003
China lanceert de Shenzhou 5 met aan boord Yang Liwei, de eerste "taikonaut" (Chinese ruimtevaarder). Hiermee werd China het derde land in de geschiedenis dat met eigen middelen een mens in de ruimte heeft gebracht.
2006
De eerste torenloop wordt in België gehouden in de Boerentoren te Antwerpen
De bissectrice of deellijn van een hoek is in de meetkunde de rechte, die deze hoek in twee gelijke hoeken verdeelt.
De bissectrice van een hoek vinden we met behulp van een passer en liniaal in vier stappen:
1.Plaats de punt van de passer op het hoekpunt en teken een cirkel met een willekeurige straal; 2.Markeer de twee snijpunten van deze cirkel met de beide benen van de hoek; 3.Plaats de punt van de passer achtereenvolgens op elk van deze twee benen in deze snijpunten en teken twee cirkels met gelijke straal. 4.Trek met behulp van een liniaal vanuit het hoekpunt een lijn door de snijpunten van de twee cirkels;
U heeft nu de bissectrice van de hoek bepaald.
Bissectrice bepalen
Als we de halfrechten die een hoek maken verlengen tot lijnen, hebben we in totaal vier hoeken. De bissectrice van de twee aanliggende hoeken staat loodrecht op de oorspronkelijke bissectrice en wordt buitenbissectrice genoemd. Onderscheidelijk noemt men de gewone bissectrice wel de binnenbissectrice.
De binnen- en buitenbissectrices samen vormen de meetkundige plaats van punten die gelijke afstand hebben tot de lijnen die de hoek vormen.
binnen-en buitenbissectrice auteur : Fvlamoen CC 3.0
In een driehoek gaan de bissectrices van de drie hoeken door één punt, het middelpunt van de ingeschreven cirkel. Een bissectrice in een driehoek verdeelt de overstaande zijde in de verhouding van de aanliggende zijdes. Dit geldt zowel voor de binnen- als de buitenbissectrice, dus in nevenstaande figuur geld
De lengte da van de (binnen)bissectrice van hoek A wordt gegeven door
Een bisse (spreek uit: bies) is een in de bergen aangelegde, meestal kilometers lange goot. Een bisse volgt de contouren van de hoogtelijnen in de bergen en heeft daardoor zeer weinig verval.
Een bisse is ongeveer een meter breed en een halve meter diep. Aan de kant van het dal kan het water niet overstromen omdat daar een wallekant is opgeworpen, aan de andere kant kan het water niet overstromen vanwege de berghelling. Het water dat door de bisses wordt toegevoerd is drinkwater voor de koeien, die in de zomer in de bergweiden zijn, en is er ook voor de irrigatie. Met name in het Wallis in Zwitserland en het aangrenzende Italiaanse Valle d'Aosta, in Graubünden en in Tirol zijn veel bisses te vinden.
Het woord bisse is de benaming die vooral wordt gebruikt in delen van de Alpen waar Frans wordt gesproken.
Bisse de Saxon
De techniek van het aanleggen van de bisses is waarschijnlijk van de Romeinen. Door moderne watertoevoer werden de meeste bisses overbodig en raakten in verval. Maar nu worden zij voor het toerisme weer hersteld en loopt er weer water door de bisses.
Vooral in Wallis zijn veel bisses hersteld. De meesten daarvan waren al zeer oud en dateerden uit de 15e eeuw. Maar nog in de tweede helft van de 19e eeuw werd de Bisse de Saxon aangelegd. Wandelaars maken gebruik van de paden langs de bisses.
arbeiders aan het werk aan een bisse (1895)
Uiteraard was het aanleggen van bisses zware arbeid. Langs de berghelling moesten de bisses worden uitgegraven, maar ook werden er tunnels gegraven en over andere beken en langs loodrechte hellingen werden met steigers houten goten geconstrueerd. Dit alles gebeurde met de hand. De tunnels zijn meestal niet groter dan nodig voor een arbeider om te kunnen graven.
Toen de bisses nog voor de watertoevoer dienst deden, werden zij door wachters gecontroleerd. Er werden watermolens in de bisse geplaatst die hamerden, zodat wanneer er een storing was, dat duidelijk was. Dan was er niet meer het geluid van de houten hamers.
Het gebeurt, dat de bisses kennelijk nog zo belangrijk zijn voor de verdeling van het water, maar dat het onderhoud van de bisse te veel werk vraagt, dat ze in buizen onder de grond worden gelegd. Het enige dat er dan nog van te zien is, is een breed pad, dat maar zeer weinig in hoogte verliest.
De Duitse benaming voor bisse is Suone. Suone wordt gezegd in het Duitse deel van Wallis. Vergelijk de bisses ook met de levada's op Madeira.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 13 oktober 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 13 oktober
1792
Eerstesteenlegging van het Witte Huis in Washigton, D.C. .
1803
Overleden : Louis-Claude de Saint-Martin (60), Frans schrijver en filosoof.
1875
In Deventer wordt de sportclub Utile Dulci opgericht, tegenwoordig de oudste nog bestaande veldsportvereniging van Nederland.
1914
Uitvinding van het gasmasker, door Garrett Morgan
1944
In Zwolle worden zeven mensen gefusilleerd voor verzetsdaden, later wordt het Monument op de schietbaan Berkum voor hen opgericht.
1972
Andesvliegramp. In de Andes stort een Uruguayaans passagiersvliegtuig neer. De 18 overlevenden worden op 20 december gered. Zij bleken het te hebben volgehouden door de stoffelijke overschotten van omgekomen passagiers als voedsel te gebruiken.
1972
Een Aeroflot Ilyushin-62 passagiersvliegtuig stort neer buiten Moskou. Alle 176 inzittenden komen om.
1975
Openingsceremonie van de zevende Pan-Amerikaanse Spelen, gehouden in Mexico-Stad.
1976
Een Boeing 707 vrachtvliegtuig stort neer op een school in Santa Cruz, Bolivia. 100 mensen sterven waaronder 93 schoolkinderen.
1984
John Lowe gooit allereerste nine-darter ooit op televisie.
2001
Oprichting van de Vlaamse partij N-VA.
2005
Overleden : Pierre van Ostade (88), Nederlands prijzenaangever bij spelletjesprogramma's op televisie.
Bismut is een scheikundig element met symbool Bi en atoomnummer 83. Het is een roodwit hoofdgroepmetaal.
In het verleden werd bismut vaak verward met tin of lood omdat het daar veel eigenschappen mee deelt. In 1753 lukte het de Franse wetenschapper Claude Geoffroy Junine om bismut te scheiden van lood.
De naam is afkomstig van het Duitse Wismut, wat vermoedelijk een verbastering is van witte massa.
Bismut auteur : Rob Lavinsky, iRocks.com CC-BY-SA-3.0
Bismut wordt veel toegepast bij de productie van cosmetica en medicijnen. Daarnaast zijn er nog andere industriële toepassingen:
- Bismanol (een legering van mangaan en bismut) kan worden gebruikt om sterke permante magneten te maken. - Het lage smeltpunt van veel bismut legeringen maakt het geschikt voor toepassing in brandmelders. Het wordt daarom gebruikt in de legering Woodsmetaal. - Als katalysator wordt bismut gebruikt in de kunststofindustrie. - In nucleaire installaties kan bismut als drager van 233U en 235U worden gebruikt. - Bismut wordt gebruikt met een legering van tin voor een coating op zwaluwstaartbladen van straalmotoren - Bismut wordt gebruikt bij solderen. De eigenschap dat het bij afkoelen uitzet, maakt bismut hier in sommige gevallen zeer geschikt voor. - Vuurwerk wordt soms verrijkt met bismut om mooie kleureffecten te maken.
Sinds het begin van de jaren negentig wordt onderzocht in hoeverre bismut als niet-giftige vervanger van lood bij verschillende industiële processen kan worden toegepast, zoals de hagel in 'n hagelpatroon van een jachtgeweer, dat nu reeds van toepassing is.
Bismutkristal
Bismut is een breekbaar zwaar metaal dat als enige van die groep niet giftig is. Daarnaast is bismut het zwaarste zware metaal en op Kwik na is het het meest diamagnetisch (diamagnetisme is een vorm van magnetisme waarbij de relatieve permeabiliteit kleiner is dan 1). Het heeft een zeer gering elektrische geleidingsvermogen en heeft van alle metalen het hoogste Hall-effect (Hall effect is de vergroting van de weerstand bij plaatsing in een magnetisch veld). Bismut verbrandt onder vorming van een heldere blauw/groene vlam.
Bismut is één van de weinige stoffen die uitzet bij bevriezen; een eigenschap die het metaal deelt met water en gallium.
Lange tijd werd bismut algemeen gezien als het zwaarste stabiele element. In 2003 ontdekten Franse onderzoekers echter dat de stabielste isotoop, bismut-209, toch zeer zwak radioactief is.
De belangrijkste bronnen van bismut zijn de mineralen bismutiniet en bismiet welke voornamelijk worden aangetroffen in Canada, Bolivia, Japan, Mexico en Peru. In de Verenigde Staten is bismut een bijproduct van de koper- en loodwinning. Andere bismuthoudende mineralen zijn bismutiet, tellurobismutiet en tetradymiet.
Hoewel er van bismut geen stabiele isotopen bestaan, zijn er wel enkele met een dusdanige lange halveringstijd, dat ze als stabiel kunnen worden beschouwd. 209Bi heeft bijvoorbeeld een halveringstijd van 1,9*1019 jaar (ongeveer een miljard keer de leeftijd van het heelal) en komt dus nog van nature voor. Daarnaast is er een klein aantal radioactieve isotopen bekend met middellange halveringstijden.
Hoewel bismut tot de zware metalen behoort, is het onschadelijk voor organismen.
Vanwege het Britse marineoverwicht besloot de Duitse admiraliteit een directe confrontatie op zee te vermijden en zich te richten op de vernietiging van de geallieerde koopvaardijschepen om zo de bevoorrading van Groot-Brittannië te stoppen.
De kleinere slagkruisers Scharnhorst en Gneisenau brachten begin 1941 aanzienlijke schade toe aan de Britse koopvaardijvloot en binnen enkele weken werd 116 000 ton tot zinken gebracht.
De machtige Bismarck zou de aanvoer van oorlogsgoederen naar Groot-Brittannië de nekslag kunnen geven.
Het was er de Britse geheime dienst dan ook alles aan gelegen te weten wanneer de Duitsers hun grootste oorlogsbodem de oceaan op zouden sturen.
Spionnen volgden daarom nauwlettend de werf, de oefeningen en de doorgang naar de oceaan.
Op 18 mei 1941 vertrok de Bismarck voor zijn eerste en tevens laatste reis.
De Britse marine ontdekte als snel dat de Bismarck tussen Denemarken en Noorwegen stoomde en drie dagen later zag een piloot van een geallieerd Spitfire verkenningsvliegtuig de Bismarck bunkeren in een Noorse fjord nabij Bergen.
De Britse kruisers Norfolk en Suffolk werden ingezet om de Bismarck te volgen.
Op 24 mei 1941 werd de Bismarck met de Duitse kruiser Prinz Eugen ten noorden van IJsland in de "Grænlandssund" aangetroffen.
De Britse slagkruiser HMS Hood en het nieuwe slagschip HMS Prince of Wales gingen het gevecht aan.
De Bismarck zicht op de boeg
bron : US Naval Historical Center CC 3.0
De Hood, die al dadelijk in het begin werd getroffen, vloog in de lucht.
Slechts drie van de 1418 opvarenden overleefden het drama.
De Prince of Wales moest koers verleggen om het zinkende wrak van de Hood te ontwijken en hield daarbij tijdelijk op met vuren.
Door zijn ontwijkmanoeuvre verminderde echter de afstand tussen de Britten en Duitsers en hierdoor kwam het al gauw onder geconcentreerd vuur te liggen van beide Duitse schepen.
De Prince of Wales werd vier keer geraakt door de Bismarck en drie keer door de Prinz Eugen.
Eén van deze treffers raakte de brug waar behalve kapitein John Leach en een officier iedereen werd gedood.
Het Britse slagschip had bovendien al vanaf het begin van het gevecht te kampen met mechanische problemen, het was vertrokken met havenpersoneel aan boord en al na het eerste salvo zaten enkele kanonnen vast.
Desondanks wist de Wales de Bismarck drie maal te treffen waarbij het één een brandstoftank raakte.
Nadat nagenoeg al zijn hoofdgeschut uitgeschakeld was moest het echter de strijd staken en de Prince of Wales ontsnapte onder een rookgordijn.
Alle officieren en manschappen waren nu echter vast besloten om het verlies van de Hood, een der oudste slagschepen van de Engelse Marine, te wreken.
Kort na het zinken van de Hood werd een onderzoekscommissie ingesteld en er zijn verschillende theorieën gelanceerd om de vernietiging van de Hood te verklaren.
De nationale schok, plus het gevaar dat de geduchte Bismarck de aanvoer van oorlogsmiddelen zou afsnijden, was voor Churchill reden het beroemde bevel te geven: "Sink The Bismarck!".
Bismarck achteraanzicht
bron : US Naval Historical Center
De rol van de Prince of Wales bleek niet uitgespeeld aangezien hij met zijn niet beschadigde moderne lange-afstandradar de Bismarck kon blijven schaduwen en diens positie door kon geven aan de Britse Admiraliteit.
De Britten waren werkelijk vastberaden de ondergang van de Hood te vergelden, de Bismarck werd met radar in de gaten gehouden en niet alleen de Norfolk, Suffolk en Prince of Wales volgden het schip maar zij werden door steeds meer schepen vergezeld.
De volgende Britse troef was dan ook het vliegdekschip Victorious met een eskader oude maar zeer doeltreffende Fairey Swordfish torpedobommenwerpers.
Na een slimme koerswijziging verdween de Bismarck geheel van de radar en terwijl de Norfolk, Suffolk en Prince of Wales driftig in het zuiden bleven zoeken was Lütjens allang in een grote boog achter hen langs gevaren en zo kon hij richting Frankrijk ontsnappen.
Twee dagen werd tevergeefs naar het schip gezocht maar toen maakte Lütjens de fatale fout om radioberichten naar huis te sturen waardoor zijn locatie werd gepeild. Het schip was toen al een eind gevorderd in de richting van Brest.
Door verschillende luisterposten in Engeland werden de coördinaten van het schip doorgegeven aan de Britse schepen.
Een Catalina verkenningsvliegtuig ontdekte in de ochtend van 26 mei de Bismarck.
Lütjens had juist die dag het bevel gegeven om de canvaszeilen te verwijderen van de swastika's op het dek en van de zes middelzware geschutstorens, ook gaf hij bevel de bovenzijde van de zware torens donkergeel te verven.
Dit alles omdat de Bismarck weer binnen het bereik van de Luftwaffe was en zo kon het schip vanuit de lucht worden herkend als Duits.
De Bismarck, 24 mei 1941 tijdens gevecht
bron : Deutsches Bundesarchiv CC 3.0
De Swordfish-vliegtuigen konden pas tegen de avond van de 26e mei hun aanval op de Bismarck lanceren vanwege het slechte weer.
De Duitse luchtafweer moest het weer afleggen tegen de langzaam vliegende Swordfishes.
Een treffer tegen de pantsergordel boekte wederom geen resultaat maar één enkele torpedo - nu met de goede ontstekers - raakte het roer waardoor de Bismarck onbestuurbaar werd en slechts in een grote cirkel kon blijven varen op een snelheid van maximaal 14 knopen.
De zware 18 inch torpedo's van de Swordfish-vliegtuigen hadden de Bismarck overal mogen raken, behalve bij het roer.
In de nacht werd de Bismarck onder torpedovuur genomen door de Cossack, Maori, O.R.P. Piorun (Pools), Sikh, en de Zulu.
De bemanning van de Bismarck werd hierdoor wakker gehouden om ze zo veel mogelijk uit te putten voor de definitieve slag.
Ondanks de slingerende koers van de Bismarck wist deze de torpedojagers op afstand te houden en de torpedo's te ontwijken.
Op zich een knappe prestatie gezien de geringe mogelijkheden om koers te wijzigen.
Door een fout kwam de Norfolk vlak bij de Bismarck.
De Bismarck had de Norfolk nu kunnen vernietigen, maar deed dit niet om granaten voor de verwachte eindstrijd te sparen.
In de vroege ochtend van 27 mei 1941 volgde de eindslag met de slagschepen King George V en HMS Rodney en de kruisers Norfolk en Dorsetshire.
Zij wisten de Bismarck uit het westen te benaderen waardoor de Bismarck scherp tegen de horizon afstak.
De Bismarck nam de Rodney onder vuur maar door het Britse overwicht werd het Duitse slagschip fataal getroffen: een 8 inch granaat blies de voorste centrale vuurleidingspost weg en de Rodney raakte met een zware 40 cm granaat de bovenste rand van de barbette van de Bruno toren waardoor deze vastliep.
De vuurkracht van de Bismarck was gehalveerd en door het verlies van de rangefinder en de slingerende koers waren de kansen voor de Bismarck nu bijna nul.
De Britten verkleinden snel de afstand tot de Bismarck en daarna volgden de treffers op de Bismarck elkaar in een snel tempo: bijna iedere seconde werd het schip geraakt.
Eindelijk, op de 27ste mei om 11 uur 's morgens, werd de Bismarck door zwaardere eenheden der Britse vloot, waaronder het slagschip Rodney en de kruiser Dorsetshire, tot zinken gebracht.
Uit het stervende schip wisten de overgebleven bemanningsleden naar het bovendek te klimmen.
Sommige gewonden werden naar boven gedragen en circa 800 tot 1000 man verlieten nu het schip.
De Rodney en King George V hadden hun voorraad van 719 zware granaten op de Bismarck verschoten.
De Rodney had zelfs interne schade door de terugslag van het eigen geschutvuur.
De Bismarck werd geraakt door ongeveer 700 van de 2800 afgevuurde granaten, waarvan 170 van de Rodney en King George V en in totaal zes tot zeven torpedo's.
Zoals reeds gezegd troffen de zware granaten de grote geschuttorens, enkele het dek, vele de opbouw en de commandobrug of drongen via de opbouw door in het binnenste van het schip en slechts enkele het zijpantser.
Meer dan 800 opvarenden wisten het brandende schip te verlaten en sprongen met hun reddingsvesten in zee.
Terwijl de Britse schepen de Duitse drenkelingen uit het water visten klonk bij de Britten het gerucht dat Duitse onderzeeërs waren waargenomen.
Daarom werd de reddingsoperatie gestaakt en slechts 115 van de meer dan 900 drenkelingen werden uit het ijskoude water gered.
2091 Duitse matrozen vonden de dood.
Burkard Baron von Müllenheim-Rechberg, de hoogst overlevende officier van de Bismarck, heeft altijd ontkend dat Duitse onderzeeboten in de buurt waren.
Opvallend detail in deze discussie is dat de Bismarck om 07.10 uur een laatste radiobericht uitzond naar Groep West met de mededeling Zend een U-boot om het oorlogsjournaal veilig te stellen!.
Vermoedelijk werd dit bericht door de Britten onderschept en werd daarom de redding van drenkelingen gestaakt.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 11 oktober 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 11 oktober
1303
Overleden : Paus Bonifatius VIII (68), geboren als Benedetto Gaetani, was paus van 1294 tot 1303.
1614
Adriaen Block en 12 Amsterdamse kooplieden verzoeken de Staten Generaal om exclusieve handelsrechten in de kolonie Nieuw Nederland in de huidige Verenigde Staten van Amerika, het gebied waarin nu de stad New York ligt.
1850
Overleden : Louise-Marie d'Orléans (38), eerste koningin der Belgen, prinses van Frankrijk.
1889
Overleden : James Prescott Joule (70), Brits natuurkundige, zoon van een bierbrouwer.
1939
Manhattan Project: President Franklin D. Roosevelt wordt gevraagd om snel de atoombom te laten ontwikkelen.
1944
De Britse luchtmacht bombardeert de zeedijk van het nog door de Duitsers bezette eiland Walcheren. Het is onderdeel van de geallieerde strategie om de toegang over water naar Antwerpen open te houden. Op het eind van de dag is Walcheren grotendeels onder de golven verdwenen.
1961
Overleden : Chico Marx (74), Amerikaans komiek.
1963
Overleden : Édith Piaf (47), Frans zangeres.
1965
De uitzendingen van Hilversum III beginnen.
1968
De lancering van de Apollo 7, de eerste bemande missie in het "Project Apollo".
1970
De Boeing 747-200 maakt z'n eerste vlucht.
1984
Kathryn Sullivan is de eerste Amerikaanse vrouw die een ruimtewandeling maakt.
"Mijn Vaderland" van Frans Bauer werd in het programma "Het Nieuwe Volkslied" van de VPRO verkozen tot het nieuwe volkslied. Het Wilhelmus blijft wel het officiële volkslied van Nederland.
(1) 
