Wie ik ben? ... Speelt geen enkele rol. Mijn naam? ... misschien de Brugschen Stroatendwil?
Na een half jaar ziekte werd ik in 2005 op het werk bedankt voor bewezen diensten en prompt op pensioen gesteld. Als 47-jarige zo uitgerangeerd worden uit deze jachtige en niets ontziende maatschappij komt hard aan. Ondertussen heb ik me herpakt en voortaan blog ik als een oudje hier op www.seniorennet.be met slechts één onderwerp: BRUGGE!
Allez, we zitten vanaf nu in het verlengde Kerstweekend en voor sommigen zelfs in de Kerstvakantie. Aan allen, ook aan die onfortuinlijken die tijdens deze periode toch nog werken moeten, wens ik een zalige Kerstmuts ... euh pardon: Kerstfeest toe.
23-12-2006, 11:53 geschreven door Bruggeblog
Kerstmuts (deel 5)
Als u nog eens in deze donkere tijd van het jaar overal in en buiten uw huis lichtjes ophangt en ook van die heerlijk doorzichtige kerstballen in uw kerstboom plaatst, weet dan dat u daarmee een oeroude traditie voortzet. Ik verklaar me nader. Die transparante ballen noemde men vroeger 'heksenballen'. Heksenballen waren bijvoorbeeld erg populair in de 18de eeuw in Engeland, maar hun oorsprong is nog veel ouder. Al eeuwen lang worden glazen ballen in deze tijd van 't jaar voor de ramen gehangen om vervloekingen, boze geesten en ongeluk af te weren. Het doel van het ophangen van deze ballen is om de voorbijgaande boze geesten, die een mogelijk gevaar kunnen vormen voor de harmonie in huis, buiten te houden. Door de schittering van de bal geraken de geesten gehypnotiseerd. Raken zij de bal aan, dan worden ze erdoor geabsorbeerd, met andere woorden: dan raken ze gevangen in de bal. Wandel je doorheen Brugge dan zie je aan veel gevels van huizen koppen van dieren of mensen die er vervaarlijk uitzien. Welnu, die koppen beoogden precies hetzelfde effect, namelijk de kwade geesten buiten houden. Maar aangezien in de donkere dagen die koppen alleen niet volstonden greep men in die periode naar de doorzichtige 'heksenballen' die we nu kennen als onze kerstballen.
23-12-2006, 11:47 geschreven door Bruggeblog
22-12-2006
Kerstmuts (deel 4)
Net zoals wij in onze streek Sinterklaas kennen als die brave man die de cadeautjes rondbrengt, meer specifiek voor de kleinsten, zo speelt in vele andere landen de Kerstman diezelfde rol. Het verschil zit hem hier in dat de Kerstman, naast een specifieke aandacht voor de allerkleinsten, ook de groteren en zelfs de groten nooit vergeet. In Engeland gaat hij rond onder de naam Father Christmas, in Rusland noemt hij, min of meer vertaald, Grootvadertje Vorst en in de Verenigde Staten kennen ze hem onder de naam Santa Claus. Die Santa Claus is een verbastering van ons Nederlandse Sinterklaas. Dat komt door de Nederlandse emigranten in de V.S. die er blijkbaar hun eigen tradities meebrachten.
22-12-2006, 23:49 geschreven door Bruggeblog
Kerstmuts (deel 3)
Een 'traditionele' bezigheid in deze tijd van het jaar is het maken van kransen van hulst. Ook dat hebben we overgenomen van de 'heidenen'. De oude Romeinen gebruikten bijvoorbeeld hulsttakken om er hun tempels mee te versieren tijdens Saturnalia, dat was een 7 dagen durend midwinterfeest dat gewijd was aan Saturnus, de god van de landbouw. Bij dat feest hoorde ook ... het uitdelen van geschenken. Wat dan te denken van de kerstboom zoals we die nu kennen? Van oorsprong komt die traditie uit Frankrijk. Daar werd in 1605 in Straatsburg de eerste versierde dennenboom op kerstdag in de grond gezet. De traditie van het kerstboomgebeuren verspreidde zich snel verder over heel West-Europa.
22-12-2006, 23:42 geschreven door Bruggeblog
Kerstmuts (deel 2)
Veel volken vier(d)en midden in de donkere winter een feest om de komst van het licht te begroeten. De Germanen vierden rond 25 december hun joelfeesten. Dat waren feesten van dankbaarheid voor wat geweest is en hoop voor wat nog komen moet. Ze duurden 13 dagen en 12 nachten, namelijk van 24 december tot 6 januari. Ze sloten direct aan op de grote slachttijd. In die periode werd niet gewerkt, maar wel enorm veel gegeten, gedronken en kabaal gemaakt. Dat kabaal was bedoeld om de geesten die tegen het einde van het jaar te voorschijn kwamen te verjagen. Ook stak men in die periode grote vreugdevuren aan in een poging om de stervende zon te laten herleven. Veel heidense Europeanen hadden de gewoonte om bomen te aanbidden. Na hun bekring tot het Christendom bleef dit vooral in de Scandinavische landen voortleven. Met nieuwjaar versierden zij huizen en schuren met groenblijvende takken. Hiermee werd de overwinning van het leven op de dood uitgebeeld.
22-12-2006, 23:22 geschreven door Bruggeblog
Kerstmuts (deel 1)
én mijn legerdienst lang én mijn hele loopbaan lang heb ik een muts moeten opzetten. Ik heb dat altijd hartsgrondig gehaat. Waarom? Ik weet het niet. Waarschijnlijk omdat al die tijd dat hoofddeksel aanduidde dat daaronder iemand zat die ik niet wilde zijn maar noodgedwongen toch moest zijn?. Want een hoofddeksel is meestal een pars pro toto. Men kijkt in één oogopslag naar de muts en denkt onmiddelijk: ha, iemand van de politie, vlug wegwezen of, ha: de postbode is daar, die komt om zijn nieuwjaar, ... ook vlug wegwezen. Ach, laat ik alle vooroordelen eens overboord gooien en in deze laatste dagen van het jaar mijn kerstmuts opzetten. Wat zou het dragen van zo een muts eigenlijk betekenen? Dat men in een vrolijke stemming is? Dat men diep warmmenselijk ingesteld is en/of vuurrood aangelopen dankzij een teveel aan Glühwein? Ach, serieus nu, laat ik vanavond eens dieper ingaan op de ware oorsprong van Kerstmis. Met Kerstmis (25 december) vieren de christenen de geboorte van Jezus en dus ook zijn verjaardag. Dat is lang niet altijd zo het geval geweest. Neen, in de eerste eeuwen van onze jaartelling was het onder christenen zelfs ongebruikelijk om verjaardagen of naamdagen te vieren. Zij beschouwden het vieren van verjaardagen als een heidense gewoonte. Alleen de Romeinen vierden verjaardagen. Op 25 december vierden die het feest van Mithras, de god van de onoverwinnelijke zon ("Natalis Solis Invicti"). Jezus zelf is helemaal niet op 25 december van het eerste jaar van onze jaartelling geboren. Wanneer dan wel, daar is men het niet helemaal over eens, maar volgens sommigen was hij zelfs al in september of oktober van het jaar 2 van voor onze jaartelling geboen. De Romeinen die zich tot het christendom bekeerden hielden vast aan hun gewoonte om verjaardagen te vieren. En omdat Jezus beschouwd werd/wordt als het 'Licht' van de wereld besloot in het jaar 354 de toenmalige paus Liberius dat voortaan de geboorte van Jezus op 25 december gevierd moest worden met een speciale mis, namelijk de Kerstmis.
22-12-2006, 23:13 geschreven door Bruggeblog
Quizvraag 117
Aangezien Nolfinarium dat prachtige schrijn van Karel de Goede correct aanduidde als het onderwerp van de vorige fotovraag, moest ik op zoek gaan naar een nieuw onderwerp en ik heb het gevonden. Ik moet eerlijk bekennen dat het minder fraai oogt dan het schrijn maar praktisch is het meestal wel. Wat het is weet -veronderstel ik - iedereen, vandaar mijn vraag naar u toe die al iets moeilijker op te lossen valt: waar in de binnenstad van Brugge staat dit ding?
22-12-2006, 20:39 geschreven door Bruggeblog
Schrijn Karel de Goede (3de en laatste)
Op de benedenboorden zijn wapenschilden gehecht van steden, pausen, bisschoppen en andere personen die financieel bijgedragen hebben tot het maken van het schrijn. In de nissen zijn zittende beelden opgesteld. Wie zijn het? Op de ene smalle zijde is dat Christus, geflankeerd door Norbertus en Idesbald, abt der Duinenabdij. Op de andere zijde graaf Karel de Goede omringd door Jan van Waasten (bisschop van Terwaan) en Gervinus (abt van Oudenburg). De ene langszijde toont markgraaf Leopold III van Babenberg, Karel de Grote en Knud IV (koning van Denemarken en vader van Karel de Goede) De andere langszijde bevat hertog Knud (neef van Karel de Goede en als u een woordje Deens kent dan leest u hier zijn levensbeschrijving), paus Urbanus II en Ladislaus I (koning van Hongarije). Allen werden heilig of zalig verklaard.
22-12-2006, 14:11 geschreven door Bruggeblog
Schrijn Karel de Goede (2)
Door een decreet van 9 februari 1882 erkende paus Leo XIII de eredienst van de zalige Karel de Goede, die trouwens op 14 december van datzelfde jaar uitgeroepen werd tot tweede patroon van de stad en van het bisdom Brugge (de andere is de heilige Donatianus, Sint-Donaas). Dit gaf aanleiding tot feestelijkheden die gepland werden voor 1883 maar uiteindelijk plaats vonden in 1884 omdat noch het schrijn noch de stoet klaar waren. Het schrijn was uiteindelijk pas gereed in 1885 en de relieken werden er op 22 augustus 1885 in neergelegd. Zij kwam er dankzij een inzameling van giften. Dat gebeurde met geld, maar ook met edelstenen die de rijve langs alle kanten versieren en die geschonken werden door prinsen en vorsten. Het schrijn dat tegenwoordig veilig achter glas bewaard wordt rust op vier poten die monsters voorstellen. Het heeft een zadeldak en op een dubbele volute erboven knielen twee engelen die het wapen van Vlaanderen en een kroon vasthouden. Die kroon bijvoorbeeld werd geschonken door koningin Maria-Hendrika.
22-12-2006, 13:30 geschreven door Bruggeblog
Schrijn Karel de Goede
Eerst wil ik even de voorgeschiedenis van dit schrijn schetsen. Het is gemaakt in 1883-1885 maar voordien moeten er al twee reliekschrijnen geweest zijn. Op 19 januari 1782 namelijk bracht bisschop Brenart in het koor van de Sint-Donaaskathedraal de relieken, enkele beenderen van graaf Karel de Goede (gest. in 1127), over in een nieuw koffertje waarin hij twee handschriften en een uit het oude schrijn afkomstige afbeelding van de graaf insloot. Toen de Sint-Donaaskathedraal verdween werd het koffertje geschonken aan de kerkmeesters van de Sint-Salvatorskerk. Daar werd in 1827 alles in een tweede en neogotisch schrijn geplaatst dat omstreeks 1919 uit de kerk verdwenen is. Op 22 augustus 1886 werd alles dan overgebracht in dit derde schrijn. Pas in 1957 werd de tekening van de zalige Karel de Goede uit dit schrijn gehaald, in een kader geplaatst en in de kerk opgehangen.
22-12-2006, 10:19 geschreven door Bruggeblog
21-12-2006
Quizvraag 116 - de oplossing
Nolfinarium heeft ons - en vooral mij - vanavond al aangenaam verrast door de juiste oplossing te geven. Ik citeer zijn antwoord: "Het reliekschrijn van de gelukzalige graaf Karel de Goede nu bewaard in
een van de zijkapellen van de Sint-Salvatorkerk in brugge. Het is een
Neogotisch schrijn gemaakt door een Gentse edelsmid naar een ontwerp
van Béthune." Dat antwoord is volkomen correct. Toch wil ik het eventjes nuanceren. Die Gentse edelsmid was een zekere Bourdon, maar het feit dat er een Gentenaar dat schrijn aan het maken was (dat was toen in 1883) verwekte in Brugge nogal wat wrevel. Daarom heeft die Bourdon het niet alleen gemaakt maar kreeg hij ook de medewerking van de Brugse edelsmid Vandamme. Het werd voltooid in het begin van 1885. Het ontwerp is van J. Béthune maar er werd van afgeweken. Op zijn ontwerptekening uit 1883 stonden verschillende andere heilige vorsten die het schrijn moesten versieren dan diegenen die er uiteindelijk op verschenen. In plaats van vanavond u een nieuwe fotovraag te geven zou ik het graag nog eens wat hebben over dit prachtige kunstwerk, een van de vele die zich in Brugge bevinden. Maar eerst en vooral wens ik Nolfinarium nog maar eens proficiat voor zijn snelle oplossing. Hij is iemand die de stad Brugge ook graag aangrijpt als fotomodel en ik heb zo een klein vermoeden dat hij onlangs grootvader geworden is. Zijn zoon of dochter heeft een nieuw kunstwerk op de wereld gezet dat van nu af aan luisteren zal naar de mooie naam Luna.
21-12-2006, 22:06 geschreven door Bruggeblog
meest bewandelde stenen
Nu ik toch aan dat Bonifaciusbruggetje stond wil ik u eens de meest bewandelde stenen van Brugge tonen. Ze liggen onderaan dit bruggetje uit 1910 en er is hier dagelijks op verschillende momenten file, vooral als twee groepen toeristen van weerskanten hier arriveren!
21-12-2006, 20:42 geschreven door Bruggeblog
koor OLV-kerk
Dit artikel sluit aan bij mijn vorige artikel waarin ik u wees op de (uiterlijke) schoonheid van de Brugse Onze-Lieve-Vrouwekerk. Dit is bijvoorbeeld de derrière van deze bevallige dame. Het is het koor, gezien vanaf het Bonifaciusbrugje. Het koor van de kathedraal van Doornik diende naar het schijnt als voorbeeld voor dit kort na 1270 voltooide koor. Het is opgetrokken in baksteen in polygonale vorm en heeft een kooromgang en daarrond kranskapellen. Het geheel wordt geschraagd door een effenaf indrukwekkend steunberen- en luchtbogenstelsel. Ware schoonheid zit vanbinnen, wordt er altijd beweerd. Welnu, iedereen weet dat dit ook opgaat voor deze kerk. De Madonna van Michelangelo en de praalgraven van Maria van Bourgondië en van Karel de Stoute zijn slechts enkele van de honderden schitterende kunstwerken binnenin deze kerk.
21-12-2006, 20:37 geschreven door Bruggeblog
Stellingen weg
Het was u misschien nog niet opgevallen, maar eindelijk zijn de stellingen verdwenen die stonden voor de westelijke gevel van de Onze-Lieve-Vrouwekerk in de Mariastraat. Vele, vele maanden heeft de restauratie van die gevel geduurd. Vanaf nu kunnen we deze prachtkerk opnieuw in zijn volle glorie aanschouwen. Van oorsprong was het een vroeggotische gevel. De restauratie die nu gebeurd is was louter een opknapbeurt. In de periode 1900-1906 was dit eventjes anders. Toen onderging deze gevel onder leiding van de architecten Louis Delacenserie en Charles De Wulf een historiserende restauratie. Zij reconstrueerden het vermeende oorspronkelijke uitzicht ervan. Maar door onvoldoende voorafgaandelijk onderzoek is dit geen exacte reconstructie van de vroeggotische gevel geworden. Hoe dan ook, het blijft een plezier om naar deze kerk te kijken.
21-12-2006, 18:10 geschreven door Bruggeblog
20-12-2006
Grootseminarie (4)
De Ieperse kanunnik Antoon (of Antoine) Sanders liet zich in zijn werk graag een latijns klinkende naam aanmeten: Antonius Sanderus. Dat klinkt heel wat imposanter dan dat Toontje Sanders, hé, en een dergelijke naamsverandering was trouwens voor die tijd echt niet ongebruikelijk. In zijn 'Flandria illustrata' uit 1641 staat onder andere deze gravure die toont hoe de Duinenabdij er hier in Brugge had moeten uitzien, tenminste als men alles had verwezenlijkt zoals voorzien. In de praktijk bleef de westvleugel oningevuld en ook de oudere refuge van Ter Doest werd aangepast tot zuidvleugel van de voorziene kleine kruisgang. De andere twee vleugels werden nooit meer gerealiseerd.
20-12-2006, 21:57 geschreven door Bruggeblog
Grootseminarie (3)
Dit is het fameuze weiland met daar tussenin de fruitbomen achterin het domein van het Grootseminarie. Eigenlijk is wat u hier ziet nog niet eens de helft ervan. Een paar eeuwen lang voorzag de tuin in de voedselvoorziening van de bewoners hier. Nu is de moestuin allang verdwenen en ook de landbouwuitbating die door de cisterciënzers in de 17de eeuw hier startte is uiteindelijk gestopt in 1999. Nu grazen er hier jaarlijks nog een tien à twintigtal vaarzen tussen zowat april en oktober. Zij komen van een boer buiten de stadsmuren. Aangezien het nu december is moet u het op deze foto eventjes doen zonder de koeien.
20-12-2006, 21:31 geschreven door Bruggeblog
Quizvraag 116
Deze fotovraag is speciaal. Meestal vraag ik u waar in het centrum van Brugge u dit kan zien. Dat doe ik in dit geval ook, maar ik zou graag van u ook willen weten wat dit is.
20-12-2006, 21:21 geschreven door Bruggeblog
Grootseminarie (2)
Het is haast niet te geloven dat er in de binnenstad van Brugge nog een dergelijk grote lap tuin plus aanpalend stuk weiland te zien is. Het hele domein van het huidige Grootseminarie is ommuurd en daarbinnen is dit prachtige, altijd rustige tafereel te zien. Het bomenbestand binnen het domein bestaat uit fruitbomen en daarnaast enkele majestueuze platanen, zomereiken en moseiken. En ook nog gewone en bruine beuken, witte paardenkastanjes, linden en gewone berken.
20-12-2006, 20:28 geschreven door Bruggeblog
Grootseminarie (1)
Vanaf vandaag krijgt u van mij een reeks artikels over het Grootseminarie in Brugge. Naast het Johannes XIII-seminarie in Leuven is dit het enige overgebleven seminarie in Vlaanderen waar na een opleiding van zes jaar studenten uiteindelijk tot priester gewijd worden. Waar men in Leuven praktisch niet meer aan kandidaat-priesters geraakt heeft men er hier in Brugge op dit ogenblik welgeteld 11, waarvan 4 eerstejaars. Maar men hoeft niet per se priester te worden om hier cursussen te volgen. In totaal zijn er nu om en bij de vijftig cursisten. Mijn artikelenreeks zal het lang niet alleen hebben over het seminarie zelf, maar ook over de geschiedenis van het gebouw en de omliggende terreinen. Het seminarie is gehuisvest in een 17de eeuwse abdij in barokstijl. Die voormalige cisterciënzerabdij kwam er nadat de cisterciënzermonniken van de Duinenabdij in Koksijde hun toevlucht hadden gezocht binnen de muren van het 'veiligere' Brugge. Die nieuwe abdij van de Duinheren moest groter en prestigieuzer zijn dan die van de toen in Brugge reeds aanwezige jezuïeten. Het is een grote abdij geworden, maar niet zo groot als men gewild had. Vooral geldgebrek maakte dat men de originele plannen wat moest bijsturen. Hier zien we een deel van de oude abdij met de klokkentoren, gezien vanuit de opmerkelijke boomgaard.
20-12-2006, 18:31 geschreven door Bruggeblog
Quizvraag 115 - de oplossing
De winnaar die komend jaar 2007 gratis alle gemeenteraadszittingen mag bijwonen is gekend. Het is Johan, alias Muffie. Hij wist deze camera staan, namelijk op de Markt boven restaurant-tearoom De Beurze. En inderdaad, het is bevestigd tegenaan een raam op de tweede verdieping.
