De Bildtse boerderij is een karakteristiek type kop-hals-rompboerderij. Hierbij is het bedrijfsgedeelte haaks op het woongedeelte geplaatst. De reden hiervoor is niet bekend. De indeling is ook anders. Zo staan koeien en paarden met hun koppen naar binnen gericht; het gangpad ligt tegen de buitenmuur.
Bildtse boerderij (Friesland)
Deze indeling wordt ook gevonden in Zeeland en Zuid-Holland. Verondersteld wordt dat de bildtbedijker / boeren die uit deze streken kwamen, indertijd hun boerderij-indeling mee hebben genomen.
Bildtse boerderij - rond 1920 in Rohel (Friesland)
Opmerkelijk is ook dat er voor 1500 geen schuren voorkomen in Friesland. Het is dus heel goed mogelijk dat ze op Het Bildt zijn ontstaan en zich van hieruit over Friesland hebben verspreid.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 19 september 2010
Nederland
Gebeurtenissen VANDAAG 19 september
1356
Slag van Maupertuis, ook wel Slag bij Poitiers - Overwinning van de Engelsen, onder leiding van de Zwarte Prins tegen de Fransen. Koning Jan II van Frankrijk wordt gevangengenomen.
1692
Giles Corey wordt doodgedrukt na zijn weigering te getuigen in het Salem heksen proces.
1761
Overleden : Pieter van Musschenbroeck (69), Nederlands medicus, wis- en natuurkundige en astronoom.
1900
Butch Cassidy en de Sundance Kid plegen hun eerste overval.
1912
In Breda wordt voetbalclub NAC opgericht na een fusie tussen NOAD (Nooit Ophouden Altijd Doorzetten) en ADVENDO (Aangenaam Door Vermaak En Nuttig Door Ontspanning).
1957
Eerste ondergrondse test van een nucleaire bom in de VS.
1959
Tijdens een staatsbezoek aan de VS wordt de Sovjetleider Nikita Chroesjtsjov de toegang tot Disneyland ontzegd.
1968
Overleden : Chester Carlson (62), Amerikaans uitvinder van xerografie.
1975
De Britse zender BBC 2 zendt de eerste aflevering uit van Fawlty Towers. De hoofdrol in deze 'hotel-comedy' is in handen van John Cleese. Er worden 12 afleveringen gemaakt, die nu nog steeds worden herhaald.
1981
Simon and Garfunkel herenigd voor een gratis optreden in Central Park New York.
1982
Scott Fahlman zet het eerste emoticon op een online bulletin board.
1985
Mexico-Stad wordt getroffen door een aardbeving met de kracht van 8,1 op de schaal van Richter. Zelfs de modernste gebouwen worden verwoest.
1991
Ontdekking van Ötzi, de ijsmummie, door twee Duitse toeristen.
De bikini is een tweedelig zwempak dat in mei 1946 op de Parijse catwalk gelanceerd werd door de Franse auto-ingenieur Louis Réard. Geen van de modellen van die tijd wilde echter een dergelijk "onzedig" kledingstuk showen. Daarom moest hij een beroep doen op Micheline Bernardini, een naaktdanseres.
Aanvankelijk had de bikini weinig succes. In sommige landen werd hij verboden en het Vaticaan noemde hem immoreel.
Onder invloed van Hollywoodsterren en feministen won de bikini in de jaren zeventig aan succes.
Michele Bernardini met de eerste bikini in 1946 auteur : Keystone / Staff
Het badpak is genoemd naar het eiland Bikini waar net daarvoor een atoombom was getest, als verwijzing daarna dat het badpak moest "inslaan als een bom". Natuurlijk zal het ook meegewerkt hebben dat de naam met bi (= twee) begint.
In tegenstelling tot het badpak voelt de bikini luchtiger aan door enkel de borsten en het onderlichaam tussen de benen te verbergen. Het gedeelte rondom de blote buik en schouders blijft onbedekt.
In het Engels wordt een strakzittende zwembroek voor mannen ook 'bikini' genoemd, in tegenstelling tot de ruimzittende zwembroek met pijpen die thans veel door mannen wordt gedragen.
"bikini girls" mozaïek uit de 4e eeuw Villa Romana del Casale - Romeinse villa op Sicilië auteur : M.Disdero CC 3.0
Overigens is het tweedelige badpak al van zeer oude afbeeldingen bekend. Wandschilderingen en een mozaïek uit de 4e eeuw na Christus in de Villa Romana del Casale in het Siciliaanse bergstadje Piazza Armerina tonen een vergelijkbaar kledingstuk. Negen van de oorspronkelijk tien uitgebeelde Romeinse sportschoonheden droegen bikini's.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 18 september 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 18 september
323
Constantijn de Grote verslaat Licinius en Martinianus in de Slag bij Chrysopolis, waardoor Constantijn alleenheerser wordt over het Romeinse Rijk.
1426
Overleden : Hubert van Eyck (56), Vlaams schilder en miniaturist.
1692
De Aardbeving bij Verviers op 18 september 1692 om 14.15 uur was de sterkste aardbeving die ooit in België is waargenomen en één van de grootste bekende aardbevingen in West-Europa in de geschiedenis.
1793
Eerstesteenlegging van het Capitool in Washington, D.C. .
1810
Eerste Junta in Chili. Alhoewel het de bedoeling was dat de Junta alleen de macht had tijdens de afwezigheid van de koning was het in feite de eerste stap naar onafhankelijkheid van Spanje, en het wordt ook om deze reden herdacht.
1851
Eerste publicatie van de New York Times toen onder de naam The New-York Daily Times.
1944
Bevrijding van Eindhoven door Britse grond- en Amerikaanse luchtlandingstroepen Operation Market Garden.
1944
Britten torpederen de Junyo Maru. Meer dan duizend Nederlandse gevangenen komen om.
Orkaan Fifi teistert Honduras in Midden-Amerika. 8.000 mensen sterven.
1975
Patty Hearst wordt gearresteerd na een jaar op de "Meest gezochte personen lijst" van de FBI te hebben gestaan.
1997
Mediamagnaat Ted Turner schenkt 1 miljard $ aan de Verenigde Naties.
2009
Einde van (The) Guiding Light, de serie staat in het Guinness Book of Records als langstlopende Amerikaanse soapserie en langstlopend drama. De 15.000e aflevering kwam in de herfst van 2005 op de buis.
De bijvoetmonnik (Cucullia artemisiae) is een nachtvlinder uit de familie van de uilen, de Noctuidae. De voorvleugellengte bedraagt tussen de 16 en 19 millimeter. De grondkleur van de voorvleugels is bruingrijs. De tekening is weinig opvallend al zijn de dwarslijnen en uilvlekken duidelijk zichtbaar.
Engels : Scarce Wormwood Duits : Feldbeifuß-Mönch
bijvoetmonnik auteur : "No rights reserved" Heikki Hyttinen
De bijvoetmonnik gebruikt bijvoet en absintalsem als waardplanten. De rups is te vinden van juli tot oktober. De soort overwintert als pop, soms meerdere jaren.
rups van de bijvoetmonnik (Cucullia artemisiae) foto : Andreas Herrmann
De soort komt verspreid over het Palearctisch gebied voor.
De bijvoetmonnik is in Nederland en België een zeer zeldzame soort. De vlinder kent één generatie die vliegt van halverwege juni tot en met augustus.
De bijvoetdwergspanner (Eupithecia innotata) is een nachtvlinder uit de familie Geometridae, de spanners. De voorvleugellengte bedraagt tussen de 10 en 12 millimeter. Hij overwintert als pop.
Engels : Angle-barred Pug ook gekend als Ash Pug Duits : Feldbeifuß-Blütenspanner
bijvoetdwergspanner auteur : Olaf Leillinger CC 3.0
De bijvoetdwergspanner heeft bijvoet en wilde averuit, maar met name in de eerste generatie ook allerlei houtige planten zoals vlier en meidoorn als waardplanten.
rups van de bijvoetdwergspanner (Eupithecia innotata) foto : Kimmo Silvonen
De bijvoetdwergspanner is in Nederland en België een schaarse soort, die verspreid over het hele gebied kan worden gezien. De vlinder kent twee generaties die vliegen van eind februari tot eind oktober.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 17 september 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 17 september
1322
Overleden : Robrecht III van Vlaanderen (75), graaf van Vlaanderen.
1767
De eerste grondwet van de Verenigde Staten wordt ondertekend.
1931
RCA brengt zijn eerste grammofoonplaat uit.
1939
Taisto Mäki is de eerste man die de 10.000m loopt in minder dan 30min..
1944
Britse troepen landen in Arnhem, als deel van Operation Market Garden.
1956
Eerste televisie-uitzending in Australië.
1958
De eerste aflevering van Pipo de Clown verschijnt op de Nederlandse televisie.
1964
De Belgische organisatie Oxfam wordt opgericht.
1978
De eerste versie van de Linux kernel 0.01 is op internet geplaatst.
1984
Vanessa Williams wordt de eerste zwarte Miss America. Zij levert de titel later weer in omdat er naaktfoto's worden gepubliceerd in het mannenblad Penthouse.
1993
De laatste Russische troepen verlaten Polen.
2006
Uitbarsting van de Fourpeaked Mountain in Alaska, de vorige uitbarsting in zeker 10.000 jaar geleden.
De bijvoet (Artemisia vulgaris) ook wel sint-janswortel genoemd, is een plant uit de composietenfamilie (Asteraceae).
Het is een zwak aromatische plant met bladeren die aan de onderzijde witviltig behaard zijn. Bijvoet komt in België en Nederland algemeen voor, bijvoorbeeld op braakliggend terrein en langs wegen. De plant prefereert een zandhoudende grond. De stengel is 60-120 cm lang en heeft vaak een roodachtige kleur.
Bijvoet bloeit van augustus tot september met roodbruine of gele bloemen. De bloemen zijn vrij klein en staan in lange smalle trossen aan de top van de stengel. De stengel is vaak rood/paars aangelopen.
Engels : Mugwort ook gekend als Felon Herb, Chrysanthemum Weed, Wild Wormwood, Old uncle Henry, Sailor's Tobacco, Naughty Man, Old Man en St. John's Plant (niet te verwarren met St John's wort). Duits : Gewöhnliche Beifuß of Gemeine Beifuß ook gewoon Beifuß maar ook Besenkraut, Fliegenkraut, Gänsekraut, Johannesgürtelkraut, Jungfernkraut, Sonnenwendkraut, Weiberkraut, Werzwisch, Wilder Wermut of Wisch Frans : Armoise commune ook gekend als herbe aux cent goûts, herbe de la Saint-Jean anique, armoise citronnelle, artémise, herbe royale, remise
lenteblad van de bijvoet auteur : Rita Erfurt CC 3.0
Artemisia was de zus en vrouw van de Grieks/Perzische koning Mausolus en ze regeerde na zijn dood in 353 v. Chr. over Halicarnssus en deze omgeving. Om haar te ere bouwde ze een geweldig graf, Mausoleum genaamd, dat één van de zeven wereldwonderen is. Artemisia was ook een beroemd plantkundige en medische onderzoekster. Tweehonderd, bijna allemaal aromatische planten, zijn van het geslacht Artemisia en zijn naar haar vernoemd.
Culpeper beval het kruid aan voor alle maagproblemen, het voorkomen van misselijkheid na de maaltijd en het wekt de eetlust op, maar als het te sterk is, bederft het de smaak.
In de middeleeuwen dacht men dat Johannes de Doper een krans van bijvoet om zijn middel droeg en daarom noemt men de plant ook wel sint-janswortel. De wortel van bijvoet werd tegen de muur van een huis gespijkerd om de duivel of andere boze geesten te bannen. Er werden ook gevlochten kransen van bijvoet aan een huis of schuur bevestigd om het te beschermen tegen brand en blikseminslag.
Bijvoet wordt van oudsher gebruikt om vermoeide reizigers te laten opknappen en hen tegen boze geesten en wilde dieren te beschermen. Romeinse soldaten legde het in hun sandalen tegen pijnlijke voeten, vandaar de naam 'bij'-voet. In 1656 schreef William Coles: "Als een infanterist het 's ochtends in zijn schoenen legt, kan hij voor de middag 40 mijlen afleggen zonder vermoeid te worden."
Bijvoet werd door arme mensen als tabak gebruikt, afzonderlijk of met andere kruiden.
Ook bier werd met Bijvoet gekruid.
bijvoet in bloei
Bijvoet onder het kussen beschermt tegen nachtmerries.
In China worden van bijvoet geneeskrachtige staafjes (moxa staafjes) gemaakt en worden gebruikt in de acupunctuur.
De wierrook wordt gebruikt bij rituele reiniging van mensen en ruimte. Om wierrook zelf te maken (alle Artemisia soorten zijn bruikbaar) plukt u de knoppen, vlak voor ze in bloei komen. Maak stukken van gelijke lengte (ongeveer 15 cm) en laat ze ongeveer twee dagen drogen. Maak een bundel van 2,5 cm doorsnee en bind ze samen met katoendraad (gebruik geen kunstvezel). Steek een kant aan, blaas de vlam uit en laat de staafjes smeulen.
Bijvoet wordt van oudsher gebruikt als middel tegen wormen en moet dan gedurende lange tijd in een lage dosering worden ingenomen. Bijvoet wekt de eetlust op, stimuleert de spijsvertering en helpt eveneens bij het opgang brengen van de menstruatie.
moxa therapie
Zoek tijdens een lange, vermoeiende wandeling naar bijvoet. Kauw op enkele bladeren of bloemtoppen en uw vermoeidheid zal afnemen, doordat de bittere aromatische stoffen uw geest en blik verhelderen.
Stimulerend voor het zenuwstelsel, menstruatie opwekkend en regulerend, zweetdrijvend, galopwekkend.
Kompressen van bijvoetazijn zijn goed bij kneuzingen en ontstoken gewrichten.
In beginstadia van verkoudheden en koortsen. Bij indigestie met weinig eetlust en maagkrampen. Bij misselijkheid met zware hoofdpijn. Bij depressie met lever- en ingewandsstoornissen. Tegen nervositeit bij verzwakte mensen. Nuttig bij artritis en jicht. Bij ingewandswormen.
wordt gebruikt als thee en wordt verwerkt in etherische olie.
Het is een kleurloze tot lichtgele vloeistof met een bitter-zoete, kamferachtige geur.
Door het hoge thujon gehalte is de olie giftig en daarom minder geschikt voor gebruik in de aromatherapie.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 16 september 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 16 september
1736
Overleden : Gabriel Fahrenheit (50), Duits natuurkundige.
1810
Mexico verklaarde zich in 1810 onafhankelijk van Spanje. Het duurt tot 1821 dat Spanje hier mee instemt.
1812
Grote brand van Moskou. Bij de invasie door het leger van de Franse Napoleon Bonaparte wordt de Russische hoofdstad Moskou voor een groot deel in brand gezet.
1908
Oprichting van de General Motors Company.
1920
De "Wall Street Bombing" , een bom vervoert met een paardenkar ontploft voor de J.P.Morgan Building in NY city. Er vallen 36 doden en honderden gewonden.
1975
Maleisië wordt opgericht door het samengaan van Malaya, Singapore, en de Oost-Maleisische staten Sabah en Sarawak aan de noordkust van Borneo.
1975
Eerste vlucht van een MIG-31 onderscheppingsvliegtuig.
1977
Overleden : Marc Bolan (29), Brits glam-rockartiest, zanger/leadgitarist van T. Rex.
1977
Overleden : Maria Callas (53), Amerikaans sopraan.
1978
Iran, een aardbeving met kracht 7,9 op de schaal van Richter verwoest de stad Tabas. 25.000 mensen laten het leven.
1992
Het Verenigd Koninkrijk wordt door speculatie gedwongen het European Exchange Rate Mechanism II te verlaten.
2004
Orkaan Ivan teistert de zuidelijke staten van de VS. De schade bedraagt 12 miljard dollar. Er vallen 55 doden.
De bijtschildpad of bijtchelydra (Chelydra serpentina) is een schildpad uit de familie bijtschildpadden (Chelydridae).
Het is met een schildlengte tot 50 centimeter en een totale lengte van ongeveer een meter een van de grootste zoetwaterschildpadden. De bijtschildpad komt voor in delen van Noord- en Midden-Amerika en leeft in gematigde tot subtropische streken. Het is een sterk aan water gebonden soort die maar zelden een zonnebad neemt en permanent onder water leeft. Alleen om de eieren af te zetten en soms om te paren wordt het land betreden.
De bijtschildpad is een omnivoor die leeft van kleine waterdieren, planten en aas maar kan ook wel grotere dieren buitmaken als de kans zich voordoet. De schildpad laat zich niet benaderen en gedraagt zich met name op het land agressief en is dan erg bijterig. De bijtschildpad is wat betreft de gevolgen van een beet bij de mens een erg beruchte soort die vingers en tenen kan amputeren.
Engels : Common Snapping Turtle Duits : Schnappschildkröte of Amerikanische Schnappschildkröte Frans : Tortue serpentine
De bijtschildpad leeft in het oostelijke deel Noord- en Midden-Amerika, van het zuiden van Canada tot aan Ecuador, en komt ook voor in grote delen van de Verenigde Staten. De bijtschildpad komt voor in het grootste deel van het oosten van het land, ten oosten van de Rocky Mountains.
In landen waar de soort van oorsprong niet voorkomt, zoals in de Benelux kan een losgelaten bijtschildpad goed overleven in sloot, vijver of plassengebied. Het dier kan in de vrije natuur een hoge leeftijd bereiken en erg groot worden. Voor de eigenaar kan dit een gemakkelijke manier zijn om van dit huisdier af te komen. Hoewel de schildpad in Nederland ook daadwerkelijk in de natuur is gezien, kan de soort zich hier waarschijnlijk niet handhaven en zich ontwikkelen tot een invasieve soort. Dit komt omdat de bijtschildpad eierleggend is, en de embryo's zich in meer gematigde gebieden niet kunnen ontwikkelen.
De bijtschildpad wordt als huisdier gehouden maar omdat de schildpad erg groot en niet erg aaibaar is, wordt het dier regelmatig gedumpt.
Chelydra serpentina auteur : Edwin Sanchez
De bijtschildpad is een grote, grof gebouwde schildpad, met stevige, korte poten en een lange, dikke staart. De kop is opvallend groot en grof gebouwd, en kan net als de poten niet in het schild worden geborgen. Het rugschild of carapax wordt maximaal 50 centimeter lang en het gewicht is dan bijna 30 kilo.
De kop van de schildpad is groot en driehoekig van vorm, de bek kan ver worden opengesperd. De randen van de bek zijn verhoornd, de randen zijn lichter van kleur en hebben donkere strepen. De bek is erg scherp, in combinatie met de stevige kaakspieren kan de schildpad zeer krachtig bijten. De bijtkracht van een groter exemplaar kan 500 kilogram per cm² bedragen.
Het rugschild wordt wel het carapax genoemd en is erg groot en stevig. Het schild verandert naarmate de schildpad ouder wordt; heel jonge exemplaren die net uit het ei kruipen hebben een stekelige bovenzijde van het schild. Het schild is voorzien van verharde bultjes, de hoornplaten aan de achterzijde hebben doorn-achtige, naar achteren wijzende punten.
juveniele bijtschildpad auteur : Ingodsgarden CC 3.0
De bijtschildpad is een typische waterbewoner die in ondiepe wateren leeft of langs de oevers van diepere wateren. Deze oevers mogen niet te steil zijn want de schildpad is ondanks de aquatische levenswijze een slechte zwemmer op de lange afstand die in diep water verdrinkt. Ook snelstromende wateren worden vermeden, alleen stilstaande tot matig stromende wateren zijn geschikt als leefomgeving.
De bijtschildpad komt nooit aan land om te zonnen en leeft permanent onder water. Soms wordt de schildpad drijvend tegen het wateroppervlak of op een boven het water uitstekend object gezien om zich op te warmen aan de zon. Alleen om eieren af te zetten en soms om te paren komt de schildpad aan land, de eieren worden begraven in een hol dicht bij de oever. Soms legt de schildpad enige afstand over land af op zoek naar een geschikte nestplaats, alleen dan kunnen de dieren op wegen en in tuinen worden aangetroffen. Hier zijn de dieren kwetsbaar en gedragen zich agressief, in het water daarentegen is de schildpad minder schuw en kan tot op enige afstand benaderd worden.
De bijtschildpad is te onderscheiden van de alligatorschildpad (Macrochelys temminckii) doordat deze laatste soort een duidelijk ananas-achtig reliëf op het schild heeft, en de ogen iets meer naar buiten staan. De alligatorchelydra heeft daarnaast een verhoudingsgewijs grotere kop en heeft geen opstaande stekel-achtige schubben op de staart zoals de bijtschildpad.
De enige andere schildpad waarmee de bijtschildpad te verwarren is, is de grootkopschildpad (Platysternon megacephalum), die echter ontbreekt in Noord-Amerika en alleen voorkomt in delen van Azië. De grootkopschildpad heeft een kleiner en minder gewelfd schild (tot ongeveer 20 centimeter) en een verhoudingsgewijs veel grotere kop.
De bijtmuskusschildpad (Claudius angustatus) is een schildpad uit de familie modderschildpadden (Kinosternidae), en is de enige soort uit het geslacht Claudius.
Net zoals de meeste modderschildpadden leeft deze soort in Midden-Amerika, in Belize, noordelijk Guatemala en in Mexico in de staten Chiapas, Oaxaca en Veracruz. Vroeger werd ook de Mexicaanse staat Yucatán beschouwd als deel van het verspreidingsgebied, maar het is onduidelijk of de soort daar (nog) voorkomt. Laaggelegen gebieden als ondergelopen weilanden hebben de voorkeur. Omdat de soort klein blijft en niet zo'n hard schild heeft, wordt de schildpad voornamelijk in ondiepe wateren aangetroffen, uit de buurt van krokodillen die een belangrijke vijand zijn.
bijtmuskusschildpad bron : www.breedingturtles.com
Ondanks dat de bijtmuskusschildpad met een maximale schildlengte van nog geen 17 centimeter maar een klein schildpadje is, staat de soort bekend om de zeer venijnige beet die men nog lang zal heugen. De kop is relatief groot en doet denken aan soorten uit de familie bijtschildpadden (Chelydridae), de bovenkaak is haakvormig en scherp. Van in gevangenschap gehouden dieren is wel bekend dat ze wat tammer worden en zich laten oppakken zonder dat men voor de vingers hoeft te vrezen. De soort is vrij sterk aan water gebonden maar wordt soms op het land aangetroffen, er is ook bekend dat de schildpad zich ingraaft in de modder en zo een soort zomerslaap (aestivatie) houdt.
Zoals alle modderschildpadden maken planten geen of een zeer klein deel uit van het menu en leeft de schildpad carnivoor. Op het menu staan allerlei in het water levende dieren zoals vissen, amfibieën, slakken en wormen.
Claudius angustatus bron : schildpadden.net
De maximale schildlengte is 16,5 centimeter en het schild heeft drie lengtekielen die vooral bij juvenielen goed zijn te zien, ook hebben juvenielen een gele schildrand en gele vlekken op de kop. Het schild is vrij klein, en steekt niet uit, het buikschild is veel kleiner dan bij veel andere soorten en nog geen derde van het oppervlak van het rugschild. Volwassen dieren hebben een enigszins ovaal en glad schild, dat groen tot bruin van kleur is, de gele kleuren verdwijnen.
De kleuren en patronen kunnen vrij sterk verschillen, ondanks het ontbreken van ondersoorten.
Bijtanken in de lucht is de procedure waarbij een vliegtuig bijgetankt wordt in volle vlucht door een tankvliegtuig. Dat betekent dat het vliegtuig langer in de lucht kan blijven en zo zijn actieradius verhoogt. Zodoende kan een vliegtuig theoretisch oneindig lang in de lucht blijven. Beperkende factoren zijn natuurlijk de bemanning en slijtage van de onderdelen.
Een groot voordeel is ook dat er kan opgestegen worden met een grotere hoeveelheid vracht en minder brandstof. Want wat niet als brandstof vervoerd moet worden kan als nuttige vracht meegenomen worden. Tenslotte kan men ook minder brandstof meenemen tijdens het opstijgen om zo een kortere aanloop te hebben zodat een korte startbaan nodig is. Deze procedure wordt onder andere toegepast bij de Lockheed SR-71.
De tanker kan speciaal gebouwd zijn als tanker (zoals de Boeing KC-135 Stratotanker) of een bestaand vliegtuig kan uitgerust worden met extra brandstoftanks. Het vliegen in het kielzog van de tanker (formatievliegen) en de speciale apparatuur die nodig is beperkt de procedure tot de militaire luchtvaart.
Het is niet bekend of er ooit pogingen geweest zijn om te tanken in de lucht met civiele vliegtuigen. Bij grote militaire operaties wordt in de lucht tanken zeer veel toegepast.
FA-18's die bijtanken auteur : NASA
Geschiedenis en ontwikkeling
De eerste pogingen hadden plaats in de jaren twintig van vorige eeuw toen twee vliegtuigen langzaam in formatie vlogen. Het bovenste had een losse brandstoftank aan boord. Een gewone slang hing van die tank in de vulopening van het onderste vliegtuig.
Op 27 juni 1923 bleef een DH-4B tweedekker 37 uur in de lucht middels bijtanken in de lucht. In 1929 vloog een groep piloten van het US Army Corps onder leiding van Majoor Carl Spaatz een record van 150 uren met de Question Mark over Los Angeles. In 1930 vlogen de gebroeders Hunter 553 uur en 40 minuten boven Chicago.
Tanken in de lucht was een gevaarlijke bezigheid totdat in 1935 de gebroeders Fred en Al Key een lekvrije koppeling demonstreerden, ontworpen door A.D. Hunter. Zij verbeterden Hunters record met 100 uren, waardoor ze meer dan 27 dagen in de lucht bleven.
Auteur : U.S. federal government
In het Verenigd Koninkrijk demonstreerde Alan Cobham de methode met flexibele darm en de zgn. drogue. Deze laatste is een soort trechter die het uiteinde van de slang stabiliseert in de luchtstroom en door zijn conische vorm zich zelf centreert rond de inlaat van het ontvangende vliegtuig.
Cobham stichtte in 1934 het Flight Refuelling Ltd. (FRL) en ontwikkelde in 1938 een automatisch systeem om grote vliegtuigen als de vliegboot Short Empire Cambria vanuit een Armstrong Whitworth AW bij te tanken. Voor trans-Atlantische vluchten werden Handley Page Harrows gebruikt. FRL bestaat nog steeds als onderdeel van Cobham plc.
het bijtanken van een HH-60 Pave Hawk helikopter door een Air Force Special Operations Command HC-130P bron : United States Air Force
Het systeem van Hunter wordt tegenwoordig nog altijd gebruikt op toestellen die speciaal ontworpen zijn voor het tanken in de lucht en dit gebeurt bij veel hogere snelheden dan destijds. Tussen 26 februari en 3 maart 1949 vloog de Amerikaanse Superfortress "Lucky Lady" non-stop rond de wereld in 94 uren en 1 minuut. Dit was mogelijk door driemaal bij te tanken vanuit 4 maal twee KB-29M tankvliegtuigen. De vlucht begon en eindigde op Carswell Air Force Base in Fort Worth, Texas. Er werd bijgetankt boven West-Afrika, de Grote Oceaan nabij Guam en tussen Hawaï en de westkust van de Verenigde Staten.
Deze vlucht bewees dat grote afstanden en natuurlijke hindernissen geen hinderpalen meer waren voor de militaire slagkracht.
Elke plaats op aarde was nu bereikbaar dank zij tanken in de lucht.
Bijnierschorscarcinoom (of bijnierschorskanker) is een zeldzame en agressieve ziekte met een incidentie van ongeveer 20-30 patiënten per jaar in Nederland. De ziekte komt met name voor op kinderleeftijd en tussen de 40 en 50 jaar. Bij kinderen is de ziekte vaak geassocieerd met erfelijke syndromen zoals Beckwith-Wiedeman- en Li-Fraumeni-syndroom, bij volwassenen is vaak sprake van sporadisch ontstane tumoren.
Over het algemeen hebben deze tumoren een zeer slechte prognose met een gemiddelde overleving van 5 jaar, variërend van 16-38%.
Ondanks deze slechte prognose worden er ook patiënten beschreven die meer dan 20 jaar na diagnose nog leven. Tot op heden is er geen verklaring gevonden voor deze verschillen in overleving en is de individuele prognose van patiënten niet op voorhand te bepalen. Daarnaast zijn de behandelingsmogelijkheden summier en is men op zoek naar beter.
De enige kans op genezing is een complete operatieve verwijdering van de tumor (R0-resectie). Operatie is een behandelingsoptie die in alle stadia van de ziekte overwogen moet worden. Complete resectie bij lokaal en lokaal invasieve tumoren leidt tot een gunstigere prognose. Ook in geval van uitgezaaide ziekte moet de mogelijkheid tot resectie bekeken worden. Wanneer complete resectie niet mogelijk is, kan het weghalen van zoveel mogelijk tumor verlichting van klachten geven bij patiënten met veel last van hormonale overproductie.
De tumoren worden in principe via een open buikoperatie verwijderd. Het is bij deze operaties van belang dat de tumor in zijn geheel wordt weggenomen en niet kapot gaat tijdens de operatie. Wanneer er tumor achterblijft of wanneer er tumorfragmentjes in de buikholte terechtkomen, is er een grote kans op het ontstaan van uitzaaiingen. Omdat deze eerste operatie het verschil kan maken tussen een kans op genezing en een palliatieve behandeling, is het belangrijk dat deze wordt uitgevoerd door een ervaren chirurg in een ziekenhuis waar men bekend is met deze zeldzame ziekte, bijvoorbeeld in een ziekenhuis aangesloten bij het Bijnier Netwerk Nederland.
Vanwege de zeldzaamheid van bijnierschorscarcinoom (in Nederland 20 tot 30 gevallen per jaar) is nationale en internationale samenwerking van groot belang. In 2004 is het Bijnier Netwerk Nederland opgericht. Dit samenwerkingsverband van oncologen, endocrinologen, chirurgen, pathologen en basale onderzoekers heeft als primair doel de diagnostiek en behandeling van patiënten met bijnierschorscarcinoom in Nederland te verbeteren.
Het netwerk bestaat uit alle universitaire centra en coördinerend centrum Maxima Medisch Centrum in Eindhoven. Zo zijn alle regio's voorzien van minimaal één centrum.
Door de oprichting van dit netwerk wordt kennis omtrent de ziekte gebundeld en verspreid. Wanneer er een nieuwe patiënt gediagnosticeerd wordt, is het de bedoeling dat de behandeling in overleg met of in een regiocentrum plaatsvindt. Patiënten krijgen hierdoor een optimale behandeling door 'up-to-date' dokters. Tevens draagt deze samenwerking bij aan eigen wetenschappelijk onderzoek en participatie aan internationale trials en samenwerkingsverbanden zoals ENS@T.
Sinds 2007 heeft het netwerk ook een website met informatie omtrent de ziekte, nieuwe ontwikkelingen en nieuwe trials zowel voor professionals als voor patiënten.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 14 september 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 14 september
1321
Overleden : Dante (56), Italiaans dichter, gestorven in ballingschap.
1523
Overleden : Paus Adrianus VI (64), geboren als Adriaan Floriszoon Boeyens, de eerste en enige Nederlandse Paus.
1712
Overleden : Giovanni Domenico Cassini (87), Italiaans astronoom en ingenieur.
1901
De Amerikaanse president William McKinley sterft aan schotwonden, toegebracht door een anarchist; Theodore Roosevelt wordt de 26e president van de Verenigde Staten.
1923
Miguel Primo de Rivera wordt dictator van Spanje.
1944
Joe Kittinger steekt als eerste de Atlantische Oceaan over in een hete-lucht ballon.
1952
Körperwelten (Body Worlds) begint aan zijn eerste tentoonstelling in Tokyo.
1958
De twee raketten die ontwikkeld zijn door de Duitse ingenieur Ernst Mohr, bereiken de bovenste delen van de atmosfeer.
1975
In het Amsterdamse Rijksmuseum kerft een geestelijk gestoorde man met een tafelmes dertien keer in De Nachtwacht.
1982
Overleden : Grace Kelly (52), Amerikaans actrice en prinses van prinsendom Monaco.
1988
Amerikaanse autoriteiten mogen voor het eerst getuige zijn van een nucleaire test door de Sovjet-Unie.
1990
Overleden : Wim De Craene (40), Belgisch zanger.
2009
Overleden : Patrick Swayze (57), Amerikaans acteur.
De bijnieren zijn kleine organen en liggen als kapjes op de nieren, ervan gescheiden door vetweefsel. De bijnieren bestaan uit 2 gedeelten die zowel anatomisch als fysiologisch te onderscheiden zijn:
- Merg (het binnenste); bestaat uit zenuwweefsel - Schors (het buitenste); bevat 3 lagen
Beide lagen hebben verschillende functies.
Bijniermerg
Het bijniermerg produceert 2 hormonen: adrenaline en noradrenaline. Het bijniermerg wordt alleen geïnnerveerd (zenuwwerking) door het (ortho)sympathische deel van het autonome zenuwstelsel, niet door het parasympathische deel.
doorsnede van een nier en bijnier 1 is de bijnier
Bijnierschors
- De buitenste laag (zona glomerulosa) produceert mineralocorticoïden die invloed hebben op de mineraalhuishouding. De mineralocorticoïden bestaan voor 95% uit aldosteron; aldosteron bevordert op indirecte wijze de bloeddruk door de nieren aan te zetten tot het vasthouden van water. - De middelste laag (zona fasciculata) produceert de glucocorticoïden die invloed hebben op de glucosehuishouding. Glucocorticoïden bestaan voor 95% uit cortisol; cortisol bevordert o.a. de gluconeogenese. - De binnenste laag (zona reticularis) produceert zowel androgenen (mannelijke geslachtshormonen) als oestrogenen (vrouwelijke geslachtshormonen). Maar de productie van deze hormonen valt in het niet bij die van de gonaden, en heeft dus maar weinig invloed op het tot uiting komen van primaire en secundaire geslachtskenmerken.
de nieren en bijnieren in het menselijk lichaam
Aandoeningen
De volgende aandoeningen zijn het gevolg van een niet goed functionerende bijnierschors :
- Uitval van bijnierschors waardoor de bijnierschors onvoldoende corticosteroïden aanmaakt, dit leidt tot de ziekte van Addison. Dit kan het gevolg zijn van een auto-immuun reactie tegen de bijnierschors of problemen met de aansturing van de hypofyse. - Overmatige productie van mineralocorticosteroïden, wat leidt tot syndroom van Conn. - Overmatige productie van glucocorticosteroïden, wat leidt tot syndroom van Cushing. Dit kan zowel het gevolg zijn van een tumor op de hypofyse als in de bijnierschors. - Overmatige productie van androgenen, wat leidt tot adrenogenitaal syndroom.
Een voorbeeld van een aandoening van het bijniermerg is een feochromocytoom.
In uitzonderingsgevallen kan men besluiten om de bijnieren te verwijderen.
Bijlzalmen komen oorspronkelijk uit Zuid-Amerika, waar hij leeft in het amazone-gebied van het land Guyana. De vissen worden vaak in aquaria gehouden, met name de C. strigata en de G. sternicla.
Het geslacht typeert zich door een zijdelings afgeplat lichaam, dat een opmerkelijke gelijkenis vertoont met een bijl. Deze aparte vorm van het lichaam heeft een functie.
In het wild zwemmen deze dieren in relatief grote scholen van 10 à 20 stuks dicht aan de oppervlakte. Hun dunne silhouet maakt ze al bijzonder lastig zichtbaar voor roofdieren, maar in geval van extreme nood bezitten deze vissen het vermogen om net als de vliegende vis zich met kracht uit het water te verheffen.
Dit gebeurt soms wel met twintig vissen tegelijk, wat een imposant gezicht is.
zilveren bijlzalm - Gasteropelecus sternicla
Bijlzalmen leven in de bovenste delen van het water. Ze zullen niet snel agressief worden en zijn daarom goed te houden in een aquarium.
Let wel op dat ze zich dankzij de plaatsing van de bek niet goed kunnen verdedigen en houd ze dus met rustige vissen.
Omdat deze vissen springen is het aan te raden een deksel of overkapping over het aquarium te plaatsen.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 13 september 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 13 september
81
Overleden : Titus Flavius Vespasianus (41), Romeins keizer.
867
Overleden : Paus Nicolaas I (ca. 47), paus van 24 april 858 tot 13 september 867.
1394
De joden worden uit Frankrijk verdreven op bevel van Karel VI.
1503
Michelangelo begint aan het standbeeld van David.
1899
Henri Bliss is het eerste dodelijk slachtoffer van een auto ongeluk in de Verenigde Staten.
1918
Door zware regenval is de spoordijk bij de brug over het Merwedekanaal bij Weesp ondermijnd. Een passagierstrein uit het oosten naar Amsterdam glijdt met rails en al van de dijk. Er zijn 41 doden en 42 gewonden.
1922
Hoogste aardtemperatuur ooit gemeten: 57,8 °C (opgetekend in al-Aziziyah in Libië).
1936
Voor de tweede maal wordt Loen, Noorwegen, getroffen door een tsunami nadat een enorm rotsblok in een meer is gevallen. Er vallen 74 doden.
1944
Amerikaanse bommenwerpers bombarderen het concentratiekamp Auschwitz.
1952
Het eerste Jip en Janneke-verhaal verschijnt in dagblad Het Parool.
1956
De dijk om de nieuwe IJsselmeerpolder Oostelijk Flevoland wordt gesloten.
1959
Lancering van de Russische Loenik 2, het eerste ruimtetuig dat op de maan neerstort.
De bijlhorsmakreel (Chloroscombrus chrysurus) is een straalvinnige vis uit de familie van horsmakrelen (Carangidae) en behoort derhalve tot de orde van baarsachtigen (Perciformes).
De volwassen vis is gemiddeld 25 cm maar kan een lengte bereiken van 65 cm.
Engels : Atlantic bumper,Sapater, Casabe, Rooter
bijlhorsmakreel
Chloroscombrus chrysurus komt in zeewater en brak water voor.
De vis prefereert een subtropisch klimaat en heeft zich verspreid over de Grote en Atlantische Oceaan.
De diepteverspreiding is tot 55 m onder het wateroppervlak.
Chloroscombrus chrysurus is voor de beroepsvisserij van aanzienlijk belang, maar niet populair als hengelsportvis.
(0) 
op een online bulletin board.
Keystone / Staff
"No rights reserved" Heikki Hyttinen
Kimmo Silvonen
