Een geslacht van salamanders uit de familie longloze salamanders (Plethodontidae). Er zijn 6 soorten die voorkomen in Noord-Amerika: in Canada, de Verenigde Staten en Mexico. Het is met een maximale lengte van 18 centimeter een wat grotere soort salamander.
aneides alugubris
Anekdote
Een anekdote is een grappig en kort verhaaltje, dat licht werpt op een eigenschap van een (vaak bekend) figuur. De figuur is bij het vertellen van een anekdote niet aanwezig, vaak omdat deze reeds is overleden.
Anemochorie
Anemochorie (Grieks anemos = wind; chorous = verspreiden)Is de verspreiding van de zaden of vruchten van een plant door de wind. Van de verschillende verspreidingsvormen is dit de oudste, die reeds door de eerste landplanten gebruikt werd.
Anemometer
Een anemometer of windmeter is een meetinstrument dat de windsnelheid kan meten. Dit instrument werd in 1846 geïntroduceerd door de Ierse astronoom Thomas Romney Robinson (1792-1882).
x
Anemonenbekerzwam
(Dumontinia tuberosa)Is een paddenstoel die in Nederland bedreigd is met uitsterven en daarom op de rode lijst staat. De soort behoort tot de knolbekerzwammen. Deze paddenstoel is te vinden in de buurt van bosanemonen en heeft een bruine schotel die dicht tegen de grond gedrukt is.
Anemoon
Er zijn ongeveer 120 soorten anemonen.Het zijn overblijvende, kruidachtige planten uit de ranonkelfamilie (Ranunculaceae). Ze komen voornamelijk voor in noordelijke gematigde gebieden.
Anencefalie
Een neuraalbuisdefect, een aandoening aan de neurale buis die ontstaat tijdens de embryonale ontwikkeling. Uit deze buis ontstaat later het zenuwstelsel. Bij anencefalie sluit de bovenkant van de neurale buis niet goed. Dit kan resulteren in een verminderde ontwikkeling van de hersenen.
Anesthesie
Is het proces om de waarneming van pijn en andere negatieve gevoelens te blokkeren. Dit stelt patiënten in staat om chirurgische en andere pijnlijke procedures te ondergaan.
Anethol
Een apolaire aromatische onverzadigde ether, met de formule C10H12O. Anethol geeft de typische smaak aan anijs en venkel. De verbinding is een isomeer van estragol, een verbinding die te vinden is in dragon en basilicum. Anethol heeft een duidelijk zoete smaak en is dertien keer zoeter dan suiker. De smaak wordt prettig ondervonden zelfs in hoge concentraties. De stof is licht giftig. Het is een chemische uitgangsstof van paramethoxyamphetamine (PMA), wat als XTC verkocht werd en tot enkele sterfgevallen heeft geleid.
Aneto
De Pico de Aneto is met 3404 meter de hoogste berg in de Pyreneeën. Het ligt in het Maladeta-massief in het uiterste noord-oosten van het Spaanse Aragón, vlakbij de Franse grens.
Anette Olzon
Anette Blyckert (Katrineholm, 21 juni 1971) is een Zweeds zangeres. Ze is de huidige zangeres van de Finse band Nightwish.
>
Aneurisma
Een aneurysma is een verwijding in een deel van het vaatstelsel. Het kan zich zowel in een slagader, een ader als in het hart bevinden. De meest voorkomende plaats is de lichaamsslagader oftewel aorta in de buik. Dit wordt een AAA genoemd, een Aneurysma Aorta Abdominalis. Echter, een aneurysma in de hersenen komt ook vaak voor. Na het scheuren van een dergelijk aneurysma treden vaak duidelijke klachten op, zoals uitvalsverschijnselen en heftige hoofdpijn.
André Citroën, (Parijs, 5 februari 1878 - Parijs, 3 juli 1935) was een Frans industrieel. André's grootvader heette Limoenman en kwam uit Nederland. Hij was een eenvoudige juweliersknecht, wiens schoonvader de naam Limoenman maar niets vond. Citroen leek hem beter. Zijn zoon, Levie Citroen, een diamanthandelaar uit Amsterdam, verhuisde met zijn Poolse vrouw Macha Kleinan in 1873 naar Parijs, waar André in 1878 geboren werd. André's schoolmeester zette uiteindelijk het trema op de e in Citroën. Na een technische opleiding ontwikkelde André Citroën zich tot een geniaal uitvinder en innovator met een neus voor verhandelbare producten. Als handelsmerk koos hij de "double chevrons" (Frans voor dubbele pijlen), naar het voorbeeld van de kepervertandingen van de tandwielen waarvoor hij in 1900 het octrooi aanvroeg. Deze kepervertandingen zijn een symbool van de technologische vooruitgang die André Citroën zijn gehele verdere leven nastreefde. In 1906 werd hij als directeur van Automobiles Mors aangesteld en hij wist het merk van de ondergang te redden door een grondige reorganisatie door te voeren. Later wist hij de productie te verdubbelen. In 1915 was hij als officier bij de Franse krijgsmacht tijdens de Eerste Wereldoorlog getuige van het gebrek aan mortiergranaten. Citroën had als geen ander verstand van massaproductie en hij ging met een uitgewerkt plan voor een munitiefabriek naar de generale staf. Binnen 18 maanden zette Citroën een fabriek op die voor die tijd gigantische aantallen mortieren produceerde (op het moment van de wapenstilstand op 11 november 1918 meer dan 24 miljoen stuks). Na de oorlog startte Citroën met zijn meest ambitieuze project: een autofabriek onder de eigen naam "Automobiles André Citroën SA", kortweg Citroën. In 1919 liep de eerste Type A van de lopende band tegen een voor die tijd revolutionair lage prijs. Via spectaculaire acties in de media wist Citroën de aandacht gedurende de jaren twintig vast te houden. In 1933 nam hij de autoconstructeur André Lefèbvre in dienst. Diens successen zou Citroën echter niet meer meemaken. In 1934 kwam hij, door de crisis en zijn flamboyante levensstijl, in financiële moelijkheden. De banken weigerden hem een extra krediet en kort daarop ging hij failliet. Zijn hele vermogen zat in de ontwikkeling van de revolutionaire Traction Avant. De grootste schuldeisers van het bedrijf, de gebroeders Michelin, namen op verzoek van de banken de leiding over. André Citroën overleed in 1935 aan maagkanker en liet de wereld zaken na zoals geruisloze versnellingsbakken, goedkope auto's voor een groot publiek, rupsbandaandrijving voor personenwagens, de zelfdragende carrosserie, het zwangerschapsverlof, de bedrijfsgezondheidsdienst en bedrijfshulpverlening, autoverhuur en -lease, autoverzekeringen, garantieperiode op nieuwe auto's, de voorlopers van de advertorials, het hypen van producten in de media, public relations en natuurlijk introduceerde hij in Europa de lopende band. André Citroën was één van de eerste groep mannen die tot de "European Automotive Hall of fame" werd toegevoegd.
André Hazes
Andreas Gerardus Hazes (Amsterdam, 30 juni 1951 - Woerden, 23 september 2004) was een Nederlandse zanger die vanaf de late jaren 1970 populair was met zijn eigentijdse vorm van het levenslied. Tot zijn grootste hits behoren: Eenzame kerst (1976), Een beetje verliefd (1981), Ik meen 't (1985) en Wij houden van Oranje (1988). Hij bracht minstens 300 verschillende nummers uit, op 36 albums (exclusief compilatie-albums). Ook begaf hij zich - zij het kortstondig - in de gemeentepolitiek (2002). Op 27 september woonden ongeveer 48.000 mensen een afscheidsceremonie voor de zanger bij in de Amsterdam ArenA. Hazes had op die plek zijn afscheidsconcert willen geven. Op 23 september 2005 werd een deel van zijn as met tien vuurpijlen de lucht in geschoten op het strand van Hoek van Holland, dit conform de wens van de zanger.
André Rieu
André Léon Marie Nicolas Rieu (Maastricht, 1 oktober 1949) is een Nederlands violist en orkestleider die met zijn uitvoeringen van populair klassieke werken van onder andere Johann Strauss bekendheid geniet bij het grote publiek. Hoewel zijn commerciële benadering hem op veel kritiek kwam te staan, is hij al twintig jaar populair bij een breed publiek; het laatste decennium geniet hij zelfs een sterrenstatus. Rieu bespeelt een Stradivarius uit 1667.
Andrean is een historisch Frans motorfietsmerk. De Franse Andrean-motorfiets die in 1924 was ontworpen had een zeer bijzondere viertaktmotor. Het was een kopklepmotor waarvan de cilinder versprongen ten opzichte van de krukas stond. De verbinding tussen zuiger en krukas bestond uit een gedeelde drijfstang of eigenlijk uit een grote en twee kleine drijfstangen.
Andreas Vesalius
(gelatiniseerde naam van Andries van Wesel) (°1514 1564) was een Vlaamse arts en anatoom van Duitse afkomst en staat beter bekend onder alleen zijn achternaam, "Vesalius". Vesalius was één van de grondleggers van de anatomie. Hij schreef het eerste complete boek over de menselijke anatomie. De humani corporis fabrica libri septem (Zeven boeken over de bouw van het menselijk lichaam), gedrukt door Johannes Oporinus (Bazel, 1543).
Andrees
Een historisch Duits motorfietsmerk. H.W. Andrees, Automobil und Motoren-Industrie, Düsseldorf (1923-1929). Dit kleine maar gerenommeerde merk bouwde eerst Bradshaw-oliegekoelde 346 cc eencilinders en 496 cc boxermotoren in. Vanaf 1925 kwamen er ook 347- en 497 cc-modellen met Blackburne- en MAG-motoren.
Andrees 1924
Andrees 1929
Andrej Andrejevitsj Gromyko
(°18 juli (5 juli oude stijl) 1909 - 2 juli 1989) was minister van buitenlandse zaken (1957-1985) en president (1985-1988) van de Sovjet-Unie.
Andrej Nikolayevitsj Toepolev
( °10 nov.1888 - 23 dec.1972)Hij was een Russisch luchtvaartpionier, vliegtuigbouwer en oprichter van het Tupolev-ontwerpbureau.
Andrews Sisters
The Andrews Sisters waren een Amerikaanse groep van zangeressen: LaVerne Andrews (1967), Maxene Andrews (1995) and Patti Andrews.
Androfobie
Een specifieke fobie voor mannen. De naam is afkomstig van het Griekse aner (man) en fobos (angst). De fobie leidt doorgaans tot onrust, terughoudendheid en ontwijkend gedrag. De aandoening moet niet worden verward met mannenhaat, die doorgaans ontstaat uit onvrede of frustratie over maatschappelijke verhoudingen.
Androgynofoor
Androgynofoor (letterlijk man-vrouw-drager) is een begrip uit de plantkunde. Het is een zuilvormig uitsteeksel met daarop de meeldraden en de stampers, dat uitsteekt in het midden van de bloem.
Passiflora tarminiana
Andrologie
Een geneeskundig specialisatie dat zich bezig houdt met ziekten van mannen (in tegenstelling tot gynaecologie).
Andromediden
De meteorenzwerm Andromediden verschijnt aan de hemel van 15 november tot 6 december. De radiant ligt in het sterrenbeeld Andromeda. De Andromediden worden veroorzaakt door stofdeeltjes van de komeet Biela.
Androsteendion
Een steroïde waaruit het lichaam mannelijk hormoon testosteron en vrouwelijke hormonen oestrogeen, dus estradiol, estron en estriol aanmaakt.
Androïde
Een androïde is een, kunstmatig gemaakt, op een mens gelijkend wezen.
André
Een Frans motorfietsmerk dat in het begin van de jaren twintig motorfietsen maakte. Er waren modellen van 175-, 247- en 337 cc.
(Cichorium endivia) is een eenjarig bladgewas, nauw verwant aan witlof en vrijwel het gehele jaar verkrijgbaar. In de wintermaanden en in het vroege voorjaar komt de andijvie uit de glastuinbouw, deze andijvie is veel zachter dan van de koude grond en heeft daardoor een kortere kooktijd. Vooral het buitenste groene blad van andijvie is rijk aan vitamines A en C, en aan mineralen.
Andingmen
Dit is tegenwoordig een verkeersknooppunt in het noorden van Peking. Voordien was het een plaats waar een stadspoort stond. Deze poort is vervangen door een verkeersbrug, de Andingmen Bridge. De naam "Andingmen" betekent "Poort van Stabiliteit".
Andoorn
De Andoorn is een geslacht van ongeveer 300 soorten eenjarige en overblijvende kruidachtige en struikachtige planten in de familie Lamiaceae. Het geslacht is verspreid over Europa, Azië, Afrika, Australasia en Noord-Amerika. De stengel is 50 tot 300 cm hoog met eenvoudige, tegenoverstaande driehoekige gevormde getande bladeren van 1-14 cm lang. Bij de meeste soorten zijn ze zacht behaard. De kleur van de bloemen varieert van wit tot roze, paars, rood of zacht geel. Sommige soorten in het geslacht zijn in het verleden medicinaal gebruikt voor de behandeling van wonden. Soorten in België en Nederland zijn: Akkerandoorn (Stachys arvensis) (in België kwetsbaar) Alpenandoorn (Stachys alpina) (in België met uitsterven bedreigd) Bergandoorn (Stachys recta) Betonie (Stachys officinalis) (in België zeldzaam) Bosandoorn (Stachys sylvatica) Moerasandoorn (Stachys palustris)
Andoriet
Dit mineraal heeft een grijs gele,donkergrijze of staal-grijze kleur.Chemische formule PbAgSb3S6 De hardheid is 3 tot 3.5. Andoriet is niet magnetisch en niet radioactief.
Andorra
Het Vorstendom Andorra is een klein, ingesloten vorstendom in het zuidwesten van Europa, in de oostelijke Pyreneeën en begrensd door Frankrijk en Spanje. Het geïsoleerde land is tegenwoordig vooral afhankelijk van toerisme en zijn status als belastingparadijs. Andorra is ook lid van de 'Catalaanse landen' en is een van de Europese ministaatjes. Het land is geen lid van de Europese Unie.Hoofdstad is Andorra la Vella
Vrije vertaling van het volkslied : El Gran Carlemany
Karel de Grote, mijn Vader, bevrijdde mij van de Saracenen En uit de hemel gaf hij me het leven van Meritxell de Aarts-Moeder Ik werd geboren als Prinses, een maagd neutraal tussen twee naties Ik ben de enige overgebleven dochter van het Karolingische rijk Gelovend en vrij voor elf eeuwen, gelovend en vrij zal ik zijn De wetten van het land zullen mijn mentor zijn en mijn verdediger prinses!
En mijn Prinses mijn verdediger!
Andradiet
Het mineraal andradiet is een calcium-ijzer-silicaat met de chemische formule Ca3Fe2+2(SiO4)3. Het nesosilicaat behoort tot de granaatgroep. Het grijze, groengele, zwarte, rode of geelbruine andradiet heeft een glasglans en een witte streepkleur . De zwarte variant van andradiet wordt melaniet genoemd, de groene variant demantoiet en de gele variant topazoliet. De gemiddelde dichtheid is 3,9 en de hardheid is 6,5 tot 7. Het kristalstelsel is isometrisch en andradiet is niet radioactief.
Andragogie
Andragogie (of andragologie) is het deskundig en bewust gehanteerd beïnvloedingsproces, waarbij gestreefd wordt naar verbetering van een bestaande toestand bij volwassenen.
Andrea Bocelli
(°22 september 1958) is een Italiaanse tenor, die zowel klassieke als populaire muziek zingt. Tevens zingt hij in enkele opera's, en is hij producer.
Een Duitse elektro-band, die omstreeks 1989 in Berlijn werd opgericht. Het laatste album, Bodypop, verscheen in 2006.
Andabata
Was een type gladiator bij de Romeinen. Hij droeg een helm zonder enige opening voor de ogen. Zonder iets te zien vochten twee andabatae tegen elkaar om de lachlust van het publiek op te wekken. Zoals de meeste gladiatoren hadden ze een gladius (zwaard) en ze droegen ook een zwaar kuras ter bescherming.
Andalgalomys
Andalgalomys is een geslacht van de Zuid-Amerikaanse knaagdieren (familie Cricetidae, onderfamilie Sigmodontinae, tribus Phyllotini). Ze komen voor in Noord-Argentinië, Noord-Paraguay en Zuid-Bolivia.
Andalgalornis
Een uitgestorven looproofvogel behorend tot de familie der schrikvogels.
Andalusiet
Het mineraal andalusiet is een aluminium-silicaat met de chemische formule Al2SiO5. Het behoort tot de groep van de nesosilicaten. Het donkergroene, grijze, bruine of rode mineraal heeft een witte streepkleur en een glasglans. Het kristalstelsel is orthorhombisch, de gemiddelde dichtheid is 3,15 en de hardheid is 6,5 tot 7. Andalusiet is noch magnetisch, noch radioactief.
Andalusiër
De Andalusiër, ook wel PRE (Pura Raza Española) genoemd, wordt al eeuwen in Spanje gefokt. Dit paard is door z'n betoverende uiterlijk een vaak geziene gast in shows en spektakels. De Andalusiër is afkomstig van de originele primitieve Spaanse paarden of Sorraia-paarden (die veel kenmerken hebben van een Tarpan).
x
Andante
Andante is een van oorsprong Italiaanse muziekterm die aangeeft in welk tempo een muziekstuk gespeeld moet worden. Letterlijk betekent het rustig gaand. Andante behoort tot de matig langzame tempo's.
Andechs
Duitse Abdijbier sinds 1455.
Anders Celsius
Anders Celsius (°1701 1744) was een Zweeds astronoom. Celsius werd in Uppsala in 1730, net als zijn vader, hoogleraar in de astronomie. In 1741 richtte hij met een aantal anderen de sterrenwacht aldaar op. Het bekendst is Celsius vanwege de temperatuurschaal Celsius die hij in 1742 invoerde. Hij definieerde aanvankelijk het kookpunt van water als 0° en het vriespunt als 100°. In 1749 keerde zijn opvolger Martin Stromer (1707-1770) de schaal van Celsius om. Anderen zeggen dat dit Carolus Linnaeus of Daniel Ekström is geweest.
Andes
Langgerekte bergketen langs de westkust van Zuid-Amerika. Het gebergte is ongeveer 7000 km lang, op sommige plaatsen 160 km breed en heeft een gemiddelde hoogte van ca. 4000 m. De bergketen loopt voor het grootste gedeelte parallel aan de kust van de Grote Oceaan. De Andes loopt door zeven Zuid-Amerikaanse landen: Argentinië, Chili, Bolivia, Peru, Ecuador, Colombia en Venezuela.
In het Andesgebergte ligt onder andere ook het geiserveld El Tatio.
Andescondor
Deze vogel (Vultur gryphus) is het symbool van het Andesgebergte. Het is een grote roofvogel die behoort tot de Amerikaanse gieren (Cathartidae). De Andescondor is een van de grootste vliegende vogels ter wereld met een spanwijdte tot drie meter.
Was een Egyptische koningin. Zij was de derde dochter van farao Achnaton en diens vrouw Nefertiti en de vrouw van vier verschillende, achtereenvolgende farao's. Anchesenamon is vooral bekend om een brief die van haar hand zou zijn, gericht aan koning Suppiluliuma I van de Hittieten. Deze brief, gedateerd op de Amarna-periode en teruggevonden in de hoofdstad van de Hittieten Hattusa, verzoekt Suppiluliuma om een zoon te sturen om het bewind van Egypte over te nemen. Letterlijk:
Mijn man is gestorven en ik heb geen zoons. Van u wordt gezegd dat u veel zonen hebt. U zou mij een van uw zoons kunnen schenken als echtgenoot. Ik zou niet met een van mijn onderdanen willen trouwen.
Anchoa
Een geslacht van ansjovissen uit de klasse van haringachtigen (Clupeiformes).
Ancilotti
Ancilotti is een historisch Italiaans motorfietsmerk, ook bekend als Scarab (zie onder). Het werd geproduceerd door Gualtiero Ancilotti, later G. Ancilotti & Filli, Sambuca, Florence (1963-1983).
Ancilotti 125cc 1975
Ancilotti 250cc 1979
Ancona
een Italiaans kippenras dat vernoemd is naar de gelijknamige stad, waarvandaan het ras halverwege de negentiende eeuw door de Engelsen werd meegenomen naar Groot-Brittannië. Het ras kreeg in Groot-Brittannië al snel bekendheid vanwege de prima legcapaciteit.
x
Ancora
Een historisch Italiaans merk van motorfietsen. Tacchini & Pracchi, later Pracchi & Co. en Ditta Umberto Dei & Co., Milano (1923-1939). Italiaans motorfietsmerk dat aanvankelijk 147-cc-Villiers-blokken gebruikte. Met het latere 172-cc-Villiers-motortje werden goede resultaten in de wegrace behaald. Er kwam ook een 247- en zelfs een 350-cc-model uit.
Ancylolomia
De Ancylolomia tentaculella is een nachtvlinder uit de familie Crambidae, de grasmotten. De spanwijdte van deze grote grasmot is 30 tot 34 millimeter. Het verspreidingsgebied loopt van Zuid- en Centraal-Europa via Klein-Azië tot het Midden-Oosten. De vliegtijd is juni en juli.
Was een Grieks filosoof en astronoom. Hij is rond 500vChristus te Clazomenae in Ionië geboren en gestorven in 428vC.
Anaxarchos
Was een Oud-Grieks filosoof uit de 4e eeuw v.Chr. afkomstig uit Abdera en behoorde tot de school van Demokritos.
Anaxilaus
Was een Romeins filosoof en geneeskundige. Hij schreef over de 'magische' effecten van sommige mineralen, plantaardige en dierlijke stoffen en de geneesmiddelen die op basis daarvan gemaakt kunnen worden. In het jaar 28 v. Chr werd hij door keizer Augustus uit Rome verbannen, op beschuldiging van het beoefenen van magie. Vermeendelijk leidde zijn uitzonderlijke kennis van de natuurwetenschappen ertoe dat bepaalde reacties die hij kon opwekken uit natuurlijke stoffen werden geïnterpreteerd als magie, wat zou geleid hebben tot zijn veroordeling.
Anaximander
Een belangrijk Grieks filosoof uit de school van Milete. Hij leefde in de zesde eeuw v.Chr. Anaximander wijt zijn bekendheid vooral aan zijn kosmologie. Van het werk waarin hij zijn kosmologische theorie toelichtte is slechts één fragment bewaard gebleven, dat geciteerd wordt door Simplicius van Cilicië:
"Waaruit de bestaande dingen hun geboorte hebben, daarin vinden ze ook hun ondergang, zoals het hoort; ze geven elkaar immers recht en boete voor het onrecht, overeenkomstig de verordening van de tijd"
Anaximenes
Een leerling van Anaximander, maar nam diens opvatting van het apeiron als primaire oerstof niet over. Hij keerde terug naar de stelling van Thales dat alle substanties terug te voeren waren tot één van de vier gebruikelijke elementen.
Anaxyrus
Een geslacht van kikkers en padden uit de familie echte padden (Bufonidae). Er zijn 22 soorten die voorkomen in een groot gebied in Noord-Amerika, van Alaska en Canada tot Mexico.
Overleden Karel de Grote (71), Frankisch koning en keizer.
1788
De eerste Australische strafkolonie wordt gevestigd bij Botany Bay.
1871
Frankrijk capituleert tijdens de Frans-Pruisische Oorlog.
1887
In een sneeuwstorm in Montana worden de grootste sneeuwvlokken ooit gemeten (38 bij 20 centimeter).
1887
De eerstesteenlegging van de Eiffeltoren vindt plaats in Parijs.
1891
Overleden Nikolaus Otto (58), Duits uitvinder
1915
Oprichting van de U.S.Coast Guard.
1921
Albert Einstein zet heel de wereld op zijn kop. In een redevoering in Berlijn beweert hij dat het universum gemeten kan worden.
1986
De space shuttle Challenger explodeert 73 seconden na de lancering. 7 Astronauten aan boord : Greg Jarvis, Christa McAuliffe, Ronald McNair,Ellison Onizuka, Judith Resnik, Francis R. Scobee,Michael J. Smith.
Het mineraal analciem of analciet is een gehydrateerd natrium-aluminium-silicaat met de chemische formule NaAl(Si2O6)·(H2O). Het tectosilicaat behoort tot de zeolieten. Het witte, of grijs-, groen-, geelwittige analciem heeft een glasglans en een witte streepkleur. De gemiddelde dichtheid is 2,3 en de hardheid is 5. Het kristalstelsel is triklien en het mineraal is niet radioactief.
Ananas
(Ananas comosus) is een tropische plant uit Brazilië, Bolivia en Paraguay uit de bromeliafamilie. De bestuiving gebeurt voornamelijk door kolibries. Afhankelijk van de variëteit kan de vrucht wel 30 cm lang en meer dan 4 kg zwaar worden.
Anandamine
Anandamine is een neurotransmitter. Het speelt een rol bij pijn, depressie, geheugen, vruchtbaarheid en het hongergevoel.
Anapsida
De anapsida is een groep van reptielen met als belangrijkste kenmerk een gesloten schedeldak zonder openingen achter de ogen. De enige nog levende vertegenwoordigers zijn de schildpadden
Anasazi
De Anasazi (Navajo voor "voorouders van vijanden") was een indianenvolk dat in de regio van Colorado, Utah, New Mexico en Arizona leefde.
Anastatica
(Anastatica hierochuntica) een geslacht van planten in de Kruisbloemenfamilie. Het geslacht kent slechts 1 soort. De Roos van Jericho of Opstandingsplant is de enige soort in dit geslacht. Dit kleine grijze kruid is inheems in westelijk Azië, vooral Syrië, maar ook de westelijke Sahara behoort tot het verspreidingsgebied. Het wordt zelden hoger dan 15 cm. Ze moet niet met de onechte Roos van Jericho (Selaginella lepidophylla) verward worden, die vooral rond Kerstfeest in winkels verkocht wordt.
Anastrofe
Een anastrofe is een stijlfiguur waarbij de woordvolgorde wordt omgedraaid. Dit kan gebeuren bij een zelfstandig naamwoord en een bijvoeglijk naamwoord, maar ook bij een hulpwerkwoord en een onvoltooid deelwoord. Er zijn ook staande uitdrukkingen die als anastrofe worden aangeduid.
ach, meisje mijn
onder de wolken wit
ik zal het je zien laten
moedertjelief
Anata
Een Zweedse deathmetalband.Opgericht in1993 en nog steeds aktief.
Anathapindika
Hij was een groot weldoener en gever van giften aan zowel de boeddhistische monastische orde als aan de armen in de samenleving. Hij leefde in de tijd van Boeddha (rond 500 voor Christus) in de stad Savatthi, en was de rijkste handelaar van de stad. Anathapindika betekent in de Pali taal: hij die aalmoezen geeft aan diegenen die onbeschermd zijn.
Anathema
Een Engelse band uit Liverpool die tezamen met Paradise Lost en My Dying Bride het doommetalgenre ontwikkelden.
Anatolische herder
De Anatolische herder is een hondenras uit Turkije.
Anatomie
(van het Griekse anatome: opensnijden) is de tak van biologie die de structuur en de organisatie van organismen behandelt; aldus zijn er dierlijke anatomie (zoötomie) en plantanatomie.
Anatotitan
De Anatotitan copei was een van de grootste eendesnaveldinosauriërs of hadrosauriërs die ooit heeft bestaan (lengte ruim twaalf meter). Hij leefde in het Krijt in Noord-Amerika, was herbivoor en had geen klauwen om zich te verdedigen. Hij had wellicht een neuszak, waarmee hij soortgenoten kon waarschuwen voor gevaar, door geluidssignalen.
An (An Miel Mia) Pierlé (Deurne, 1974) is een Belgische (Vlaamse) zangeres, pianiste en actrice. In 1996 brak ze door in Vlaanderen door haar deelname aan Humo's Rock Rally, waar ze "Are 'Friends' Electric" van Gary Numan coverde. Hoewel ze die editie niet won (ze strandde in de finale), werd haar deelname de meest spraakmakende.
Anacharsis
Anacharsis was een Scythisch filosoof die van zijn thuisland aan de noordelijke kusten van de Zwarte Zee reisde naar Athene in de vroege 6e eeuw v.Chr. en maakte daar indruk op de bevolking als een erg zelfzekere en welbespraakte "barbaar". Hij wordt beschouwd als voorloper van de Sceptici en de Cynici. Geen van zijn werken zijn echter in authentieke vorm overgeleverd.
Anachronisme
Een al dan niet gewilde inbreuk op of breuk in de chronologische consistentie van toestanden of gebeurtenissen. Een voorbeeld is het gebruik van een term of concept in de context van een tijd waarin de term of het concept nog niet bestond. De strip Asterix vermengt in elk verhaal zeer veel anachronismes.
Anaconda
De anaconda is na de netpython de langste slang (en landdier) ter wereld. De meeste dieren worden ongeveer 5,5 tot 6,5 meter lang.
Anadiplosis
Een anadiplosis is een stijlfiguur waarbij een of meer woorden aan het einde van de versregel worden herhaald aan het begin van de volgende regel.
ginds zag ik de schim van willem kloos de schim van willem kloos te monte carlo te monte carlo in het speelhuis willem kloos
(Lucebert)
Anadroom
Een anadrome vis is een vis die vanuit zee de rivieren optrekt om te paaien.
Anaeroob
Anaeroob betekent 'zonder zuurstof plaatsvindend of kunnen leven'. Anaerobe organismen hebben geen zuurstof nodig om te kunnen leven. Daarom zijn ze in staat om andere energiebronnen te gebruiken voor hun stofwisseling. De meeste anaerobe organismen kunnen daarvoor fermentatie of anaerobe respiratie gebruiken.(o.a. bacteriën)
Anafoor
In de taalkunde is een anafoor een woordgroep in een tekst die naar iets verwijst. Hetgeen naar verwezen wordt, wordt het antecedent genoemd. v.b. Jan rent. Hij heeft haast. "Hij" verwijst naar de eerder genoemde "Jan".
Anafylaxie
Een medische term voor een ernstige en snelle systemische allergische reactie. Men spreekt van een anafylactische shock wanneer het lichaam door verwijding van de bloedvaten ten gevolge van het vrijgeven van een grote hoeveelheid histamine in shock geraakt. Samen met shock kunnen ook andere symptomen optreden, doch dit is niet noodzakelijk.
Anagram
Een anagram is een woord of zin, die volledig bestaat uit de letters van een ander woord of een andere zin. Osama Bin Laden:'n limonadebaas Kardinaal Daneels: inlandse kandelaar
Anaglyph
Een afbeelding waarmee diepte kan worden gesuggereerd. (zoals 3-D)
Anahata
Sanskriet voor ongebroken, ongeschonden en is het vierde chakra volgens de tradities binnen het hindoeïsme en yoga, waarbinnen chakra's lichamelijke, emotionele en spirituele componenten bevatten.
Anak Krakatau
(Indonesisch voor kind van de Krakatau) is een jonge actieve vulkaan en een van de Krakatau-eilanden. Het eiland ligt in het centrum van de drie andere, die zich allen in een van de actiefste vulkanische delen van Indonesië bevinden.
Anakoloet
Een anakoloet is een zin die is opgebouwd uit twee tegenstrijdige zinspatronen. De zin die daardoor ontstaat, is ongrammaticaal.
Een man die zoiets doet, dan kun je hem niet meer vertrouwen.
De taalgebruiker is uitgegaan van het correcte taalpatroon:
Een man die zoiets doet, kun je niet meer vertrouwen.
om halverwege over te schakelen op een ander correct patroon:
Als een man zoiets doet, dan kun je hem niet meer vertrouwen.
De Amphicar is de enige amfibieauto die in serie is gemaakt (voor particulier gebruik). De carrosserie kwam uit Italië, de motor uit Engeland en er kwamen zelfs onderdelen uit (het voormalig) Oost-Duitsland. De auto werd geassembleerd in (het westelijk deel van) Berlijn. De auto was verkrijgbaar in 4 kleuren, had een Porsche versnellingsbak (aangepast, dat wel) en een Triumph motor, die zorgde voor een topsnelheid van ongeveer 12 km/u op het water en 110 km/u op land.
Amplifiki
Een Esperanto-pop/rockgroep. De oprichting van deze band in 1982 door Kim Henriksen, Bertilo Wennergren en Micke Englund betekende het begin van de moderne Esperanto-muziekcultuur.
Amplitude
De amplitude is de grootte, of sterkte, van een trilling. Dit kan een mechanische trilling zijn van bijvoorbeeld een snaar van een harp, of de daardoor ontstane geluidsgolf, of van enig ander cyclisch in de tijd variërend verschijnsel. Omdat een golfverschijnsel steeds in grootte varieert zal de waarde van die golf ook steeds variëren. De amplitude is nu de waarde vanaf de nul tot aan de maximale uitslag of sterkte van die golf. In geval van een elektrisch signaal is de amplitude de signaalsterkte, die bijvoorbeeld in volt weergegeven kan worden. De amplitude van een slinger is de afstand van de neutraal (evenwichtsstand) tot aan de grootste uitslag. Deze amplitude wordt gemeten in meter. De amplitude van geluid is de maximale druk die optreedt. Deze wordt gemeten in Pascal.
Ampullen van Lorenzini
Dit zijn receptoren in de huid van haaien en roggen waarmee electrische velden maar ook temperatuur-gradiënten kunnen worden gedetecteerd. De ampullen vormen een netwerk van kanalen die met een geleiachtige stof zijn gevuld. Haaien en roggen kunnen hiermee ook onzichtbare (bijvoorbeeld gecamoufleerde of in zand begraven) prooien opsporen.
Ampère
In de natuurkunde is de ampère (met het symbool A) een eenheid van elektrische stroom. Elektrische stroom is een van de zeven grondeenheden van het SI. Deze wordt gebruikt om de grootte van een elektrische stroom aan te geven. De ampère is genoemd naar André-Marie Ampère, een van de hoofdontdekkers van het elektromagnetisme.
Amstel(bier)
Amstel is een biermerk van de Amstel Brouwerij, dat voor het eerst in 1870-1871 aan de Mauritskade te Amsterdam werd gebrouwen. In 1872 brouwde de Amstel Brouwerij jaarlijks 10.000 hectoliter pils. Voor de koeling en opslag van het pils werd ijs uit de Amsterdamse grachten gehaald en in speciale dubbelwandige kelders opgeslagen.
Amtrak
De National Railroad Passenger Corporation, handelend onder de naam Amtrak, is de nationale spoorwegmaatschappij voor passagiersvervoer in de Verenigde Staten van Amerika.
Amuza
Een Australisch automerk dat verlengde limousines maakt op basis van de Amerikaanse Ford Falcon/Fairmont/Futura. De limousine Grand Chauffeur werd in 2003 in Tokio gepresenteerd. Hij is te koop in Japan, Australië en Singapore. Amuza is op 11 april 1997 opgericht als afsplitsing van Ventura.
Amyclas
Amyclas was Een Grieks pythagoreïsch filosoof uit de 4e eeuw v.Chr.
Amyrtaios
Amyrtaios is de enige farao uit de 28e dynastie en heerste over Egypte van 404 v.Chr. tot 399 v.Chr.
Een amfidromie is een punt in de zee waar er als het ware geen getij is. Er heerst wel wat stroming. In de Noordzee zijn er twee amfidromische punten: een voor de westkust van Nederland en een voor de westkust van Denemarken. Er is nog een amfidromisch punt vlak voor het Nauw van Calais.(niet weergegeven)
Amfifiel
Een amfifiele verbinding bevat zowel hydrofobe als hydrofiele groepen. Een bekend voorbeeld is zeep of het vetachtig laagje in een aquarium.
Amfora
Of amfoor is een kruik met twee vertikale oren die onderaan uitloopt in een punt. Amforen werden meestal gebruikt om vloeistoffen zoals olie of wijn in te bewaren en te vervoeren, maar ook graan werd in deze kruiken opgeslagen. Een Romeinse amphora was net zoals de Griekse naast een kruik, ook een inhoudsmaat. Men gebruikte deze inhoudsmaat zowel voor vloeistoffen waar het gelijk was aan twee urnae of ongeveer een kwart hectoliter of om de benodigde scheepsruimte mee aan te duiden waarbij een amfora overeenkwam met tachtig Romeinse ponden of ongeveer 26 kilogram.
zwartfigurige amfora
roodfigurige amfora
Amfoteer
Een chemische verbinding is amfoteer als ze zowel met een base als met een zuur kan reageren. Voorbeeld : Bijvoorbeeld Al2O3 dat onoplosbaar is in water, maar lost uitstekend op in zowel sterke zuren als in sterke basen.
Aminias
Een Oud-Grieks pythagoreïsch filosoof uit de 6e eeuw v.Chr.Aminias was de zoon van Diochetas.
Ammon
Een historisch Duits motorfietsmerk. Ammon & Co. Motorradbau, Berlin (1923-1925).
Amoco Cadiz
De Amoco Cadiz was een mammoettanker die op 16 maart 1978 aan de grond liep, drie mijl voor de kust van Bretagne (Frankrijk). Dit zorgde voor een enorme millieuramp. De tanker was eigendom van het Amerikaanse Amoco.
Amoebe
(spreek uit als 'ameube')Dit is een eencellig organisme dat bestaat uit protoplasma met één of meerdere kernen.
Amoerspoorweg
De Amoerspoorweg ( Amoerskaja zjeleznaja doroga) is de benaming voor het meest oostelijke deel van de Trans-Siberische spoorlijn, dat werd gebouwd van 1906 tot 1916 tussen Station Koe-enga en Chabarovsk. De spoorweg is 2115 kilometer lang en overspant de Transbaikal en de oblast Amoer.
Amolops
De Amolops tormotus komt voor in China ten westen van Sjanghai. Het is een vrij onbekende soort, waarvan zelfs nog nooit kikkervisjes zijn aangetroffen. De mannetjes maken hoge, melodieuze, vogelachtige zanggeluiden waarvan een deel valt onder het zogenaamde ultrasone geluid. Hiermee is deze kikker het enig bekende niet-zoogdier is dat ultrasone geluiden gebruikt om te communiceren.
Amor
Een Duits automerk(1924-1925) deze auto had een 16pk vier-cilinder motor.
Amortificatie
Een manier waarop een leenheer in de middeleeuwen delen van zijn bezit in leen kon geven zonder dat ze definitief uit het familiebezit raakten. Hij gaf een leen aan een kerkelijke functionaris, opdat het na diens dood weer terug zou vallen in zijn eigen beheer.
Amosiet
Het mineraal amosiet is een magnesium-ijzer-silicaat met de chemische formule (Mg,Fe)7Si8O22(OH)2. Het inosilicaat behoort tot de amfibolen. Het mineraal staat bekend als de grijsbruine variant van asbest.
Amparanoia
Amparanoia is een band uit Spanje. De band heeft zijn oorsprong in Granada, waar leadzangeres Amparo Sánchez vandaan komt. De naam is een woordspeling op haar voornaam en het woord "paranoia". De muziek wordt omschreven als mestizo.
Ampelografie
Dit is de wetenschappelijke beschrijving en de kennis van de wijnstokken. Het begrip 'Ampelografie' is afgeleid van het Griekse ampelos, wijnstok.
Ampelopsis
Ampelopsis is een geslacht van houtige klimplanten die met behulp van ranken omhoog komen. Er zijn zo'n 20 soorten bekend, die inheems zijn in Atlantisch Noord-Amerika, Mexico, Klein-, Zuid en vooral Oost-Azië.
(letterlijk: "Dat wat in de onderwereld is") is een van de belangrijkste grafteksten uit het Nieuwe Rijk van de Egyptische oudheid. Meestal werd dit boek: "het boek van de geheime kamer" genoemd. De tekst was alleen bedoeld voor de farao's en belangrijke edelen, niet voor het gewone volk.
Amebix
Een band die velen beschouwen als de oprichters van het genre Crust punk. De band die in 1978 werd opgericht bestond uit krakers en zwervers en wier muziek sterk geïnspireerd is door Motörhead (en in mindere mate Hawkwind) en Killing Joke, gecombineerd met een ethos en wereldvisie gelijk aan Crass, vertegenwoordigde hun niet traditionele levensstijl.
AMEN
Is een cross-genre hard rock groep.Gevormd in 1994 maken ze nog steeds muziek met invloeden van hard rock,punk rock en hard core punk.
Amen
Een Amerikaanse motorfietsfabrikant die customs bouwt. Het bedrijf is gevestigd in Rogersville, Tennessee. Het bijzondere is dat ze in 2004 een naafloze motor presenteerden. Waarschijnlijk werkte de lagering zoals bij de naafloze machines van Franco Sbarro.
Amenorroe
Amenorroe is het langer dan 6 maanden uitblijven van de menstruatie bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Bij jonge vrouwen en meisjes en tijdens de overgang is dit niet ongebruikelijk.
America
een Amerikaanse countryrockband, die oorspronkelijk bestond uit Dan Peek, Gerry Beckley en Dewey Bunnell. De band werd in 1970 opgericht in Engeland, waar de leden, zoons van Amerikaanse legerofficieren, toen woonden. Het titelloze debuutalbum uit 1972 was in de Verenigde Staten meteen een groot succes. De singles I need you, A Horse with No Name en Sandman werden internationaal grote hits.
America
America was een Amerikaans motorfietsmerk uit het begin van de twintigste eeuw dat met de overproductie van blokken en framedelen van Thor eigen motorfietsen samenstelde. De America-motorfietsen hadden aanvankelijk een autostuurwiel.
Americium
Americium is een scheikundig element met het symbool Am en atoomnummer 95. Het is een zilverwit actinide. Smeltpunt (K) 1449° Kookpunt (K) 2284° Op aarde komt americium niet in de natuur voor. Het wordt geproduceerd in kernreactors.
Amerigo Vespucci
(° 9 maart 1454 22 februari 1512)Een Italiaans ontdekkingsreiziger die in Spaanse en Portugese dienst delen van het continent Amerika verkende. Het continent werd vervolgens naar hem genoemd.
Een zusterschip van de Christoforo Colombo, en is genoemd naar de Italiaanse ontdekkingsreiziger Amerigo Vespucci. Het schip werd op 22 februari 1931 te water gelaten. Het is sindsdien in gebruik als opleidingsschip voor kadetten van de Italiaanse marine. Het schip is gebouwd van staal, heeft een totale lengte van 101 meter, waarvan de romp 82,4 meter bedraagt, en een breedte van 15,5 meter en steekt 7,3 meter diep. De masten zijn 43 meter, 54 meter en 50 meter hoog. Het zeiloppervlak bedraagt maximaal 2824m².
Amerika
Amerika is een landmassa op het westelijk halfrond dat ten oosten van de Grote Oceaan en ten westen van de Atlantische Oceaan ligt. Amerika wordt over het algemeen onderverdeeld in Noord-, Zuid- en Centraal-Amerika, alsook de Caraïben, de eilanden in en rond de Caraïbische Zee en Groenland.
Amerikaans-Samoa
Een ongeorganiseerd, niet-geïntegreerd gebied van de Verenigde Staten in de Zuidelijke Grote Oceaan, dat het oostelijke deel van de Samoa-eilanden omvat. Samoa was al bewoond rond 1000 v.Chr. en werd bereikt door Europese verkenners in de 18e eeuw. De internationale rivaliteit over deze eilanden werd opgelost in 1899 toen Duitsland en de Verenigde Staten de Samoaanse Archipel verdeelden. De VS besturen vanaf dan officieel een kleinere groep oostelijke eilanden met de haven van Pago Pago. De westelijke eilanden zijn nu een deel van de onafhankelijke staat Samoa.
Amerikaanse Maagdeneilanden
Deze maken deel uit van de Maagdeneilanden en liggen tussen Puerto Rico en de SSS-eilanden in het Caribisch gebied. Tot 1917 waren de eilanden Deens. In dat jaar werden ze door Denemarken aan de Verenigde Staten verkocht. Een aantal plaatsnamen herinnert nog aan de Deense koloniale tijd.
Een Boeing 707 van Air India stort neer op de Mont Blanc,117 doden.
1972
Shoichi Yokoi een Japanse soldaat, wordt na 27 jaar ontdekt op Guam.
1978
Het overlijden van Georges Speicher (70), Frans wielrenner, winnaar Tour de France (1933)
1978
De Soviet sateliet Cosmos 954 verbrandt in de atmosfeer,brokstukken storten neer in Canada's Northwest Territories met nucleare besmetting tot gevolg.
1984
De eerste Apple Macintosh kan worden gekocht. De prijs van de eerste Mac lag tussen de 1995 en 2495 dollar. Een gebruiker hoefde geen onbegrijpelijke commando's in te typen. Na het aanzetten van de Macintosh-computer zag hij (op het 9 inch zwart/wit-beeldscherm) een symbolisch bureaublad voor zich met iconen van een kastje, blaadjes papier, mappen om ze in te doen, en een prullenmand om ze in weg te gooien.
1986
Overleden : L. Ron Hubbard (74), sciencefiction schrijver, oprichter van Scientology.
1986
Ted Bundy (42), seriemoordenaar.Hij werd - volgens schema - geëxecuteerd op de elektrische stoel om 7.06 uur in de ochtend van 24 januari 1989. Om 7.16 uur werd hij doodverklaard.
2006
Overleden : Chris Penn (40), Amerikaans acteur (o.a.Rush Hour en Reservoir Dogs.)
> 
(0) 
