De bonte krokus (Crocus vernus) is een bolgewas uit de lissenfamilie (Iridaceae) .
Deze sierplant komt uit de gebergten van Midden- en Zuid-Europa en groeit daar op allerlei grazige plaatsen.
In de grond zit een stengelknol met vlezige schubben.
In het voorjaar verschijnen tegelijkertijd bladeren en bloemen uit een witachtige schede.

Er zijn twee ondersoorten :

Crocus vernus (L.) Hill subsp. albiflorus (Kit.) Asch. & Graebn., uit de mesofiele, West- en Mid-Europese alpenweiden, heeft een witte bloem met een paarse buis
Crocus vernus (L.) Hill subsp. vernus, uit de mesofiele, Mid- en Zuidoost-Europese subalpiene hooiweiden, heeft een grotere paarse bloem.

De meestal drie bladeren zijn onbehaard en hebben een lengte van circa 4 cm.
Ze zijn voorzien van een overlangse witte streep.

Bonte krokus wordt veel gekweekt en behoort tot de stinzenplanten.
De grootbloemige krokussen met witte, paarse of gestreepte bloemen zijn afgeleid uit selecties van Crocus vernus.
De Gele krokus (Crocus flavus) wordt gekweekt als sierplant, verwildert en houdt soms stand in grasvelden.
Gele krokus komt voor in Zuidwest-Azië en Zuidoost-Europa.

De bonte krokus bloeit van februari tot juni, naargelang de hoogte.
De bloem, die wit met een paarse buis (Crocus vernus subsp. albiflorus) of paars (Crocus vernus subsp. vernus) is, wordt door bijen en hommels bestoven.
De zes bloemdekbladen zijn eirond of enigszins langwerpig en hebben een stompe top.
Er zijn drie meeldraden en gekroesde, oranje stempels. Het vruchtbeginsel zit onder de grond.

Nederland:
Vrij zeldzaam, maar plaatselijk algemeen ingeburgerd als stinzenplant op verspreide plaatsen. Het meest in Fryslân, bij de Utrechtse Vecht en in de duinstreek.

België:
Zeer zeldzaam ingeburgerd in de Kempen. Niet in Wallonië.