Bolivia (ook Bolivië; Aymara: Wuliwya, Quechua: Bulibiya, Guaraní: Volívia), volledig de Plurinationale Staat Bolivia (Spaans: Estado Plurinacional de Bolivia, Aymara: Wuliwya Suyu , Quechua: Bulibya Mamallaqta, Guaraní: Tetã Volívia) is een republiek in Zuid-Amerika die grenst aan Peru, Brazilië, Paraguay, Argentinië en Chili.

Bolivia is volledig omsloten door 5 landen en heeft geen zeehavens.
In het westen van Bolivia ligt de Andes.
De hoogste top van dit gebergte is de Nevado Sajama met een hoogte van 6542 meter.
Voor een deel beslaat het land het Hoogland van Bolivia (de altiplano), de hoogvlakte van de Andes.

Het oosten van Bolivia is laagland en is het begin van het Amazoneregenwoud.
Het Titicacameer(8800km²) is het hoogstgelegen(3810m) bevaarbare meer ter wereld, het vormt de grens met Peru.
In het westen van Bolivia, in het departement Potosí, ligt de grootste zoutvlakte(12000km²) ter wereld: Salar de Uyuni.

De meest gesproken taal is Spaans, gesproken door ongeveer veertig procent van de bevolking.
Verder worden 36 inheemse talen gesproken, waarvan Aymara, Quechua en Guaraní het talrijkste zijn.
Alle talen die in Bolivia gesproken worden hebben een officiële status.

Destijds was de lingua franca van het Incarijk (Tawantinsuyu) het Quechua, dat door iedereen gesproken moest worden.

78% van de bevolking hangt het Rooms-katholicisme aan, 16% van de bevolking is protestant maar dat aantal groeit snel.
Veel indianen vermengen hun christelijk geloof met inheems-Amerikaanse elementen.
Bolivia heeft geen staatsgodsdienst.

Bolivia is een republiek.
In Bolivia wordt iedere 5 jaar een president gekozen.
Deze gekozen president vormt samen met een kabinet een regering.
Het machtsapparaat bestaat uit twee kamers:

Camara de Senadores (de Senaat met 27 zetels)
Camara de Diputados (Kamer van Afgevaardigden met 130 zetels)

President is sinds 22 januari 2006 de socialist Evo Morales.
Hij is de eerste Boliviaanse leider van gemengde Spaans, inheemse afkomst.

De invloed van de Aymara's en andere indiaanse tradities is diep geworteld in zowel religie, muziek als kleding.

De Boliviaanse muziek is beïnvloed door Inca's, Amazone-indianen, Spanjaarden en Afrikanen.
Plattelandsorkesten van de Aymará bestaan vaak volledig uit panfluiten, de chuqui.
Andere instrumenten zijn trommels, fluiten en de phututu, een koehoorn.

Bolivia is sinds lange tijd een van de armste landen van Zuid-Amerika.
De invoering van een markteconomie heeft voor sommigen weliswaar veel opgeleverd, maar volgens het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties leeft 64,6%(2007) van de bevolking onder de armoedegrens.

In het noordelijk gelegen Amazonebekken is het klimaat tropisch en vochtig, in het zuidoosten is het droog en heet, in de valleien is het vrij koel en in het hoogland is het koud.

In de dalen van de Andes is het tropisch warm.
In de laaglanden heerst een tropisch, vochtig klimaat.
De surazo is een koele zuidenwind.

Het regenseizoen valt in de zomer, van december tot april.
De winter, die van mei tot augustus duurt, vormt het droge seizoen.

Geschiedenis

Aangenomen wordt dat de oudste bewoners van Bolivia indianen zijn en dateren van ongeveer 13000 jaar voor Chr. Rond 1441 na Chr. wordt Bolivia door de Inca's bestuurd.

Rond 1545 werd Zuid-Amerika en dus ook Bolivia gekoloniseerd door de Spanjaarden.
De nomadische indianen in het laagland ten oosten van het Andes-gebergte werden echter nooit effectief onderworpen door de Spanjaarden.
Na de Boliviaanse onafhankelijkheidsoorlog werd op 6 augustus 1825 de onafhankelijkheid van de "República de Bolívar" uitgeroepen (vernoemd naar de vrijheidsstrijder Simón Bolívar).
Sindsdien wordt het land geteisterd door oorlogen en staatsgrepen.

In 1884 verloor Bolivia samen met Peru de Salpeteroorlog van Chili.
Als gevolg daarvan moest het land de kustprovincie Litoral afstaan (nu Región de Antofagasta).
Bolivia raakte hierdoor afgesneden van de Stille Oceaan, waardoor de Boliviaanse Marine sindsdien in het Titicacameer oefent.

Van 1932 tot 1935 was Bolivia in oorlog met buurland Paraguay.
Deze Chaco-oorlog was het gevolg van de mogelijke vondst van olie op de Chaco Borreal, een groot dunbevolkte savanne.
Meer dan 80.000 Bolivianen verloren het leven, mede door een slechte organisatie en uitbraak van ziekten en gebrek aan water in het zeer dorre gebied.
Uiteindelijk veroverde Paraguay grote gebieden op Bolivia.

In 1952 vond een revolutie plaats.
De tinmijnen werden genationaliseerd en de landbouwgronden herverdeeld.
De presidenten Hernan Siles Suazo en Victor Paz Estensorro hielden echter de communisten buiten de deur, en behielden de steun van Washington.
In 1964 nam het leger het heft weer in handen.
Op 8 oktober 1967 werd Che Guevara opgepakt tijdens een door de CIA georganiseerde militaire operatie van het Boliviaanse leger.
Guevara werd door het Boliviaanse leger geëxecuteerd.

In 1982 is de militaire macht overgedragen aan een burgerregering.
De spanningen tussen het land en Chili kwamen weer tot uiting bij de Boliviaanse Gasoorlog in 2003.

Eind 2005 werd de Indiaanse vakbondsleider en voormalige cocaboer Evo Morales tot president gekozen.
Hij beloofde het aardgas, dat in het laagland rond Santa Cruz wordt gewonnen, naar de bergen te brengen in plaats van het te exporteren naar de Verenigde Staten.
Op 30 april 2006 sloot hij een economisch verdrag met Cuba en Venezuela.

In 2009 nam Bolivia een nieuwe grondwet aan.

Oppervlakte : 1.098.581km²
Bevolking : ± 10.000.000
Religie : katholiek
Officiële talen : Spaans, Quechua, Aymara, Guaraní en 33 andere inheemse talen
Hoofdstad : Sucre (de regering zetelt in La Paz)
Nationale feestdag : 6 augustus
Volkslied : Bolivianos, el hado propicio
Munteenheid : boliviano (BOB)
Web TLD : .bo
Tel : +591
ISO 3166 code : BO