De bolderik (Agrostemma githago) is een plant uit de anjerfamilie (Caryophyllaceae). De soort staat op de Nederlandse Rode lijst van planten als zeer zeldzaam en zeer sterk in aantal afgenomen. In Nederland komt hij van nature voor in het rivierengebied, in Twente en in Zuid-Limburg. De bolderik wordt ook in eenjarige bloemenweiden uitgezaaid en in siertuinen gekweekt.
Oude volksnamen
- Zwijnsoren, schaapsoren, ezelsoren (vanwege de vorm van de bladeren). - Christusoog, Godsoog, schoonoog, akkervlam, steekneusken (vanwege de vorm van de bloem). - Bolderkruid, muggenbloem, orgelbloem. Engels : Corn Cockle, Cockle, Common Corncockle, Corncockle, Purple Cockle Duits : Kornrade Frans : Nielle des blés |
bolderik plant auteur : Michael W CC 3.0 |
De bolderik komt voor op löss (löss is een eolische afzetting van silt) en zandige klei en groeit tussen het graan, vooral tussen rogge en verder op braakliggende terreinen. De plant is vrij slap en heeft steun nodig van de graanplanten. Het was vroeger een algemeen voorkomend graanonkruid.
Een zeldzame plant, welke in graanvelden groeit. De plant heeft deze graanstengels nodig als steun. Waar bolderik groeit is ook klaproos en korenbloem te vinden.
|
bolderik bloem auteur : Teun Spaans CC 2.5 |
Deze eenjarige plant wordt 20-100 cm hoog, heeft lancetvormige bladeren en is zwak behaard tot viltig. De bolderik bloeit van juni tot juli met alleenstaande, langgesteelde, dieproze tot paarsrode bloemen. De kelk is ruw behaard en de kelkbladen zijn puntig en langer dan de kroonbladen. Alleenstaande, paarse of zelden witte, 3 tot 5 cm grote bloemen zijn lang gesteeld. Hoewel de gehele plant giftig is, zijn de donkergekleurde zaden het giftigst.
Vroeger werden deze meegeoogst en bij onvoldoende zuivering meegemalen, waardoor het graanmeel giftig werd en door de aanwezige saponinen tot maag- en darmproblemen kon leiden (meelvergiftiging).
Bolderik wordt soms als medicijn in een homeopatische verdunning ingenomen. Het heeft dan effect op het darmstelsel, waar het een zuiverende rol in zou hebben en de doorstroming gemakkelijker op gang zou brengen. Het zou er voor zorgen dat wormpjes en parasieten in de buik verdwijnen.
|
bolderik auteur : ku Leuven - Kortrijk |
Verspreiding
Wereldwijd, maar zeer sterk achteruit gegaan. Nederland: Zeer zeldzaam in Zuid-Limburg en in het rivierengebied. Rode lijst. Zeer sterk afgenomen. Vlaanderen: Vroeger algemeen tot vrij algemeen. Zeer sterk achteruitgegaan. Thans zeer zeldzaam. Rode lijst Vlaanderen. Met verdwijning bedreigd. Wallonië: Vroeger vrij algemeen, behalve in de Ardennen. Na 1979 niet meer waargenomen. Rode lijst. Verdwenen.
|
Bron : - Wikipedia CC 3.0 - tinternet |
|